- 26 Şubat 2010
- 2.097
- 142
- 163
Sened-i İttifak (29 Eylül 1808) Osmanlı Sadrazamı Alemdar Mustafa Paşa'nın Rumeli ve Anadolu ayanlarını İstanbul'da toplayarak yapmış olduğu anayasal bazı nitelikler içeren bir anlaşmadır.
II. Mahmut tahta geçtiğinde devletin otoritesi sarsılmış ve devlet zayıf düşmüştü. II. Mahmut'un ilk sadrazamı olan ve IV. Mustafa'yı tahttan indirerek kendisini tahta geçiren kişi olan Alemdar Mustafa Paşa devletin otoritesini yeniden kurmak için çabalara girişti. Bu amaçla Alemdar Mustafa Paşa ilk iş olarak Rumeli ve Anadolu'daki ayanı İstanbul'da toplayarak onlarla Sened-i İttifak adında bir anlaşmaya vardı. Bu belge ile ayanlar, hükümet emirlerini dinleyeceklerine söz veriyorlardı.
Anlaşmanın bir giriş, 7 şart ve 1 zeyl bölümü vardır. Giriş bölümünde Osmanlı devlet düzeninin bozulduğu, devlet otoritesinin sarsıldığı ve bu durumun taraflarca gözlemlendiği, devletin kuvvetlenmesi amacıyla bu toplantının yapıldığı ve sonunda bu anlaşmaya varıldığı yazılıdır.
7 şartları arasında ise padişahın devletin temeli olduğu tanımakta ,hazinenin ve devlet gelirlerinin korunmasına, sadrazamdan gelen her emri padişahtan gelen bir emir olarak kabul edeceklerini ve ona karşı gelmeyeceklerini, İstanbul'da bir isyan olursa çağrı beklemeksizin başkente gelmeyi ve ayaklananları bastırmayı, ayanların idareleri altında bulunan kazalarda fakirlerin vergilendirilmesinde adaletli davranılacağına ve şeriata aykırı şekilde zulüm eden olursa, o ayanın hep birlikte dışlanacağına söz verilmektedir.
Sened-i İttifak bir zeyl ile sona ermektedir. Burada, senedin devamlı olarak uygulanabilmesi için bundan sonra sadrazam ve şeyhülislam olacakların makamlarına geçer geçmez bu senedi imzalamaları öngörülmektedir. Ayrıca Sened-i İttifak'ın içerdiği koşulların sürekli uygulanmasını bizzat padişahın denetleyeceği öngörülmektedir.