Bebeğim ve ben
Eğer anne iyi besleniyorsa, emzirdiği bebeğin normalde ilk altı ay boyunca başka hiçbir ek besin almasına gerek yok. Ama çiğneme egzersizi için, dördüncü ayda ek gıdaya başlanması öneriliyor
İlk sportif etkinlik: Çiğneme
DünyaSağlıkÖrgütü (WHO) uzmanlarına göre bebeklere en az altı ay boyunca anne sütü verilmeli. Eğer anne isterse bu süre iki yaşına kadar uzayabiliyor. Metropolitan Florance Nightingale Hastanesi'nden çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı Dr. Meral Saraçel ise altı ay boyunca bebeğin anne sütüyle yeterince beslendiğini hatırlatarak bu süre içinde bebeğe su içirilmemesi gerektiğinin altını çizdi.
Saraçel, "Bebeklerin çiğnemeyi en iyi öğrendiği ay, dördüncü aydır. Bu dönemde 'dostlar alışverişte görsün' misali, yani doyurmak için değil, sadece alışkanlık kazandırmak için pürtüklü besinlere başlanmalı. Meyve ve sebze püreleri kaşıkla yedirilmeli. Bu dönem ek gıdalara başlamadığı için üç yaşına kadar biberondan emen bebeklerle karşılaşıyoruz" dedi.
Altıncı ay dönümü
Bebeklerde altıncı aydan sonra anne sütü yavaş yavaş ikinci plana düşüyor. Bu dönemden itibaren bebeğin beslenmesinin yüzde 50'sini karbonhidratlar oluşturuyor. Bebeklerin farklı bir yağ dokuları var. Bu nedenle neredeyse bir yetişkinden daha fazla enerji harcayan bebeklerin beslenmesinde karbonhidrata ağırlık verilmeli. Bebeklerin özellikle emzirilirken terlemeleri, ne kadar enerji kaybettiklerinin göstergesi. Bebeğin karbonhidrat ihtiyacı tahıl mamaları, pirinç, pa-tates püresi, bebe bisküvisi ve ekmek içinden sağlanabilir.
Piyasada çokça çeşidi bulunan bebek mamalarına itibar edilmemesini söyleyen Dr. Saraçel, "Çağımızın iki hastalığı var; biri kanser diğeri de
alerji. Bunların kökeninde katkı maddeleri var. O yüzden her şeyin doğal olanı tercih edilmeli. Bebeklere 1 yaşından önce de inek sütü verilmesini önermiyoruz" diye konuştu.
Saraçel, bebeklere beşinci aydan itibaren üçü ara, üçü ana olmak üzere altı öğün verilmesi gerektiğini söyledi. Saraçel, bebeklerin beslenme takvimi için şu önerilerde bulundu:
"Sabah kahvaltısı mutlaka olmalı. Tahıllı kaşık mamaları içine peynir, ekmek içi veya bebe bisküvisi konularak verilmeli. Bal, alerjik olduğu
için önermiyoruz. Pekmez kullanılabilir. Ara öğünlerde meyveli yoğurt, içine bebe bisküvisi, 7-8 aylık bir bebeğe evde yapılmış kek de verilebilir. Akşamları çorba, etli bir öğün ihtiyacını karşılar. Gece yarısı gibi de mama verilebilir. Anne sütüne devam eden bebekler kesinlikle
yemek öncesi değil yemek sonrası emzirilmeli. Yemeklerden yarım saat sonra emzirme bebeğin su ihtiyacını karşılamasını sağlar. Eğer bebek emzirilmiyorsa her yemekten sonra yarım çay bardağı su verilmeli. Yerine papatya veya rezene çayı da içirilebilir.
Aileler su konusunda sürekli hata yaparlar. Nedense bebeğin hep susamış olduğu düşünerek, annesi, anneannesi, babası tarafından ha bire su verilir. Oysa bu yapıldığında bebeğin iştahı kesilir. Çünkü bebek karnını suyla doyurur ve adeta su bağımlısı haline gelir. Özellikle iştahsız bebeklerde suyu kesmediğimiz sürece kilo almadıklarını görüyoruz."
