Kadın Sağlığı-HASTALIKLARI

ADET BOZUKLUKLARI

Ortalama olarak kadinlar her dört haftada bir adet görurler ve kanama 3-5 gun surer. Ancak her kadin bu ortalamaya girmez. Bazi kadinlarda kanama 3 haftada bir ve bazi kadinlarda da 35 gunde bir meydana gelir. Bunlar da normaldir.|Adet kanamasi nedir ?|Kadin rahmi her ay sanki gebe kalacakmiS gibi hazirliga giriSir. Rahimin içi bir yavrunun buyumesini saglayacak biçimde kan ve dokularla astarlanir. Ancak gebelik meydana gelmez ise rahim artik bir iSe yaramayacak olan bu astari diSari atar. Adet kanamasi iSte bu diSari atim olayidir.|Adet kanamasi her zaman sancili mi olur ?|Adet kanamasi sirasinda bir miktar sanci ve kramp normal olabilir, ancak aSiri sanci normal degildir. Yataktan çikamayacak, okula veya iSe gidemeyecek kadar sanciniz varsa doktora gidin. Sancili ve agir kanamali adet gören, cinsel iliSki sirasinda veya buyuk aptes yaparken sancilanan kadinlarda çok yaygin bir hastalik olan endometriosis olabilir. Bu; rahim zari veya adet kanindan gelen parçalarin karin boSluguna kaçarak baSka organlar uzerinde bulunmasidir. Hastalik genç kizlarda veya her yaStaki bayanlarda görulebilir. Bu hastalik ayrica kisirligin da yaygin bir nedenidir.|Adet görmemek ne demektir ?|Gebelik ilk akla gelen nedendir, ancak baSka nedenler de olabilir. Yeni adet görmeye baSlayan ergenlik çagindaki kizlarin adetleri duzensiz olabilir. Bazen stres veya seyahat nedeni ile meydana gelen hormonal dengesizlik normal adet devresini geçici olarak etkiler. Dogum kontrol hapini birakmak da 1-2 ay adet görmemeye neden olabilir. 3-5 ay adet görmeyen kadinlarda yumurta uretimi durmuS demektir ve kisirlik sorunlari olabilir. Tani için doktora gidin.|Kanama neden normalden daha fazla olur ?|Tampon veya pedinizi her iki saatte bir degiStirmek zorunda kaliyorsaniz, agir kanamali bir adet göruyorsunuz demektir. Nedeler arasinda endometriosis, kanser olmayan tumörler veya dogum kontrol için takilan rahim içi araç sayilabilir. Gununden geç gelen agir kanamali bir adet, çocuk duSurme belirtisi olabilir. ASiri kanama verdigi sikinti yaninda kansizliga da neden olabilir.|Tampon kullanmak Toksik sok Sendromuna (TSS) neden olabilir mi ?|TSS çok nadir görulen bir hastaliktir (100.000 de 1), ancak ciddi bir enfeksiyondur ve gerekli önlemler bilinmelidir. TSS ye tampon kullanmak neden olmaz, ancak kullanilan tamponda bulunabilen bir mikrop neden olur. Tampon kullaniyorsaniz uzun sure kullanmayin ve 3-4 saatte bir degiStirin ve geceleri kullanmayin. TSS riski ösuperö veya ökuvvetliö emici tamponlari kullanmakla artar. En az emici yani önormal regulerö veya öminiö tamponlar yeterlidir. TSS belirtileri arasinda ani ateSlenme, kas agrisi, baS agrisi gibi grip benzeri belirtilerin yani sira baS dönmesi, kusma ve ishal bulunmaktadir. Bu belirtileri görur görmez hemen tamponu çikarin ve doktora baS vurun. Bunlarin diSinda her iki (2) yilda bir PAP Testi yaptirarak rahim agzi kanserine karSi kendinizi koruyun.

ADENOMIOSIS
Adenomiosisde rahim iç yüzeyinin dokusu olan endometriyal doku, rahimin kastı duvarlarının içinde (duvar dokusunun içinde) büyümeye başlar. Bu oluşuma daha çok doğum yapma çağının sonuna doğru ve çocukların doğumundan sonra rastlanır. Adenomiosis birçok kadın-da hiç semptom göstermez.
Belirtiler- Adet kanaması süresince devam eden ve yaş ilerledikçe artan, kramp şeklinde sancı;

- Uzayan ve fazla miktarda adet kanaması.

