- 6 Mayıs 2007
- 3.943
- 9
Fıtık nedir?
İç organlarımızdan birinin normal yerinden ayrılarak vücudun ona ait olmayan başka bir yerine geçmesine yol açan bir vücut boşluğu duvarı kusurudur. Örneğin bir diyafram fıtığında mide, karın bölgesinden ayrılarak, göğüs boşluğuna geçebilir.
Fıtık hangi nedenlerden meydana gelir?
Fıtık, genellikle göğsü karına veya karını bacaklar gibi ve başka vücut bölümlerini birbirine bağlayan adale ve başka bağlantı dokularında yetersizlik veya kusurlar bulunmasından ileri gelmektedir. Başka fıtıklar vücut bölümlerinin çıkış kesimlerinde meydana gelen bir çarpma sonucu kopmuş olan adale bağlantı ve dokularından ileri gelmektedir.
Doğuşta birçok fıtığa rastlanılabilinir mi?
Evet. Birçok çocuk, gelişmede meydana gelen kusurlardan dolayı fıtıklı olarak doğmaktadır. Bunlar genellikle göbek bölgesinde (göbek fıtığı) veya kasıkta meydana gelmektedir (kasık fıtığı).
Fıtıklar çoğunlukla vücudun hangi kısımlarında meydana gelir?
Ana kan damarları veya bağırsakların bir kısmı gibi büyükçe vücut yapıları birçok vücut boşluğuna giriş ve çıkış yaptıkları çeşitli noktalarda. Bu noktalarda birbirine gevşek olarak bağlı olan dokular vardır ve bunlar fazla baskı ve zora dayanamayarak birbirinden ayrılır ve kopabilir.
Ne gibi zorlamalar veya yaralanmalar böyle kopmalara yol açabilir?
a. Çok ağır cisimlerin kaldırılması.
b. Anî bükülmeler, çekmeler ve adale zorlanmaları.
c. Karın içi bölgesine aşırı bir baskı yapan oldukça fazla kilo alınması.
d. Organların yerini değiştirebilecek büyük bir karın tümörünün gelişmesi.
e. Karın bölgesinde fazla baskı yapabilecek gebelik durumu.
f. Dışarı çıkarken zorlama yapan kronik kabızlık.
g. Karın içi bölgesinde aşırı baskı yapan devamlı ve şiddetli öksürme halleri veya nöbetleri.
Fıtık ne kadar yaygındır?
Cerrahî müdahale gerektiren en yaygın rahatsızlıklardan biridir.
Erkeklerde fıtık olma eğilimi kadınlardan fazla mıdır?
Kasık fitığı gibi fizikî zorlama veya çalışmadan ileri gelen fıtıklarda evet. Kadınlarda ise gebelik nedeniyle göbek bölgesinde göbek fıtığı olma ihtimalleri daha fazladır.
Fıtık ailevî veya irsî bir hastalık olabilir mi?
Hayır. Ancak adalelerdeki gelişme tipi irsî olma eğilimini göstermektedir.
En çok rastlanan fıtık tipleri hangileridir?
a. Kasık fıtığı: Bu en çok görülen fıtık türüdür. Kasıkta meydan gelir ve çok kez vücudun iki tarafında gelişir. Bu gibi kopmalara iki taraflı kasık fıtığı denir.
b. Kalça (femoral) fıtığı: Bu tip fıtık genellikle karın bölgesinin ortasında göbeğin altında büyük kan damarlarının gövdeden bacaklara uzanan bölgede meydana gelir.
c. Karın (ventral) fıtığı: Bu tür fıtık genellikle karın bölgesinin ortasında göbeğin altında oluşur. Çoğunlukla gebelik halinden sonra karın duvarlarında adalelerin birbirinden ayrılmasıyla meydana gelir.
d. Epigastrik fıtık: Bu tip fıtık üst karında, göbeğin üst kısmındaki karın duvarında meydana gelir. Bu tip fıtıklar muhtemelen doğuştan olur. Ancak kişi erginlik çağına ulaştıktan sonra meydana çıkar.
e. Göbek fıtığı: Bu en genel fıtıklardan biridir ve göbek bölgesinde meydana gelir. Göbek fıtığı olmaya en çok meyilli görünenler yeni doğan bebekler ve birçok gebelik geçirmiş olan kadınlardır.