İdrar yolları ve iştahsızlık
Midesi geç boşalan bebeklerde ara öğünleri kaldırmak gerekiyor. Dr. Meral Saraçel'e göre zorla yedirilen bebek, iştahsız oluyor: "Bazı bebekler annesinin yemek hazırladığını görür görmez kusmaya başlar. Bu, 'Zorla yedirirsen kusarım' demektir. Devamlı 'Ye ye' komutu alan çocuklar iki yaşından sonra abur cubura yöneliyor ve ileride obez oluyor. Bir çocuk iştahsızsa bunun altında idrar yolu enfeksiyonu yatabilir. Çok sık rastladığımız bir şeydir bu. Eğer diş çıkarmıyorsa, başka da bir sorunu yoksa mutlaka idrar yolları enfeksiyonundan şüphelenilmeli. Bu da yoksa o zaman genetik iştahsızlıktan söz edilebilir. Anne-baba bebekliğinde iştahsızsa çocuklarında da bu görülebilir."
Kıskançlık çok doğal
"Kardeş kıskançlığı doğaldır ve acı verir" diyen Memorial Hastanesi Çocuk Hastalıkları Merkezi'nden pedagog Dr. Melda Alantar'ın önerileri şunlar:
Bebeğin ve diğer kardeşin yatak odalarını ayırın.
Bebeğe konulacak isimde, kardeşine fırsat tanıyın.
Okul öncesi çocuklar, anne-babanın da katılımıyla oyuncak bebekle oynayarak yaşanacaklara hazırlanabilir.
Yeni doğanın yanı sıra kardeşin de fotoğraflarını eve asın. Ailedeki yerini kaybetmeyeceğini, aksine yeni haklar edineceğini hissettirin:
'Kardeşin küçük olduğu için evde kalacak, ama sen bizle sinemaya gelebilirsin' gibi...
Kavgaları aralarında çözmelerine fırsat verin, gerekirse odayı terk edin.
Renkli cisimler doğru ağza...
4. ay: Eşyaları almak için iki koluyla uzanabilir. Özellikle parlak ve renkli olan cisimleri yakalar, ağzına götürmeye başlar. Bebek dünyayı keşfetme eğilimindedir. O yüzden uzun aralıklarla etrafı seyreder.
5. ay: Destekli olarak oturabilir. El hareketlerini gözleriyle izleyebilir.
6. ay: Yatar durumda ayağını ağzına götürebilir ve emeklemeye başlar. Emekleme aynı zamanda tehlikenin de habercisidir, o yüzden evde zararlı olabilecek materyaller uzaklaştırılmalıdır.
İkinci üç aylık dönemde bebek günde ortalama 15 saat uyur. Bunun 10 saati gece, beş saati ise gündüzdür. Bebeğin uyku düzenini planlamak için bu dönem uygundur. Akşamları saat 20.00-20.30 gibi uyutmanız doğru olur. Bebek çok hareketli, uyumaya niyetli olmasa bile yatırın, böylece alışkanlık kazanacaktır. Uyuturken ona masal anlatmak, ninni söylemek yararlı olabilir. Gece 10 saat uyuduktan sonra sabah onu uyandırmanız yararlı olur. Bu, uyku alışkanlığı kazanmasını sağlar.
10 günlük depresyon
Doğum sonrası depresyon sinirlilik, bebekten nefret etme ve ağlama nöbetleriyle hissediliyor. Bu durum genelde ilk bir hafta-10 günde atlatılabiliyor. Ama sözü edilen sürelerde geçmiyorsa annenin ilişkilerindeki daha derin problemler ya da psikolojik bir rahatsızlığın varlığı söz konusu olabiliyor. Bu tür depresyonda ilaç tedavisi de uygulanabiliyor ancak bu, emzirmeden dolayı sütle bu ilaçlar bebeğe geçtiği için mutlaka çocuk doktorunun bilgisi de olmalı. Depresyonda en çok görev ise babaya düşüyor. Babanın anneye desteği depresyonu daha çabuk ve kolay atlatmasını sağlıyor.
Püf noktası
Dördüncü aydan önce ek gıdalara başlamayın.
Bebeğe ilk altı ayda hiçbir şekilde su içirmeyin
Bebeği bir yaşına kadar her ay rutin olarak doktora götürün.
Bebeği dışarı çıkarmadığınız sürece ayakkabı giydirmeyin. Hiçbir ayakkabı ortopedik değildir.
Bebeği yürümeye başlamadan önce ayakta durması için zorlamayın, hoppala yapmayın, havaya fırlatmayın, düşebilir.