Genellikle alt karın muayenesi sırasında doktor, rahmin büyüdüğünü ve yumuşadığını fark eder. Doktorun bulguları ve yukarıda belirtilen belirtiler bir araya gelince, zararsız olmasına karşın Çok sancı verebilen adenomiosisin varlığı belirlenir.

Tedavi

Eğer menopoz yakınsa, doktor ağrı kesiciden başka bir şey vermeyebilir; çünkü bu sorun genellikle menopozdan sonra kaybolur. Ağrılar çok şiddetliyse ve menopoz da çok uzak görünüyorsa, doktor rahimin alınmasını tavsiye edebilir.

ATROFIK VAJINIT


Atrofik vajinit, vajinal dokunun dejenerasyonu nedeniyle ortaya çıkan bir iltihaplanmadır. (Atrofik Yunanca "trophe": beslenme ve negatif ek olan a"nın biraraya gelmesinden oluşur).

Belirtiler

- Vajinada acıma, yanma veya kaşıntı;

- Cinsel ilişkiden sonra hafif kana ma;

- Cinsel ilişkinin acı vermesi.

Problem genellikle menopozdan sonra ortaya çıkarsa da süt verme sırasında da görülebilir. İki durumda da östrojen salgısı azalır, vajinanın duvarları kuruyup incelerek daha az esnek bir hale geldiği için kolayca kanayabilir.

Bir alt karın muayenesi teşhis koymaya yeterli olursa da, doktorunuz vajinal enfeksiyondan şüphelenmişse laboratuvar testleri de isteyebilir. Atrofik vajinit hastalıktan çok bir rahatsızlık olarak tanımlanabilirse de seks hayatınızı etkileyebilir.

Tedavi

Süt veren kadınlarda sorun geçicidir. Menopoza geçmişseniz, doktorunuz östrojen takviye tedavisi önerebilir; veya vajinaya pomat ya da supozituvar şeklinde doğrudan östrojen uygulayabilirsiniz. Bunlar tedavi değildir ama günlük rahatlama sağlar.

Başlıca sorun cinsel ilişkinin acı vermesi ise suda eriyebilen kayganlaştırıcı bir madde yardımcı olabilir. Düzenli cinsel ilişki vajinadaki kan dolaşımını geliştirdiği için dokuların esnekliğini korumasına yardımcı olur.

ATROFIK VULVA DISTROFISI
Distrofi bir cins doku bozulmasıdır (dejenerasyonu). Yunanca, dys: kötü, trophe: beslenme kelimelerinden türetilmiştir.

Belirtiler

- Vulvada kuru, kaşıntılı ve kırmızı kısımlar;
- Sonra bu kısımlar beyaza dönebilir ve kabarcıkiar oluşabiiir;
- Bazı kısımlar beyazlaşarak sertleşir;
- Cilt incelir veya parlar, klitoris ve vajina girişi büzülerek küçülebilir.
Daha çok menopoza geçmiş kadınlarda ortaya çıkar. "Lichen soletosus et atropticus terimi bazen bu durumu anlatmak için kullanılır. Rektumun çevresindeki deri de vulva gibi bu terimin kapsamı içindedir. Hasta deride kanser gelişebilir. Leukoplakia (beyaz kısımlar) da biyopsi yapılması gerekebilir.
Teşhis
Kanser olmadığından emin olmak için doktorunuz bir vulva biyopsisi yapabilir (Analiz edilmesi için küçük bir doku parçası alır). Bu işlem için doktorunuz lokal veya genel anestezi uygulayabilir. Muayene sırasında bu olayın altında bir enfeksiyon ihtimali olup olmadığını da araştırır. İdrar tahlili, kan testleri ve başka testler yapılması gerekebilir. Kanser olmadıkça vulva distrofisi tehlikeli değildir.

İlaç Tedavisi

Tedavi sorunun kaynağına bağlıdır. Genellikle kortizonlu bir krem semptomları rahatlatır.
Ortaya çıkabilecek habis değişiklikleri tanımlayabilmek için periyodik muayeneler çok önemlidir.

