Evlilik, genelde bireylerin duygusal ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılayabilmek amacıyla yapılır, anlayış ve mutluluk esas alınarak temellendirilir. Ancak bazen çiftler arasında anlaşmazlıklar yaşanmaya başlanır, beklentilerin karşılanmadığı fark edilir. Bireylerin ilişkide birbirlerini mutlu etmekten çok birbirlerine zarar verdiği görülmeye başlandıkça boşanma kararı gündeme gelir. Maddi sorunlar, kültürel farklılıklar, iletişim sorunları, aldatma, şiddet, kıskançlık gibi pek çok neden boşanmaya neden olabilir. Boşanma, evlilik gibi doğal bir süreçtir. Tüm çabalara rağmen ilişki yürütülemiyorsa, kişilerin mutsuz bir hayatı sürdürmeleri yerine boşanmayı seçmeleri daha sağlıklı olacaktır. Fakat eğer ailede çocuk varsa, bu boşanma sürecini daha karmaşık hale getirmektedir. Çiftler çocuklarının üzülmemesi için bazen evliliği devam ettirmeye çalışmaktadır. Aslında çocuğun sürekli kavga eden, birbirine hoşgörü göstermeyen bir ailede büyümesindense sağlıklı bir boşanma süreci geçirmiş ve yeni sisteme adapte olabilmiş anne babayla büyümesi çocuk için daha sağlıklı olacaktır.

Boşanma, tüm aile bireylerini etkileyen bir karardır. Boşanma süreciyle kişilerin hayatında pek çok değişim meydana gelir. Hayattaki herhangi bir yaşamsal değişiklik ayrılık ve kayıp olarak değerlendirilir, bu nedenle boşanma da bir kayıptır. Kayıp sonrası bir yas süreci başlar. Yas süreci, yeni hayata uyum sürecidir. Uyum sürecinde, kişi baş etme becerilerini geliştirir ve olgunlaşabilir. Yas sürecinin sağlıklı bir şekilde yaşanması, kaybın etkilerini yavaş yavaş azaltacaktır. Yas sürecinde 5 evreden bahsetmek mümkündür:

1) Şok ve inkar: Kişinin içinde bulunduğu durumu inkar etmesidir, kişi yaşadığı zorluğu kabullenemez.

2) Kızgınlık, öfke: Kişinin isyan edip özellikle “niye ben” sorusunu sorduğu dönemdir.

3) Pazarlık: Kişinin kaybettiği deneyimlerini tekrar yaşama isteği söz konusudur. Bu gerçekleşmeyince öfke artar.

4) Depresyon: Üzüntü, keder ve acı halidir.

5) Kabullenme ve uyum: Durumla baş edebilmenin başladığı dönemdir.

Yas sürecinin yaşanması her kişide değişiklik gösterir. Bazı kişiler bunu daha şiddetli şekilde yaşayabilir. Eğer bu evreler atlatılamıyorsa bir uzmandan destek almak faydalı olacaktır.

BOŞANMA KARARI ÇOCUKLARA NASIL AÇIKLANMALI?

Ebeveynler genelde çocuklarına boşanma kararını açıklamaktan çekinirler. Ancak bu karar verildikten ve aile bireylerinin hayatlarında değişiklikler olmaya başladıktan sonra boşanma kararı çocuklara bir an önce açıklanmalıdır. Eğer çocuklara gerekli açıklama yapılmazsa, evdeki değişimleri fark eden çocuklar durumu anlamlandırmak için kendileri senaryo yazmaya başlayacaklardır.

Boşanma kararı anne ve baba birlikteyken açıklamalı, çocuğun yaşına uygun bir dille anlatılmalıdır. Bu süreçte hayatlarında nelerin değişeceği aktarılmalıdır. Verilen kararın çocuklarla bir ilgisi olmadığının, onların her zaman anne babası olarak kalacaklarının ve onları sevmeye devam edeceklerinin, sadece anne babanın kendi ilişkilerini yürütemediğinin özellikle altı çizilmelidir. Bu noktada çocukların sorularına net bir şekilde cevap vermek de önemlidir. Ayrıca, boşanma gerçekleştikten sonra anne ve babanın çocuklarıyla birlikte bir araya gelmeleri ve birlikte vakit geçirmeleri de çocukların psikolojik durumu açısından faydalı olacaktır.

Uzm. Psk. Cangül TOKMAKTEPE