- 21 Eylül 2006
- 1.453
- 28
Zorla kısırlaştırma... ABD’de 1974’e kadar onayı alınmadan kısırlaştırılan binlerce insanın öyküsüYargı ve yolsuzluk Şeffaflık Örgütü’ne göre Türkiye’de yargıya duyulan güven azalıyor.
LONDRA - Elaine Riddick ellili yaşlarda sıcacık gülümseyen ufak tefek bir kadın. Atlanta’nın hemen dışında güzel bir evde oturuyor. Ama çocukluğu aynı rahatlık içinde geçmemiş.Kuzey Carolina eyaletinde büyüdüğü yıllara saldırgan bir babanın ve alkolik bir annenin gölgesi düşmüş.
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Eyalet yetkililerinin bu düzensiz çocukluk yıllarını bahane edip kendisini kısırlaştırdığını söylüyor:
“Onüç yaşımdayken tecavüze uğradım. Güzeller güzeli oğlumu dünyaya getirdim. Sezaryenle doğum yaptım. Doktorlar doğum sırasında beni aynı zamanda kısırlaştırmışlar.”
“Benim bundan en ufak bir bilgim yok. Ta 19 yaşımda öğrendim. Evlenmiştim, tekrar çocuk sahibi olmak istiyordum. Ama doktorum, ‘seni kesip biçerek kısırlaştırmışlar’ dedi.”
AVRUPA’DA DA ÖRNEKLERİ VAR
Orta Çağ’dan bir kalma hikaye değil bu. Daha olalı 40 yılı bile geçmemiş. Geçtiği yer ise, ABD.
Feministlerin Atlantik’in her iki yakasında da seslerini giderek güçlü duyurduğu bir dönemde ABD’de kimi kadınlar kısırlaştırma programlarının kurbanıydı.
Kökleri, saf ve sağlam bir ırk yaratmak için “kötü genleri” yoketmeye çalışan “eugenics” adlı harekete dayanıyor.”
Kısırlaştırma yasalarının ABD’de geçirilişinin 100’üncü yıldönümü bu yıl anılıyor.
Fiziken, zihnen ya da ahlaken “kusurlu” bulunan kadın, erkek ve çocukların kısırlaştırılması için 30’u aşkın eyalette politika belirlenmişti.
Ama işin aslında, kısırlaştırılanların büyük çoğunluğu sadece yoksul kadınlardı.
Birçoğu utandıkları için başlarına geleni bugüne değin gizli tutmuş.
Ama yanında tek oğlu Tony ile birlikte mikrofon karşısına geçen Elaine Riddick, kendi başına geleni anlatmaya kararlı.
ENSEST İLİŞKİ
“Beni bu şekilde kontrol altına aldıklarını düşündüler. Annemle babam ortalarda yoktu. Bunun üzerine Kuzey Karolayna eyaleti beni kısırlaştırmaya karar verdi. Ama ben tamamen suçsuzdum.”
1929 ve 1974 tarihleri arasında Kuzey Karolayna’da 7600’ü aşkın kadın, erkek ve çocuk kısırlaştırılmış.
Arşivlerdeki belgelere göre eyaletin kısırlaştırma dairesi, neredeyse 50 yıl boyunca, önlerine gelen vakaların yüzde 90’ınında kısırlaştırma kararı almış.
Sosyal görevliler vaka dosyalarında gerekçelerini sadece dedikoduya dayandırmaktan çekinmemişler.
Örneğin Elaine Riddick’in dosyasında “yaşadığı mahallede söylenenlere göre gece geç saatlerde sokaklarda dolaştığı, erkeklerle düşüp kalktığı ve kendine çeki düzen vermediği” iddia edilerek, kısırlaştırılması meşru görülüyor.
1960’ların sonlarına doğru Kuzey Karolayna’nın siyah toplumu özellikle hedef alınıyor. Kısırlaştırılanların yüzde 60’dan fazlası Elaine Riddick gibi siyah kadınlar ve genç kızlar.
ÖZÜR TALEBİ
Kuzey Carolina eyalet arşivlerine göre 7 bin kısırlaştırma vakasında hastanın doğrudan onayının alındığı durumlar 500’ün altında.
Geri kalanlarda hikaye çok daha karmaşıklaşıyor.
Arşivlerde araştırma yapmış Amerikalı muhabir John Railey, bazı durumlarda kendi çocuklarını istismar eden ebeveynlerin onları kısırlaştırmasına izin verildiğini söylüyor.
“İnsanı tiksindiren bir süreç. Kızıyla ensest ilişkiye giren bir baba, kısırlaştırılmasını istediğini söylüyor ve kızı kısırlaştırıyorlar.”
Eyaletlerin arşivlerine topluca baktığımız zaman ABD’de 1943 ve 1963 yılları arasında ihtiyatlı tahminlere göre 63 binin üzerinde kişi kısırlaştırma yasalarının kurbanı olmuş.
