Bebeğiniz 10 Aylık
Bebeklerin doğuştan birer oyuncu olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısı ile her zaman sizinle oynamayı isteyeceklerdir. Diğer insanları taklit eder. Özellikle de işittiği bazı kolay kelimeleri tekrar etmeye meraklıdır. Hatta bıktırana kadar tekrar edip durur bu kelimeleri. Amacı kelimeyi yerinde ve doğru kullanmak değildir, önemli olan söylemeyi becerebilmesidir. Ses tonunuzu, mimiklerinizi, tepkilerinizi tekrarlar. Daha sonra bu kelime değişir ve başka bir kelimeye kafayı takar. Sizden gördüklerini yapmaya gayret eder. Artık sizin söylediğiniz bazı sözleri de anlamaya başlar. Gel, al, ver gibi komutlarınıza cevap verdiğinde ona teşekkür edin. Onunla konuşurken tonlamalarınıza dikkat edin. Sizi örnek alacağını unutmayın. Ondan öpücük göndermesini isteyebilir, bunu siz de ona yaparak uygulamasını kolaylaştırabilirsiniz. Komik surat yap gibi esprilerle bu çalışmayı genişletebilirsiniz.
Daha önce fırsatınız olmamışsa yüz ve vücut bölgelerini ona öğretebilirsiniz. Burnunu, yanağını, gözünü göstermesi çok rahat olacaktır. Ama aynı şeyi sizin üzerinizde uygulayamayabilir.
Mobilyalara, merdivenlere tırmanır. Ev eşyaları ile tecrübesini artırır. Kitapları raftan indirir, çekmeceleri boşaltır, çiçekleri devirir, topraklarını saçar, elindekileri tuvalete atar. Kesinlikle tercih ettiği oyuncakları vardır.
Müzik ve danstan hoşlanır. Duyduğu müziğe göre sallanır, mırıldanır. Kız çocukların bu ay biraz daha kadınsı davrandığını görürseniz şaşırmayın. Kızların erken gelişimi bu zamandan başlıyormuş demek ki!!! Gerçekten de erkekler cinsiyetine özgü davranış belirtileri göstermezken, kızların bunu yapmalarını annelerini örnek almaya bağlayabiliriz belki de.
Olayları daha iyi kavrar. Giyindiğinde dışarı çıkılacağını, yemek hazırlama seslerinden sofraya oturacağını algılar. Sizin onayınızı almak için yapması gerekenlerle kendi yapmak istedikleri arasında bocalar.
Birlikte bol resimli kitaplara bakın, farklı cisimlerin isimlerini sürekli tekrarlayın. Boş bir kutu verin, oyuncaklarını içine doldurmasını öğretin. Kutudan eşya çıkarma işlemi çok hoşlarına gider. Dolunca boşaltın, tekrar doldursun. Bu oyunu yavaş yavaş kendi başına oynamasına izin verin. Kendini yukarı çekerek ayağa kalkmaya teşvik edin, bunu başarınca nasıl mutlu olduğunuzu gösterin. Bu onu, hareketi tekrarlamaya iter.
Bu ay yemek hala oyun demektir. Buna rağmen bazı öğünlerde sizinle masaya oturmasına izin verin. Yemeklerin çoğu etrafa gitse de önemli değil. Siz masadayken onu oyalamak için yemeği bittikten sonra eline soyulmuş meyve verebilirsiniz. Arada iri taneli yemeklere alışması önemlidir.
Uyku zamanı yaygara koparıyorsa, zorlamayın. Bu yaşta uyku sorunları olabilir, kendi kendine alışkanlığını yeniden oluşturmaya gereksinim duyar.
Gelelim disiplin konusuna. Öncelikle disiplinin katı bir uygulama olduğunu düşünmeyin. Örnek davranış ve sevgi ile yapacağınız bir uygulama olduğunu bilmelisiniz. şunu da bilin ki evin içinde ne kadar mutlu ve huzurlu bir ortam varsa bu çocuğunuza da yansıyacaktır. Bir anne olarak her zaman iddia ederim; bir çocuğu gördüğümde, onun tavırlarından evin içindeki ortamı biraz olsun anlayabilirim diye.
