Dizüstü Bilgisayar Satın Alma Rehberi

Doğru seçenek hangisi? Mağazadasınız ve hangi dizüstü bilgisayarın size uygun olduğunu bilmek istiyorsunuz. Yazımızda bulacağınız ipuçlarını kullanarak, size önerilen bilgisayarın gerçekten beklentilerinize uygun olup olmadığına siz karar verebileceksiniz.

Testler ve fiyat karşılaştırmaları ne derse desin, çoğu kullanıcı, alacağı dizüstü bilgisayarı önce kendisi test etmek ister. Mağazaya gider, dizüstü bilgisayar reyonuna yönelirsiniz.

Ancak maalesef aradığınız model stokta kalmamıştır. Satış temsilcisi size başka bir 'fırsat ürünü'nü tavsiye eder. Üstelik bu ürün, satıcının ifadesine göre, hem daha ucuz, hem daha iyidir. Kafanız karışır, pazarlama sloganlarının ve fiyat etiketlerinin arasında kaybolursunuz.

Siz de Bir Uzman Olun

Dürüst ve nazik bir satıcı, sizi bu karmaşanın içinde yalnız bırakmayacaktır ve sorularınıza cevap verecektir. Ancak soru yöneltebilmeniz için sizin de ürünler hakkında az çok fikriniz olması gerekir. Vereceğimiz ipuçlarıyla isteklerinizi siz de ifade edebileceksiniz.

Yazımızı okumayı bitirdiğinizde, ihtiyaçlarınıza uygun dizüstü bilgisayarı seçecek bilgiye ve donanıma sahip olacaksınız. Fotoğraf galerimizde ise küçük bir satın alma rehberi sizi bekliyor olacak. Bu sayede, satıcı "masaüstü alternatifi", "parlak ekran", "trackpoint" gibi terimleri kullandığında neden bahsettiğini anlayacak, ve bunlara ihtiyacınız olup olmadığına karar vereceksiniz.

Bu arada Dizüstü Bilgisayar Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler başlıklı resim galerimizi de ziyaret etmeyi unutmayın. Adım adım püf noktaları sizi orada bekliyor olacak!
Yalnızca ekran boyutu ve ağırlığı ile bir dizüstü bilgisayarın hangi sınıfa ait olduğunu tahmin edebilirsiniz.

Dizüstü bilgisayarlar temelde 'küçük', 'normal' ve 'masaüstü alternatifi' olarak üç sınıfa ayrılır. Yalnızca ekran boyutu ile önünüzdeki bilgisayarın hangi sınıfa ait olduğunu bulabilirsiniz.

Mini Dizüstüler: 14 inçe kadar

Diğerlerine göre belirgin ölçüde küçük dizüstü bilgisayarlar, 'mini dizüstü' sınıfına aittir. Bu sınıfa ait bilgisayarların ağırlığı 2 kilogramdan az, ekran boyutu da 14 inçten (35.5 cm) küçüktür. Bu özellikleriyle, özellikle hareket halinde çalışması veya bilgisayarını sürekli taşıması gerekenler için (üniversite öğrencileri, sunumlar) ideal dizüstü bilgisayarlar bunlardır. Performans olarak büyük kardeşlerinden geridirler ve -kimi modellerde- enerji tasarrufu sağlamak için dahili bir optik sürücüden yoksun bırakılmışlardır. Bu sayede pil ömürleri belirgin ölçüde yükselir ve oldukça sessiz çalışırlar. Kompakt ölçüleri, ergonomilerini bozmaktadır. Bu nedenle uzun süreli çalışmalar için pek uygun sayılmazlar.


Masaüstü Alternatifleri: 17" ve üzeri

Bu sınıftaki dizüstü bilgisayarlar, genelde 17 inç (43 cm) ekrana sahiptir ve ağırlıkları 3.5 ile 5 kilogram arasında değişir. Çok nadir olmakla beraber, 19 ve 20 inçlik modellere de rastlayabilirsiniz. Ağırlığı 8 kilogramı bulan bu bilgisayarlar, masaüstü bilgisayarınızın yapabildiği her şeyi yapmayı vadediyor. Bunlara görünüm, donanım, performans ve iyi bir ekran da dahil. Masaüstü alternatifi dizüstüler, büyük boyutları ve ağırlıkları ile mobil kullanım için pek uygun değildir.