BALAYI SİSTİT'İ
Bazı kadınlarda hemen her cinsel ilişki sonrası, sık ve ağrılı idrara çıkma gibi sistit belirtileri görülür. şikayetler genellikle bir iki gün sürer ve yeniden seks yapana kadar geçer. Bu aslında kronik bir uretrit (genellikle mesanenin değil üretranın iltihaplanması) ise de bazen balayı sistiti de denir.

Vakaların çoğunda belirtilere Chlamidia denilen bir enfeksiyon etkeni neden olur. Ancak, köpük banyoları yapıyorsanız, hijyenik sprey veya vajinal duşla temizleniyorsanız, bunlar da üretrayı (idrar yolu) tahriş etmiş olabilirler. Başka bir olasılık da üretranın cinsel aktivite sırasında örselenmiş olmasıdır, balayı sistiti adı buradan gelir.

Soruna banyo yağları, sprey veya vajinal duş neden oluyorsa, bunları bıraktığınızda rahatsızlık geçer. Geçmezse doktora görünmek gerekir. Doktor idrar testi yaparak bakteri arar. Bir enfeksiyon söz konusu ise antibiyotikler sorunu çözer. Ancak bazen

idrarda sorumlu tutulabilecek hiçbir mikroorganizma bulunmaz ve bazı kadınlar antibiyotik tedavisinden sonra da, her cinsel ilişki ertesinde aynı sıkıntıları yaşamaya devam ederler. Bu gibi durumlarda doktor bazı önlemler tavsiye edebilir. Her cinsel ilişkiden sonra hafif dozda nitrfurantion veya trimetroprim - sulfamethoxazol gibi ilaçlar alınabilir.

Balayı sistiti olasılığını azaltmak için, kendi yapacağınız başka şeyler de vardır. Cinsel ve anal (rektum) bölgelerinizi her gün yumuşak bir sabun ve suyla yıkayın. Seks yapmadan önce eşinizin elleri ve penisinin temiz olmasına dikkat edin. Cinsel ilişkiden sonra, bakterileri uretradan dışarı atmak için, hemen mesanenizi boşaltın (idrara çıkın). Cinsel ilişki sırasında içeri girmeyi kolaylaştırarak örselenmeye engel olmak için suda eriyebilen kayganlaştırıcı bir madde (lubricant) kullanın. Hammaddesi petrol olan jöleleri kullanmayın çünkü suda erirnezler.

BARTHOLIN BEZI APSESI

Bartholin bezleri (Danimarkalı anatomist Casper Bartholin in adı verilmiştir) vajinanın girişinde her iki yanda yer alır. Bunlar mikrop kapabilirler, bazen bunun nedeni belsoğukluğu olur.

Belirtiler : Vajinanın hemen içinde, sıcak, hassas, şişmiş bir yumru.

Başlangıçta enfeksiyondan iltihap sızabilir, ama bezin girişi tıkanırsa apseyle sonuçlanır.

Teşhis

Doktor, vajinada enfeksiyon olup olmadığını kontrol edecek ve testler yaptıracaktır.

Apsenin genellikle tedaviye cevap vermesine karşın, daha sonra ameliyatla alınması gerekebilecek selim bir Bartholin kisti oluşabilir. Bel soğukluğu nedeniyle oluşan kistler tehlikelidir ve tedavi edilmezse kısır bırakabilir.

Tedavi

Doktorunuz enfeksiyona karşı antibiyotik verecektir. Apse antibiyotiğe cevap vermezse, doktor yarıp iltihabı akıtabilir.
BESLENME VE MEME KANSERİTatlı ve yağlı ağırlıklı beslenme, meme kanseri riskini artırıyor. Almanya da yapılan 4. Avrupa Meme Kanseri Kongresi nde araştırmalarının sonuçlarını açıklayan, İtalya nın Milano kentindeki Tümör Merkezi nde görevli Fraco Berrino ya göre cinsel hormon seviyesinin ve kandaki insülin benzeri maddelerin yüksek olması meme kanserini tetikliyor.
Batı tarzı sağlıksız beslenmenin de bu hormon ve kimyaslları artırdığını belirten Berrino, "Batı da yaşayanların beslenmelerindeki temel sorun çok fazla şeker ve yağ tüketiyor olmaları" dedi. Buna karşılık sebze ve öğütülmemiş tahıllara fazla yer verilmediğinde vücudun insüline olan duyarlılığının azaldığına dikkat çeken Berrino, böylece meme kanseriyle ilişkili hormonların ve insülin benzeri maddelerin üretiminde bir artış olduğunu belirtti.