f. Enzisyon fıtığı: Bu tip fıtık hastanın yarasının kolayca iyileşmemesinden dolayı ameliyat yapılan yerdeki yaradan veya bu yarada meydana gelen bir enfeksiyon nedeniyle dokuların yeterli ölçüde iyileşmemelerinden ileri gelmektedir. Böyle bir fıtık karın bölgesi duvarının herhangi bir yerinde meydana gelebilir.
h. Diyafram fıtığı: Bu çok yaygın bir fıtık türüdür. Genellikle yutak göğüsteki diyaframdan karına inmekte olduğu nokta civarında meydana gelir. Başka diyafram fıtıkları, diyafram gelişmesindeki yetersizliklerden veya bir yaralanma yüzünden diyafram kopması ileri gelebilir. Bu gibi fıtıklar karın organları ile karakterize olurlar -örneğin; midenin bir kısmının, ince veya kalınbağırsağın göğüs boşluğunda yerleşmeleri gibi.-
i. İç kesim fıtığı: Bu çok az rastlanan fıtık türünde bir iç karın bölgesi organı, genellikle incebağırsak, normal yeri olmayan karın bölgesi girintilerine veya alt bölmelerine girer.
j. (Gluteal) veya beP(lomber) fıtık: Bu fıtıklar çok nadir olur ve kalçalarda veya sırtta adale sistemi kusurlarından ileri gelir, fıtıklı organlar sırt veya kalçalarda vücudun arka kısmında çıkıntılar olarak meydana gelir.
Fıtıklar için hangi hallerde cerrahî müdahale yerme başka şekillerde tedavi tavsiye edilmektedir?
a. Ameliyat sonrası fıtık hali iki veya daha fazla meydana gelmişse ve hastanın doku yapıları zafiyet göstermekteyse, üçüncü veya dördüncü kez ameliyata başvurmak tavsiye edilmemektedir. Çünkü bu ameliyatların başarılı olma oranları yok denecek kadar azdır.
b. Çok şişman olan kişilerde bu gibi ameliyatlar genellikle başarısız olduğundan, bunlarda ameliyata gidilmemeli veya ameliyat öncesi normal ağırlığa gelinceye kadar zayıflatılmaları gerekir.
c. Aktif veremi veya ciddî kalp hastalıkları olan vahim tıbbî rahatsızlıkları olan hastaların ameliyat edilmesi tavsiye edilmemektedir.
d. Yetmiş ile seksen yaşlan arasında olan yaşlı kişilerde eğer küçük fıtıkları varsa ve fıtık ciddî durumlara neden olmamaktaysa, ameliyata başvurulması tavsiye edilmemektedir.
Fıtık tıbbî olarak nasıl tedavi edilir?
Karın bölgesinde ve yerinde tutmak için korse veya fıtık bağlarının kullanılmasıyla.
Genel bir kaide olarak ameliyat öncesi fıtık bağları uzun süre kullanılmalı mıdır?
Hayır. Fıtık bağları devamlı temasta oldukları yapıları zayıflatmak eğilimini göstermektedirler. Bundan dolayı ameliyat öncesi birkaç haftadan fazla kullanılmaları doğru değildir.
Bütün fıtıklarda ameliyat yerine fıtık bağı kullanılması neden öngörülmemektedir?
Çünkü fıtık bağları, fıtığı tedavi etmez. Bunlar ancak fıtığı olduğu yerde turnaya yarar. İnsanlar yaşlanınca fıtıklar büyümekte ve fıtık bağları görevlerini tam olarak yerine getirememektedir.
Fıtık ameliyatını yapmakta gecikmek tehlikeli olabilir mi?
Muhakkak ki evet. Bağırsakların boğulması tehlikesi her zaman mevcuttur ve böyle bir hal ölüme sebep olabilir.
Fıtık tedavisinde enjeksiyon tedavisi yeterli midir?
Hayır. Bu tedavi usulü yetersiz ve tehlikeli olduğu için artık uygulanmamaktadır.
Fıtıklar kendiliklerinden kaybolabilir mi?
Hayır. Kendiliklerinden kaybolan fıtıklar yalnızca yeni doğan be beklerde görülen küçücük böbrek bölgesi fıtıklarıdır. Yeni doğa bebeklerde görülen kasık fıtıkçıkları da bazı hallerde kendiliklerinden kaybolabilirler.