Bu aydan itibaren ona disiplin amaçlı bazı şeyleri öğretebilirsiniz. ilk bebekler biraz daha şanssız sayılır çünkü tecrübesiz ve evhamlı anne babalar söz konusudur. Size söyleyelim; bebeğinize nasıl davranacağınızı bilmek durumundasınız. Ona iyi ve kötüyü, doğru ve yanlışı, onu kırmadan, ona bağırmadan öğretmelisiniz. Her bebeğin de disiplin anlayışı ve sınırları farklıdır. Siz de bebeğinizi bilmeli, ona göre tavırlarınızı belirlemelisiniz. Onun anlamayacağını düşünmeyin. Koyacağınız ve istikrarla yürüteceğiniz uygulamalarla başarıya ulaşabilirsiniz. Burada temel fikir çocuğun kendisine zarar verebilecek ortamlardan korunmasıdır. O yüzden ?Hayır? kelimesini gerektiği yerde ve çok sık kullanmamak daha önce de belirttiğimiz gibi çok önemlidir. Çok uçlarda kural koymanıza gerek yoktur. Ama koyduğunuz kuralın her yerde ve her zaman geçerli olduğunu unutmayın.
Onu bir şey yapmaması için uyardığınızda alternatif olarak bir şey sunun. Bunu her yaşında yapabilirsiniz. Daha büyüdüğü zamanlarda bu uygulama daha fazla önem kazanır. Onu tehdit ederek bir şey yapmasını istemeyin.
Bu ay bazı bebeklerin televizyona ilgi duyduğu görülür. Bu durum pek önerilmez. Eğer bir şey seyredecekse de bu, o dönem bebeğine uygun, özel hazırlanmış kasetler, dvd ve vcd?ler olabilir. Belli saatlerde onunla beraber izleyebilirsiniz. Bunun dışında televizyonları kapalı tutmanızda şimdilik fayda vardır. Bu arada insanlarla daha sık bir araya gelerek yabancı korkusunu yenmeye çalışın.
Bebeğiniz 11 Aylık
Şuna emin olun ki mükemmel bebek ve ideal çocuk diye bir şey yoktur. Hatta artık filmlerde bile böyle çocuklar yok! Dolayısı ile onunla ilgili hiçbir zaman çok fazla, özellikle yaşından büyük beklentiler içine girmemelisiniz. Hataları da onun doğruları öğrenmesi için en önemli yollardan biridir. Bazen siz de hatalı olabilirsiniz ve bu durumda ondan özür dilemeyi unutmayın.
11 aylık bebek ayakta durabilir. Hatta tutunarak değişik pozisyonları dener: Tek ayak üstünde durma, parmak ucuna yükselme gibi. Yere eğilip oyuncağını alıp tekrar doğrulabilir. Ayaktayken düşmeden yumuşakça oturmayı öğrenir. Bebeğiniz yürümeyi öğrenirken zaman zaman düşecektir. Olayı trajedi haline getirmeden onu kucaklayın, rahatlatacak sözcükler kullanın ve yeniden yürümeye teşvik edin. Tabii ev güvenliğini yeniden gözden geçirmeyi, varsa merdivenleri kapamayı unutmayın. Bazı bebekler arkalarına geçip ellerinden tutarak yürütülmesinden çok hoşlanır, bazıları buna teşebbüs bile etmez.
Şekiller ve boyutlarla ilgilenir, farklılıklarını keşfeder. Ona şekilleri doğru yerine yerleştirme oyuncakları alabilirsiniz. Kutular çok hoşuna giden oyuncaklardandır. Kutunun içinden en sevdiği oyuncağı alabilir. Bu dönem renkleri de kullanmayı unutmayın. ?Bana mavi kutuyu ver? diyerek ona yardımcı olabilirsiniz. Küçük parçayı büyüğün içine koyar, objeleri parçalara ayırmayı sever. Baş ve işaret parmaklarını mükemmel kullanır. Kilitanahtar gibi küçük objeleri birleştirir. Kitap sayfalarını çevirebilir. Renkli pastel boya kullanımına da başlayabilirsiniz.
