Çilek ilk kez, 18. yüzyılda, Frezier adlı bir Fransız askerin, görevli olarak gittiği Şili'den dönüşünde bu ülkede yediği ve tadına doyamadığı küçük kırmızı renkli bir meyveyi Fransa'ya getirmesi ile dünyaya yayıldı.
Gülgiller familyasından gelen çileğin yaklaşık 600 çeşidi olduğu biliniyor. Ülkemizde 6 çeşit çilek yetiştiriliyor. Bunlar; Frenk çileği, turfanda yetiştirilen sera çileği, Arnavutköy çileği, reçel yapımında da kullanılan Bursa çileği, Ereğli Osmanlı çileği ve ormanlarda yetişen yabani çilek. Ereğli Osmanlı çileğinin desteklenmesi amacıyla her yıl haziran ayında uluslararası bir festival düzenleniyor. Ayrıca, son yıllarda üretimi azalsa da İçel'in Tarsus ilçesinin de çileği meşhur.
Çilek yetiştiriciliğinde lider kent; şeftali, kestane ve ipeği ile meşhur Bursa. Bursa, toplam çilek yetiştiriciliğinin yarısından fazlasını karşılıyor. Marmara ve Karadeniz'in kıyı kesimlerinde, akarsu vadilerinde, hafif kumlu topraklarda da yetiştiriliyor. Doğal ortamda yetişen bu türe yaban çileği deniyor.
Çileğin yararları
Uzmanlara göre çilek; bağışıklığı güçlendiren, besin değeri yüksek bir meyve. Çocuk felci, ağız ve deri yaralarını oluşturan bazı virüsler için öldürücü etki taşır. Ciltteki sivilce ve aknelere iyi gelir. Kansere karşı koruyucu ve ilerlemesini önleyici özellikler içerir. İdrar söktürücü, romatizma ve gut hastalığı ağrılarını azaltıcı etkisi vardır. Sinirleri kuvvetlendirip, bağırsak kurtlarını döker ve ateş düşürür. Çok güçlü bir besin olduğu için bazen alerjiye neden olabilir.
Gerçek anlamda bir C vitamini fabrikası olan çileğin 100 gramındaki Kalori miktarı 37 cal,Vitamin-C 59 mg,Karbonhidrat 8.4 g, B-vitamin 0.9 mg, Kalsiyum 21 mg, Fosfor 21 mg, Demir 1.0 mg, Sodyum 1 mg ve Potasyum 164 mg dır.
Satın alırken
Canlı kırmızı renkli ve lekesiz olanları seçin. Paketlerde satılanları kontrol ederek alın. Satın aldıktan hemen sonra tüketin. Buzdolabında 1-2 gün saklayacaksanız saplarını koparmadan ve yıkamadan geniş bir kâse içinde saklayın
Nasıl yıkamalı?
Çileklerin saplarını ayıklayın. Akar suyun altında hızla yıkayıp süzün. Yıkama suyuna limon suyu ve sirke ilave edebilirsiniz.
Dondurma işlemi
Çileği 1 yıl süreyle dondurarak saklayabilirsiniz. Bunun için taze, sert ve olgun olanları buzlu suda iyice yıkayın. Saplarını temizleyip kâğıt havlu ile kurulayın. Havası mümkün olduğunca alınmış bir kap veya poşetlere doldurup derin dondurucuya yerleştirin.
ÇİLEKLİ CHEESECAKE (12 KİŞİLİK)
2 paket eti burçak bisküvi
50 gram tereyağı
1 paket kremşanti
200 ml süt
200 gram lor peyniri
1 paket limon veya muz aromalı jöle
180 ml su (sıcak)
200 gram çilek (dilimlenmiş)
1 paket çilek aromalı jöle
* Bisküvileri iyice ufalanıncaya kadar robottan geçirin. Isıtılmış tereyağına katıp, özleşene kadar karıştırın. Bisküvili karışımı 25 cm çapında yağlanmış kelepçeli kalıba yayın, üzerini bastırarak iyice sıkılaştırın.
* Kremşantiye sütü karıştırarak katın ve kar gibi oluncaya kadar çırpın. Lor peynirini ilave edip, krema kıvamına gelinceye kadar tekrar çırpın. Limon veya muz jölesini sıcak suda eritip lorlu karışıma katın ve 2-3 dakika çırpıp, kalıptaki bisküvilerin üzerine yayın. En az 2 saat buzdolabında dinlendirin.
* Çilekleri, lorlu krema üzerine sıralayın. Çilek jölesini paketin üzerideki tarife göre hazırlayın, çileklerin üzerine gezdirip, en az bir saat buzdolabında dinlendirin. Dilimleyerek servis yapın.
KİVİLİ VE ÇİLEKLİ KUP
Kaç kişilik: 6
Hazırlama süresi: 30 dk
Pişme süresi: 15 dk
Malzemeler:
200 gr çilek
1 kahve fincanı tozşeker
Yarım su bardağı portakal suyu
5-6 kivi
2 dilim hazır kek
1 çay bardağı likör
Yarım su bardağı file badem
2 çorba kaşığı portakallı jöle
5 çorba kaşığı sıcak su
Krema için:
5 yumurta sarısı
1 çay bardağı tozşeker
1 su bardağı süt
2 su bardağı süt kreması
1 paket vanilya
1 çay bardağı mısır unu
1 çay kaşığı tarçın
1 tatlı kaşığı rendelenmiş limon kabuğu
Hazırlanışı:
* Çilekleri ince ince dilimleyip bir kâseye alın. Üzerine portakal suyu ve tozşeker ilave edip 10 dakika bekletin. Kivileri soyup ince halkalar halinde dilimleyin.
* Kremayı hazırlamak için; yumurta sarılarını bir tencerede tozşekerle köpük köpük oluncaya kadar çırpın. Süt, süt kreması, mısır unu ve vanilyayı ayrı bir kaba alıp malzemeleri birbirine yedirinceye kadar çırpın. Yumurtalı karışıma azar azar yedirerek ilave edin. Kısık ateşte sürekli karıştırarak pişirin. Rendelenmiş limon kabuğu ve tarçını ilave edin. Sürekli karıştırarak 8 dakika daha pişirin ve soğumaya bırakın.
* Çilekleri kevgirle ayrı bir tabağa alıp sosuna likör ilave edin. Kek dilimlerini ince ince dilimleyin. Kupların kenarını kivi dilimleriyle kaplayıp dibini kek dilimlerinin yarısı ile döşeyin. Hazırladığınız kremanın üçte ikisini kuplara paylaştırıp kalan kek dilimleriyle üzerini örtün. Çileğin yarıdan fazlasını ekleyin. Kalan krema ve çilekle tamamlayıp üzerini bademle süsleyin. Jöleyi 5 çorba kaşığı sıcak suda karıştırarak erieritin ve hafif kıvamlı hale gelince kuplara paylaştırın. Kupları buzlukta en az 3 saat bekletip servis yapın.
Kaynak:türkçe bilgi