-------------------------------------------
Eğer anne iyi besleniyorsa, emzirdiği bebeğin normalde ilk altı ay boyunca başka hiçbir ek besin almasına gerek yok. Ama çiğneme egzersizi için, dördüncü ayda ek gıdaya başlanması öneriliyor
İlk sportif etkinlik: Çiğneme
DünyaSağlıkÖrgütü (WHO) uzmanlarına göre bebeklere en az altı ay boyunca anne sütü verilmeli. Eğer anne isterse bu süre iki yaşına kadar uzayabiliyor. Metropolitan Florance Nightingale Hastanesi'nden çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı Dr. Meral Saraçel ise altı ay boyunca bebeğin anne sütüyle yeterince beslendiğini hatırlatarak bu süre içinde bebeğe su içirilmemesi gerektiğinin altını çizdi.
Saraçel, "Bebeklerin çiğnemeyi en iyi öğrendiği ay, dördüncü aydır. Bu dönemde 'dostlar alışverişte görsün' misali, yani doyurmak için değil, sadece alışkanlık kazandırmak için pürtüklü besinlere başlanmalı. Meyve ve sebze püreleri kaşıkla yedirilmeli. Bu dönem ek gıdalara başlamadığı için üç yaşına kadar biberondan emen bebeklerle karşılaşıyoruz" dedi.
Altıncı ay dönümü
Bebeklerde altıncı aydan sonra anne sütü yavaş yavaş ikinci plana düşüyor. Bu dönemden itibaren bebeğin beslenmesinin yüzde 50'sini karbonhidratlar oluşturuyor. Bebeklerin farklı bir yağ dokuları var. Bu nedenle neredeyse bir yetişkinden daha fazla enerji harcayan bebeklerin beslenmesinde karbonhidrata ağırlık verilmeli. Bebeklerin özellikle emzirilirken terlemeleri, ne kadar enerji kaybettiklerinin göstergesi. Bebeğin karbonhidrat ihtiyacı tahıl mamaları, pirinç, pa-tates püresi, bebe bisküvisi ve ekmek içinden sağlanabilir.
Piyasada çokça çeşidi bulunan bebek mamalarına itibar edilmemesini söyleyen Dr. Saraçel, "Çağımızın iki hastalığı var; biri kanser diğeri de
alerji. Bunların kökeninde katkı maddeleri var. O yüzden her şeyin doğal olanı tercih edilmeli. Bebeklere 1 yaşından önce de inek sütü verilmesini önermiyoruz" diye konuştu.
Saraçel, bebeklere beşinci aydan itibaren üçü ara, üçü ana olmak üzere altı öğün verilmesi gerektiğini söyledi. Saraçel, bebeklerin beslenme takvimi için şu önerilerde bulundu:
"Sabah kahvaltısı mutlaka olmalı. Tahıllı kaşık mamaları içine peynir, ekmek içi veya bebe bisküvisi konularak verilmeli. Bal, alerjik olduğu
için önermiyoruz. Pekmez kullanılabilir. Ara öğünlerde meyveli yoğurt, içine bebe bisküvisi, 7-8 aylık bir bebeğe evde yapılmış kek de verilebilir. Akşamları çorba, etli bir öğün ihtiyacını karşılar. Gece yarısı gibi de mama verilebilir. Anne sütüne devam eden bebekler kesinlikle
yemek öncesi değil yemek sonrası emzirilmeli. Yemeklerden yarım saat sonra emzirme bebeğin su ihtiyacını karşılamasını sağlar. Eğer bebek emzirilmiyorsa her yemekten sonra yarım çay bardağı su verilmeli. Yerine papatya veya rezene çayı da içirilebilir.
Aileler su konusunda sürekli hata yaparlar. Nedense bebeğin hep susamış olduğu düşünerek, annesi, anneannesi, babası tarafından ha bire su verilir. Oysa bu yapıldığında bebeğin iştahı kesilir. Çünkü bebek karnını suyla doyurur ve adeta su bağımlısı haline gelir. Özellikle iştahsız bebeklerde suyu kesmediğimiz sürece kilo almadıklarını görüyoruz."