ENDOMETRIAL HIPERPLAZI

Endometriyal hiperplazi rahmin iç zarı (endometrium) çok kalınlaştığı zaman ortaya çıkar. Daha çok ergenlik çağındaki genç kızlarla menopoza yaklaşan kadınlarda görülen bir problemdir.

Belirtiler

- Adet dönemleri arasında kanama;

- Ağır kanamalı veya uzayan adet dönemleri.

Tedavisi kolaydır, ancak kanser öncesi bir durum olan "adenomatöz hiperplazi den ayırt etmek gereklidir.

Teşhis

Doktorunuz endometrial hiperplaziden şüphelenirse, endometriumdan küçük bir parça kalarak, laboratuvarda endometriyal biopsi yapacaktır. Parça alma işlemi doktorun muayenehanesinde uygulanabilirse de biraz rahatsızlık vericidir.

Tedavi

Gençseniz birkaç ay doğum kontrol hapı almak sorunu çözmeye yeterlidir. Hapın yararı olmazsa ya da daha yaşlı bir kadınsanız kürtaj olmanız gerekecektir. Eğer alınan doku örneklerinin laboratuvar analizinde kanser öncesi oluşumlar görülürse, büyük bir olasılıkla histerektomi yaptırmanız gerekecektir. Tabii onun yerine, kanserin sonradan gelişmesi riskini göze alarak hormon tedavisini de deneyebilirsiniz.

ENDOMETRIAL POLIPLER
Endometriyal polipler, rahmin iç duvarlarında (endometrium) gelişen yumuşak ve küçük oluşumlardır. Hemen hemen hiçbir zaman habis olmazlar ve genellikle menopoz devresinde ortaya çıkarlar. Tek olabilecekleri gibi salkım halinde de gelişebilirler.
Belirtiler

- Adet kanamaları arasında, özellikle cinsel ilişki veya vajinal duştan sonra damla damla kanama;

- Alt karında kramplar;

- Ağır kanamalı veya uzayan adet dönemleri.

Genellikle endometriyal polipler pek belirti göstermezler. Ancak bazen vajinanın içine taşarlar ve bu sırada rahim boynunun girişini biraz genişlettikleri için kramplara neden olurlar.

Sarkan polipler sıkışarak kan kaybederlerse, iltihaplanabilirler. Polipler çoğunlukla, endometrial hiperlazi ile veya fibroid denilen sert oluşumlarla birlikte görülürler.

Sarkan polipler art karın muayenesi sırasında görülebilir. Sarkmadıkları halde belirti veren polipler varsa, doktor rahim iç zarını kazıyarak kürtaj yapar. Bu yöntem genellikle hem teşhis hem de tedaviyi aynı anda sağlayabilir. Endometriyal polipler hemen her zaman zararsızdır.

ENDOMETRIYOZIS
Normalde uterus (rahim) iç yüzeyini örten dokunun, uterus iç yüzeyi dışında bulunmasına endometriyozis (endometriozis) adı verilir. Adet görmeyen bayanlarda görülmez (ilk adetten önce ve menopozdan sonra görülmez). Çouck doğurmamış ve gebe kalmamış kadınlarda daha sık gözlenir. Nedeni tam olarak ispatlanamamıştır. Ağrılı adet görme nedenlerindendir. Kısırlık ve erken dönemde düşüklere sebep olabilir. Belirti ve bulgular hastalığın yerleştiği yere göre değişiklik gösterebilir.

Endometriyozis saptanan bayanların tipik özellikleri:

- adet kanaması fazla miktarda olur

- adet dönemleri kısadır (27 gün veya daha az)

- bayan bir akrabasında da endometriyozis vardır.

Aşağıdaki özelliklere sahip bayanlarda ise endometriozis daha az görülme eğilimindedir:

- normal kilolarından daha zayıf olanlar

- düzenli egzersiz yapanlar

- birden fazla kez hamile kalanlar

- doğum kontrol hapı kullananlar

Üreme çağındaki kadınların %10-20 sinde görülmektedir, en sık olarak 25-35 yaş arasında tanı konur. Kısırlık problemi olan kadınların %15-40 ında endometriyozis saptanmaktadır. Ailesinde endometriyozis olan kadınlarda endometriyozis gelişme riski 6 kat daha fazladır.

