- 12 Temmuz 2006
- 35.010
- 30.365
- 60
Boyun kırılması, boyun omurlarında meydana gelen kırıklar çok önemlidir. Hem içlerinden geçen sinirlerin, hem de çevresindeki hayati damarların kasar görme riski olduğundan, vücuttaki diğer kemik kırıklarına göre daha farklı öneme sahiptir. Boyun beyin ve vücudun iletişim yollarının geçtiği bir kavşak gibidir. Meydana gelen boyun kırıkları tedavi edilmediğinde, ölüme kadar gidebilecek sonuçlara sebep olabilir. Bu kırıklar sonucunda diyafram adı verilen solunum kası felcinin meydana gelebilir. Bunun dışında boynun alt bölgesinde hareketi sağlayan sinir sistemi boyundan aşağıya doğru yayılır. Bu yüzden boyun altında felce neden olabilecek yaralanmalar olabilir.
Omurgada bulunan 33 omurun 7 tanesi boyun bölümünde yer almaktadır. Vücutta omurgada meydana gelen kırıklar yaşı ilerlemiş olan kişilerde küçük darbelerle oluşur, genç yaştaki kişilerde ise genellikle trafik kazası gibi ciddi darbeler, trafik kazası gibi şiddetli travmalarla meydana gelir. Bu kırıkların % 5-10 oranı boyun omurlarında oluşur. Özellikle yaz döneminde denizlerde sığ yerlerde, havuzların sığ bölümlerinde başın yere çarpmasıyla birlikte kafa travmasının yanında, boyunda travma ve kırıklar daha sık görülmektedir. Bu yaralanmalarda yaşamı riske eden ciddi boyun kırıkları meydana gelebiliyor. Omurgada omurlarda meydana gelen kırıklar üç farklı şekilde oluşur. Bunlar;
Hastalarda meydana gelen boyun kırığı öncelikle şiddetli ağrıya neden olacaktır. Bu ağrının hafifletilmesi için, hastalar genellikle boynunu bir pozisyonda sabit tutmaya çalışır. Bu ağrıya boyunda oluşan kas spazmları eşlik eder. Kırığa eşlik eden omurilik yaralanması olursa, kollarda ve bacaklarda uyuşma, hissizlik, güç kaybı, abdesti ve idrarı kaçırma ya da yapamama gibi yakınmalar gelişebilir. Bu tür yaralanmalarda hastalar hemen en yakın sağlık kuruluğuna ulaştırılmalıdır.
Bu sırada hastanın taşınması çok önemlidir. Boyundan yaralanan bir hastanın, boyun hareketleri kısıtlanmalı, boyun sabit tutulmalı, boynu sert tutacak boyunluk gibi araçlarla ya da sert bir zemin üzerinde baş nötral pozisyonda tutularak sırt üstü şekilde, baş sağa sola düşmeyecek şekilde taşınması gerekir. Nakil sırasında baş, gövde ve boyun aynı anda dikkatlice hareket ettirilerek, boyun hareket ettirilmeden taşınmalıdır.
Boyun kırılması teşhisi
Hastalar sağlık kuruluşunda, boyun kırılmasına eşlik edebilecek organ yaralanmaları, kafa travması ve diğer bölge kırıkları açısından değerlendirilmelidir. Hastalara öncelikle direkt radyografiler yapılmalıdır. Bilgisayarlı tomografi ile direkt radyografilerde görünmeyen ya da şüphe duyulan kırıkları ortaya çıkarır. Kırıkların şiddetini ve türünü belirlemek için, üç boyutlu bilgisayarlı tomografi kırığın uzanımını belirleyerek, tedavinin nasıl olacağına ışık tutar. MR tetkiki yumuşak dokular ve omuriliğin değerlendirilmesini sağlar. Boyun kırıklarında sadece omurlar değil, bunlar arasındaki bağlarda zedelenebilir.
Boyun kırıkları tedavisi
Bu kırıklarda yaralanmanın tipi ve omurilik hasarına uygun şekilde tedaviye karar verilir. Tedavideki amaç normal fizyolojik yüklenmelerle zarar görmeyecek omurganın elde edilmesi, hastaların en kısa sürede aktivitelerini ağrı duymadan yapmalarını sağlamaktır. Omurların ön kısmında çökme varsa, kemikleri bağlayan yumuşak dokularda ve omurilikte sorun yoksa, hastalara yatak istirahati ile boyunluk kullanımı tedavisi uygulanır. Hastalar sürekli olarak takibe alınır. Çünkü bazı kırıklar zaman içinde ilerleme gösterebilir. Hastaların cerrahi müdahaleye ihtiyacı olabilir. Boyundaki yaralanma daha şiddetliyse, boyun omurgasının bütünlüğünü tehdit eder haldeyse, omurilik ve sinir köklerine hasar riski taşıyorsa hastanın cerrahi tedaviyle iyileştirilmesi düşünülür. Hastanın diğer yaşam fonksiyonları uygunsa, hemen cerrahi tedaviye geçilir. Uygulanan ameliyat boynun ön ya da arka tarafından gerçekleştirilebilir. Bu karar kırığın olduğu yere, omurilik hasarına ve hastadaki diğer yaralanmalarına göre belirlenir. Omurilik ve sinir köklerine baskı yapan kemikler temizlenir, buraya gerektiği takdirde kişiden ya da başkasından alınan kemik parçalar yerleştirilir. Gerek duyulan hastalara ise, titanyum alaşımlı olan vida, plak, çubuk gibi materyallerle sabitleme yapılır ve hastanın kısa sürede hareket etmesi sağlanır
boyun.gen.tr
Omurgada bulunan 33 omurun 7 tanesi boyun bölümünde yer almaktadır. Vücutta omurgada meydana gelen kırıklar yaşı ilerlemiş olan kişilerde küçük darbelerle oluşur, genç yaştaki kişilerde ise genellikle trafik kazası gibi ciddi darbeler, trafik kazası gibi şiddetli travmalarla meydana gelir. Bu kırıkların % 5-10 oranı boyun omurlarında oluşur. Özellikle yaz döneminde denizlerde sığ yerlerde, havuzların sığ bölümlerinde başın yere çarpmasıyla birlikte kafa travmasının yanında, boyunda travma ve kırıklar daha sık görülmektedir. Bu yaralanmalarda yaşamı riske eden ciddi boyun kırıkları meydana gelebiliyor. Omurgada omurlarda meydana gelen kırıklar üç farklı şekilde oluşur. Bunlar;
- En fazla görülen çökme kırıklarıdır. Bu kırıklarda etkilenmiş olan omur ve omurların ön tarafı çöker.
