Çeşitli şekillerde kendini gösterebilen takıntılar tedavi edilmezse, insan hayatını olumsuz yönde etkileyebilir.
Obsesyonlar yani saplantı ve takıntılı zorlantılı düşünceler ve bunların neden olduğu tekrarlayıcı eylem ve ritüellerden oluşan sendrom pek çok kişide mevcut. Obsesyonlar arasında, halkın arasında en çok bilineni 'temizlik hastalığı'. Sık el yıkama ya da temizlenme davranışlarıyla kendini gösteriyor. Uzmanlar, "Obsesif olmak kişinin iradesiyle ilişkili mi" sorusuna 'hayır' diyor. Obsesyon irade dışında beyne sokulmuş gibi ortaya çıkan düşüncelerden meydana gelir.
Psikoterapi gerekli
Kişi düşüncelerinden dolayı kendini suçlu hisseder. Tedavide bu nokta önemli. Kişinin düşünceleri ve eylemleri nedeniyle hissettiği suçluluk duygusunun azaltılması, benliğini bunların dışında görmeye başlaması tedavi için ilk adım. İlaçların yanı sıra psikoterapiler mutlaka gerekli. Yine davranış terapileri, üstüne gitme teknikleri tedavide önemli yer tutar. Sonuç olarak bu sendroma sahip kişilerin bunu gizlemek, utanmak, tek başına baş etmeye çalışmaktansa, bir uzmanla sorunu paylaşmaları, onun rehberliğinde bu hastalığı aşmaya çalışmaları en doğru yaklaşımdır.
En yaygın takıntılar
Saldırganlık ve kontrol obsesyonları da sık görülür. Kontrol obsesyonları tipik olarak kapıyı, ocağı, ütüyü, musluğu vs. defalarca açıp kapama davranışlarıyla seyreder. Saldırganlık obsesyonlarında ise sevdiklerine, yakınlarına ya da kendine zarar verme endişeleri olur: 'Balkondan atlar mıyım, bıçağı çocuğuma saplar mıyım, tecavüz eder, saldırır mıyım' vs. Cinsel obsesyonlar, 'homoseksüel miyim, uygunsuz cinsel davranışlarım olur mu' vs. şeklinde seyreder. Bu hastalar yapmaktan korktukları eylemleri asla yapmazlar. Tipik olanlar dışında daha yüzlerce obsesyon türü vardır.
Yaş faktörü
En sık 17- 25 yaşları arasında ortaya çıkar. Çocuklukta ortaya çıkan erken obsesyonlar 4- 6 yaş veya 9-10 yaş, bir kez olup geçebilir. Ama gençlik obsesyonlarının çoğu kaybolup yeniden ortaya çıkarak yıllarca sürebilir. Dünyanın her yerinde nüfus içinde yaygınlığı yüzde 2,5- 3 oranındadır. Kadın - erkek oranları farklılaşma gösterir. Örneğin temizlik ve cinsel obsesyonlar kadınlarda, kontrol ve dinsel obsesyonlar erkeklerde daha fazla görülebilmektedir.
Obsesyonlar yani saplantı ve takıntılı zorlantılı düşünceler ve bunların neden olduğu tekrarlayıcı eylem ve ritüellerden oluşan sendrom pek çok kişide mevcut. Obsesyonlar arasında, halkın arasında en çok bilineni 'temizlik hastalığı'. Sık el yıkama ya da temizlenme davranışlarıyla kendini gösteriyor. Uzmanlar, "Obsesif olmak kişinin iradesiyle ilişkili mi" sorusuna 'hayır' diyor. Obsesyon irade dışında beyne sokulmuş gibi ortaya çıkan düşüncelerden meydana gelir.
Psikoterapi gerekli
Kişi düşüncelerinden dolayı kendini suçlu hisseder. Tedavide bu nokta önemli. Kişinin düşünceleri ve eylemleri nedeniyle hissettiği suçluluk duygusunun azaltılması, benliğini bunların dışında görmeye başlaması tedavi için ilk adım. İlaçların yanı sıra psikoterapiler mutlaka gerekli. Yine davranış terapileri, üstüne gitme teknikleri tedavide önemli yer tutar. Sonuç olarak bu sendroma sahip kişilerin bunu gizlemek, utanmak, tek başına baş etmeye çalışmaktansa, bir uzmanla sorunu paylaşmaları, onun rehberliğinde bu hastalığı aşmaya çalışmaları en doğru yaklaşımdır.
En yaygın takıntılar
Saldırganlık ve kontrol obsesyonları da sık görülür. Kontrol obsesyonları tipik olarak kapıyı, ocağı, ütüyü, musluğu vs. defalarca açıp kapama davranışlarıyla seyreder. Saldırganlık obsesyonlarında ise sevdiklerine, yakınlarına ya da kendine zarar verme endişeleri olur: 'Balkondan atlar mıyım, bıçağı çocuğuma saplar mıyım, tecavüz eder, saldırır mıyım' vs. Cinsel obsesyonlar, 'homoseksüel miyim, uygunsuz cinsel davranışlarım olur mu' vs. şeklinde seyreder. Bu hastalar yapmaktan korktukları eylemleri asla yapmazlar. Tipik olanlar dışında daha yüzlerce obsesyon türü vardır.
Yaş faktörü
En sık 17- 25 yaşları arasında ortaya çıkar. Çocuklukta ortaya çıkan erken obsesyonlar 4- 6 yaş veya 9-10 yaş, bir kez olup geçebilir. Ama gençlik obsesyonlarının çoğu kaybolup yeniden ortaya çıkarak yıllarca sürebilir. Dünyanın her yerinde nüfus içinde yaygınlığı yüzde 2,5- 3 oranındadır. Kadın - erkek oranları farklılaşma gösterir. Örneğin temizlik ve cinsel obsesyonlar kadınlarda, kontrol ve dinsel obsesyonlar erkeklerde daha fazla görülebilmektedir.
