Erken Doğumun Önemli Bir Nedeni: İdrar Yolu Enfeksiyonları

Erken Doğumun Önemli Bir Nedeni: İdrar Yolu Enfeksiyonları


Erken doğum ya da preterm doğum, 37 gebelik haftasının tamamlanmasından önce bebeğin dünyaya gelmesidir. Doğum sancılarının başlaması ise erken doğum tehdidi olarak adlandırılır. Erken doğumlar, tüm doğumların % 9-10'unu oluşturur.

Erken doğuma neden olan birçok risk faktöründen biri de, kadınlarda sık görülen idrar yolu enfeksiyonları ve vajinal enfeksiyonlardır. Enfeksiyon nedeniyle salgılanın bazı maddeler, erken doğuma neden olabilmektedir.

Memorial Şişli Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü'nden Op. Dr. Asena Ayar, erken doğumun sebepleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Gebeliğin Son Dönemlerindeki İdrar Yolu Enfeksiyonlarına Dikkat!
Özellikle gebeliğin son dönemlerinde görülen idrar yolu enfeksiyonları ya da vajinal enfeksiyonlar salgıladıkları bazı maddeler ile erken doğuma neden olabilir. Yine bu tür enfeksiyonlar sonucu açığa çıkan bu maddeler amniyon zarının direncini düşürerek bu zarın vaktinden önce yırtılmasına yol açabilir. Zarların doğum eylemi başlamadan açılmasına "Erken Membran Rüptürü" adı verilir. Zarların açılması erken doğumların önemli bir nedenidir.

Erken Doğuma Neden Olan Diğer Risk Faktörleri:

• Gebeliğin son dönemlerinde ortaya çıkan ve yüksek tansiyon, idrarda protein kaybı, genel ödem ile kendini belli eden preeklampsi vakalarında ve plasentanın erken ayrıldığı dekolman plasenta durumlarında da erken doğum sıklığı artar.
• Erken doğum tehdidine neden olan bir diğer faktör de çoğul gebeliklerdir. Burada rahim fazla miktarda gerildiğinden sancılar erken başlayabilir. Polihidramniyos gibi amniotik sıvının fazla oldugu vakalarda da benzer mekanizma ile doğum vaktinden önce gerçekleşebilir.
• Doğumsal rahim anomalileri geç düşüklerin ve erken doğumların bir başka nedenidir. Ancak rahminde bu tür bir şekil bozukluğu olan her kadın erken doğum yapacak anlamına gelmez.
• Rahim agzı yetmezliği erken doğumun önlenebilir sebeplerindendir
• Uterus myomları rahim içerisindeki hacmi azaltarak erken doğum sancılarını başlatabilir. Annede gebelikte ortaya çıkan ya da gebelikten önce var olan kansızlık (anemi) da erken doğumların özellikle ülkemizde önemli bir nedenidir.
• Düşük sosyoekonomik düzeydeki hastalarda erken doğum daha fazla görülür.
• Düşük vücut/ kitle endeksi olan(<19) yada gebeliğe baslangıç yaşı küçük olan gebelerde erken doğum oranları artmıştır
• Geçmişte birden fazla geç, düşük veya erken doğum öyküsünün bulunması da risk faktörleri arasında sayılır.
• Erken doğuma yol açan nedenlerden en önlenebilir olanı sigara kullanımıdır. Erken doğum sigara kullanan anne adaylarını bekleyen önemli tehlikelerden birisidir.

Erken Doğumun Gerçekleşeceği Nasıl Anlaşılabilir?
Doğumun olabilmesi için rahimde kasılma olması ve bu kasılmaların rahim ağzını açacak kadar şiddetli ve sürekli olması gerekir. Ancak her kasılma ağrı olarak hissedilmeyebilir. Genelde belde ve kasıklarda adet sancısına benzer ağrılar hissedilebilir. Kişi bunu karnında bir sertleşme olarak algılar. Yine halk arasında Nişan adı verilen sümüğümsü bir tıkacın gelmesi ya da normalden fazla sulu bir akıntı olması erken doğum tehdidini düşündürür. İstirahat ile geçmeyen bu tür sancılar olduğunda vakit kaybetmeden hekim ile temasa geçmek son derece önemlidir. Bebek aşağıya doğru bastırıyor gibi bir his genelde erken doğum tehdidi altındaki pek çok kadında görülür.

Erken Doğum Belirtileri Görüldüğünde Ne Yapılmalıdır?

• Belirtiler başladığında ne yaptığınızı hatırlamaya çalışın.
• Yaptığınız işi bırakın ve 3-4 bardak sıvı alın.
• Bir saat sol yanınıza dönerek yatın.
• 1-2 saat içinde belirtilerde gerileme olmaz ise doktorunuza haber verin.

Erken Doğum Tanısı Nasıl Konur?
Tanı vajinal muayenede rahim açıklığının saptanması, suların geldiğinin tespit edilmesi ve NST'de rahim kasılmalarının görülmesi ile konur. Erken doğumdan şüphelenildiğinde ilk yapılacak iş vajinal muayene ile rahim ağzında bir açıklık olup olmadığının saptanmasıdır. Aynı esnada zarların yırtılıp yırtılmadığı da kontrol edilmelidir.

Daha sonra ultrasonografi ile bebeğin durumu değerlendirilir. Eğer rahim açıklığı 3 santim ya da daha fazla ise erken doğumu 24-48 saatten daha fazla geciktirmek çoğu zaman mümkün olmamaktadır.

Tedavi Yöntemleri
Tanı konduktan sonra tedavi tıbbi olarak yapılır. Çok şiddetli durumlarda hastaneye yatırılarak damardan verilen ilaçlar yardımı ile kasılmalar durdurulmaya çalışılır. Bu sağlandığı taktirde daha sonra ağızdan alınan ya da fitil şeklinde kullanılan ilaçlar ile idame sağlanmaya çalışılır. Bu tedaviye "Tokolitik tedavi" adı verilir. Kasılmalar çok şiddetli değilse ve açıklık 3 santimetreden daha az ise ağızdan kullanılan ilaçlar denenebilir. Gebeliğin devam etmesinin anne ya da bebeğin hayatını tehlikeye atacağının düşünüldüğü durumlarda tokoliz uygulanmaz.

Bu arada eğer saptanabiliyorsa doğum eylemini başlatan sebepler usulünce tedavi edilir. Tokoliz masum bir tedavi değildir. Anne adayı açısından ciddi yan etkileri olabilir. Kullanılan her grup ilaç farklı yan etkilere sahiptir bu nedenle erken doğum tehdidi tanısının dikkatli konulması önemlidir. eğer bebek gelişimini büyük ölçüde tamamlamış ise 37 haftadan küçük de olsa eylemin normal seyrine bırakılması önerilebilir.