B12 vitamini ve önemi

B12 vitamininin ana görevi kırmızı kan hücresi üretimi ve merkezi sinir sisteminin korunmasıdır. B12 vitaminini gereğinden fazla almak da iyi değildir. B12 vitamini hangi besinlerde bulunduğu, eksikliğininin nasıl anlaşıldığı, eksikliğinde neler olduğunu beraber görelim...

B12 vitamini hayvansal ve bitkisel gıdalarda bulunmasına rağmen hayvansal gıdalardan alınan B12 vitamini vücut tarafından daha iyi emilir. B12 vitamini eksikliğinde anemi, denge kaybı, bacak ve kollarda uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük gibi belirtiler görülebilir.

B12 Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

B12 vitamininin ana kaynağı hayvansal gıdalardır ve pek çok hayvansal gıda bu vitamin bakımından zengindir. Günümüzde bazı bitkisel gıdalara sonradan B12 vitamini eklenmektedir. Satın aldığınız bitkisel gıdanın B12 vitamini içerip içermediğini ambalajında bulunan “içindekiler” bölümünden öğrenebilirsiniz.

Aşağıda B12 vitamini bakımından en zengin gıdaları bulabilirsiniz. Bu besinler yüksek oranda B12 içermesine karşın bazılarının kolesterol ve kalori oranları herkesin tüketimi için uygun olmayabilir. Yüksek kolesterolü olanlar bu gıdaları tüketmeye başlamadan önce doktora danışarak, kendileri için uygun bir beslenme programı veya vitamin takviyesi önerisi almalıdır.

B12 Vitamini Eksikliği Neden Olur?

Mide rahatsızlıkları B12 vitamini eksikliği nedenleri arasındadır. B12 vitamininin vücut tarafından emilmesine yardımcı olan hücreler, mide tahrişi veya mide iltihabı nedeniyle fonksiyonlarını yerine getiremezse vitamin sisteme dahil olamaz. Aynı şekilde mide asidi üretiminin az olduğu kişilerde B12 vitamini vücut tarafından emilemediği için B12 eksikliği görülebilir. Bu mide hastalıklarının pek çok farklı nedeni olabileceği gibi mide asidini dengeleyen reçeteli ilaçların aşırı kullanımı da aynı sonuçları doğurabilir.
B12 vitamini eksikliğinin diğer nedenleri arasında aşırı alkol tüketimi, çölyak hastalığı, bağırsak parazitleri ve bakterileri, mide ülseri, gastrit ve protein bakımından yetersiz beslenme sayılabilir.

B12 bakımından zengin hayvansal gıdaları tüketmeyen vejetaryenler genel olarak bu vitaminin eksikliği riskiyle karşı karşıyadır.
50 yaşın üzerindeki kişilerde vücut B12 vitaminini emme yeteneğini büyük ölçüde kaybeder. Aynı zamanda mide ve bağırsaklarla ilgili ameliyatlar sonrası B12 vitamini eksikliği görülebilir.

Deniz Ürünleri:

Balık yumurtası en çok B12 vitamini içeren gıdalar arasındadır. 50 gram balık yumurtası günlük B12 vitamini ihtiyacının yaklaşık 5 katını karşılar. Ülkemiz mutfağında pek popüler olmayan, ancak B12 bakımından zengin bir diğer deniz ürünü ise ahtapottur. 15 gram ahtapot günlük B12 ihtiyacının tamamını karşılamaya yeter. Yüksek miktarda protein ve esansiyel yağ asitleri içeren uskumru, somon, sardalya ve ton balıkları aynı zamanda iyi birer B12 vitamini kaynağıdır. 100 gram uskumru günlük B12 ihtiyacının 3 katını, aynı miktarda somon yine 3 katını, ton balığı yaklaşık 2 katını, sardalya 1.5 katını karşılar. B12 bulunan diğer deniz ürünleri ise istiridye ve midyedir.

Et:

Sırasıyla; kuzu ciğeri, sığır ciğeri, dana ciğeri, hindi ciğeri, ördek ciğeri ve kaz ciğeri B12 vitamini bakımından en zengin et ürünleridir. Bunlar dışında sığır eti veya dana kıyma da hem B12 hem de protein, çinko ve demir bakımından oldukça zengindir. 100 gram kuzu eti günlük B12 ihtiyacının yarısından fazlasını karşılar.

Yumurta ve Peynir:

Yüksek kolesterollü olması bir yana peynir çeşitleri B2 (riboflavin), protein ve kalsiyum içerir. Peynir çeşitlerinde bulunan B12 vitamini miktarı peynir tipine göre farklılıklar gösterebilir. Örnek olarak 100 gram beyaz peynir günlük B12 vitamini ihtiyacının yaklaşık olarak 1/3’ünü karşılar. 1 adet yumurta sarısı ise günlük ihtiyacın %6’sını karşılar.

B12 Vitamini Bulunan Diğer Besinler

Takviye edilmiş kahvaltılık gevrekler

Yağsız yoğurt
Yağsız süt
Tam yağlı süt
Tam yağlı yoğurt
Tavuk
Takviye edilmiş tofu
Karides
Geyik eti
Deniz yosunu
Maya
Takviye edilmiş soya sütü
Sakatat

B12 Vitamini Eksikliğinde Ne Olur?

B12 vitamini eksikliğinin en yaygın belirtileri; iştahsızlık, yorgunluk, kabızlık, kilo kaybı ve anemidir. Ayrıca el ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma gibi sinir sistemi sorunları görülebilir. İlerleyen vakalarda denge sorunları, depresyon, zihin karışıklığı, bunama, hafıza zayıflığı, ağız içinde ve dilde ağrılar oluşabilir. B12 eksikliği anemi sorunu olmayan kişilerde bile sinir sistemi sorunlarına neden olabilmektedir. Bebeklerde görülen belirtiler ise büyüme geriliği, hareket ile ilgili sorunlar, gelişimsel sorunlar ve megaloblastik anemidir. Bu nedenle, yetişkinlerde ya da bebeklerde görülen B12 eksikliği en kısa sürede önlem alınması gereken önemli bir durumdur.

B12 Vitamininin Ön Plana Çıktığı Hastalıklar

Aşağıdaki hastalıkların tedavisinde B12 vitamini bakımından zengin bir beslenme programı ya da B12 vitamini takviyesi kullanımı önerilebilir.
Alkolizm
Anemi (Pernisiyöz)
Artrit (Romatoid)
Astım (Bronş)
Kteroskleroz
Kanser
Çölyak Hastalığı
Crohn Hastalığı
Dermatit (Seboreik)
Kronik yorgunluk
Lösemi
Lupus
Multipl Skleroz
Nöropatiler

Kaynak: sağlık haber