Fıtık tedavisinde cerrahî müdahale ne derece başarılıdır?
Kopmuş dokuların düzeltilmesi, yerinden fırlamış olan çıkık yapı arın esas anatomik yerlerine yeniden yerleştirilmesiyle ve fıtık tor basını teşkil eden fırlayan karın dokularının (periton) alınmasıyla fıtıkların büyük çoğunluğu başarı ile tedavi edilebilinmektedir.
Fıtık ameliyatı yapılmasının en iyi zamanı ne vakittir?
Fıtık ameliyatları genellikle istenilen zamanda yapılabilinir ve bu zamanı hasta kendisine uygun düşecek şekilde tayin edebilir. Ancak, şu da unutulmamalıdır ki fıtıklar büyüme eğilimini gösterirler ve büyüdükleri oranda da kusuru düzeltmek zorlaşır ve tekerrür etme oranları artar.
Bir fıtık ameliyatı ne zaman âcil bir cerrahî müdahale gereğidir?
Bağırsak gibi bir organ fıtık torbasına yakalanıp sıkıştığı ve bu yüzden boğularak kan akımını engellediği hallerde âcil ameliyat gerekli olmaktadır. Bu durumda hastanın hemen ameliyat edilmesi muhakkak surette gerekmektedir. Ameliyat yapılmadığı takdirde boğulmuş fıtıkta toplanan birikintiler kangrene yol açar ve peritonit’ten de ölüme neden olabilir.
Hasta fazla şişman olduğu takdirde operatörler bazı özel hallerde ameliyatı erteleme kararı verebilirler mi?
Evet. Hasta fazlasıyla şişman ise bir fıtığın tedavi edilme uğraşı küçük bir valize fazla eşya sıkıştırmasına benzeyecektir. Böyle bir valizi zorlayarak kapatma mümkün olsa bile içeriden gelecek basınç valizin patlayıp açılmasına yol açabilecektir.
Fıtık ameliyatları tehlikeli midir?
Hayır. Fıtık torbasında boğulma hali dışında fıtık ameliyatlarından sonra nadiren komplikasyonlara rastlanmaktadır. Bu gibi boğulma hallerinde kangrenlenmiş dışkı veya bağırsaklara rastlanılabilinir ve bu gibi olaylarda bütün kangrenli kısımların alınması için ciddi bir ameliyata başvurulması gerekir.
Bir fıtıkta kangrenlenmiş bağırsak veya dışkı bulunduğu taktirde ne gibi bir işleme başvurulmaktadır?
Bağırsakların kangrenlenmiş kısımları alınır. Bu çok tehlikeli, ciddi ve komplikasyonlu bir ameliyattır. Bu gibi ameliyatlarda anti biyotik ilâçların ve modern cerrahî metotların kullanılmasıyla ölüm oranı büyük bir ölçüde azaltılmışsa da, bu işlem yine de karın bölgesinde yapılan ameliyatlar arasında en ciddî ve tehlikeli: olanlardan biri olarak kabul edilmektedir.
Fıtık ameliyatları fazlasıyla sancılı mı olur?
Hayır. Ancak ameliyat olan kesimde ameliyat sonrası birkaç gün sancı çekilir.
Diyafram fıtığı ameliyatları özellikle tehlikeli olur mu?
Hayır. Ancak bu ameliyatlar karın bölgesindeki ameliyatlardan daha güçtür ve daha uzun sürer.
Diyafram fıtığı nasıl giderilir?
Vakaların çoğunluğunda kaburgalar bölgesinde göğüste bir enzisyon yapılır. Yerinden oynamış olan karın bölgesindeki yerlerine yerleştirildikten sonra diyaframdaki yırtık veya kopuk dikilir. Ayrıca bu tür işlemler yine başarılı olarak karın bölgesinde yapılan enzisyonlar yoluyla de gerçekleştirilmektedir.
Diyafram fıtıklarının giderilme işlemleri genellikle başarılı mı olurlar?
Vakaların büyük çoğunluğunda evet.
Fıtık ameliyatları ne kadar sürer?
Basit kasık fıtığı ameliyatları yarım saat ile kırk beş dakika arasında bitirilebilinir. Daha ciddî, diyafram fıtığı veya torba duvarına sıkışarak hapsedilmiş olarak kalmış fıtık ameliyatları saatlerce sürebilir.