Cinsel organlar dışında aşağıdaki organlarda yerleşim gösterebilir:

- apendiks (apandisit bölgesi), ince barsaklar

- mesane

- omentum (karın duvarı iç zarı ?)

- göbek

- inguinal kanal (kasık)

- uzuvlar

- akciğerler

- lenf bezleri

- üst solunum yolları (özellikle burun)

- böbrek

- beyin

- kulak

Belirtiler ve Muayene Bulguları

- ağrılı adet görme

- adet öncesi başlayan, adet görme ile azalan kuyruk sokumu bölgesinde ağrı

- ağrılı cinsel ilişki

- büyük kitleler oluşmuşsa bası hissi olabilir

- tutulum yerine bağlı olarak idrarda kan, dışkıda kan, dışkılama sırasında ağrı, idrar yapma sırasında ağrı gelişebilir

- adet bozuklukları

- adet döneminde burun kanamaları (hemoraji vikaryöz)

- kısırlık

- Muayene sırasında odak saptanabilir

- histerosalpingografide tüpler açık fakat yapışıktır (özel bir bulgudur), tüpler barsak hareketlerine göre yer değiştirir

- biyopsi ile tanı konabilir

Overdeki (yumurtalık) endometriyozis nadiren torsiyon kistine neden olur.

Tedavi

Belirtiler hafifse ve kısırlık yoksa hasta sadece takip ve kontrol edilir. Aspirin ve benzeri ilaçlarla ağrı giderilebilir.

6 ay süre ile doğum kontrol hapı kullanılır. 10-20inci günler arasında 1 er tane alınır, kanama devam ederse doz iki katına çıkarılır. Tekrar kanama olursa doz yine iki katına çıkarılır.

Diğer doğum kontrol hapı kullanma şekli 5-25.inci günler ilaç almaktır.

Menopoz sonrası dönemde yumurtalıklar alınabilir.

Ethisterone isimli ilaç alınabilir. Bu ilaç 3 cm lik odakları baskılayabilir. Bu ilaç 6 ay süre ile kullanılabilir. Kilo artışı, sivilce, saç dökülmesi, kıllarda kalınlaşma, yağlı cilt, ödem yapabilir.

Laparaskopi, elektrokoter ve CO2 lazer ile odaklar yok edilebilir.

Her tedaviden sonra, hastalığın tekrarlama şansı vardır; en etkili yöntemlerden birisi ethisterone kullanımıdır (%90 başarı).

ENDOMTRIYUM KANSERI VE HORMON TEDAVISI


Kadınlarda uzun süreli hormon tedavisinin, endometr kanserine yol açmadığı gibi rahim cidarını kansere karşı koruyabildiği de saptandı.

İngilterede 534 menopoz sonrası kadın denek üzerinde yapılan araştırmada, deneklerin 364üne daha önce aldıkları östrojen ve progestogen, 10una ise sadece östrojen tedavisi uygulandı. 164 denekten oluşan kontrol grubuna ise hormon tedavisi uygulanmadı. Araştırmadan önce deneklere biyopsi uygulandı. Deneklerin 21inde, kanserin başlangıcı sayılabilen düzensiz endometr örnekleri saptandı ve deneklere, dokuz, 24 ve 36 ay aralıklarla testler uygulandı. Beş yıl süren araştırma sonucunda, endometr rahatsızlığı bulunan kadınlarda, endomtriyum örneklerinin normale döndüğü gözlendi ve deneklerin hiçbirinde endometr kanserine rastlanmadı. Uzmanlar, hormon tedavisi gören kadınların, hormon tedavisi görmeyen kadınlara göre endomtriyum kanserinden daha fazla korunabildiğini açıkladı. Araştırma raporu, British Medical Journal adlı dergide yer aldı.

HIDATIFORM MOL
Bazen hamileliğin başlangıcında, döllenmiş yumurtanın çevresindeki, normalde plasentayı meydana getirecek olan dokudan hidatiform mol denilen nadir görülen selim bir tümör meydana gelir. Bu vakalarda bebek ölür (doğumdan veya düşükten sonra rahimde plasenta dokusu kalırsa da, birkaç yıl sonra hidatiform mol ortaya çıkabilir).

