1. Yaşına Uygun Davran!
Altı yaşındaki oğlunuz istediğini almadığınız için ağlıyor veya dört yaşındaki kızınız otomobil güvenlik koltuğunda sürekli ayağa kalkmak istiyorsa, zaten yaşlarına göre davranıyorlar demektir. Çocuklarımız yaşlarından daha olgun davranışlar gösterdiklerinde çok mutlu olsak da, bu doğru değil. Birçok anne baba bu gerçeği göz ardı eder; çünkü çocukça davranışlar bunaltıcıdır. Fakat çocuğunuza yaşına uygun davranmasını söylediğiniz zaman aslında tek odağınız onun davranışının sizi nasıl etkilediği. Bunu yapmak yerine, onun duygularına odaklanıp, tepkilerinizi bunlara göre belirleyin. “Çok kızgın görünüyorsun” veya “Böyle bir şeyin olması çok üzücü; farkındayım” gibi.
2. Sadece Şaka Yapıyordum
Çocuğunuzla şakalaşmanın mizah duygusunu geliştirmek için iyi bir yol olduğunu düşünseniz de, “Yakında kendini de unutacaksın” gibi şakaları anlamamaya meyilliler. Anne ve babalar olarak göreviniz, hakaretleri mizah kılığına sokabilecek kadar zeki ve hazırcevap, ayrıca sevgi dolu ve destekleyici olmak. Gerçekten söylemek istemediğiniz bir şeyi söylemeyin.
3. Neden Sende Ağabeyin/Ablan/Kardeşin Gibi Olamıyorsun?
Bu tür karşılaştırmalar, çocuklara kendilerini ikinci sınıf vatandaş gibi hissettirmenin ve kardeş kıskançlığını ateşlemenin en kesin yolu. Bu cümleler onun ödevlerini ablası kadar hızlı yapmasını veya abisi gibi basket atmasını sağlamaz; sadece çocuğunuzun özgüvenini azaltır. Çocuklarınızın güçlü ve zayıf yanlarını kabullenip, her birini kendi davranışlarına odaklanmaya teşvik etmek daha doğru bir tutum.
4. Koşma, Düşersin
Çocuğunuzu korumak yönündeki tüm iyi niyetlerinize karşın bu tür uyarılar onun takılıp düşme olasılığını artırır. Bu cümlenin altında yatan mesaj çocuğunuzun düşmesini beklediğinizdir ki; bu da bağımsızlığını kazanmak için çok çalışan bir çocuk için oldukça cesaret kırıcı. Bunun yerine “Dışarı çıkmadan önce ayakkabılarının bağcıklarını bağlamış olduğundan emin ol” demeyi deneyin. Böylece onun sakarlığıyla değil, bağcıklarla ilgili konuşmuş olursunuz.
5. Ben Az Önce Ne Dedim?
Cevabı biliyorsunuz! Bu imalı soru gerçekte inceltilmiş ve üstü kapalı bir suçlama içerir. Ve eğer çocuğunuz, “Ceketini nereye attın sen?” gibi benzer bir soruya cevap verirse, sadece akıllı geçinen bir budala gibi görünür. Çocuğunuzun ondan istediklerinizi yapmaması konusunda rahatsızsanız, böyle söylemeyi deneyin: “Bunu üç kere tekrarlamış olduğum için çok sıkıldım; ama bir kere daha söyleyeceğim; ceketini as.”
Çocuğunuzun özgüvenini geliştirin
Çocuğunuzun özgüveni, hayatı boyunca kişiliğini ve tüm davranışlarını belirleyecek çok önemli bir yaşam becerisi. Hem bu yaşlarda hem de ileriki yıllarda çocuğunuzun sosyal becerileri, cesareti ve bağımsızlığı özgüveni ölçüsünde gelişir. Özgüven kazanma konusunda başrol, ailelerde. Çocuğunuzun özgüvenini geliştirmenin yolu, ona kendisini önemli bir yeri olan ve değerli bir birey gibi hissettirmenizden geçer. Her sözünüz ve davranışınızla onu sevdiğinizi, sizin için değerli olduğunu, bazı hatalar yapsa bile bu durumun değişmeyeceğini hissettirmeye özen gösterin.