Bu ameliyatlarda ne cins anestezi kullanılır?
Göbeğin altında bulunan fıtıklar için, genel (epidural) veya belkemiği anestezileri en çok kullanılanlardır. Diyaframda ve üst karın bölgesinde olan fıtıklar yalnız genel solunum yolu anestezisi altında ameliyat edilmektedir.
Bir fıtık ameliyatından sonra ne kadar süre hastanede kalınması gereklidir?
Basit fıtıklar için altı ile yedi gün arası, basit olmayan vakalar için on ile on iki gün arası bir süre.
Ameliyattan ne kadar süre sonra hasta yataktan kalkabilir?
Yeni ameliyat kurallarına göre hasta ameliyattan bir gün sonra yataktan kalkabilir.
Öksürme veya aksırma fıtığın tekerrür etmesine yol açabilir mi?
Hayır. Fakat bazen hastalar öksürdükleri zaman bütün dikişlerin söküldüğünü hissine kapılabilirler.
Ameliyattan sonra fıtığın tekerrür etme oranı nedir?
Fıtıkların % 90′mdan fazlası ameliyattan sonra tam anlamıyla tedavi olmuş sayılır. Tekerrürlere genellikle yaşlılarda veya çok zayıf adale dokuları ve bağlantıları olan kişilerde rastlanır.
Normal bir fıtık ameliyatı yarasının iyileşmesi ne kadar sürer?
Yedi ile on gün arası.
Fıtığın tekerrürünü önlemek için ne gibi tedbirler alınmalıdır?
a. Hasta fazla şişmanlamamak için gereken tedbirleri almalıdır.
b. Mümkün olduğu ölçüde yirmi ilâ yirmi beş kilodan daha ağır cisimlerin itmekten, çekmekten ve kaldırmaktan kaçınılmalıdır.
c. Ameliyattan sonra dört ile altı ay arası bütün yorucu fizikî hareketlerin yapılmaması gereklidir.
Fıtıklar tekerrür ettiği taktirde hangi işleme başvurulmalıdır?
Beş vakadan dördü yeniden ameliyatla tedavi edilir.
Fıtık ameliyatı olanların korse veya fıtık bağı kullanmaları gerekmekte midir?
Hayır. Buna hiç gerek yoktur.
Hastanın ameliyattan sonra haftalarca ve bazen de aylarca yara izinin etrafında veya skrotumda sancı, uyuşukluk, sızı duyması normal midir?
Evet. Bu, bazı hallerde olagelmektedir, fakat kendiliğinden kaybolur.
Bir kasık fıtığı tedavisinden insanın seks hayatı tesir altında kalabilir mi?
Hayır. Fıtık ameliyatları testislere ve öteki tenasül organlarına hiçbir etki yapmamaktadır.
Bir bebeğin fıtığı doğumdan ne kadar süre sonra ameliyat edilebilinir?
Yeni doğan bebekler ameliyata çok dayanıklı olmaktadırlar. Eğer fıtık büyükse veya bağırsak boğulması söz konusu ise bu çocukların doğumdan birkaç hafta, en geçinden birkaç ay sonra ameliyat edilmeleri gerekmektedir.
Yeni doğan çocuklarda fıtıklar iki kasıkta da olma eğilimi göstermekte midir?
Evet. Bu gibi çocuklarda fıtık yalnız bir tarafta bile hissedilse her iki tarafta da ameliyata gidilmek genel bir âdet haline gelmektedir. Bir tarafında fıtık hissedilen dört çocuktan üçünün, muayenede belirlenmemiş bile olsa, öbür tarafında da fıtık bulunacaktır.
İki tarafta da ameliyat yapılması ameliyat riskini artırmakta mıdır?
Hayır.
Fıtık ameliyatı olan bir kimse normal fizikî faaliyetine yeniden erişebilecek midir?
Kuşkusuz ki evet.
Fıtık ameliyatı olan bir kadının gebe kalmasında bir sakınca var mıdır?
Evet. Ancak nekahet devresi sonra erdikten birkaç ay sonra bunun bir mahsuru kalmayacaktır.
Bir fıtık ameliyatından sonra hangi süreler arası çekap yaptırılmalı?
