Siz onu, o da sizi çok seviyordu. Birlikte gelecek güzel günlerin hayalini kuruyordunuz. Ama beyaz atlı prensiniz bir anda ortadan kayboldu, değil mi? Telefonlarınıza cevap alamaz, sosyal medyada onu takip edemez oldunuz. Belki hayatından endişe duyacak kadar korktunuz bu sessizlikten! Bilmiyor ya da kabullenmek istemiyor olabilirsiniz ama başınıza gelen modern zamanların en acı terk edilme yöntemlerinden biri olan Ghosting! (Hayalete dönüşmek)

Siz de ikili ilişkilerin aşk ve sevgi çerçevesinde oluştuğu, aşkı itiraf edebilmek için bile fırsat kollanan, sevgilinin gece rüyalarda görüldüğü dönemlerin oldukça geride kaldığını düşünüyor musunuz? Günümüz dünyasında bu gibi ilişkiler yerini hoşlanmaya, ardından anlık birlikteliklere hatta kişilerin birbirinin ismini bile bilmeden yaşadığı aşk dolu saatlere bırakıyor. Ancak önemli bir gerçek, her zaman yerini korumaya devam edecek… O da insanların bitmek tükenmek bilmeyen sevgi ve ilgi arayışında olduğu! Bu durum birçok kişiyi oldukça farklı ilişki şekillerine doğru sürüklüyor. Tanışmanın sadece bir telefon tuşuna basmak ya da bir fotoğrafı beğenmek kadar kolay olduğu günümüz koşullarında çoğu çifte nasıl ve nerede tanıştınız sorularını sormak bile gereksiz kalabiliyor. Psikoterapist, Aile, Çift ve Evlilik Terapisti Uzman Psikolog Naciye Tokaç, son zamanlarda sıklıkla karşılaştığımız ilişki türünün sanal ortamda tanışılan birlikteliklerden oluştuğunu belirterek, “Sanal ortamın birçok farklı kanalı vasıtasıyla başlayan ilişkiler bazen kendine ciddi birlikteliklere ve evliliklere kadar ilerleyen yollar bulabilirken, bazen de hiç beklenmeyen bir anda sona erebiliyor. İşte bu noktada yeni bir ilişki türü karşımıza çıkıyor. Bu; çoğunlukla sanal ortamda tanışılıp, ilişki kurulan, nadiren de yüz yüze görüşmenin olduğu ancak çiftlerden birinin yaşadığını genellikle gerçek bir ilişki olarak algıladığı siber ilişkiler” diyor.

HER ŞEY İYİ GİDERKEN…
Siber ilişkilerde taraflardan biri görüşmenin sorumluluğunu pek fazla almadan, anlık, içinden geçen güzel duyguları ifade ederken, diğeri hoşlanma duygularıyla karışık yeni bir ilişkiye başlamanın heyecanını hissediyor. Her iki taraf da yeni bir ilişkinin heyecanını yaşayıp, istediğine kavuştuğunu düşünürken bir süre sonra özellikle sorumluluk almayan taraf birden ortadan kayboluyor, adeta sırra kadem basıyor. Özellikle siber ilişkilerde görülen birdenbire ortadan kaybolma ve görüşülen partnerle ilişkiyi kesme hali “ghosting” (hayalete dönüşmek) olarak tanımlanıyor. Ülkemizde fazla bilinmese de dünyada bu terim sıkça kullanılıyor. Öyle ki uluslararası Collins sözlüğünün 2015 baskısında dahi bulunuyor. Ghosting’in bu derece yayılmasının altında ise ünlü oyuncular Sean Penn ile Charlize Theron’un biten ilişkileri yatıyor. Çünkü Theron, erkek arkadaşı Penn’i bu yöntemle terk etti. Gönderilen hiçbir sms’e yanıt vermedi, telefonlara çıkmadı, tüm sosyal medya hesaplarından Penn’i sildi. Söz konusu dünyaca ünlü isimler olunca ilişkiler elbette çok fazla göz önünde yaşanıyor ama bunun toplumun her kesiminde görüldüğüne de şüphe yok. Çünkü ghosting son yılların en kolay ve hızlı ayrılık şekli. Uzman Psikolog Tokaç, son döneme damgasını vuran bu durumu şu sözlerle anlatıyor: “Çiftlerden biri partneriyle iyi bir ilişkisi olduğunu sanıyor. Oysa birlikte güldüğü, eğlendiği hatta gelecek planladığı kişi aniden, hiçbir açıklama yapmadan ortadan kayboluyor. Randevuya gelmiyor, aramıyor, telefonlara çıkmıyor, mesajlara yanıt vermiyor, sosyal medya kanallarında onu engelliyor. Buradaki bir başka durum ise ghosting’e maruz kalan çoğu kişi ilk anda aklına ayrılığı getirmediği gibi, partnerinin başına kötü bir şey geldiğini dahi düşünüyor. Ancak o bilmese de çoktan terk edilmiş oluyor.”

GERÇEKLER İNKAR EDİLİYOR
İkili ilişkilerin sorulan bir soru ve karşılığında verilen sözle başladığı düşünüldüğünde, yaşanılanın ciddi bir sorumluluk gerektirdiği yadsınamaz bir gerçek. Oysa siber ilişki kurulduğunda bu sorumluluklar ancak belli bir zaman sonra tanışmanın yüz yüze görüşmelere dönüşmesiyle ortaya çıkıyor. Bu da oldukça zaman alıyor. Ancak ikili ilişkide fazla sorumluluk almak, söz vermek istemeyen kişiler, istediği zaman çıkıp gidebileceği bir beraberlikte kendini daha özgür hissedebiliyor. Özellikle siber ilişki kurulmuş ve yüz yüze görüşme gerçekleşmemişse kadınların ghosting’e dönüşmelerine rastlanırken, erkekler karşılıklı görüşme gerçekleşmiş olsa da ghosting olabiliyor.

