Türkiye’de yaklaşık 100 kişiden beşinde fıtık görülür. Bu fıtıkları bunların yüzde 80’e yakını kasık fıtığı. Erkeklerde kadınlara göre 7-8 kat daha fazla görülen kasık fıtıkları kabızlık, kronik öksürük, ani hareketler, ağır yük kaldırma, şişmanlık gibi nedenlerle oluşur.
Fıtık, bir iç organın, normalde içinde bulunduğu beden bölgesindeki zayıf bir noktadan dışarı çıkmasıdır. Eğer bu şişlik KASIK bölgesinde görülürse kasık fıtığı olarak adlandırılır. Bu fıtıkları iki nedenle oluşur. Birincisi doğumsal nedenlerdir. Erkeklerde, ana rahminde testisler karın içerisindedir. Doğuma yakın dönemde yer değiştirerek skrotuma (testis torbası) inerler. Bu yer değiştirme esnasında, bu alanda zayıflık ortaya çıkarsa fıtık olabilir. Kasık fıtıklarının indirekt şekli bu şekilde oluşur. İkincisi, kasık kanalı, bu bölgenin zayıf bir alanıdır. Kasık bölgesini zorlanması sonucu oluşan yırtıklar fıtık oluşumuna neden olabilir.
Kronik Öksürük Fıtık Ediyor
Kasık bölgesini zorlayan nedenler; kabızlık, kronik öksürük, ani hareketler, ağır yük kaldırma, şişmanlık, karın içinde sıvı birikmesi (asit) olarak belirtilebilir. Bunların hepsi kasık bölgesinin anatomik yapısını zorlayarak fıtıklarının oluşmasına neden olabilir. Genel cerrahide ameliyat edilen her üç hastadan biri fıtık hastasıdır. 100 hastadan 5’inde görülür ve bunların yüzde 80’e yakını kasık fıtığıdır. Karın duvarı fıtıklarının yüzde 90’ı kasık fıtığıdır.
En Sık Erkeklerde Görülüyor
Karın duvarı fıtıkları, toplumun yaklaşık yüzde 2-5’inde, kasık fıtıkları ise erkeklerde kadınlara göre 7-8 kat daha fazla görülür. (yaklaşık yüzde 10’u da iki taraflı fıtıklardır). Çünkü erkeklerde kasıklarda potansiyel zayıflık oluşturan kasık kanalı bulunur. Kadınlarda ise yumurtalıklar karın içinde oluşur. Testisler gibi karın dışına doğru yer değiştirmez.
Kasık fıtıkların çeşitleri nelerdir?
Kasık bölgesinde 3 tip fıtık görülür:
1) İndirekt fıtıklar: Kasık kanalından geçerek oluşan fıtıklardır. Doğumsal bir zayıf noktadan çıktıkları için oluş nedenleri doğumsaldır. Ancak ortaya çıkmaları her zaman çocukluk döneminde olmayabilir. Erişkinlerde de kanalın bir zorlanma sırasında aniden açılması sonucu ortaya çıkar.
2) Direkt fıtıklar: Kasık ön duvarının zorlanma (öksürük, kabızlık vb.) sonucunda yırtılması ile oluşan fıtıklardır.
3) Femoral fıtık: Bu fıtık türü, kadınlarda, erkeklerde olduğundan fazla görülür. Fıtık, kasık bağının altındadır ve aşağı, üst bacak bölgesine doğru iner.
Kistle Karıştırılıyor
Uzun yürüyüşler yapamaz, oturup kalkarken ağrıları olabilir. Uzun süre ayakta kaldığında ağrıları artabilir. Kasık fıtıklarının tanısı, genellikle fizik muayene sonucunda konulur. Bazen şişlik oluşmadan ağrı varsa ultrason veya MR gerekebilir.
Hem Şişlik Hem Ağrı Yapar!
- Kasık fıtığında en sık belirti kasık bölgesinde oluşan şişliktir. Şişlik genellikle ayakta veya yürüme sırasında ortaya çıkar, yatınca kaybolur. Şişlik zamanla büyüyerek, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkiler, hareket etmesini ve aktivitelerini kısıtlar.
- Başlangıç döneminde fıtıklar kendiliğinden yatınca kaybolurken, fıtığın büyümesi ile hasta el ile fıtığı içeriye iter.
- Ağrı, kasığın zorlanması durumunda ortaya çıkan diğer bir şikayettir. Bu ağrılar zamanla artar.
- Hareket veya eğilip doğrulma sırasında zorlanma olur.
- Yürüme zorluğu da ilerleyen dönemlerde ortaya çıkabilir.
- Kasık fıtığı teşhis edildiği zamanda vakit kaybetmeden ameliyat edilmelidir. Ameliyat zamanındaki gecikmeler fıtığın büyümesine ve fıtık boğulmasına yol açabilir.
- Kasık fıtığı olan hastalar şişliğe dikkat etmezse ve hekime geç başvurursa fıtık testislere doğru büyüyerek ilerleyebilir. Bu da tedaviyi güçleştirebilir.
- Karın duvarı fıtıklarının en korkulan komplikasyonu ‘boğulmuş fıtık’tır. Daha önceleri, sırt üstü yatınca veya elle itince karın içine giren bir fıtığın, uzanmakla veya el yardımıyla kaybolmaması durumunda ‘boğulmuş’ fıtıktan söz edilebilir:
- Boğulmuş fıtığın ilk bulgusu, fıtık şişliğinin artık kaybolmamasıdır. Hasta bir hekime başvurmadığı takdirde: bağırsakta kangren sonra delinme ve en sonunda da ölüm gelişebilir.Böyle bir tehditle karşı karşıya kalmamak için, en kısa zamanda fıtık ameliyatı olmak gerekir.
- Kasık fıtığınız varsa çok uzun saatler direksiyon başında kalmayın, sıkıntılarınız artabilir
- Ağır sporlar, ağırlık kaldırma, basketbol, futbol gibi fazla efor gerektiren sporlar yapmayın.
- Bir saatten fazla yürüyüşe çıkmayın.
- Ani eğilip kalkmayın.
- Uzun süre ayakta kalmayın.
- Mümkün olduğunca erken bir dönemde ameliyat olun.
- Yavaş yürüyün.
- Ağır eforlardan kaçının.
- Ağrılarınız olduğunda sırt üstü yatın.
- Ağrınız dinlemeye rağmen geçmiyorsa, acilen hekime başvurun.
- Kasık bağı kullanmayın.
- Sporcularda, özellikle kasık fıtıkları sık gözükürler. Aşırı efora bağlı olarak, futbol gibi sporlarla uğraşanlarda, kasık bölgesi zorlanarak yırtıklar meydana gelip, fıtık oluşabilir.
- Kasık fıtığı genellikle ağrı ve şişlik belirtisi verir. Ancak bazı durumlarda; özellikle sporcularda ve gençlerde sadece kasık ağrısıyla belirti verir, şişlik çok azdır. Bu nedenle kasık fıtığı gözden kaçabilir.
- Sporcuların yaşamını çok etkileyebilir. Sporcularda özellikle kasık ağrısı şikayetinde kasık fıtığı akla gelmelidir.
- Sporcularda laparoskopik yöntem tercih edilir çünkü bu yöntem spor yaşamlarına daha çabuk dönmelerini sağlıyor. Ameliyat sonrasında 2 -3 hafta sonrasında antrenmanlara başlayabilir.