- Şiddetli yaralanmalarda omurgada ön ve arka bölge kırıktan etkilenebilir. Bunlar patlama tarzı kırıktır. Bu tür kırıklarda omurilik yaralanması ile felç meydana gelmesi, çökme tipi kırıklarına göre daha fazladır.
- Omurgaya binen yüklerin artması halinde, kemikteki kırıkla birlikte omurları bağlayan, bunları bir arada tutan yumuşak dokularda, disklerde ve eklemlerde yaralanma olabilir. Bu iki omurun bağlantısının kopmasına neden olur. Sonuçta omurga çıkığı oluşur. Bu tür yaralanma en tehlikeli olan ve sinir hasarı en fazla olan yaralanmadır.
Hastalarda meydana gelen boyun kırığı öncelikle şiddetli ağrıya neden olacaktır. Bu ağrının hafifletilmesi için, hastalar genellikle boynunu bir pozisyonda sabit tutmaya çalışır. Bu ağrıya boyunda oluşan kas spazmları eşlik eder. Kırığa eşlik eden omurilik yaralanması olursa, kollarda ve bacaklarda uyuşma, hissizlik, güç kaybı, abdesti ve idrarı kaçırma ya da yapamama gibi yakınmalar gelişebilir. Bu tür yaralanmalarda hastalar hemen en yakın sağlık kuruluğuna ulaştırılmalıdır.
Bu sırada hastanın taşınması çok önemlidir. Boyundan yaralanan bir hastanın, boyun hareketleri kısıtlanmalı, boyun sabit tutulmalı, boynu sert tutacak boyunluk gibi araçlarla ya da sert bir zemin üzerinde baş nötral pozisyonda tutularak sırt üstü şekilde, baş sağa sola düşmeyecek şekilde taşınması gerekir. Nakil sırasında baş, gövde ve boyun aynı anda dikkatlice hareket ettirilerek, boyun hareket ettirilmeden taşınmalıdır.
Boyun kırılması teşhisi
Hastalar sağlık kuruluşunda, boyun kırılmasına eşlik edebilecek organ yaralanmaları, kafa travması ve diğer bölge kırıkları açısından değerlendirilmelidir. Hastalara öncelikle direkt radyografiler yapılmalıdır. Bilgisayarlı tomografi ile direkt radyografilerde görünmeyen ya da şüphe duyulan kırıkları ortaya çıkarır. Kırıkların şiddetini ve türünü belirlemek için, üç boyutlu bilgisayarlı tomografi kırığın uzanımını belirleyerek, tedavinin nasıl olacağına ışık tutar. MR tetkiki yumuşak dokular ve omuriliğin değerlendirilmesini sağlar. Boyun kırıklarında sadece omurlar değil, bunlar arasındaki bağlarda zedelenebilir.
Boyun kırıkları tedavisi
Bu kırıklarda yaralanmanın tipi ve omurilik hasarına uygun şekilde tedaviye karar verilir. Tedavideki amaç normal fizyolojik yüklenmelerle zarar görmeyecek omurganın elde edilmesi, hastaların en kısa sürede aktivitelerini ağrı duymadan yapmalarını sağlamaktır. Omurların ön kısmında çökme varsa, kemikleri bağlayan yumuşak dokularda ve omurilikte sorun yoksa, hastalara yatak istirahati ile boyunluk kullanımı tedavisi uygulanır. Hastalar sürekli olarak takibe alınır. Çünkü bazı kırıklar zaman içinde ilerleme gösterebilir. Hastaların cerrahi müdahaleye ihtiyacı olabilir. Boyundaki yaralanma daha şiddetliyse, boyun omurgasının bütünlüğünü tehdit eder haldeyse, omurilik ve sinir köklerine hasar riski taşıyorsa hastanın cerrahi tedaviyle iyileştirilmesi düşünülür. Hastanın diğer yaşam fonksiyonları uygunsa, hemen cerrahi tedaviye geçilir. Uygulanan ameliyat boynun ön ya da arka tarafından gerçekleştirilebilir. Bu karar kırığın olduğu yere, omurilik hasarına ve hastadaki diğer yaralanmalarına göre belirlenir. Omurilik ve sinir köklerine baskı yapan kemikler temizlenir, buraya gerektiği takdirde kişiden ya da başkasından alınan kemik parçalar yerleştirilir. Gerek duyulan hastalara ise, titanyum alaşımlı olan vida, plak, çubuk gibi materyallerle sabitleme yapılır ve hastanın kısa sürede hareket etmesi sağlanır
boyun.gen.tr