Çok merak edilen konulardan if, intermittent fasting, yani aralıklı oruçtan bahsetmek istiyorum. Son bir kaç yıldır oldukça popüler olan intermittent fasting aslında bir diyet(beslenme programı) değil, bir beslenme modelidir. Yani intermittent fasting sizin ne yediğinizle, miktarlarıyla, kalori, protein, vitamin, mineral içeriğiyle ilgilenmez. Tükettiğiniz zaman aralığıyla ilgilenir. Ve aslında son dönemlerde keşfedilmiş "mucize" bir model de değil, 1950'lerden beri uygulanmaktadır ancak son zamanlarda popüler olmuştur. Tek bir şekilde değil birden fazla uygulama modeli durumu söz konusudur intermittent fastingde. Bunlardan en popüleri 16/8 dir.. Bunun dışında 18/6 - 23/1 - 5:2 de popüler if çeşitlerindendir.
16/8
Kısacası 16 saatlik açlık(oruç) ve 8 saatlik yeme penceresinden oluşmaktadır. Burada temel hedef uzun süreli açlık ile kan şekerini düşük seviyelerde tutup salgılanan insülin miktarını azaltmak ve 16 saatlik açlık ile enerji açığı oluşturarak kilo vermektir. 8 saatlik yeme penceresi kişiye göre uyarlanabilmektedir mesela 12:00-20:00 arası veya 10:00-18:00 arası veya 8:00-16:00 arası gibi kişiye göre belirlenebilir.
Örnek 16/8 intermittent fasting zamanlaması
- 00:00-08:00 UYKU VAKTI
- 08:00-12:00 ORUÇ/AÇLIK
- 12:00-20:00 8 SAATLIK YEME PENCERESI
- 20:00-00:00 ORUÇ/AÇLIK
23/1
Bir diğer adı da (OMAD-One meal a day) Günde tek öğün ile beslenip 23 saat açlık/oruç süreci ile beslenme modeli. Yine temel amaç upuzun süreli açlıkla salgılanan insülin miktarını azaltmak ve tabii ki enerji açığı oluşturmak. Ve bir diğer amaç da kandaki Growth(büyüme) Hormon miktarını artırarak yağ yakımı ve kas yapımını amaçlar.
5:2
5:2 ise haftada 5 gün normal yeme düzenini 2 gün de günde sadece 500-600 kalorilik bir besin alımını ifade eder temel amaç sadece enerji açığı oluşturmaktır.
Peki IF Faydalı mıdır?
Yukarıda Intermittent Fasting popüler beslenme modellerini açıklarken temel amaçlarına da kısaca değinmiştim; mesela genel olarak uzun süreli açlıkla insülin seviyesini düşük tutmak amaçlanır ancak gerçekte durum böyle midir? ya da herkeste böyle midir?...
Uzun süreli açlık sonrası özellikle kilo problemi olan veya duygusal açlık yaşayan bireylerin ortak özelliği olarak tıkanırcasına yeme sendromu(binge eating) görülür. Ve tıkanırcasına kontrolsüz yemek kan şekerinin çok fazla yükselmesi beraberinde inslülin salgılanması kan şekerinin çok hızlı düşmesi yeniden yeme isteği, kontrolsüz iştah ve çıkmaz bir döngü... Özellikle Bozulmuş açlık glikozu olan kişilerde bu durumun görülmesi kaçınılmazdır. Ve intermittent fasting ilk başta da belirttiğim gibi bir diyet(beslenme programı) değildir. Bir Beslenme modelidir. Spesifik olarak Kalori, Karbonhidrat, Protein, bitkisel kaynaklı protein, hayvansal kaynaklı protein, yağ, omega3-6, vitamin, mineral içerikleriyle ilgilenmez. Ancak Bu Beslenme modeli uzman bir diyetisyen eşliğinde sağlıklı beslenme ilkeleriyle kişiye özgü, kan tahlili, boy, yaş cinsiyet, fiziksel aktivite bütüncül olarak size uygun olarak hesaplandığında verim almamak kaçınılmazdır. Ancak yanlış ellerde ve hazır listelerde sağlığınızdan olabilirsiniz, dikkat! :)