Çoraplarını çıkarabilir, ayakkabısının bağını çözebilir. Bardaktan bir kerede 34 kere yutkunarak su içebilir.
Bebeğiniz doğru ve yanlışı ayırt etmeyi öğrenir. Doğru yaptığında ilginizi çekmeye çalışır, tekrarlar. Yanlış yaptığında saklanır. istediği şeyi yardımsız yapmanın yollarını keşfeder. Bazen de istediği şeyi yapmanız için sizi zorlar.
Hayır?lara devam! Ama suratı düşerse sakın pes etmeyin. Size büyüdüğünü anlatma derdi vardır. Ama inanın daha sonraları, mesela iki yaşında bu sorunu çok daha ciddi yaşayacak ve inadını, varolduğunu ispat çabalarını göreceksiniz. Yine de bu zamanda yaramazlık yapmak için fırsat kollayacaktır. Önceki aylara göre anneye olan bağlılığı daha da artar.
Bebeğiniz artık daha çok kelimeyi anlar, anlamları bilir. "Topun nerede?" dediğinizde topunu arar, "Gezmeye gidelim mi?" dediğinizde kapıya gider. Bu aynı zamanda artık hatırlamada gelişmenin olduğu gösterir. Çünkü artık bebeğiniz bazı şeyleri hatırlamaya başlamıştır.
Bebeğinizin gelişen zekası ona annenin rahatlık ve güven olduğunu algılatır. Anlayabildiği ama söyleyemediği kelimelerin sayısı da artar. Anne veya baba gibi kelimeleri, gerçek anlamını bilerek kullanırlar. Bazı bebekler ilk kelimelerini son derece düzgün ve doğru söylerlerken bazılarının ne dediğini anlamak mümkün olmaz. Siz ne kadar çok ve düzgün konuşursanız, o da kısa zamanda bu işi halledecektir. işi kolaylaştırmak için kelimelere bebek dilince başka isimler takmayın. Gezmek için atta, banyo için bıcı bıcı demeyin.
Hikaye kitaplarını resimleri göstererek, sesleri ve hareketleri taklit ederek yüksek sesle okuyun, zamanı gelince sayfayı çevirmesine izin verin.
Birbiri içine geçebilen oyuncaklar verin. Henüz yürümese de ayağıyla oyuncağı itmesini öğretin. Telefon, tabak, bardak gibi oynamaktan hoşlandığı eşyaların oyuncaklarını alın.
ilk ayakkabılar
Her an yürümeye başlayacak bebeğiniz için yapacağınız ilk alışveriş tabii ki ayakkabı olacaktır. Ama evde mümkün olduğunca çıplak ayak yürümesine fırsat vermelisiniz. Bu ayak kas ve eklemlerinin gelişimi için çok daha iyidir. Unutmadan, eğer şehirde yaşıyorsanız bebeğinizi parka gittiğinizde çıplak ayak yürütün, çimenden topraktan korkan çocuklar haline gelmesinler...
Alacağınız ayakkabıyı yumuşak tabanlı, hareket kabiliyetini kısıtlamayanlardan seçin. Ayakkabı alırken bebeğinizle beraber gidin ve deneyin. Plastik malzemeden yapılmış ürünleri tercih etmeyin. Ayağı terletmeyen, deri veya bez ayakkabılar (mevsime göre) uygun olur. Topuk kısmı daha sert malzemeden yapılmış olabilir. Böylece topuğu korur. Çocuğun ayağından büyük ayakkabıların alındığını, böylece daha uzun süre kullanıldığını duymuşsunuzdur. Önerimiz ayağından en fazla bir santim büyük ayakkabı almanız. Ayak bileğini serbest bırakan ayakkabıları da tercih etmelisiniz. Bebeğinizin ilk ayakkabısı az kullanılmış olsa bile bir başka bebeğin ayakkabısı olmasın. Çünkü kullanılan ayakkabı o ayağın şeklini alır.
