E
EU3
Ziyaretçi
- Konu Sahibi EU3
- #1
Doğum Kontrol Haplarına Alternatif Yöntem Olarak Deri Altı İmplantları:
Doğum kontrol hapları her gün belli saatlerde alınmaları gerekliliğine sahiptir. Özellikle doğum ertesinde ve emziren kadınlarda kullanılamazlar. Bu nedenle doğum kontrol haplarına alternatif hormonal olarak sadece progesteron içeren 1 ay etkili ve 3 ay etkili kas içine uygulanan iğneler, 7 yıl etkili rahim içi araç, implant şeklinde 5 yıl ve 3 yıl etkili deri içi çubuklar ve daha yeni olarak vaginal ring geliştirilmiştir.
Bunlardan deri altı implantlardan 5 yıl boyunca etkili olan Norplant en az yan etkiye sahip progesteron olan levonorgestrol içermektedir. 6 adet 3,5 cm uzunluğunda ve 2,4 mm çapında çubuktan ibaret bir sistemdir. Takılması ve özellikle çıkarılması küçük bir cerrahi müdahale gerektirmektedir. Bu nedenle sadece 2 çubuktan oluşan yeni norplant sistemi kullanıma sunulmak üzere geliştirilmiştir.
Buna alternatif olarak tek bir 4 mm uzunluğundaki çubuktan ibaret yeni bir implant olarak yeni kuşak progesteron olan desogestel içeren İmplanon kullanılmaya başlanmıştır.
Hap şeklinde kullanılan progesteron meme dokusu üzerinde ve kan pıhtılaşma sisteminde yan etkilere sahiptir. Yapılan çalışmalarda levonorgestol ile bu etkinin yeni progesteronlara oranla daha az olma eğiliminde olduğu bilinmektedir. Öte yandan norplant kullananlarda beyin damarında tıkanma olma olasılığının aynı yaşta olup kullanmayanlara göre daa fazla olmadığının görülmesi, levonorgestrolün bu şekilde uygulanışının bu açıdan güvenli olduğunu göstermiştir. Ancak implanon içindeki desogestrel ile ilgili böyle bir izlem sonucu henüz raporlanmamıştır.
Deri altı implantlar kullanım kolaylığı ve etkin bir doğum kontrolü sağlama özelliklerine sahiptir. Kullanımları esnasındaki istenmeyen gebelik olma ihtimali spiralden ve doğum kontrol haplarından daha az olarak bildirilmiştir. Bu avantajlarına karşın deri altı implantları kullanım süresi ile ilgili olarak artan şekilde adet kanamalarının kesilmesi, adet arası leke vajinal kanamalara sıklıkla neden olmaktadır. Bu yan etkileri hastaların bu yöntemi terk etmelerinin en sık nedenidir. Güneydoğu Asya’da adet kesilmesi nedeniyle kullanımı yarıda bırakma oranı % 0,9 oranında gelişirken, Avrupa’da % 30,2 oranına ulaşmıştır. Bunun nedeni olarak etkin ve kolay kullanımın adet düzenindeki bozulmaya rağmen bazı toplumlarda kabul gördüğünü, bazı toplumlarda ise bunun kabul edilemediğini göstermektedir.
Deri altı implant kullanımının en sık yan etkisi adet kesilmesi ve leke vajinal kanamalardır. Adet kesilmesi kullanıma ara verme ile düzelmeyebilir. Bu durumda doğum kontrol hapları veya ibuprofen kullanımı gerekebilir. Bunların dışında akne, mastalji (meme ağrısı), depresyon, kıllanmada artış gibi şikayetler geliştiği de raporlanmıştır.
Deri altı implantları kullanım kolaylığı ve emzirme dönemi gibi dönemlerde kullanılabilirliği yanı sıra çok etkili doğum kontrol yöntemi olmasına rağmen yan etkilerinin hasta yaşantısını önemli derecede etkileyen önem ve sıklıkla olması kullanımlarını sınırlayan faktörler olabilmektedir.
Norplanta implanonun üstünlüğü olarak takılıp çıkartılma kolaylılığı ile daha etkili bir yöntem olması kabul görmektedir. Oysa önceden hangi hastada olacağı tespit edilemeyecek şekilde daha fazla hastada adet kanamasında azalma, adetten kesilme ve adet dışı leke vajinal kanama yapması en önemli dezavantajını oluşturmaktadır.
Doğum kontrol haplarına alternatif uygulamalardan deri altı implantlar ve vaginal ringlerin kullanım potansiyelleri ile ilgili tartışmalar yoğunlaşarak devam etmektedir.
