Tarihte bugün: 9 mayıs Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı! Alman şair ve düşünür Johann Christoph Friedrich von Schiller 1805 yılında hayata veda etti.
Johann Christoph Friedrich von Schiller, 10 kasım 1759 tarihinde Marbach'da doğdu. Hukuk ve tıp okudu. Orduda hekimlik yaptı. Rousseau ile Kant'tan etkilendi. Eski Yunan ozanlarını inceledi.
'Haydutlar' (Die Rauber) adlı oyununda baskıcı yönetimlere başkaldırıyı savunduğu için Stuttgart'tan ayrılmak zorunda kalarak önce Mannheim'e, sonra Saksonya'ya gitti.
Birkaç yıl Leipzig ve Dresden'de yaşadı. 1787'de Weimar'a yerleşti. Goethe ile birlikte 'Horen' adlı dergiyi çıkardı. Alman yazınında coşkunluk (Sturm und Drang) akımının temsilcisi 9 mayıs 1805'te Weimar'da hayata veda etti.
Almanya'da 19'uncu yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkan romantik felsefe akımının en önemli düşünürüydü Johann Christoph Friedrich von Schiller.
Sanat ve eğitim konusundaki görüşleriyle ün kazanan olan Schiller, 1795'te yayımlanan 'İnsanın
Estetik Eğitimi Üzerine Mektuplar' adlı eseriyle Batı kültürünün bütün bir tarihini ortaya koyma yolunda bir denemeye kalkıştı.
Schiller, bu deneme çerçevesi içinde, modern insandaki bölünmüşlüğü ve yabancılaşmayı teşhis eden ilk düşünürlerden biri olarak tarihe geçti.
Yaşamlarında formun tamlığıyla içeriğin bütünlüğünü, imgelemin ilk gençliğiyle aklın olgunluğunu birleştirdiklerini düşünen Schiller'e göre, modern insan kendi içinde bölünmüş bir insan olup, insan doğasının birliği ilerleme fikriyle, kültürdeki ilerleme düşünüyle bozulmuştu.
Schiller, modern insandaki bu bölünmüşlük ve yabancılaşmanın ilacının sanat olduğunu düşünüyordu. Başka bir deyişle, sanatı insanlık için ahenkli, organik bir birliğin yeniden ele geçirilmesinin aracı olarak görüyordu.
Güzellik, doğal halinden salt fiziki bir boyutu olan bireye bütünüyle karşıt ahlaklı bireyin ihtiyaçlarına uygun düşen bütünlüklü ahlaki evreye giden yoldur. Sanat ve güzellik, özgürlük yoludur.
Schiller, insanda iki temel dürtünün bulunduğunu söyler. Bunlardan birincisi, her zaman değişme için bastıran duyumsal dürtü, diğeri de birlik ve süreklilik arayan formel dürtüdür.
Her ikisi de, kendilerine getirilecek olan sınırlamalara ihtiyaç duyar; böyle bir sınırlamanın amacı ise duyumsal dürtünün ahlak yasasına zarar vermemesi, formel dürtünün de duyguları öldürmemesi ve dolayısıyla bütünlüklü insana ulaşılmasıdır.
Bu ikisi arasında kurulmak istenen uyum, üçüncü bir dürtü aracılığıyla sağlanabilir. Bu da, oyun dürtüsüdür. Söz konusu oyun dürtüsü, filozofa göre, sanatta ortaya çıkar.
Zira, duyumsal dürtünün nesnesinin yaşam, formel dürtünün nesnesinin form oldugu yerde, oyun dürtüsünün nesnesi veya amacı yaşayan yani canlı bir formdur.
Ona göre, duyumsal dürtüyle formel dürtü, yalnızca sanat oyununda bir araya gelir ve insan güzele temasa ederken, ruh bir yandan ahlak yasası diğer yandan da fiziki zorunluluk arasında mutlu bir ortam yaratabilir.
O, modern öznelliğin tanımlayıcı özelliği olan çatışma ve yabancılaşmanın sanat veya oyun yoluyla gerçekleşecek yaratıcı çözümü için umut beslemiştir.
Günün diğer önemli gelişmeleri 1485: Davutpaşa Lisesi, dönemin sadrazamı Davut Paşa tarafından 'Mekteb-i Sübyan' adıyla kuruldu. Okul 1874'te Rüştiye Mektebi'ne dönüştü.
1920: Anadolu Ajansı, 'Büyük Millet Meclisi adına Mustafa Kemal' imzasıyla 'İslam Alemine Beyanname'yi yayımladı: "... Orduyu terhis etmek, köylülere Kuvayı Milliye'yi asi tanıtmak, milleti kendisine şeref veren en asil ve civanmert evladına karşı şüphe ve tereddüde düşürmek, sulhü hazırlamak için İngiliz emri altında çalışan vatansızların ilk işi oldu."
1926: ABD'li kaşif Amiral Byrd, Kuzey Kutbu'na doğru ilk uçuşunu yaptı.
1935: Cumhuriyet Halk Fırkası Dördüncü Büyük Kurultayı toplandı. Kurultayda fırka yerine parti sözcüğü benimsendi. Altı ok daha ayrıntılı şekilde ele alındı. "Partinin güttüğü bütün bu esaslar Kemalizm prensipleridir" denilerek, Kemalizm ilk kez resmi olarak tanımlandı.
1936: Benito Mussolini İtalya Faşist İmparatorluğu'nu ilan etti.
1936: İngiliz sinema oyuncusu Albert Finney ve ABD'li Oscar ödülü sahibi kadın sinema oyuncusu Glenda Jackson hayata merhaba dediler.
1942: Ulusal mimarlık akımının en önemli temsilcilerinden Mimar Vedat Tek İstanbul'da hayata veda etti.
1945: Nazi gizli servisi Gestapo'nun şefi, Reichstag ve Hava Kuvvetleri Komutanı Herman Goering ABD Yedinci Ordusu'na esir düştü.
1955: Anneler Günü Türkiye'de ilk kez kutlandı.
1955: Batı Almanya NATO'ya katıldı.
1958: Üniversite öğrencileri flört konulu bir panel düzenleyecekti. İstanbul valiliği toplantıya izin vermedi.
1958: 'Yeni Gün' gazetesi ve 'Akis' dergisi birer ay kapatıldı. Yazı işleri müdürleri Altan Öymen 10 ay, Tarık Holulu 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1960: ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ilk doğum kontrol hapının piyasaya sürülmesini onayladı.
1970: Çoğu üniversite öğrencisi 75-100 bin dolayında savaş karşıtı Washington'da ABD'nin Vietnam Savaşı'na son vermesi için gösteri yaptı.
1971: Darüşşafaka Lisesi'ne kız öğrenci alınması kararlaştırıldı.
1978: Ülkücüler, Yıldız Teknik Üniversitesi'nde dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açtı: Üç kişi öldü, 12 kişi yaralandı.
1978: İtalya'da Kızıl Tugaylar Örgütü'nün 16 martta kaçırdığı eski başbakan Aldo Moro'nun cesedi Roma'da bir arabanın bagajında bulundu.
1984: Yaşar Kemal'e Fransız devlet nişanı 'Legion d'Honneur' verildi.
1987: Polonya Havayolları'na ait bir yolcu uçağı Varşova'dan New York'a havalandıktan hemen sonra düştü: 183 kişi öldü.
1998: Şair Haşim Nezihi Okay 94 yaşında İstanbul'da vefat etti.