Altı yaşındaki oğlunuz istediğini almadığınız için ağlıyor veya dört yaşındaki kızınız otomobil güvenlik koltuğunda sürekli ayağa kalkmak istiyorsa, zaten yaşlarına göre davranıyorlar demektir. Çocuklarımız yaşlarından daha olgun davranışlar gösterdiklerinde çok mutlu olsak da, bu doğru değil. Birçok anne baba bu gerçeği göz ardı eder; çünkü çocukça davranışlar bunaltıcıdır. Fakat çocuğunuza yaşına uygun davranmasını söylediğiniz zaman aslında tek odağınız onun davranışının sizi nasıl etkilediği. Bunu yapmak yerine, onun duygularına odaklanıp, tepkilerinizi bunlara göre belirleyin. “Çok kızgın görünüyorsun” veya “Böyle bir şeyin olması çok üzücü; farkındayım” gibi.
2. Sadece Şaka Yapıyordum
Çocuğunuzla şakalaşmanın mizah duygusunu geliştirmek için iyi bir yol olduğunu düşünseniz de, “Yakında kendini de unutacaksın” gibi şakaları anlamamaya meyilliler. Anne ve babalar olarak göreviniz, hakaretleri mizah kılığına sokabilecek kadar zeki ve hazırcevap, ayrıca sevgi dolu ve destekleyici olmak. Gerçekten söylemek istemediğiniz bir şeyi söylemeyin.
3. Neden Sende Ağabeyin/Ablan/Kardeşin Gibi Olamıyorsun?
Bu tür karşılaştırmalar, çocuklara kendilerini ikinci sınıf vatandaş gibi hissettirmenin ve kardeş kıskançlığını ateşlemenin en kesin yolu. Bu cümleler onun ödevlerini ablası kadar hızlı yapmasını veya abisi gibi basket atmasını sağlamaz; sadece çocuğunuzun özgüvenini azaltır. Çocuklarınızın güçlü ve zayıf yanlarını kabullenip, her birini kendi davranışlarına odaklanmaya teşvik etmek daha doğru bir tutum.
4. Koşma, Düşersin
Çocuğunuzu korumak yönündeki tüm iyi niyetlerinize karşın bu tür uyarılar onun takılıp düşme olasılığını artırır. Bu cümlenin altında yatan mesaj çocuğunuzun düşmesini beklediğinizdir ki; bu da bağımsızlığını kazanmak için çok çalışan bir çocuk için oldukça cesaret kırıcı. Bunun yerine “Dışarı çıkmadan önce ayakkabılarının bağcıklarını bağlamış olduğundan emin ol” demeyi deneyin. Böylece onun sakarlığıyla değil, bağcıklarla ilgili konuşmuş olursunuz.
5. Ben Az Önce Ne Dedim?
Cevabı biliyorsunuz! Bu imalı soru gerçekte inceltilmiş ve üstü kapalı bir suçlama içerir. Ve eğer çocuğunuz, “Ceketini nereye attın sen?” gibi benzer bir soruya cevap verirse, sadece akıllı geçinen bir budala gibi görünür. Çocuğunuzun ondan istediklerinizi yapmaması konusunda rahatsızsanız, böyle söylemeyi deneyin: “Bunu üç kere tekrarlamış olduğum için çok sıkıldım; ama bir kere daha söyleyeceğim; ceketini as.”
Çocuğunuzun özgüvenini geliştirin
Çocuğunuzun özgüveni, hayatı boyunca kişiliğini ve tüm davranışlarını belirleyecek çok önemli bir yaşam becerisi. Hem bu yaşlarda hem de ileriki yıllarda çocuğunuzun sosyal becerileri, cesareti ve bağımsızlığı özgüveni ölçüsünde gelişir. Özgüven kazanma konusunda başrol, ailelerde. Çocuğunuzun özgüvenini geliştirmenin yolu, ona kendisini önemli bir yeri olan ve değerli bir birey gibi hissettirmenizden geçer. Her sözünüz ve davranışınızla onu sevdiğinizi, sizin için değerli olduğunu, bazı hatalar yapsa bile bu durumun değişmeyeceğini hissettirmeye özen gösterin.