Doç.Dr. Vedat Atay
Doğum kontrol hapları her gün belli saatlerde alınmaları gerekliliğine sahiptir. Özellikle doğum ertesinde ve emziren kadınlarda kullanılamazlar. Bu nedenle doğum kontrol haplarına alternatif hormonal olarak sadece progesteron içeren 1 ay etkili ve 3 ay etkili kas içine uygulanan iğneler, 7 yıl etkili rahim içi araç, implant şeklinde 5 yıl ve 3 yıl etkili deri içi çubuklar ve daha yeni olarak vaginal ring geliştirilmiştir.
Bunlardan deri altı implantlardan 5 yıl boyunca etkili olan Norplant en az yan etkiye sahip progesteron olan levonorgestrol içermektedir. 6 adet 3,5 cm uzunluğunda ve 2,4 mm çapında çubuktan ibaret bir sistemdir. Takılması ve özellikle çıkarılması küçük bir cerrahi müdahale gerektirmektedir. Bu nedenle sadece 2 çubuktan oluşan yeni norplant sistemi kullanıma sunulmak üzere geliştirilmiştir.
Buna alternatif olarak tek bir 4 mm uzunluğundaki çubuktan ibaret yeni bir implant olarak yeni kuşak progesteron olan desogestel içeren İmplanon kullanılmaya başlanmıştır.
Hap şeklinde kullanılan progesteron meme dokusu üzerinde ve kan pıhtılaşma sisteminde yan etkilere sahiptir. Yapılan çalışmalarda levonorgestol ile bu etkinin yeni progesteronlara oranla daha az olma eğiliminde olduğu bilinmektedir. Öte yandan norplant kullananlarda beyin damarında tıkanma olma olasılığının aynı yaşta olup kullanmayanlara göre daa fazla olmadığının görülmesi, levonorgestrolün bu şekilde uygulanışının bu açıdan güvenli olduğunu göstermiştir. Ancak implanon içindeki desogestrel ile ilgili böyle bir izlem sonucu henüz raporlanmamıştır.
Deri altı implantlar kullanım kolaylığı ve etkin bir doğum kontrolü sağlama özelliklerine sahiptir. Kullanımları esnasındaki istenmeyen gebelik olma ihtimali spiralden ve doğum kontrol haplarından daha az olarak bildirilmiştir. Bu avantajlarına karşın deri altı implantları kullanım süresi ile ilgili olarak artan şekilde adet kanamalarının kesilmesi, adet arası leke vajinal kanamalara sıklıkla neden olmaktadır. Bu yan etkileri hastaların bu yöntemi terk etmelerinin en sık nedenidir. Güneydoğu Asya’da adet kesilmesi nedeniyle kullanımı yarıda bırakma oranı % 0,9 oranında gelişirken, Avrupa’da % 30,2 oranına ulaşmıştır. Bunun nedeni olarak etkin ve kolay kullanımın adet düzenindeki bozulmaya rağmen bazı toplumlarda kabul gördüğünü, bazı toplumlarda ise bunun kabul edilemediğini göstermektedir.
Deri altı implant kullanımının en sık yan etkisi adet kesilmesi ve leke vajinal kanamalardır. Adet kesilmesi kullanıma ara verme ile düzelmeyebilir. Bu durumda doğum kontrol hapları veya ibuprofen kullanımı gerekebilir. Bunların dışında akne, mastalji (meme ağrısı), depresyon, kıllanmada artış gibi şikayetler geliştiği de raporlanmıştır.
Deri altı implantları kullanım kolaylığı ve emzirme dönemi gibi dönemlerde kullanılabilirliği yanı sıra çok etkili doğum kontrol yöntemi olmasına rağmen yan etkilerinin hasta yaşantısını önemli derecede etkileyen önem ve sıklıkla olması kullanımlarını sınırlayan faktörler olabilmektedir.
Norplanta implanonun üstünlüğü olarak takılıp çıkartılma kolaylılığı ile daha etkili bir yöntem olması kabul görmektedir. Oysa önceden hangi hastada olacağı tespit edilemeyecek şekilde daha fazla hastada adet kanamasında azalma, adetten kesilme ve adet dışı leke vajinal kanama yapması en önemli dezavantajını oluşturmaktadır.
Doğum kontrol haplarına alternatif uygulamalardan deri altı implantlar ve vaginal ringlerin kullanım potansiyelleri ile ilgili tartışmalar yoğunlaşarak devam etmektedir.
Doç.Dr. Vedat Atay
