Eritrosit Yüksekliği Nedir? Gebelikte Eritrosit Değeri Kaç Olmalı?

Eritrosit veya kırmızı kan hücresi yüksekliği, kandaki eritrositlerin normalin üzerinde olduğunu ifade etmektedir. Eritrositler, beyaz kan hücreleri ve trombositlerle birlikte kanın büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Oksijenin tüm vücutta taşınmasına yardımcı olan eritrositlerin kanda normalden fazla olması, altta yatan bir sağlık sorunu olduğuna işaret edebilmektedir.

Eritrosit yüksekliğinde kandaki oksijen taşıyan hücrelerde bir artış vardır. Bunun nedeni bazen vücudun yeteri kadar oksijen almasını engelleyen bir durumu telafi etmeye çalışmasından kaynaklanmaktadır. Bazense eritrosit üretimini arttıran hastalıklar veya ilaçlar söz konusu olabilmektedir.

Eritrosit yüksekliğinin nedenlerini, belirtilerini, gebelikte eritrosit yüksekliğini ve neler yapabileceğinizi bu yazıda okuyabilirsiniz.

Eritrosit Yüksekliği Ne Demektir?​

Eritrosit seviyelerinin normal aralığı, testi yapan laboratuvara göre değişiklik göstermektedir. Bununla birlikte normal değerlerin genel olarak şu aralıklarda yer aldığı söylenebilir:

• Erkeklerde mikrolitre başına 4,7 ila 6,1 milyon eritrosit
• Kadınlarda mikrolitre başına 4,2 ila 5,4 milyon eritrosit
• Çocuklarda mikrolitre başına 4 ila 5,5 milyon eritrosit

Eritrosit yüksekliği genelde bir sağlık sorunu nedeniyle yapılan kan testi sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle eritrosit yüksekliğine neden olan sorunun tespit edilmesi için ek testler yapılması gerekebilir. Örneğin, eritrosit yüksekliğinin nedeninin kalp yetmezliği veya uyku apnesi gibi sorunlar olabileceği düşünülüyorsa bunlara yönelik testler yapılacak ve sorunun nedeni tespit edilmeye çalışılacaktır.

Eritrosit Yüksekliği Nasıl Anlaşılır?​

Eritrosit yüksekliği kan testi ile anlaşılabilen bir durumdur. Doktorunuz, eritrosit seviyelerinizi ölçmek için şu testlere başvurabilir:

• Eritrosit sayımı (RBC)
• Hemoglobin testi
• Hematokrit testi
• Tam kan sayımı (CBC)

Kanınızdan örnek alınması için damara iğne sokulur ve iğne aracılığıyla tüpün dolması sağlanır. Bu işleme flebotomi adı verilmektedir.

Eritrosit yüksekliğinin neden olduğu belirtiler genel olarak şu şekildedir:

• Yorgunluk
• Nefes darlığı
• Baş ağrısı
• Bulanık görme
• Uyku bozuklukları
• Eklem ağrıları
• Cilt kaşıntısı
• Uyuşukluk
• Burun kanaması

Eritrosit yüksekliği bazen yukarıdaki belirtilere neden olabilse de bazı kişilerde hiçbir belirti görülmemesi de mümkündür.

Eritrosit Yüksekliği Neden Olur?​

Eritrosit yüksekliği bir hastalık ya da bir bozukluk sonucu ortaya çıkmış olabilir. Bununla birlikte eritrosit yüksekliğinin daima ortada bir sorun olduğunu söylemek yanlış olacaktır. Kişinin genel sağlığı ve yaşam tarzı da eritrosit sayısının yükselmesine neden olabilir.

Eritrosit yüksekliğine neden olabilen sağlık sorunlarından bazıları şu şekildedir:

• Kalp yetmezliği (Kandaki oksijen seviyelerinin düşük olmasına neden olur)
• Konjenital kalp hastalığı (Doğuştan kalp hastalığı)
• Polisitemi vera (Kemik iliğinin çok fazla eritrosit ürettiği nadir bir kan kanseridir)
• Böbrek tümörleri
• Amfizem, KOAH, pulmoner fibrozis gibi akciğer hastalıkları
• Hipoksi (Kandaki oksijen seviyelerinin düşük olması)
• Karbon monoksit maruziyeti (Genelde sigara kullanımıyla ilişkili olarak görülür)
• Uyku apnesi

Eritrosit yüksekliğine neden olabilen yaşam tarzı alışkanlıkları arasında ise şunlar bulunmaktadır:

• Sigara kullanmak
• Rakımı yüksek bir yerde yaşamak
• Anabolik steroidler veya eritropoietin gibi performans arttırıcı ilaçlar almak

Eritrosit yüksekliğine neden olabilen kanser türleri ise şu şekildedir:

• Polisitemi vera (Kemik iliğinin çok fazla eritrosit ürettiği nadir bir kan kanseridir)
• Renal hücreli karsinom (Yetişkinlerde en sık görülen böbrek kanseri türüdür)
• Hepatoselüler karsinom (Yetişkinlerde en sık görülen karaciğer kanseri türüdür)

Eritrosit Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?​

Eritrosit yüksekliğinin tedavisi, altta yatan sağlık sorununa göre gerçekleştirilmektedir. Yaşadığınız bir sağlık sorunu nedeniyle eritrosit yüksekliğiniz varsa doktorunuz ilaç kullanmanızı veya başka prosedürlere başvurmayı isteyebilir.

