Antioksidan nedir

Kimyasal bir maddedir. Vücudumuz tarafından üretildiği gibi dışarıdan gıda yoluyla da alınır. Dışarıdan gıda yoluyla alınan en önemli antioksidanlar A, C, E vitaminleri ve Selenyum’dur. Bu kimyasallar vücuda alındıklarında metabolik faaliyetler sonucu oluşan serbest radikallerin oluşumunu önler. Serbest radikallerin hücreye zarar vermesini engelleyen antioksidanlar böylece yaşlanmanın olumsuz etkilerini de geciktirici özelliğe sahiptir.

Antioksidan Nasıl Çalışır?

Ciğerlerimize çektiğimiz hava vücudumuzun içinde serbest radikaller denilen zararlı maddelerin oluşmasına neden olurlar. Antioksidanlar bu serbest radikaller ile savaşarak vücudumuza zarar vermelerini engeller.

Antioksidan’ın Faydaları Nelerdir?

Antioksidanlar serbest radikallerin sebep olabileceği tüm rahatsızlıklara karşı vücudu korur. Özellikle kalp rahatsızlıkları, diyabet, makula dejenerasyonu ve kanser gibi hastalıklar başta olmak üzere bulaşıcı özellik gösteren hastalıklara karşı da koruyucu önlem teşkil eder. Antioksidan bu rahatsızlıkların tedavisinde değil, bu rahatsızlıklara yakalanmamak için koruyucu önlem olarak kullanılmalıdır. Serbest radikaller hastalıklara yol açtığı gibi ileri yaşlarda ortaya çıkması beklenen bazı hastalıkların da daha erken yaşlarda ortaya çıkmasına sebep olur. Bu bağlamda, antioksidanların yaşlanma belirtilerini de geciktirdiği çok rahatça gözlemlenebilir.

Antioksidan Hangi Gıdalarda Daha Çok Bulunur?

Genel olarak sıralamak gerekirse birçok sebze, meyve, çeviz, fındık, bitkisel yağlar, kırmızı ve beyaz et, balık tahıl gibi gıdalar antioksidan açısından oldukça zengindir. Antioksidan türlerine göre genel anlamda gıdaları sıralamak gerekirse;

A Vitamini ve Karotenoid : Havuç, kabak, brokoli, tatlı patates, domates, kara lahana, kavun, şeftali, kayısı (açık renkli meyveler)
C Vitamini : Turunçgiller ve narenciyeler, brokoli, yeşil biber, yeşil yapraklı sebzeler, çilek, domates
E Vitamini : Fındık ve çeviz gibi sert kabuklu yemişler, yeşil yapraklı sebzeler, bitkisel yağlar
Selenyum : Balık ve deniz kabukluları, kırmızı et, tahıl, yumurta, tavuk, sarımsak

Bu gıdaların dışında bazı fotokimyasalları ve Vitamin-benzerleri vardır. Örnek vermek gerekirse;

flavonoid ve polyphenol : Soya sosu, kırmızı şarap, mor üzüm, nar, kızılcık, çay
Likopen : Domates ve domates ürünleri, greyfurt, karpuz
Lutein : Brokoli, kivi, brüksel lahanası ve ıspanak gibi koyu yeşil sebzeler
Lignan : Keten tohumu, yulaf ezmesi, arpa, çavdar

Vitamin-Benzeri antioksidanlar aşağıdaki gibidir:

Koenzim Q10
Glutathion

Vücudumuzda üretilen antioksidanlar:

Superoxide dismutase
Katalaz
glutathione peroxidase

Doğal Antioksidanlar Nelerdir?




Sarımsak:

Sarımsak kolesterolü düşürebilir, tehlikeli kan pıhtılarını önleyebilir, yüksek tansiyonu düşürebilir, kanseri önleyebilir, bakteri ve mantar enfeksiyonlarına karşı koruma sağlayabilir. Bu aromalı bitkiyi yemeklerinize ya da besin desteklerinize ekleyip alabilirsiniz.