Uzman Psikolog Tokaç, yeni biriyle tanıştığını düşünen ve bazı umutlar besleyen kişinin bu durumla karşılaştığında ilk önce ne olduğuna anlam veremeyerek gerçekçi nedenler aramak istese de her denediği yolun sonuçsuz kaldığının altını çizerek, “Aslında kişinin terk edildiğini anlaması kısa sürmüyor. Bu durumda terk edilen partner genellikle iletişim kurulan süre içerisinde paylaşılan konuları sorgulamaya başlıyor. Örneğin ‘Sevmiyorsa neden sevdiğini söyledi?’ ya da birlikte yapmayı planladıkları konular hakkında, ‘Neden benimle tatile gitmek istediğini söyledi?’ diye düşünüyor. Gerçek bir ayrılığın ardından bu gibi sorgulamalar ne kadar anlamsız ise ghosting’e maruz kalmış biri için de durum pek farklı değil. Çünkü her iki şekilde de iletişim sona ermiş, ilişki bitmiş oluyor. Ghosting’i uygulayan kişilerin en önemli özelliği ise ilişkide sorumluluk almak ve kendilerine bağlanılmasını istememeleri. Hem ilişkiler tanışma, bilgi paylaşımı aşamalarındayken ne kadar sorumluluk alınabilir ki?” diyor.

Her ayrılığın insanı incitip, yaralayacağı yadsınamaz bir gerçek. Ancak ghosting ile genellikle ilişkinin tanışma ve bilgi paylaşımı aşamalarında karşı karşıya kalınıyor. Oysa bir ilişkinin ne kadar gerçek ve doyum sağlayıcı olduğunu anlayabilmek için belli bir süre gerekiyor. Bu aşamalarda yaşanan bir terk edilişin gerçekliğinden şüphe edilmesi gerektiğini belirten Uzman Psikolog Tokaç, şunları söylüyor: “Önceki deneyimlere dayanarak gerçek bir terk edilme olmadığına kanaat getirilen ghosting için gerçek bir ayrılık sonrası verilen tepkilerin gösterilmesi pek de uygun olmuyor.”

SONU DEPRESYONA VARABİLİYOR
İlişkiler başladığı andan itibaren taraflara birtakım sorumluluklar yüklüyor. Temelinde sevgi ve ilgi arayışı olduğu varsayılan ilişkilerde, partnerler birbirlerinden kendileriyle ilgilenmelerini ve sevgi gösterisinde bulunmalarını bekliyor. Çoğu zaman sevginin sadece sözcüklerle ifade edilmesi yeterli olmuyor. Aynı zamanda davranışlarla da gösterilmesi bekleniyor. Sevilen kişinin günlük yaşam aktiviteleri, hayalleri, planları, kısacası her şeyiyle bizzat ilgilenilmesi arzu ediliyor. Ancak bunlar ikili ilişkilerde sorumluluk almak istemeyen tarafı fazlasıyla zorluyor. Aynı birey herhangi bir ilişki yaşayıp heyecan hissetmek ve duygusal tatmin isteyeceğinden siber ilişkiler gibi sorumluluğun en az düzeyde olduğu birliktelikleri tercih ediyor. İkili ilişkilerdeki gerçek hedefin; hayatı ve onun sorumluluklarını paylaşacak biriyle birlikte olmak olduğu düşünüldüğünde iyi bir ilişkisi olduğunu düşünen partnerin ghosting’e maruz kalması halinde vereceği tepkilerin gerçek bir ilişkide aynı durumda kalmasından pek de farklı olmadığının altını çizen Uzman Psikolog Naciye Tokaç şu bilgileri veriyor: “Şok, reddetme, inanmama, inkar gibi ilk vereceği tepkileri depresyon süreci izliyor. Terk edilme, kişinin kurduğu hayalleri yıkıyor. Her ne şekilde olursa olsun terk edilme hali kişiye sevilmediğini, istenilmediğini hatta sevilmeye layık olmadığını bile hissettiriyor.”

İŞARETLERİ DOĞRU OKUMAK GEREKİYOR
Bir ilişki nasıl başlarsa başlasın ne kadar süreceğinin hiçbir garantisi yok. Gelişme süreçleri olan birliktelikler, her bir adımda ilişkide yeni deneyimlere kapı açıyor. Tanışma ile başlayan süreç, bilgi, ortak zevklerin ve sosyal alanların paylaşımını takiben cinsel yakınlaşma, arkadaş, akraba ve aile yakınlaşmaları gibi aşamalara belli bir süre içinde ulaşıyor. Bu noktada ikili ilişkinin nasıl ve nerede başladığından çok, ne şekilde devam ettiğinin daha önemli olduğunu belirten Uzman Psikolog Naciye Tokaç, “Tüm bu sebeplerden ötürü yeni başlayan bir ilişki sürecinin takip edilmesi, partnerlere ilişkinin ne kadar gerçek ve doyum sağlayıcı olacağı konusunda bilgi verici oluyor” diyor.

Formsanté 2016 – Temmuz sayısı
Ayşegül Uyanık Örnekal