Polisitemi vera için hidroksiüre isimli ilaç reçete edebilir. Bu ilaç, vücutta eritrosit üretimini yavaşlatmaya yardımcı olmaktadır. Ancak hidroksiüre kullanırken eritrosit seviyelerinizin çok fazla düşmemesi için doktorunuzu düzenli olarak ziyaret etmeniz önemlidir.

Eritrosit yüksekliğinde altta yatan önemli bir sağlık sorunu yoksa aşağıdaki alışkanlıklarla genel sağlığınızı destekleyebilirsiniz:

• Kalp ve akciğer fonksiyonlarınızı desteklemek için egzersiz yapın.
• Daha az kırmızı et tüketin.
• Demir takviyeleri kullanmayın.
• Susuz kalmamaya dikkat edin.
• Kahve dahil olmak üzere idrar söktürücülerden uzak durun.
• Sigarayı bırakın.
• Performans arttırıcı ilaçlar kullanmayın.

Gebelikte Eritrosit Değeri Kaç Olmalı?​

Gebelikte eritrosit seviyelerinin ölçülmesi, anne ve bebeğin sağlığının değerlendirilmesi açısından çok önemlidir. Eritrositler, fetüs dahil olmak üzere vücudun her yerine oksijen taşınmasını sağlar. Annede eritrosit düşüklüğü olması halinde bebek yeteri kadar oksijen alamayabilir. Bu da bebeğin doğum ağırlığının düşük olmasına ve hatta erken doğum gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Eritrosit seviyelerinin ölçülmesi, gebeliği etkileyebilecek tıbbi sorunların tespit edilmesine de yardımcı olabilir. Örneğin, vücutta yeteri kadar eritrosit bulunmaması olan anemi tedavi edilmediğinde komplikasyonlara yol açabilir. Doktorunuz, eritrosit seviyelerinizi erken dönemde tespit ederek gerekli tedaviyi almanızı sağlayabilir.

Eritrosit seviyeleri bazense tedavilerin etkinliğini kontrol etmede kullanılmaktadır. Örneğin, anemi tedavisi gören gebenin eritrosit seviyelerinin düzenli olarak izlenmesi, tedavinin ne aşamada olduğunu ve herhangi bir değişiklik yapılması gerekip gerekmediğini anlamaya yardımcı olabilmektedir.

Gebelikte eritrosit seviyesinin normal aralığı yaş ve kilo gibi faktörlere bağlı olarak kadından kadına değişiklik gösterebilir. Bununla birlikte sağlıklı bir gebenin eritrosit sayısı mikrolitre başına 4,2 ila 5,4 milyon hücre olmalıdır. Ancak annenin herhangi bir sağlık sorunu varsa bu sayılarda değişiklikler olabilir.

Demir eksikliği anemisi, folik asit eksikliği, diyabet veya hipertansiyon gibi kronik hastalıklar ve orak hücreli anemi gibi genetik özellikler dahil olmak üzere pek çok faktör, eritrosit sayısını etkileyebilir. Ayrıca çoğul gebelik, geçmişte yoğun adet dönemleri yaşama gibi faktörler de eritrosit seviyelerinin düşük olmasına neden olabilir.

Bazen gebelik sırasında sigara kullanımı, susuzluk ve yüksek rakımlı bir yerde yaşama gibi faktörler, gebelik trombositopenisi adı verilen bir durumdan kaynaklanabilir. Gestasyonel trombositopeni, kanın pıhtılaşmasından sorumlu olan trombositlerin sayısının geçici olarak azalmasıdır. Vücut bu azalmayı daha fazla eritrosit üreterek tedavi etmeye çalışabilir ve eritrosit seviyelerinin yükselmesine neden olabilir.

Sonuç Olarak​

Eritrositler, vücutta oksijenin taşınmasında önemli bir rol oynamaktadır. Ancak vücutta çok fazla eritrosit olduğunda kan yoğunlaşıp akış hızı yavaşlayabilmekte ve kan pıhtısı riskini arttırabilmektedir. Bu nedenle gebe olsanız da olmasanız da eritrosit seviyelerinizin yüksek olması halinde doktorunuza danışmanız ve gerekli tedaviyi görmeniz önemlidir.