İki yıl süreyle, yaklaşık her altı ayda bir defa.
İç organlarımızdan birinin normal yerinden ayrılarak vücudun ona ait olmayan başka bir yerine geçmesine yol açan bir vücut boşluğu duvarı kusurudur. Örneğin bir diyafram fıtığında mide, karın bölgesinden ayrılarak, göğüs boşluğuna geçebilir.
Fıtık hangi nedenlerden meydana gelir?
Fıtık, genellikle göğsü karına veya karını bacaklar gibi ve başka vücut bölümlerini birbirine bağlayan adale ve başka bağlantı dokularında yetersizlik veya kusurlar bulunmasından ileri gelmektedir. Başka fıtıklar vücut bölümlerinin çıkış kesimlerinde meydana gelen bir çarpma sonucu kopmuş olan adale bağlantı ve dokularından ileri gelmektedir.
Doğuşta birçok fıtığa rastlanılabilinir mi?
Evet. Birçok çocuk, gelişmede meydana gelen kusurlardan dolayı fıtıklı olarak doğmaktadır. Bunlar genellikle göbek bölgesinde (göbek fıtığı) veya kasıkta meydana gelmektedir (kasık fıtığı).
Fıtıklar çoğunlukla vücudun hangi kısımlarında meydana gelir?
Ana kan damarları veya bağırsakların bir kısmı gibi büyükçe vücut yapıları birçok vücut boşluğuna giriş ve çıkış yaptıkları çeşitli noktalarda. Bu noktalarda birbirine gevşek olarak bağlı olan dokular vardır ve bunlar fazla baskı ve zora dayanamayarak birbirinden ayrılır ve kopabilir.
Ne gibi zorlamalar veya yaralanmalar böyle kopmalara yol açabilir?
a. Çok ağır cisimlerin kaldırılması.
b. Anî bükülmeler, çekmeler ve adale zorlanmaları.
c. Karın içi bölgesine aşırı bir baskı yapan oldukça fazla kilo alınması.
d. Organların yerini değiştirebilecek büyük bir karın tümörünün gelişmesi.
e. Karın bölgesinde fazla baskı yapabilecek gebelik durumu.
f. Dışarı çıkarken zorlama yapan kronik kabızlık.
g. Karın içi bölgesinde aşırı baskı yapan devamlı ve şiddetli öksürme halleri veya nöbetleri.
Fıtık ne kadar yaygındır?
Cerrahî müdahale gerektiren en yaygın rahatsızlıklardan biridir.
Erkeklerde fıtık olma eğilimi kadınlardan fazla mıdır?
Kasık fitığı gibi fizikî zorlama veya çalışmadan ileri gelen fıtıklarda evet. Kadınlarda ise gebelik nedeniyle göbek bölgesinde göbek fıtığı olma ihtimalleri daha fazladır.
Fıtık ailevî veya irsî bir hastalık olabilir mi?
Hayır. Ancak adalelerdeki gelişme tipi irsî olma eğilimini göstermektedir.
En çok rastlanan fıtık tipleri hangileridir?
a. Kasık fıtığı: Bu en çok görülen fıtık türüdür. Kasıkta meydan gelir ve çok kez vücudun iki tarafında gelişir. Bu gibi kopmalara iki taraflı kasık fıtığı denir.
b. Kalça (femoral) fıtığı: Bu tip fıtık genellikle karın bölgesinin ortasında göbeğin altında büyük kan damarlarının gövdeden bacaklara uzanan bölgede meydana gelir.
c. Karın (ventral) fıtığı: Bu tür fıtık genellikle karın bölgesinin ortasında göbeğin altında oluşur. Çoğunlukla gebelik halinden sonra karın duvarlarında adalelerin birbirinden ayrılmasıyla meydana gelir.
d. Epigastrik fıtık: Bu tip fıtık üst karında, göbeğin üst kısmındaki karın duvarında meydana gelir. Bu tip fıtıklar muhtemelen doğuştan olur. Ancak kişi erginlik çağına ulaştıktan sonra meydana çıkar.
e. Göbek fıtığı: Bu en genel fıtıklardan biridir ve göbek bölgesinde meydana gelir. Göbek fıtığı olmaya en çok meyilli görünenler yeni doğan bebekler ve birçok gebelik geçirmiş olan kadınlardır.
