Erken menopoz nedir Menopoz kadınların adet kanamalarının kesilmesi ile doğurganlık özelliğinin tamamen bittiği doğal bir değişim sürecidir. Genellikle 48-55 yaş aralığında değişimin habercisi olan bazı şikayetlerle birlikte menopoz dönemi görülmektedir. Ancak kadınların fizyolojik olarak yumurtlama fonksiyonlarının durduğu bu sürecin daha erken dönemlerde görülmesi halinde erken menopoz durumu söz konusu olmaktadır. Kısacası bazı faktörlere bağlı olarak vücudun doğurganlık özelliğinin 40 yaşından önce sonlandığı evreye erken menopoz denir.

Menopoz yumurtalamanın olmamasına bağlı olarak vücudun östrojen seviyelerinin azalması sonucu adet kanamasını kesilmesi ile östrojen eksikliğine bağlı olarak bazı şikayetlerin ortaya çıktığı dönemdir. Erken menopozda da, vücudun aynı aktiviteleri ve aynı tepkimeleri geçerli olmaktadır. Fakat doğal bir sonuç olarak görülse de, kadınların üreme çağında doğurganlığının sonlanması çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar için oldukça büyük bir kayıp olmaktadır. Ayrıca menopoz döneminden sonra ortaya çıkabilecek bazı sağlık sorunlarının da erken dönemlerde görülmesi, yaşam kalitesini etkilemektedir.

  • Erken menopoz nedenleri nelerdir?

Günümüzün hızla değişen yaşam şartları sonucunda birçok sağlık sorunu ortaya çıkarken, modern yaşamın olumsuz bir etkisi olarak erken menopoz görülmektedir. Kadınların üreme çağında çocuk sahibi olabilme imkanını ertelemesi sonucunda, iş hayatına yönelerek üreme sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek faktörlere maruz kalması sonucunda erken menopoz ortaya çıkmaktadır. Özellikle iş alanında radyasyon ve kimyasal maddeye maruz kalma, hayat şartlarına bağlı olarak düzensiz beslenme ve yoğun stres karşısında kadınların yumurtalık rezervleri olumsuz yönde etkilenmektedir. Menopoz her kadının yaşayacağı doğal bir evre olmasına rağmen, vücudun doğal sürecinin erken yaşlarda görülmesi halinde ciddi sağlık sorunları söz konusu olabilmektedir. Erken menopoza neden olan faktörler aşağıdaki gibi olmaktadır:

  • Otoimmun hastalıklar

Geniş bir hastalık topluluğu olan otoimmun hastalıklar, kadınların erken yaşlarda yumurtalıklarını fonksiyonelliğini yitirmesine neden olmaktadır. Otoimmun hastalıkları; insan vücudunun koruma mekanizması olan yani bağışıklık sisteminin bilinmeyen nedenlerden dolayı organları tehdit olarak algılaması ve yok etmeye çalışması olarak adlandırılır. Eğer bağışıklık sisteminin tehdit olarak algıladığı organların yumurtalıklar olması halinde, saldırıya geçerek işlevselliğini yok etmesi sonucunda erken menopoz görülmektedir.

  • Tıbbi zorunluluk nedeni ile yumurtalıkların alınması

Kadınların yaşadığı çeşitli hastalıklar sonucu yumurtalıkların zorunlu olarak alınması gerektiği durumlarda, erken menopoz görülmektedir. Genellikle anormal hücre büyümesi olarak adlandırılan kanser bulgularında yumurtalıkların alınması gerekebilir. Ancak erken menopozun  gerçekleşmesi için her iki yumurtalığından birden alınası gerekir. Eğer kadının hastalık nedeni ile yalnızca bir yumurtalığı alınmış ise, halen gebelik elde etme şansı vardır.

  • Jinekolojik müdahaleler

Herhangi bir karın içi operasyonu sırasında nadir olarak karşılaşılsa da, yumurtalıkların zarar görmesi sonucunda erken menopoz görülmektedir.

  • Kanser tedavileri (radyasyon ve kemoterapi)

Kanser tedavilerinde uygulanan radyasyon ve kemoterapi, kadınların başta yumurtalıkları olması üzere üreme sistemini tahrip etmektedir. Yumurtalıkların zarar görmesi sonucunda zorunlu olarak erken menopoz görülür.

  • Genetik

Kadınların menopoz yaşını etkileyen en önemli faktör genetik yatkınlıktır. Kişinin annesinin menopoza girdiği yaş ile kendi menopoz girme yaşı doğru orantılıdır. Eğer kişinin yakın aile bireylerinde erken menopoz hikayesi varsa, kişide de görülme ihtimali artmaktadır.

  • Kromozom bozuklukları

Nadir olarak görülen Frajil X sendromu ve Turner sendromunu etkisinde yumurta rezervleri erken yaşta tükenebilmektedir.

  • Erken menopoz önlenebilir mi, tedavisi var mı?

Normal menopoz döneminde olduğu gibi erken menopoz vakasında da herhangi bir tedavi seçeneği bulunmamaktadır. Ancak menopoz döneminde ortaya çıkabilecek bazı sağlık sorunlarını önlenebilmesi için bir takım tedavi yöntemleri uygulanabilmektedir.

  • Erken menopoza neden olan otoimmun hastalıklarının giderilmesi amacı ile tedavi
  • Östrojen hormonun azalmasına bağlı olarak kemik erimesi sorunun hızlandığı bu dönemlerde, kemiklerin korunma altına alınmasına yönelik tedavi
  • Menopoz şikayetlerinden; ateş basması ve vajinal kuruluk gibi bazı hormonal sorunlara hormon tedavisi
  • Kadınların yumurtalıklarının alınmasına bağlı olarak çocuk sahibi olma istediği için yumurta donörü

 Kaynak : http://jinekoloji.com/9-maddede-erken-menopoz-ve-nedenleri/