Vajina Hastalıkları Vajina cinsel ilişkinin kurulduğu ve normal doğumda bebeğin geçtiği doğum kanalıdır.Vajina hastalıklarında en sık görülen vajinanın enfeksiyonlarıdır.Daha nadirende iyi huylu tümörleri görülür.
VAJİNA ENFEKSİYONLARI
Vajina epitelinin enfeksiyonlarına vajinit denir.Vajinitler jinekolojide en sık rastlanılan problemler arasındadır.
Normalde vajinada enfeksiyona sebep olmayan pek çok mikroorganizma vardır.Bu organizmalar vajinanın asitlik derecesini ayarlarlar.Üreme çağında vajina epiteli enfeksiyonlara karşı koruyucu bir rol oynar.Fakat puberte öncesi çocuklarda(küçük kız çocukları),menapozdaki kadınlarda vajina epiteli bu görevi yapamaz.Bazı önemli hastalıklarda,örneğin şeker hastalarında,ileri evre kalp hastalıklarında vajinitler sık görülür.
Vajinitin en önemli bulgusu lökore(akıntı)dir. Yalnız her akıntı vajinit bulgusu değildir.Kadınlarda adetin bazı dönemlerinde,değişik miktarlarda akıntılar olabilir.Adetten hemen önce ve adetten hemen sonraki dönemlerde aşırı olmayan beyaz akıntı normaldir.Ayrıca adet ortasında ,yumurtlama döneminde rahim ağzından olan sekresyon çok artar.Rengi şeffafdır,kıvamı suludur. Tuvalete oturduğunda uzayan bir akıntıdır. Bu akıntılar fizyolojik akıntı olarakda adlandırılmaktadır. Akıntıdan yakınan bir kadında, bu nedenle akıntının zamanı sorgulanmalı. Fizyolojik akıntılar kötü kokulu değildir. Akıntı dışında başka bir bulgu yoktur. Vajinitlerde akıntıya ek olarak dış genital organda irritasyon,hassasiyet ve kaşıntı vardır.Bu şikayetler özellikle idrr yaparken belirginleşir. Muayenede devajina epiteli kızarık ve ödemlidir.İdrar yaparken yanma şikayeti idrar yolu enfeksiyonu varmış gibi yanlış değerlendirilebilir.Tetkikler ve kadın doğum doktoru na muayene ile esas tanı konur.
Vajinite neden olan mikroorganizmalardan sık görülenler trichomonas vajinalis, candida(mantar), bakteriyal vajinozisdir.
Trichomonas vajinalis seksüel geçişli bir enfeksiyondur. En önemli şikayet artmış vajinal akıntı,cinsel ilişkide yanma ,sızı,kaşıntıdır.Akıntı özellikle adet kanamasından hemen sonra çok artar, bol köpüklü, yeşil, sarı renkli ve kötü kokuludur.T richomonas vajinitlerinde eş tedaviside uygulanmalıdır. Aksi takdirde enfeksiyon tekrarları kaçınılmaz olur.
Candida(mantar) vajiniti her yaş grubu kadında olabilir.Kadınların %75i yaşamının herhangi bir döneminde mantar enfeksiyonu geçiriler.Ve bunlarında %15-40 ında tekrarlar olur.Gebelik ve oral kontraseptif(doğum kontrol hapı) kullananlarda vajinal kandidiazis oranı artabilir.Aşırı miktarda karbonhidrat kullanımının da mantar vajinite yatkınlığı artırdığı bazı çalışmalarda gösterilmiştir.Ayrıca mekanik tahriş, genital bölgenin ıslak kalması, sentetik iç çamaşırları, külotlu çorap kullanımı, hijyenik petler, bazı parfümler enfeksiyon oluşumunu ve tekrar riskini artırır.Mantar vajinit cinsel ilişki ile bulaşır.Ayrıca mantarlı el teması,mantar bulaşmış havlu, çamaşırlar ve cerrahi aletlerlede bulaşır.Candida vajinitde en belirgin şikayet şiddetli dış genital kaşıntıdır.Ayrıca idrarda yanma hissi ve ağrılı cinsel ilişki olur.Kaşıntı sıcaklıkla birlikte özellikle gece artar.Akıntı genellikle koyu penir kıvamı veya beyaz süt kesiği görünümündedir.Menapoz dönemindeki kadınlardaki mantar vajinitlerinde mutlaka kan şekeri bakılmalı, diabet araştırılmalı.
Bir diğer vajinit atrofik vajinitdir. Bu vajinit daha çok buluğ çağı öncesinde ve menapozdaki kadınlarda görülür.Vücuttaki östrojen eksikliğinden kaynaklanır.
Bir diğer vajinit yabancı cisimlerden kaynaklanır. Bunlar genelde vajinada unutulmuş tamponlar, peserlerdir. Küçük kız çocuklarında değişik materyallere rastlanabilir.
VAJİNANIN İYİ HUYLU TÜMÖRLERİ
Vajinanın iyi huylu tümörlerinden en sık olanı kistlerdir.Kistler daha çok vajinanın alt kısımlarındadır.Genellikle doğumlardaki vajina yırtıklarından gelişirler. İçleri sıvı doludur. Çok nadiren şikayet yaparlar. Onun için genellikle alınmaları gerekmez. Diğer bir kist embriyonik dönemden kalan sistemin kalıntı kistleridir. Şikayete neden olmazlar.Çok büyürde vajina yolunu kapatırsa çıkartılabilir. Genelde küçüktür, tedavi gerektirmez.
Tüm bu bahsedilen durumlarla karşılaşan bir kadının mutlaka jinekoloğa gitmesi, eş, dost tavsiyesi ile ilaç kullanmaması gerekir
Op. Dr. Ayşe DARAMA tarafından yazılmıştır.