f. Enzisyon fıtığı: Bu tip fıtık hastanın yarasının kolayca iyileşmemesinden dolayı ameliyat yapılan yerdeki yaradan veya bu yarada meydana gelen bir enfeksiyon nedeniyle dokuların yeterli ölçüde iyileşmemelerinden ileri gelmektedir. Böyle bir fıtık karın bölgesi duvarının herhangi bir yerinde meydana gelebilir.
h. Diyafram fıtığı: Bu çok yaygın bir fıtık türüdür. Genellikle yutak göğüsteki diyaframdan karına inmekte olduğu nokta civarında meydana gelir. Başka diyafram fıtıkları, diyafram gelişmesindeki yetersizliklerden veya bir yaralanma yüzünden diyafram kopması ileri gelebilir. Bu gibi fıtıklar karın organları ile karakterize olurlar -örneğin; midenin bir kısmının, ince veya kalınbağırsağın göğüs boşluğunda yerleşmeleri gibi.-
i. İç kesim fıtığı: Bu çok az rastlanan fıtık türünde bir iç karın bölgesi organı, genellikle incebağırsak, normal yeri olmayan karın bölgesi girintilerine veya alt bölmelerine girer.
j. (Gluteal) veya beP(lomber) fıtık: Bu fıtıklar çok nadir olur ve kalçalarda veya sırtta adale sistemi kusurlarından ileri gelir, fıtıklı organlar sırt veya kalçalarda vücudun arka kısmında çıkıntılar olarak meydana gelir.
Fıtıklar için hangi hallerde cerrahî müdahale yerme başka şekillerde tedavi tavsiye edilmektedir?
a. Ameliyat sonrası fıtık hali iki veya daha fazla meydana gelmişse ve hastanın doku yapıları zafiyet göstermekteyse, üçüncü veya dördüncü kez ameliyata başvurmak tavsiye edilmemektedir. Çünkü bu ameliyatların başarılı olma oranları yok denecek kadar azdır.
b. Çok şişman olan kişilerde bu gibi ameliyatlar genellikle başarısız olduğundan, bunlarda ameliyata gidilmemeli veya ameliyat öncesi normal ağırlığa gelinceye kadar zayıflatılmaları gerekir.
c. Aktif veremi veya ciddî kalp hastalıkları olan vahim tıbbî rahatsızlıkları olan hastaların ameliyat edilmesi tavsiye edilmemektedir.
d. Yetmiş ile seksen yaşlan arasında olan yaşlı kişilerde eğer küçük fıtıkları varsa ve fıtık ciddî durumlara neden olmamaktaysa, ameliyata başvurulması tavsiye edilmemektedir.
Fıtık tıbbî olarak nasıl tedavi edilir?
Karın bölgesinde ve yerinde tutmak için korse veya fıtık bağlarının kullanılmasıyla.
Genel bir kaide olarak ameliyat öncesi fıtık bağları uzun süre kullanılmalı mıdır?
Hayır. Fıtık bağları devamlı temasta oldukları yapıları zayıflatmak eğilimini göstermektedirler. Bundan dolayı ameliyat öncesi birkaç haftadan fazla kullanılmaları doğru değildir.
Bütün fıtıklarda ameliyat yerine fıtık bağı kullanılması neden öngörülmemektedir?
Çünkü fıtık bağları, fıtığı tedavi etmez. Bunlar ancak fıtığı olduğu yerde turnaya yarar. İnsanlar yaşlanınca fıtıklar büyümekte ve fıtık bağları görevlerini tam olarak yerine getirememektedir.
Fıtık ameliyatını yapmakta gecikmek tehlikeli olabilir mi?
Muhakkak ki evet. Bağırsakların boğulması tehlikesi her zaman mevcuttur ve böyle bir hal ölüme sebep olabilir.
Fıtık tedavisinde enjeksiyon tedavisi yeterli midir?
Hayır. Bu tedavi usulü yetersiz ve tehlikeli olduğu için artık uygulanmamaktadır.
Fıtıklar kendiliklerinden kaybolabilir mi?
Hayır. Kendiliklerinden kaybolan fıtıklar yalnızca yeni doğan be beklerde görülen küçücük böbrek bölgesi fıtıklarıdır. Yeni doğa bebeklerde görülen kasık fıtıkçıkları da bazı hallerde kendiliklerinden kaybolabilirler.