Belirtiler

- Hamilelik sırasında rahmin normalden daha hızlı büyümesi;

- Vajinada kanama, şiddetli bulantı ve kusma, bebeğin hareketsiz olması;

- Vajinadan çıkan üzüm görünüşlü dokular;

- Yüksek tansiyon.

Yukarıdaki belirtiler varsa mümkün olduğunca çabuk doktora gidin. Tümörün çıkarılması şarttır. Çok çabuk büyük ve çok iri bir hale gelebilir. Ayrıca, yüzde 80 den fazlası selim ise de; yüzde 1 5i civar dokulara zarar veren bir şekle dönüşebilir. Bu tümör selim olduğu halde rahim duvarının içine işleyerek kanamaya ve başka ciddi sorunlara neden olabilir. Hidatiform mol vakalarından sonra (% 3 oranında), çok hızlı büyüyen ve vücudun diğer bölgelerine de hızlı dağılan bir Habis tümör olan "koriokarsinoma" ortaya çıkabilir.

Hidatiform mol, pek genç olmayan kadınlarda daha sık görülür. ABD de her 2000 hamilede bir bu durumla karşılaşılır. Dünyanın başka yerlerinde daha da fazla olması olasıdır.

Teşhis

Doktorunuz, bebeğin normal olduğu başka tür bir hamilelik komplikasyonuyla karıştırmamak için ultrasonografi çeker. Hidaditiform molün salgıladığı "korionik gonadotroprin" hormonu kan ve idrar testlerinde görülebileceği için bu testlerin yapılması gerekli olabilir.

Hidaditiform Mol Ne Kadar Ciddidir?

Yayılmayan tümör rahatlıkla alınabilir. Yayılan selim oluşum ve habis tümörler de tedavi edilebilir. Koriokarsinoma için tamamen iyileşme oranı yüzde 75-85 dir.

Tedavi - Ameliyat

Mol genellikle, kürtaja benzer bir yöntem olan vakumla alınabilir. Sonra doktorunuz, kandaki normale dönmesi gereken, korionik gonadotropin seviyesini takip eder. Normale dönüş olmaz ise, saldırgan bir hidaditiform mol vakası veya koriokarsinoma var demektir. Doktor rahmin alınmasını önerebilirse de kemoterapiyi düşünmesi daha yüksek bir olasılıktır.

Kemoterapi

Mol civar dokulara zarar veren tümör durumunda, hem de koriokarsirıoma da kemoterapiyle iyi sonuç alınır. Daha iyisi, tedaviden sonra yeniden çocuk sahibi olabilir ve büyük bir ameliyattan kurtulmuş olursunuz.

HIRSUTIZM (KADINLARDA KILLANMA ARTISI) [/COLOR
Hirşutizm, androjen adı verilen seks hormonuna bağlı kıllanma artışı olarak açıklanabilir. Kıllanma artışı genelde üst dudak, çene, kulak, yanak, alt karın, sırt, göğüs ve üst kol ile uylukta meydana gelir.

Hirşutizm, genelde androjen hormonunun artışına bağlı olarak meydana gelmekle birlikte bazen de kıl köklerinin bu hormona olan duyarlılığının artışı sonucunda da meydana gelebilir.

En sık rastlanılan nedeni, polikistik over hastalığıdır (POH). POH da tipik olarak adet düzensizlikleri, kısırlık, şişmanlık ve hirşutizm gözlenir. Bu hastalığa böbrek üstü bezlerinden androjen salınımını arttıran hipotalamao-hipofzer hastalığın neden olduğu sanılmaktadır.

Androjen salgılayan over (yumurtalık) tümörleri genelde hızlı kıl büyümesine, adet görmemeye ve virilizasyona (memede küçülme, seste kalınlaşma, kliterusta büyüme, alında açılma gibi) neden olurlar. Bu tümörlerden en sık testesteron hormonu salgılanır.

Bazı enzim eksiklikleri ve böbrek üstü bezinden uygunsuz hormon salınımı da hirşutizme neden olabilir. Böbrek üstü bezlerinden en çok salgılanan androjen Dihidroepiandrosteron-sülfattır.

Nadiren diğer bazı durumlarda da (hipotiroidi ve akromegali gibi) hirşutizm olabilir. Herhangi bir nedene bağlanamayan hirşutizm durumları da vardır.