Bebeğiniz 12 Aylık
Ayaklanmaya başlayan çocuğunuzun oturmasını beklemeyin. Artık o yürüme ya da en azından yürüme çabaları içindedir. Oturduğu yerden ayağa kalkmaya çalıştığında ellerinden tutarak yardım edebilirsiniz. Bu hareketlenmeye bağlı olarak erişebildiği yerlere tırmanmak ister. Hatta merdivenler dikkatini çeker. Emekleyerek birkaç basamak yukarıya çıkabilir ama inemez. Onların hayal güçleri müthiştir. Komodin çekmecelerini merdiven olarak kullanıp daha yukarılara tırmanma çabalarına yakında şahit olursanız şaşırmayın. Sehpalarda veya masa üstlerinde itip düşürebileceği, kendine zarar verebileceği, ağır, kırılabilen eşyalar bulundurmayın. Fakat her şeyi ortadan kaldırmak da çok doğru değildir. Eşyalarla beraber yaşamasını öğrenmeli. Böylece misafirliğe gittiğinde de eşyalı evler karşısında kendini kaybetmesin. Ama mesela mutfakta ocağın arka bölümlerini kullanmaya özen gösterin, tava saplarını mutlaka arkaya çevirin, sivri uçlu, keskin aletleri bebeğinizin ulaşabileceği yerlerde bırakmayın.
Çok sevdiği birkaç oyuncağı vardır ve bunlarla oynar. Tercih ettikleri bazı oyuncaklara özel muamele bile yapabilir. Hatta zaman zaman onları ödüllendirir veya ceza verir. Fakat daha farklı olarak belli bir oyuncağa verdiği ilgi süresi kısalır. Onunla birlikte oynayarak veya onu teşvik ederek bu süreyi uzatabilirsiniz.
Ev veya dışarısı, hiç fark etmez, giysilerini çıkartmaktan hoşlanır. Özellikle de çoraplarını...Giydirileceği zaman yardımcı olur. Bir şeyler yapmaya heveslidir çünkü. Yaptıklarına güldüğünüzde o da size güler, aynı tepkiyi defalarca tekrarlamanızı isteyebilir.
Anne, baba, mama gibi basit sözcükleri söyler. Bunların haricinde kelime dağarcığına sürekli yeni kelimeler eklenecektir. Söylediklerinizi daha iyi anlar, basit emirlerinizi yerine getirir, günlük yaşamla ilgili açıklamalarınızı algılayabilir. Daha önceden başladığınız gibi yaptığınız işleri ona açıklamaya devam edin. Hatta mümkünse daha fazla sokağa çıkın. Sokakta ağaçları, kuşları, arabaları, binaları gösterin ve isimlerini tekrarlayın.
12 aylık bir bebeğin uykuya olan düşkünlüğü gün içinde uyuma sayılarını değiştirebilir. ideali tek öğle uykusudur ve sabah uyandıktan 56 saat sonraya denk gelir. Tabii uyanması akşamüstüne çok yakın olmamalı. Çünkü gece uykuya yatması zorlaşır. Bazen uykuya gitmeye tepki verebilir, sabırlı olmak gerekir. Özellikle de evde misafir varken. Uyku alışkanlıkları kendi kendine de değişim, ya da kayma gösterebilir. Öğlen 12.00?de uyurken bunu yatakta kalsa bile 14.00?e kadar kaydırabilir. Bu durumda akşamüstü uyanmadı ise olaya el atmanız ve gece uykusu için onu uyandırmanız gerekebilir.
Geceleri ise kesintisiz 11 saat uyuyabilir. Gece uyanırsa derdinin açlık olduğu ilk aklınıza gelen şey olmasın. Başka bir sıkıntısı vardır. Belki sizi yanında görmek istemiştir. Veya kullanıyorsa emziği ağzından düşmüştür.
Bu yaştaki bebeklerin çoğu düzenli davranışları severler. Her gün saatlerinize sadık kalırsanız onlar için de daha iyi olur.
Yaşıtları ve diğer çocuklarla ilgilenir. Ama çocuklarla beraber lay lay lom oynamazlar. Yan yana, kendi kendilerine oynarlar çünkü henüz paylaşma kavramı gelişmemiştir. Ama çocukları olan ailelerle bir araya gelebilirseniz sosyal olmayı daha kolay öğrenir.
