- 3 Aralık 2006
- 3.073
- 132
- 63
Larenks (gırtlak), boğazın arka bölümünü soluk borusuna bağlar. Ses telleri gırtlak içerisinde bulunurlar. Larenkslerin iltihaplanmasına larenjit adı verilir ve gırtlakta çok sık rastlanan bir durumdur.
Akut larenjit genellikle viral bir enfeksiyona bağlı olarak gelişir. Soğuk algınlığı ile beraber ortaya çıkarak 1-2 hafta kadar sürebilir. Larenjit, 40 yaş altındaki yetişkinlerde ve 3 yaş altındaki çocuklarda yaygındır.
Kronik larenjit, sürekli devam eden akut larenjit'e bağlı olarak gelişir ve sigara kullananları daha çok etkiler.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Akut larenjit belirtileri oldukça hızlı ortaya çıkar ve 2-3 gün içinde daha da kötüleşir. Larenjit genellikle 1 hafta içinde geçer. Belirtiler arasında;
Ses kısıklığı
Konuşmada güçlük
Boğaz ağrısı
Hafif ateş
Baş ağrısı
Öksürük
Sürekli boğazı temizleme isteği yer alır.
Bazı insanlar oluşan ses kısıklığından dolayı hiç konuşamazlar ya da fısıldayarak veya hırıltılı bir şekilde konuşmaya çalışırlar. Hastalıklı gün sayısı artıkça, bu durum daha da kötü bir hal alır ve ses tellerinin iltihaplanmış olmasından kaynaklanır. Diğer tüm belirtiler geçmesine rağmen, çatallı ses tonu 1 hafta kadar devam edebilir.
Larenjit, genellikle soğuk algınlığı, grip, boğaz ağrısı veya tonsillit gibi başka hastalıklara bağlı olarak geliştiğinden boyunda şiş bezeler, burun akıntısı, yutkunmada ağrı ve kırgınlık hissi gibi belirtiler de görülebilir.
Kronik larenjit'in oluşması daha uzun sürer ve haftalarca, hatta aylarca devam edebilir. Larenkslerde oluşan harabiyete bağlı olarak kalıcı ses kısıklığı oluşabilir. Profesyonel şarkıcılar, öğretmenler gibi sesini gereğinden fazla veya yanlış kullanan kişilerde hastalık sürekli kendini yineleme eğilimindedir.
Larenkslerin şişmesi zaman zaman nefes almada güçlüklere de sebep olabilir. Bu durum yetişkinler arasında pek yaygın değildir. Soluk borusu daha kısa ve dar olan çocuklarda bazen görülebilir. Nefes almada zorluk çekiyorsanız en kısa zamanda doktorunuza başvurunuz.
SEBEPLERİ NELERDİR?
Akut larenjit, genellikle soğuk algınlığı ve üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlı olarak gelişen, virüs kaynaklı bir hastalıktır. Larenjit aynı zamanda bronşit, pnömoni, grip veya kızamık durumunda da ortaya çıkabilir.
Kronik larenjit ise, ses tellerinin tahriş olmasına ve sürekli ses kısıklığına neden olan uzun süreli sigara kullanımı sebebiyle oluşan bir durumdur.
Ses kısıklığı, gırtlak kanserinin ilk belirtisi olabilir. 4 haftadan uzun süren ses kısıklıklarında mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Larenjit veya ses kısıklığının diğer sebepleri;
Enfeksiyonlar
Kirlilik
Aşırı alkol tüketimi
Şok veya travma geçirmek
Alerjiler
Aşırı veya yanlış ses kullanımı
Astım ilaçlarının kullanılması
Gastrointestinal hastalıklar
Tahriş edici veya kimyasal maddeler
Bir diğer sebepte ses tellerinde iyi huylu kist oluşmasıdır.
NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Larenjit'te ses kısıklığı, ağrı, öksürük ve konuşmada güçlük meydana gelir. Akut larenjit genellikle doktora gitmeye gerek kalmadan kendiliğinden geçer.
Eğer;
Belirtileriniz çok şiddetli ise ve 2-3 haftadan fazla sürüyorsa
Hastalık belirtileri yokken boynunuzda kitle oluştu ise veya
Hastalık geçtikten 2-3 hafta sonra bile boyundaki kitleler geçmiyorsa doktorunuza başvurunuz.
Belirtiler 2-3 hafta içinde ortadan kalkmıyorsa, Kulak Burun Boğaz uzmanı larenksleri muayene edebilir. Bu muayene sırasında larenksin içini görmek için laringoskopi adı verilen bir aletle direkt görüntülü yöntem veya hava yollarına ayna ile bakılarak indirekt yöntem uygulanır. Larenks mukusla kaplı, kırmızı ve şişmiş olarak görülebilir. Ses telleri se daha kalın veya sert ve yuvarlak görülür.
Eğer ses tellerinde bir nodül bulunursa, ileri tetkik ve tedavi gerekebilir.
TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Akut larenjit genellikle 1 hafta içinde iyileşir. Bu süreyi kısaltmak için sigara içmemek veya içilen ortamda bulunmamak, bol bol sıvı tüketmek ve sesi dinlendirmek gerekir.
Vücudun susuz kalmaması için, her ne kadar yutmakta zorluk çekseniz de bol bol sıvı, özellikle su tüketmeye dikkat ediniz.
Güç olmasına rağmen, ses tellerinin tahriş olmaması için, çok fazla yutkunmayın veya öksürmeyin.
Parasetamol gibi ağrı kesiciler düzenli aralıklarla kullanıldığında baş ağrısı ve ateş belirtilerini azaltırlar.
Gargara ve pastil kullanımı tam olarak gırtlağa ulaşmamakla beraber, boğaz ağrısının hafiflemesine yardımcı olabilir.
Mentol soluma ve hava nemlendiriciler, hava yollarının açılmasını sağlayabilir.
Sesinizi dinlendirip, uzun süre bağırmaktan, şarkı söylemekten ve konuşmaktan kaçının. Ses telleri iltihaplı durumdayken sesinizi gereğinden fazla kullanırsanız enfeksiyonun süresi uzar ve sesinizin normale dönmesi gecikir.
Sigara içmeyiniz.
Larenjit çoğunlukla virüs kaynaklı olduğu için antibiyotik tedavisi gerektirmez. Larenjit'in şiddetli olduğu ve bakterilere bağlı olarak geliştiği durumlarda antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır.