İdrar yolları ve iştahsızlık
Midesi geç boşalan bebeklerde ara öğünleri kaldırmak gerekiyor. Dr. Meral Saraçel'e göre zorla yedirilen bebek, iştahsız oluyor: "Bazı bebekler annesinin yemek hazırladığını görür görmez kusmaya başlar. Bu, 'Zorla yedirirsen kusarım' demektir. Devamlı 'Ye ye' komutu alan çocuklar iki yaşından sonra abur cubura yöneliyor ve ileride obez oluyor. Bir çocuk iştahsızsa bunun altında idrar yolu enfeksiyonu yatabilir. Çok sık rastladığımız bir şeydir bu. Eğer diş çıkarmıyorsa, başka da bir sorunu yoksa mutlaka idrar yolları enfeksiyonundan şüphelenilmeli. Bu da yoksa o zaman genetik iştahsızlıktan söz edilebilir. Anne-baba bebekliğinde iştahsızsa çocuklarında da bu görülebilir."
Kıskançlık çok doğal
"Kardeş kıskançlığı doğaldır ve acı verir" diyen Memorial Hastanesi Çocuk Hastalıkları Merkezi'nden pedagog Dr. Melda Alantar'ın önerileri şunlar:
Bebeğin ve diğer kardeşin yatak odalarını ayırın.
Bebeğe konulacak isimde, kardeşine fırsat tanıyın.
Okul öncesi çocuklar, anne-babanın da katılımıyla oyuncak bebekle oynayarak yaşanacaklara hazırlanabilir.
Yeni doğanın yanı sıra kardeşin de fotoğraflarını eve asın. Ailedeki yerini kaybetmeyeceğini, aksine yeni haklar edineceğini hissettirin:
'Kardeşin küçük olduğu için evde kalacak, ama sen bizle sinemaya gelebilirsin' gibi...
Kavgaları aralarında çözmelerine fırsat verin, gerekirse odayı terk edin.
Renkli cisimler doğru ağza...
4. ay: Eşyaları almak için iki koluyla uzanabilir. Özellikle parlak ve renkli olan cisimleri yakalar, ağzına götürmeye başlar. Bebek dünyayı keşfetme eğilimindedir. O yüzden uzun aralıklarla etrafı seyreder.
5. ay: Destekli olarak oturabilir. El hareketlerini gözleriyle izleyebilir.
6. ay: Yatar durumda ayağını ağzına götürebilir ve emeklemeye başlar. Emekleme aynı zamanda tehlikenin de habercisidir, o yüzden evde zararlı olabilecek materyaller uzaklaştırılmalıdır.
İkinci üç aylık dönemde bebek günde ortalama 15 saat uyur. Bunun 10 saati gece, beş saati ise gündüzdür. Bebeğin uyku düzenini planlamak için bu dönem uygundur. Akşamları saat 20.00-20.30 gibi uyutmanız doğru olur. Bebek çok hareketli, uyumaya niyetli olmasa bile yatırın, böylece alışkanlık kazanacaktır. Uyuturken ona masal anlatmak, ninni söylemek yararlı olabilir. Gece 10 saat uyuduktan sonra sabah onu uyandırmanız yararlı olur. Bu, uyku alışkanlığı kazanmasını sağlar.
10 günlük depresyon
Doğum sonrası depresyon sinirlilik, bebekten nefret etme ve ağlama nöbetleriyle hissediliyor. Bu durum genelde ilk bir hafta-10 günde atlatılabiliyor. Ama sözü edilen sürelerde geçmiyorsa annenin ilişkilerindeki daha derin problemler ya da psikolojik bir rahatsızlığın varlığı söz konusu olabiliyor. Bu tür depresyonda ilaç tedavisi de uygulanabiliyor ancak bu, emzirmeden dolayı sütle bu ilaçlar bebeğe geçtiği için mutlaka çocuk doktorunun bilgisi de olmalı. Depresyonda en çok görev ise babaya düşüyor. Babanın anneye desteği depresyonu daha çabuk ve kolay atlatmasını sağlıyor.
Püf noktası
Dördüncü aydan önce ek gıdalara başlamayın.
Bebeğe ilk altı ayda hiçbir şekilde su içirmeyin
Bebeği bir yaşına kadar her ay rutin olarak doktora götürün.
Bebeği dışarı çıkarmadığınız sürece ayakkabı giydirmeyin. Hiçbir ayakkabı ortopedik değildir.
Bebeği yürümeye başlamadan önce ayakta durması için zorlamayın, hoppala yapmayın, havaya fırlatmayın, düşebilir.
-------------------------------------------