Fıtık tedavisinde cerrahî müdahale ne derece başarılıdır?
Kopmuş dokuların düzeltilmesi, yerinden fırlamış olan çıkık yapı arın esas anatomik yerlerine yeniden yerleştirilmesiyle ve fıtık tor basını teşkil eden fırlayan karın dokularının (periton) alınmasıyla fıtıkların büyük çoğunluğu başarı ile tedavi edilebilinmektedir.
Fıtık ameliyatı yapılmasının en iyi zamanı ne vakittir?
Fıtık ameliyatları genellikle istenilen zamanda yapılabilinir ve bu zamanı hasta kendisine uygun düşecek şekilde tayin edebilir. Ancak, şu da unutulmamalıdır ki fıtıklar büyüme eğilimini gösterirler ve büyüdükleri oranda da kusuru düzeltmek zorlaşır ve tekerrür etme oranları artar.
Bir fıtık ameliyatı ne zaman âcil bir cerrahî müdahale gereğidir?
Bağırsak gibi bir organ fıtık torbasına yakalanıp sıkıştığı ve bu yüzden boğularak kan akımını engellediği hallerde âcil ameliyat gerekli olmaktadır. Bu durumda hastanın hemen ameliyat edilmesi muhakkak surette gerekmektedir. Ameliyat yapılmadığı takdirde boğulmuş fıtıkta toplanan birikintiler kangrene yol açar ve peritonit’ten de ölüme neden olabilir.
Hasta fazla şişman olduğu takdirde operatörler bazı özel hallerde ameliyatı erteleme kararı verebilirler mi?
Evet. Hasta fazlasıyla şişman ise bir fıtığın tedavi edilme uğraşı küçük bir valize fazla eşya sıkıştırmasına benzeyecektir. Böyle bir valizi zorlayarak kapatma mümkün olsa bile içeriden gelecek basınç valizin patlayıp açılmasına yol açabilecektir.
Fıtık ameliyatları tehlikeli midir?
Hayır. Fıtık torbasında boğulma hali dışında fıtık ameliyatlarından sonra nadiren komplikasyonlara rastlanmaktadır. Bu gibi boğulma hallerinde kangrenlenmiş dışkı veya bağırsaklara rastlanılabilinir ve bu gibi olaylarda bütün kangrenli kısımların alınması için ciddi bir ameliyata başvurulması gerekir.
Bir fıtıkta kangrenlenmiş bağırsak veya dışkı bulunduğu taktirde ne gibi bir işleme başvurulmaktadır?
Bağırsakların kangrenlenmiş kısımları alınır. Bu çok tehlikeli, ciddi ve komplikasyonlu bir ameliyattır. Bu gibi ameliyatlarda anti biyotik ilâçların ve modern cerrahî metotların kullanılmasıyla ölüm oranı büyük bir ölçüde azaltılmışsa da, bu işlem yine de karın bölgesinde yapılan ameliyatlar arasında en ciddî ve tehlikeli: olanlardan biri olarak kabul edilmektedir.
Fıtık ameliyatları fazlasıyla sancılı mı olur?
Hayır. Ancak ameliyat olan kesimde ameliyat sonrası birkaç gün sancı çekilir.
Diyafram fıtığı ameliyatları özellikle tehlikeli olur mu?
Hayır. Ancak bu ameliyatlar karın bölgesindeki ameliyatlardan daha güçtür ve daha uzun sürer.
Diyafram fıtığı nasıl giderilir?
Vakaların çoğunluğunda kaburgalar bölgesinde göğüste bir enzisyon yapılır. Yerinden oynamış olan karın bölgesindeki yerlerine yerleştirildikten sonra diyaframdaki yırtık veya kopuk dikilir. Ayrıca bu tür işlemler yine başarılı olarak karın bölgesinde yapılan enzisyonlar yoluyla de gerçekleştirilmektedir.
Diyafram fıtıklarının giderilme işlemleri genellikle başarılı mı olurlar?
Vakaların büyük çoğunluğunda evet.
Fıtık ameliyatları ne kadar sürer?
Basit kasık fıtığı ameliyatları yarım saat ile kırk beş dakika arasında bitirilebilinir. Daha ciddî, diyafram fıtığı veya torba duvarına sıkışarak hapsedilmiş olarak kalmış fıtık ameliyatları saatlerce sürebilir.