Ekinezya:

Ekinezya kanın zararlı enfeksiyonlardan ve toksinlerden arınmasını sağlayan bir başka doğal, antibiyotik bitkidir. Besin desteği şeklinde veya bu yardımcı bitkiyi içeren türlü çaylarda bulabilirsiniz.

Karahindiba:

Karahindiba kanınızı temizleyen başka bir kullanışlı bitkidir. Doğal bir idrar sökücüdür ve vücudunuzdan toksinleri atmanıza yardımcı olur. Bu bitkinin antibakteriyel özelliği vardır ve yüksek tansiyon ile kalp yetmezliğinden kaynaklanan ödemin giderilmesine yardımcıdır.

Arnavut Biberi:

Arnavut biberi kan akış hızının arttırır, hücrelere daha fazla oksijen taşınmasına sebep olur ve daha iyi bir sağlığın destekçisidir. Ayrıca sıvı boşaltımını destekleyerek kan toksinlerinin atılmasına yardım eder. Bu bitkiyi toz halinde tüketin.

Zencefil:

Zencefil sadece sindirime yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda doğal bir kan temizleyicidir. Dolaşımınızı arttırıp vücudunuzun terlemesine, bu sayede toksinleri atmanıza sebep olur. Zencefili besinlerinize ekleyebilir ya da çayını yapabilirsiniz. Birçok zencefil çayı marketlerde diğer çayların yanında bulunabilir.

Antioksidan yönünden beslenmeye önem verenler ise, özellikle hangi besinleri tercih etmelidirler?




Doğal ortamlarda yetişmiş taze sebze ve meyveler antioksidanlar yönünden oldukça zengindir. Bilinen en etkili antioksidanlar A, E, C vitamini, selenyum ve çinkodur. Üzüm çekirdeği de, oldukça güçlü antioksidan madde taşıyıcısı olarak kabul edilmektedir. Hatta üzüm çekirdeği içeren ürünler, özel olarak satılmaktadır.
Uzmanlar özellikle siyah üzümün çekirdeğiyle birlikte yenilmesini önermektedirler.Çekirdek çiğnenerek yenilmelidir, yutulması tercih edilmemektedir.
Yaz aylarında siyah üzüm bilinen en yararlı, doğal ve erişilebilir antioksidandır.
Antioksidan içeren diğer meyvelerin başlıcaları ise, çilek, mürdüm eriği, böğürtlen, yaban mersini ve kuşburnudur.
Antioksidan içeren sebzelere gelince; brokoli, lahana, karnabahar, brüksel lahanası, havuç, semiz otu, kereviz, soğan ve sarımsak güçlü antioksidan kaynaklarıdır.
Genel bir bilgi olarak, daha koyu, canlı ve daha parlak renkli sebze ve meyveler yüksek oranlarda antioksidan madde içerirler.
Domates de, doğal ortamlarda yetiştirildiği sürece mükemmel bir antioksidan kaynağıdır. Domateste en çok bulunan ve diğer kırmızı sebzelere de rengini veren likopen, güçlü bir antioksidan olarak bilinmektedir.
Domatesin hemen her mevsimde bulunması da önemli bir avantajdır.
Kuru yemişlerden, ceviz, badem, fındık, kabak ve ay çekirdeği de antioksidan kaynaklarıdır. İçeceklerde de, antioksidanlar bulunmaktadır.
Bitkisel çaylardan; yeşil çay, kekik, biberiye, ada çayı gibi çaylar antioksidan içermektedir. Bunun yanı sıra, nane, zencefil, zerdeçal gibi baharatlar da kuvvetli antioksidan kaynaklarıdır.
Bu baharatlar kullanılarak yapılan çaylar veya yemekler de antioksidan kaynağı olarak birer alternatif olabilirler.