En çok tercih edilenler: 15 inç

Pazarda en geniş model yelpazesine sahip sınıf, 15 inç ekranlı dizüstülerin bulunduğu sınıftır. Hem taşınabilir, hem de
masaüstü bilgisayar özelliklerine sahip olabilirler. Bilgisayarını beraberinde taşıyacak olanlar, 2-2.5 kilogram ağırlığındaki modelleri dikkate almalı. 3 kilogramdan sonra dizüstü bilgisayarınızın taşınabilirlik özelliği yavaş yavaş kaybolmaya başlar. Alışılagelmiş 4:3 formatlı ekranlar 15" (38 cm) boyuta sahipken, geniş ekranlı (widescreen) modeller, 15.4 inç boyutunda 16:10 formatında ekrana sahiptir.


İdeal çözünürlüğü seçin

Klasik veya geniş ekran tercihi, isteğinize bağlıdır. Rahat kullanım için TFT panelin çözünürlüğü inç başına 80-100 piksel (dpi - dots per inch) arası olmalıdır. Bu noktacık yoğunluğu değerinde ekrandaki semboller ne okunamayacak kadar küçük, ne de rahatsız edecek kadar büyük olacaktır. Tabloda tipik ekran boyutları ve bunların çözünürlüklerini bulabilirsiniz.


chip.com.tr

Ekranın kalitesi nasıl anlaşılır?


Görüş açısı, aydınlatma ve parlaklık değerleri birkaç ince nokta sayesinde kolayca değerlendirilebilir. Dikkat etmeniz gereken noktaları açıklıyoruz.

Parlak mı mat mı?



Dizüstü bilgisayarların ekranları yansımaları önleyen bir tabaka ile kaplıdır. Son zamanlarda öne çıkan 'parlak ekran' (glare panel) tanımı, bir miktar yansıma yapsa da, renkleri daha canlı göstermeyi vadeden ekranlar için kullanılıyor. Resim ve videoları izlerken bir avantaj teşkil eden bu ekranlar, yoğun ışık altında yansımaya sebep olarak kullanıcıyı rahatsız edebiliyor. Bu nedenle parlak ekranlı dizüstüler, dış ortamda kullanım için çok elverişli sayılmazlar. Gün ışığında ekrandakilerin okunabilmesi için, ekranın metrekare başına 200 kandela (200 cd/m2) ışık şiddetine sahip olması gerekir.

Ekran kalitesini test edin

1) Görüş Açısı: Ekrana kenardan bakın. Renklerin bozulmaya başladığı açıya dikkat edin. Bu açı ne kadar büyükse, görüş açısı o kadar iyidir. Dikey görüş açısı testi için ise, ekranda beyaz bir sayfa açıkken, ekranı hareket ettirin. Beyaz renk, küçük bir konum değişikliğinde bile griye dönüşüyorsa, o ekranın mobil çalışma için uygun olmadığını söyleyebilirsiniz. Bir otobüste veya trende seyahat ederken ekranın hareket etmesini önleyemezsiniz. Bu da renklerin gözünüze sürekli bozuk yansıması anlamına gelecektir.


2) Parlaklık: Masaüstü arka plan resmini kapatın ve arka planı düz beyaz renk olarak ayarlayın. Parlaklığı en son değere kadar açın. Beyaz renk gözlerinizi kamaştıracak kadar parlaksa, o ekran dış ortamda kullanım için uygundur.


3) Aydınlık: Parlaklığı orta seviyeye getirin ve arka planı siyah renge ayarlayın. Ekranın alt kısmına dikkat edin. Arkadan ışıklandırmanın etkisiyle üst bölgelere göre biraz daha açık olacaktır. Ancak bu bölgede siyah yerine açık gri ile karşılaşıyorsanız, film ve oyunlarda bu ekran sizi rahatsız edebilir.
Klavye ve Fare: Önemli Ayrıntılar


Zor basan tuşlar ve pürüzlü bir touchpad, ucuz modellerin karakteristik özellikleridir. Dizüstü bilgisayarınızı kontrol edeceğiniz klavye ve fareye de diğer özellikler kadar önem vermelisiniz.

Dizüstü bilgisayarların tuşları, masaüstü klavyelerine göre farklı bir basma hissi verir. Tuşlar birbirine bitişiktir ve dizilimleri PC'den farklıdır. Alacağınız dizüstü bilgisayardaki klavyenin diline dikkat etmenizi tavsiye ederiz. Çoğu model Türkçe klavye ile satılsa da, halen İngilizce klavye ile satılan modeller de mevcut.

Klavyenin kalitesini tayin edin

Boşluk (Space) tuşunun olabildiğince geniş olmasına dikkat edin. Bu tuşu kullanarak, diğer tuşların yapısını kolayca test edebilirsiniz. Boşluk tuşuna kenarından tek parmağınızla basın, tuş havaya kalkmamalı veya çatırdamamalıdır. Yön tuşları da özellikle oyunculara garip gelecektir. Bu tuşlarla kaydırma (scroll) görevlerini de yapabileceğiniz için, diğer tuşlara çok yakın olmamaları gerekir.