Hirşutizm, hipertirikoz denilen ve yer olarak normal ancak miktar olarak artmış kıllanmadan ayrılmalıdır, çünkü tedavileri farklıdır.

İlaçlardan fenitoin, minoksidil, diazoksit ; kıl büyümesine neden olabilirler. Penisilamin ve streptomisin de çocuklarda benzer etki gösterirler. Hekzakolorobenzen (mantar öldürücü) de kıllanmada artışa neden olur.

Porfiria, hipotiroidizm, dermatomiyozit, akromegali, Hurler hastalığı, Cornelia de Lange hastalığı kıllanmada artışa neden olabilir.


Laboratuvar

Testosteron, Dihidroepiandrosteron-sülfat, bir gecelik (overnight) deksametazon süpresyon testi, iki günlük düşük doz deksametazon süpresyon testi, androstenodiol glukuronid ölçümleri tanıda yardımcı olabilir. Ayrıca şüphelenilen hastalığa yönelik testler de gerekli olabilir.


Tedavi

Tedavide ilaç olarak doğum kontrol hapları, progestinler, spironalactone, simetidine, GnRH analogları, siproteron asetat kullanılabilir.

Kozmetik olarak ağda, depilatörler, elektroliz, traş kullanılabilir.

Altta yatan bir hastalık saptanmışsa buna yönelik tedaviler daima önceliklidir.

Tıbbi tedavi sonucunda hirşutizm hastalarının %23-95 inde düzelme olmaktadır.

HISTEREKTOMI -RAHİMİN ALINMASI
Histerektomi rahmin alınması demektir (Yunanca, hystrea: rahim, ektome: kesme. Eğer rahimde kanser; şiddetli bir endimetriosis; fibroid varsa veya alt karında rahmin komşu organlara yapışması gibi bir durum ortaya çıkmışsa, çok ağır ve kontrol edilemez kanamalar mevcutsa veya rahim düşmüş veya vajinadan dışarı taşıyorsa histerektomi uygulanması gerekir. Histerektomiyi gerektiren başka durumlar da vardır.

Histerektomilerin hepsi aynı değildir. Kısmi histerektomide, rahim boynu ve rahim tabanı bırakılır. Tam histerektomide, rahmin hepsi, rahim boynu da dahil olmak üzere alınır. Histerektomi ile çift taraflı salpingo-oophorectomi; rahim, rahim boynu, fallop tüpleri (salpingo) ve her iki yumurtalığın (oophor) alınması demektir. Radikal histerektomi daha da ileri giderek, vajinanın üst kısmını ve bazı lenf düğümlerini almayı öngörür. Problemin genişliği histerektominin çıkaracağı kısmın miktarını belirler.

Histerektomi uygularken, operatör alt karında, ya yatay olarak kasık tüylerinin hemen üstünde, ya da dikey olarak göbekten tüylerin hizasına kadar bir kesik yapar. Ancak bazen de bu müdahale vajinanın üst kısmında açılan bir kesikten girerek yapılır. Her iki ameliyat da 1-2 saat sürer (genel anestezi ile).

Eğer büyük bir rahim veya yumurtalık tümörü veya kanseri varsa, karından girmek gereklidir. Birçok doktor zaten bu tür müdahaleyi tercih eder; çünkü bu onlara karındaki organları daha iyi görebilme şansını tanır. Vajinadan girilerek yapılan histerektomi genellikle rahim sarkmasının düzeltilmesi gibi durumlarda tercih edilir.

Bazı doktorların 40 yaşını geçmiş kadınlarda, yumurtalık kanserini önlemek üzere rutin olarak yumurtalıkları almalarına karşın, bu genel olarak kabul görmeyen bir uygulamadır. Öte yandan, yumurtalık kanseri öldürücüdür (iyileşme oranı yüzde 10-20 kadardır). Bir başka açıdan da bakılırsa yumurtalık kanseri çok görülen bir kanser türü değildir.

Histerektomi yapılan hastanın 5-7 gün kadar hastanede yatması gerekir. Ortaya çıkması olası komplikasyonlar, alt karın iltihaplanması, böbrek ve mesane iltihapları ve kanamadır. Eve döndükten sonra bir süre için küvette banyo yapmayı, araba kullanmayı, ağır kaldırmayı, 6-8 hafta kadar da seks ve ağır sporları unutmalısınız.