AĞRISIZ DOĞUM NASIL UYGULANIR ?
Önceklikle anestezi doktoru anne adayına, odasında, yapacağı işlemi kısaca anlatır,varsa sorularını cevaplandırır. Sonra işlemin yapılacağı salona; doğumhane veya hazırlık odasına geçirir. Anne adayı sol tarafına yan yatar veya oturur, çenesini göğsüne dayar, kollarını omuzlarında çaprazlar ve olabildiğince öne doğru bükülüp sırtını kamburlaştırır. İyi bir pozisyon ve kıpırdamadan durmak, hareketsiz kalmak işlemin çabuk yapılması için çok önemlidir. Bunun için de anne ile devamlı sözel iletişimde bulunmak, yapılanları adım adım anlatarak onu rahatlatmak büyük önem taşır.
İşlem 3 aşamada gerçekleşir:
1.aşamada annenin sırtında uygulama yapılacak bölge, antiseptik bir sıvı ile silinir ve steril örtüyle örtülür. Bu enfeksiyonu önlemek içindir.Sıvı oda ısısında olduğu için anneye biraz soğuk gelebilir.
2. aşamada cilt ve cilt altı çok ince bir iğne ile uyuşturulur. Bu şeker hastalarının (Diabetlilerin) kendilerine insulin yaparken kullandıkları çok ufak bir iğnedir. Bu iğneyi, anne adayı bir sivrisinek ısırığı kadar hisseder.
3.aşamada ise epidural sahaya ucu künt bir iğne (tohy iğnesi) yardımıyla kateter yerleştirilir ve ilaç verilir. Özellikle bu aşamada annenin birkaç dakika kıpırdamadan durması çok önemlidir. Kateter yumuşak bir maddeden yapılmış, balık oltası (misina) kalınlığında incecik bir sondacıktır. İlk yapılan ilacın etkisi geçince ilave ilaç yapılabilmesi için yerleştirilir. Kateterin dışarıda kalan kısmı alerji yapmayan özel flasterle omuza kadar yapıştırılır.
Buradan ihtiyaç duyuldukça ara ara ilaç verilebildiği gibi önceden programlanmış otomatik pompalarla sürekli belirli doz ilaç ta verilebilir.Anne adayı ihtiyaç hissettiğinde bu pompaya bağlı bir düğmeye basarak kendiye ek doz yapabilir. Buna Hasta Kontrollu Analjezi (HKAveya PCA) denir.
Bu kateter, doğumdan sonra annenin ağrısı kalmayınca hiç can yanmadan kolayca çıkarılır.
Kimlere Uygulanmaz ?
* Kanama pıhtılaşma bozukluğu olanlara, antikoagülan (Pıhtılaşma önleyici ilaç) alanlara,
* Enjeksiyon bölgesinde enfeksiyon olanlara,
* Sıvı ve/veya kan kaybı ile beraber olan ve düzeltilemeyen aşırı tansiyon düşüklüğü
* Kafa içi basıncı artmış olanlar (Beyin tümörü, kanaması vb)
* Akli dengesi bozuk olanlara veya uygulamayı kesinlikle reddedenlere yapılmaz.
--------------------------------------------------------------------------------
<<<<<<<<<<<<Normal Doğumda Epidural Analjezinin Avantajları
*Epidural analjezi ağrısız normal doğum için mükemmel bir yöntemdir. Bu konudaki uzmanların ortak görüşü: Epidural normal doğum analjezisinde altın standarttır !
*En önemli avantaji; annenin doğum sırasında gereksiz yere acı ve ızdırap çekmesini, anne ve bebeğe zarar vermeden önlemesidir.Bu ağrıların giderimi bebek için de faydalıdır.
*Annede, ağrıya bağlı oluşan, aşırı soluk alımı, stres hormonlarının çok salgılanması, endişe ve korku ; istenmeyen pek çok olayı da beraberinde getirir: Bebeğin daha az kanlanması, daha az oksijenlenmesi, doğum esnasında anne ile kooperasyonun (iletişiminin) kopması, doğumun uzaması gibi pek çok yan etki epiduralle ortadan kalkar. Yapılan çalışmalarda ağrısız doğum bebeklerinin yenidoğan değerlendirme skorlarının daha iyi olduğu gözlenmiştir.
*Anne; bebeğini doğdurduğu zaman uyanık, ağrısız ve koopere olduğu için o güzel anın tadını çıkarır. Bebeğini hemen görür, koklar, öper ve hatta beslemeğe başlayabilir. Pek çok pedagog; anne-bebek ilişkisinin, doğumdan sonra olabildiğince çabuk başlamasının, çocuğun kişilik gelişimi açısından çok önemli olduğunu vurgulamıştır.
*Herhangi bir sebeple sezaryen gerekirse epidural analjezi sayesinde anne ve bebeğin genel anestezi (Narkoz) alması önlenmiş olur.
<<<<<<<<<<<<<<<<<Epidural Analjezinin riskleri ve yan etkileri:
Epidural analjezinin yan etki ve riskleri, tecrübeli ellerde uygulandığında, zannedilenin aksine son derece azdır.
* En sık görülen yan etki ani tansiyon düşmesidir. Baş dönmesi, göz kararması, kendini fena hissetme gibi belirtilerle fark edilir. Önceden damar yolundan yeterli sıvı(-serum) verilmesi veya bazı damar daraltıcı ilaçlarla önlenebilir.
* Baş ağrısı genellikle işlem sırasında hareket edildiğinde veya çok deneyimli olmayan ellerde uygulandığında daha sık görülür. 100 veya 500 hasta da bir rastlanılabilir. Dura zarının delinmesine bağlı dura dışına sıvı kaçmasıyla oluştuğu düşünülür. Hareket edince, ayağa kalkınca çoğalan bazen oldukça şiddetli olabilen karakteri vardır. Bulantı da eşlik edebilir. Çok sıvı ve kafein içeren içecekler alınarak, batın içi basıncı artırıcı uygulamalarla, olabildiğince yatak istirahatı ile ve gerekirse çeşitli ilaçlarla yok edilir. Bütün bu önlemlerle geçmez ise epidural sahaya 10-15 ml kadar hastanın kanı enjekte edilerek pıhtı yaması yapılır.
* Bazı doğumlardan sonra epidural yapılsa da yapılmasa da bel ağrısı görülür. Hamileliğe bağlı vücudun ağırlık merkezinin zamanla öne kaymasıyla bel kaslarının bunu karşılamasının, doğum sonrası aniden değişmesine bağlayanlar vardır.
* Bazı hastalarda hafif allerjik reaksiyonlar görülebilir. Bölgesel, geçici kaşıntı kendiliğinden veya basit bir ilaç yardımıyla geçer. Genellikle birkaç saatte geçer.
* İlaç dozu iyi ayarlandığında, ıkınamama ve idrar yapma zorluğu çok çok nadirdir. Çeşitli yöntemlerle halledilir.
* Norolojik komplikasyonlar çok çok nadirdir.(10 000-100 000 de birden az)
a.s. a.s.