Bilgisayarında yazıyla sıkça uğraşanlar için, 'Insert', 'Home', 'Page Up', 'Page Down' gibi tuşlar önemlidir. İleri seviyedeki kullanıcılar klavyedeki 'Windows tuşu' ile birçok kısayolu da kullanır. Bu yüzden, tuşların yerleşimi önemlidir. Örneğin Toshiba, dizüstülerinde Windows tuşunu, CTRL tuşunun yanı yerine, klavyenin sağ üst köşesine yerleştirmeyi adet edinmiştir.

Fonksiyon Tuşları

Ses seviyesi ve ekran parlaklığı, kolayca ayarlanabilir olmalıdır. Bir dizüstü bilgisayar için en ideali, bu ayarların özel tuşlarla yapılmasıdır. Kimi zaman klavyeye ait tuşlar da, bir başka tuş aracılığıyla (FN) bu ayarlar için kullanılabilmektedir. Bunun sizin için ne kadar kullanışlı olacağına ise ancak kullanarak karar verebilirsiniz.


Touchpad

Dizüstü bilgisayarlarda fare imlecini hareket ettirmeye yarayan dokunmaya duyarlı bölge 'touchpad' olarak adlandırılmıştır. IBM ve bazı Dell modellerinde ayrıca bir 'trackpoint' de bulunuyor. Kullanıcı, alışkanlıklarına göre iki kontrol cihazından birini seçebiliyor. Bir touchpad'in tuşları ne çok sert, ne de çok hafif olmalıdır. Touchpad'e dahil edilmiş bir kaydırma çubuğu, internette sörf yaparken veyahut uzun dökümanları incelerken işinizi kolaylaştıracaktır. Kimi modellerde kaydırma bölgesi yalnızca internet tarayıcısında çalışmakta. İncelediğiniz modelin hangi kullanıma uygun olduğunu, ancak deneyerek öğrenebilirsiniz.

Bilgisayarınıza harici bir fare bağladığınızda, bir tuş veya yazılım aracılığıyla touchpad'in kapatılabilmesi, kullanım açısından kolaylık sağlayacaktır. Aksi halde, yazı yazarken eliniz touchpad'e her değdiğinde imleç hareket edecek, bu da çoğu zaman kullanımda zorluklara yol açacaktır. Yazı yazarken, başparmağınızın touchpad'e değmesi yüzünden, yazının belirli bölgelerinin seçilmesi, kısa sürede sinirlerinizi bozabilir.

Bağlantı Noktaları ve Ağ


Dizüstü bilgisayarlarda donanımsal terfi olanakları oldukça sınırlıdır. Harici donanımlar için ne kadar çok bağlantı noktanız varsa, o kadar esnek bir bilgisayara sahipsiniz demektir. Ergonomi açısından bağlantı noktalarının yerleri de en az sayıları kadar önemlidir.

Güncel dizüstü bilgisayarlarda, en basit modellerde dahi, kulaklık, usb bellekler, harici sabit diskler veya monitörler için bağlantı noktalarını bulabilirsiniz. Bağlantı noktalarının konumları da dikkat edilmesi gereken unsurlar arasında sayılabilir. Örneğin, bilgisayarınıza bir kulaklık bağlayacaksanız, kulaklık soketinin önde olması işinize yarayacaktır, ancak bir hoparlör bağlayacaksanız, soketin önde olması kablo karmaşası yaratacaktır.

Bağlantı noktalarının sayı ve konumlarına dikkat

Bir başka örnek vermek gerekirse, bir USB bellek için bilgisayarınızın yanlarında yer alacak USB bağlantı noktaları kullanışlı olacaktır. Tüm USB girişleri bilgisayarın arkasında ise, USB belleği takmak / çıkarmak için bilgisayarın arkasına uzanmanız veya ekranı kapatmanız gerekecektir. Harici görüntü birimleri için (monitör, projeksiyon vs) kullanılan bağlantıların, bilgisayarın arkasında olması tercih edilir. Aynı şekilde ağ kabloları için bağlantı noktasının da arkada olması ergonomiyi artıracaktır. Sabit bir konumda bilgisayarınızı kullanırken, ağ ve görüntü kablolarının yan taraftan sarkması, hoş bir görüntü yaratmayacaktır. Üstelik yan tarafta kullanacağınız bir fare var ise, bu tam bir kaos demek.