Işığı açıp, kapayabilir, tekerlekli oyuncakları iterek evi dolaşabilir, sizi izleyerek parçaları bir araya getirebilir. Bu dönemde tekerlekli itme çekme oyuncakları çok uygundur. Yürüme çabalarını da destekler, onları daha çok oyalar. Ayrıca açma kapama çevirme oyuncakları da faydalıdır.
Bebeğinizle günlük yürüyüşler yapın. Çimene, ağaç gövdesine, çiçeklere dokunmasını, onları hissetmesi sağlayın. Plastik küplerden birlikte kuleler yapıp, yıkın. Bu dönemde yapmaktan çok yıkmak daha çok hoşlarına gider. Ama dediğimiz gibi siz bir şeyler yapacaksınız. O bozacak! Tahmin oyunları da onlar için eğlencelidir. Çeşitli müzik aletlerinin oyuncaklarını da alabilirsiniz. Ayrıca yaz için suda oynayabileceği oyuncakları öneririz. Basit, az parçalı yap bozlara da başlayabilirsiniz. Kitaplara da devam...
Görme durumu artık sizinki kadar iyidir.
Bu ayın sonunda artık pek çok yemeği rahatça yiyebilecektir. Yasak olan bal ve inek sütü de hayatınıza girecek. Yine de inek sütüne alerjisi olup olmadığına dikkat etmelisiniz. Daha önce rahatlıkla yoğurt, peynir yemişse büyük bir ihtimalle sütle sorunu olmayacaktır. Eline salatalık veya havuç dilimleri verebilirsiniz.Tek tip yemek seçebilir, onun isteklerine aşırı tepki göstermeyin, seçimlerine olabildiğince saygı gösterin. Artık sizin gibi yiyebilir. Sabah kahvaltı saatine göre öğlen 12.0014.00 arası öğle yemeğini yiyebilir. Erken kahvaltı ediyorsa arada meyve, meyve suyu falan verebilirsiniz. Öğleden sonra kek, yoğurt, meyve gibi ikindi yiyecekleri ve akşam yemeği. Ağır yağlı yemeklerden onu uzak tutun. Kaşık mamalarına devam edebilirsiniz. Ama sebze yemeklerine de alışması lazım, o yüzden sizin yemeklerinizi küçük parçalar halinde ona yedirebilirsiniz. Biberonu hayatınızdan çıkarmamışsanız yine çıkarmayı deneyin. Süt içecekse de yatmadan önce bardakla içsin. Bu sizin işinizi azaltacak, çocuğunuzun dişlerini koruyacaktır.
Ama tabii bu geçişler kolay olmayacaktır. Çok da üzülmeyin. Daha sonra, daha hazır olduğunda tekrar denersiniz.
Bu arada hareketliliği arttığı için daha çok kalori harcar, bu da bir miktar kilo kaybına yol açabilir.
Anne sütünü kesme kararı
Süt vermeyi duruma göre daha önce kesmiş olabilirsiniz. Ya da artık yaşını doldurduğu için kesme zamanı geldiğine inanıyor olabilirsiniz. Bu kararı verirken bebeğinizin ihtiyacını da göz önünde bulundurun. Bazı bebekler katı mamaya geçtiği zaman emmeyi kendi kendilerine azaltır ve bırakırlar. O zaman işler kolay olur. Ama bazı bebekler için bu geçiş daha zor olur. iki yaşına kadar emzirmeye devam edebileceğinizi de söyleyebiliriz.
Sütten kesme işlemini birden yapmayın. Önce doktorunuza danışarak kafanızda bir plan oluşturun. Göğüsleriniz için de kolay olmayacağını bilin. Önce günlük emzirme sayısını birer birer azaltın. Özellikle de gündüz emzirmelerini kaldırma ile başlayın. Gece ve sabah erken emmelerini sona saklayın. Emme yerine o öğüne başka bir yiyecek koyun, onu bebeğinize verin. Memelerinizdeki şişmeyi boşaltmayı ihmal etmeyin. Emme azaldıkça süt üretimi de azalacaktır.
Merak etmeyin, onunla emzirme bağınızın kopması ilişkinizde hiçbir şeyi değiştirmeyecektir.