Kuzey Carolina dahil beş eyalet meclisi o zamandan bu yana resmen özür diledi. Ancak federal hükümet bugüne değin kısırlaştırma programıyla binlerce Amerikalının hayatının alt üst edildiğini kabullenmiş değil.
LONDRA - Elaine Riddick ellili yaşlarda sıcacık gülümseyen ufak tefek bir kadın. Atlanta’nın hemen dışında güzel bir evde oturuyor. Ama çocukluğu aynı rahatlık içinde geçmemiş.Kuzey Carolina eyaletinde büyüdüğü yıllara saldırgan bir babanın ve alkolik bir annenin gölgesi düşmüş.
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Eyalet yetkililerinin bu düzensiz çocukluk yıllarını bahane edip kendisini kısırlaştırdığını söylüyor:
“Onüç yaşımdayken tecavüze uğradım. Güzeller güzeli oğlumu dünyaya getirdim. Sezaryenle doğum yaptım. Doktorlar doğum sırasında beni aynı zamanda kısırlaştırmışlar.”
“Benim bundan en ufak bir bilgim yok. Ta 19 yaşımda öğrendim. Evlenmiştim, tekrar çocuk sahibi olmak istiyordum. Ama doktorum, ‘seni kesip biçerek kısırlaştırmışlar’ dedi.”
AVRUPA’DA DA ÖRNEKLERİ VAR
Orta Çağ’dan bir kalma hikaye değil bu. Daha olalı 40 yılı bile geçmemiş. Geçtiği yer ise, ABD.
Feministlerin Atlantik’in her iki yakasında da seslerini giderek güçlü duyurduğu bir dönemde ABD’de kimi kadınlar kısırlaştırma programlarının kurbanıydı.
Kökleri, saf ve sağlam bir ırk yaratmak için “kötü genleri” yoketmeye çalışan “eugenics” adlı harekete dayanıyor.”
Kısırlaştırma yasalarının ABD’de geçirilişinin 100’üncü yıldönümü bu yıl anılıyor.
Fiziken, zihnen ya da ahlaken “kusurlu” bulunan kadın, erkek ve çocukların kısırlaştırılması için 30’u aşkın eyalette politika belirlenmişti.
Ama işin aslında, kısırlaştırılanların büyük çoğunluğu sadece yoksul kadınlardı.
Birçoğu utandıkları için başlarına geleni bugüne değin gizli tutmuş.
Ama yanında tek oğlu Tony ile birlikte mikrofon karşısına geçen Elaine Riddick, kendi başına geleni anlatmaya kararlı.
ENSEST İLİŞKİ
“Beni bu şekilde kontrol altına aldıklarını düşündüler. Annemle babam ortalarda yoktu. Bunun üzerine Kuzey Karolayna eyaleti beni kısırlaştırmaya karar verdi. Ama ben tamamen suçsuzdum.”
1929 ve 1974 tarihleri arasında Kuzey Karolayna’da 7600’ü aşkın kadın, erkek ve çocuk kısırlaştırılmış.
Arşivlerdeki belgelere göre eyaletin kısırlaştırma dairesi, neredeyse 50 yıl boyunca, önlerine gelen vakaların yüzde 90’ınında kısırlaştırma kararı almış.
Sosyal görevliler vaka dosyalarında gerekçelerini sadece dedikoduya dayandırmaktan çekinmemişler.
Örneğin Elaine Riddick’in dosyasında “yaşadığı mahallede söylenenlere göre gece geç saatlerde sokaklarda dolaştığı, erkeklerle düşüp kalktığı ve kendine çeki düzen vermediği” iddia edilerek, kısırlaştırılması meşru görülüyor.
1960’ların sonlarına doğru Kuzey Karolayna’nın siyah toplumu özellikle hedef alınıyor. Kısırlaştırılanların yüzde 60’dan fazlası Elaine Riddick gibi siyah kadınlar ve genç kızlar.
ÖZÜR TALEBİ
Kuzey Carolina eyalet arşivlerine göre 7 bin kısırlaştırma vakasında hastanın doğrudan onayının alındığı durumlar 500’ün altında.
Geri kalanlarda hikaye çok daha karmaşıklaşıyor.
Arşivlerde araştırma yapmış Amerikalı muhabir John Railey, bazı durumlarda kendi çocuklarını istismar eden ebeveynlerin onları kısırlaştırmasına izin verildiğini söylüyor.
“İnsanı tiksindiren bir süreç. Kızıyla ensest ilişkiye giren bir baba, kısırlaştırılmasını istediğini söylüyor ve kızı kısırlaştırıyorlar.”
Eyaletlerin arşivlerine topluca baktığımız zaman ABD’de 1943 ve 1963 yılları arasında ihtiyatlı tahminlere göre 63 binin üzerinde kişi kısırlaştırma yasalarının kurbanı olmuş.
Kuzey Carolina dahil beş eyalet meclisi o zamandan bu yana resmen özür diledi. Ancak federal hükümet bugüne değin kısırlaştırma programıyla binlerce Amerikalının hayatının alt üst edildiğini kabullenmiş değil.