Ağ bağlantısı şart

Kablosuz internet her zaman için en konforlu seçenektir. Güncel dizüstü bilgisayarların neredeyse hepsi artık bir kablosuz ağ yongası taşıyorlar. Anteni ekrana monte edilmiş bilgisayarlarda anten, bilgisayarın en uç köşelerine kadar uzandığından, zor koşullarda dahi yeterli sinyal kalitesi yakalamanızı sağlıyor. Birçok dizüstü bilgisayar, 802.11a, b veya g gibi birden fazla kablosuz ağ standardını desteklemekte.


Ağ bağlantı girişinin Gigabit-LAN veya standart LAN bağlantısı (10/100 Mbit) desteklemesi pratikte fazla fark etmez. Gigabit ağ bağlantısı yalnızca çok büyük verileri taşırken işe yarayabilir. Kimi ağ yongaları zaten standart 100 Mbit hızına bile ancak yetişebilmektedir.


Dizüstü bilgisayarlara özel bağlantılardan biri de, ince PC-Card yuvasıdır. Bu yuvaya dışarıdan WLAN veya TV kartı gibi özel donanımları takmanız mümkündür. PC-Card yuvası, her ne kadar yerini Express-Card yuvasına kaptırıyor olsa da, standart kullanıcılar için bu iki yuva çok da fazla anlam ifade etmemekte.
Bir dizüstü bilgisayar alırken tek kriter tabii ki dış özellikler değil. İncelediğiniz bilgisayarın fiyat / performans oranının uygun olup olmadığını belirlemenizde yardımcı olacak ipuçlarını veriyoruz.

Görünümü iyi, fiyatı uygun. En çok sorulan soru ise: "Ne kadar hızlı?". Hızı, sadece detaylı testler ortaya koyabilir.

Ancak yine de, teknik özelliklere şöyle bir bakış atarak, bir dizüstü bilgisayarın performansını aşağı yukarı tahmin etmeniz mümkündür. Bu tahminde esas alacağınız ölçütler, işlemci, hafıza ve ekran kartı olmalıdır.


1.000 Liraya kadar dizüstü bilgisayarlar: Oyunculara göre değil

En düşük fiyat kategorisindeki dizüstüler, çok yüksek olasılıkla Intel, Via veya SiS'in dahili grafik çözümleriyle satışa sunulurlar. İnternette sörf veya sohbet etmek, veya ofis programlarını kullanmak için bu çözümler fazlasıyla yeterlidir. Bu tip işlemler için fazla işlem gücüne de ihtiyaç duyulmaz. Intel Celeron-M veya AMD Sempron, uygun fiyatlarıyla bu tür dizüstü bilgisayarlarda karşınıza çıkacak işlemcilerdir. İşlemcinin hızı, internet için kullanılacak bir bilgisayarda fazla önemli değildir. Önemli olan, bilgisayarın sessizliği ve pil ömrüdür (2.5 saatten fazla olması istenir). Günümüzde 256 MB hafıza, grafik kartının da sistem hafızasından kullanması sebebiyle, artık geçerliliğini ve yeterliliğini yitirmiştir; bu yüzden giriş seviyesi dizüstü bilgisayarlarda bile en azından 512 MB hafıza olması beklenmelidir.

Hareket halinde çalışmak ve oyun oynamak için gerekenler

Intel'in Pentium-M işlemcili Centrino dizüstüleri, yerlerini yeni gelen Core Duo ve Core 2 Duo işlemcili modellere bıraktı. Aynı şekilde AMD de Turion64 X2 çift çekirdekli işlemcilerini orta ve üst sınıf dizüstü bilgisayarlarda kullanmakta. Çift çekirdekli işlemciler günümüzde oldukça popüler. 1.66 Ghz hızındaki giriş seviyesi modelleri dahi oyunlar, multimedya uygulamaları ve günlük işlemler için yeterli hız sunabiliyor. Sizin için önemli olan taşınabilirlik ise, entegre grafik çözümlerine yönelerek, daha az enerji harcayan, böylece pili daha tasarruflu kullanan bir bilgisayar sahibi olabilirsiniz. Eğer 3D performansı da önemli ise, alacağınız dizüstü bilgisayarda en azından Mobility Radeon X1600 veya Geforce Go 7600 gibi orta sınıf harici bir ekran kartı olmasına dikkat etmelisiniz.

Daha fazla güce ihtiyacınız varsa, en az 1.8 Ghz hızında bir işlemci almanızı tavsiye ederiz. 1024 MB hafıza ve Mobility Radeon X1800 veya GeForce Go 7900 gibi bir harici ekran kartıyla oyunlar için de yeterli bir taşınabilir bilgisayara sahip olabilirsiniz. Bu tür dizüstüleri 2.500 YTL civarında fiyatlara alabilirsiniz.