Bu ameliyatlarda ne cins anestezi kullanılır?
Göbeğin altında bulunan fıtıklar için, genel (epidural) veya belkemiği anestezileri en çok kullanılanlardır. Diyaframda ve üst karın bölgesinde olan fıtıklar yalnız genel solunum yolu anestezisi altında ameliyat edilmektedir.
Bir fıtık ameliyatından sonra ne kadar süre hastanede kalınması gereklidir?
Basit fıtıklar için altı ile yedi gün arası, basit olmayan vakalar için on ile on iki gün arası bir süre.
Ameliyattan ne kadar süre sonra hasta yataktan kalkabilir?
Yeni ameliyat kurallarına göre hasta ameliyattan bir gün sonra yataktan kalkabilir.
Öksürme veya aksırma fıtığın tekerrür etmesine yol açabilir mi?
Hayır. Fakat bazen hastalar öksürdükleri zaman bütün dikişlerin söküldüğünü hissine kapılabilirler.
Ameliyattan sonra fıtığın tekerrür etme oranı nedir?
Fıtıkların % 90′mdan fazlası ameliyattan sonra tam anlamıyla tedavi olmuş sayılır. Tekerrürlere genellikle yaşlılarda veya çok zayıf adale dokuları ve bağlantıları olan kişilerde rastlanır.
Normal bir fıtık ameliyatı yarasının iyileşmesi ne kadar sürer?
Yedi ile on gün arası.
Fıtığın tekerrürünü önlemek için ne gibi tedbirler alınmalıdır?
a. Hasta fazla şişmanlamamak için gereken tedbirleri almalıdır.
b. Mümkün olduğu ölçüde yirmi ilâ yirmi beş kilodan daha ağır cisimlerin itmekten, çekmekten ve kaldırmaktan kaçınılmalıdır.
c. Ameliyattan sonra dört ile altı ay arası bütün yorucu fizikî hareketlerin yapılmaması gereklidir.
Fıtıklar tekerrür ettiği taktirde hangi işleme başvurulmalıdır?
Beş vakadan dördü yeniden ameliyatla tedavi edilir.
Fıtık ameliyatı olanların korse veya fıtık bağı kullanmaları gerekmekte midir?
Hayır. Buna hiç gerek yoktur.
Hastanın ameliyattan sonra haftalarca ve bazen de aylarca yara izinin etrafında veya skrotumda sancı, uyuşukluk, sızı duyması normal midir?
Evet. Bu, bazı hallerde olagelmektedir, fakat kendiliğinden kaybolur.
Bir kasık fıtığı tedavisinden insanın seks hayatı tesir altında kalabilir mi?
Hayır. Fıtık ameliyatları testislere ve öteki tenasül organlarına hiçbir etki yapmamaktadır.
Bir bebeğin fıtığı doğumdan ne kadar süre sonra ameliyat edilebilinir?
Yeni doğan bebekler ameliyata çok dayanıklı olmaktadırlar. Eğer fıtık büyükse veya bağırsak boğulması söz konusu ise bu çocukların doğumdan birkaç hafta, en geçinden birkaç ay sonra ameliyat edilmeleri gerekmektedir.
Yeni doğan çocuklarda fıtıklar iki kasıkta da olma eğilimi göstermekte midir?
Evet. Bu gibi çocuklarda fıtık yalnız bir tarafta bile hissedilse her iki tarafta da ameliyata gidilmek genel bir âdet haline gelmektedir. Bir tarafında fıtık hissedilen dört çocuktan üçünün, muayenede belirlenmemiş bile olsa, öbür tarafında da fıtık bulunacaktır.
İki tarafta da ameliyat yapılması ameliyat riskini artırmakta mıdır?
Hayır.
Fıtık ameliyatı olan bir kimse normal fizikî faaliyetine yeniden erişebilecek midir?
Kuşkusuz ki evet.
Fıtık ameliyatı olan bir kadının gebe kalmasında bir sakınca var mıdır?
Evet. Ancak nekahet devresi sonra erdikten birkaç ay sonra bunun bir mahsuru kalmayacaktır.
Bir fıtık ameliyatından sonra hangi süreler arası çekap yaptırılmalı?
İki yıl süreyle, yaklaşık her altı ayda bir defa.
