Günümüzde sağlıksız beslenme şartlarından, yaşam koşullarına, hastalıkların artmasından, genetik bozukluklara kadar pek çok sebep çiftlerin doğal yolla bebek sahibi olabilmelerine engel oluyor. Kadınlarda; ileri yaş, tüplerin tıkalı ya da sorunlu olması, yumurtlama bozuklukları, üreme organlarında var olan ya da sonradan oluşan anomaliler ve hastalıklar, hormonsal sorunlar kısırlığa sebep oluyor. Erkeklerde ise genetik sorunlar, üreme organlarıyla ilgili problemler ve rahatsızlıklar, sperm sayısının, kalitesinin düşük olması ve hormonsal problemler kısırlığa sebep olabiliyor. Bu bağlamda her neden kaynaklanıyor olursa olsun günümüzde pek çok çift bebek sahibi olabilmek için yumurtlama tedavileri, hormonsal tedaviler, aşılama, enjeksiyon ve tüp bebek tedavisi gibi farklı üreme tedavilerine başvuruyor. Bunlar arasında sık olarak tüp bebek tedavisi tercih edilmektedir.
Tüp bebek nedir, nasıl yapılır?
Tüp bebek tedavisi, az sayıda da olsa sperm ve yumurta hücresi bulunan kısır çiftlere bebek sahibi olma şansı sunmakta ve başarılı olabilmektedir. Tüp bebek için kadının ve erkeğin üreme hücreleri laboratuvarda alınır, ayıklanır ve üreme için uygun olanlarla döllenme gerçekleştirilir. Bu şekilde elde edilen embriyolardan gebeliğe en uygun olanlar anne adayının rahmine yerleştirilir. Bunun ardından 12 gün geçtikten sonra kanda gebelik testi yapılır ve tedavinin başarılı olup olmadığı anlaşılır.
Tüp bebek tedavisinde kadınların yumurtalarının büyümesi, istenen özelliklere sahip olabilmesi için ilaç kullanılır. Erkekten alınan meninin içindeki spermler üremeye uygun hale getirilir. Ayrıca sağlıklı bir gebelik oluşması ve sağlıklı devam edebilmesi için hormonsal tedaviler yapılır.
Tüp bebek tedavisinde PRP
Tüp bebek tedavisini desteklemek için uygulanan ekstra işlemlerle gebelik elde edebilme şansını artırır. Bu ekstra uygulamalardan birisi de PRP işlemidir ve tedavinin başarı oranını artırır. PRP işlemi, tüp bebek tedavisinde kadının kanından elde edilen trombosit bakımından zengin plazmanın tekrar kendisine verilmesiyle uygulanmaktadır. Tüp bebekte başarıyı artırmaya yönelik yapılan bilimsel çalışmalar; tedavide, rahim zarında kalınlaşmanın sağlanmasında ve yumurta kalitesinin artırılmasında, kişinin kendi kanından elde edilen trombositten zengin plazma tedavisinin (PRP) başarıyı artırdığını gösteriyor. Bu bakımdan PRP ile normalde gebelik şansı düşük olan çiftlerin de gebelik elde edebilme şansı yükseliyor.
Tüp bebek tedavisinde rahim zarının yeterince olgunlaşması gerekiyor!
Tüp bebek tedavisinin başarılı olması için öncelikle sağlıklı bir embriyo elde edilmeli ve bu sağlıklı embriyo sağlıklı rahim zarına sahip olan rahim içine yerleştirilmelidir. Embriyonun rahme tam olarak tutunması için uygun bir rahim ve rahim zarı kabul edilebilirliği olmalıdır. Ancak bu şekilde embriyonun yerleşebileceği mikro çevre oluşturulabiliyor. Tüp bebekte gebeliğin gerçekleşmesi için pek çok hücresel ve moleküler olaylar zinciri gerekiyor. Rahim zarının transfer edilen embriyoyu kabul edilebilirliği de tüp bebek tedavisinin başarısında önemli bir aşamadır. Çünkü rahim iç zarında gerekli olgunlaşma gerçekleşmezse embriyo da tutunamaz.
PRP işlemi nasıl yapılır?
Tüp bebek tedavisinde başarılı bir gebelik için rahim zarı kalınlığının yeterli olması gerekiyor. Rahim zarının istenenden daha ince kaldığı ve önceden rahim zarında oluşan yapışıklıklar açıldıktan sonra uygulanan tedaviyle kalınlaşmayan kadınlarda kendi kanlarından elde edilen trombositten zengin plazma tedavisi uygulanır. Tüp bebek tedavisi uygulamaları sırasında rahim zarı kalınlığı istenenden daha ince olan kadınlara, mevcut tedaviye ek olarak hastanın kendi kanından elde edilen PRP serumunun rahim zarına uygulanmasıyla gebelik başarısı artırılır.
PRP, yumurta kalitesini artırmada da etkili olabilir!
PRP; kadının kendi kanından elde edilen trombosit bakımından zengin kanın kadının rahmine tekrar verilmesi işlemidir. Bu uygulama tüp bebek tedavisinde sadece rahim zarını uygun kalınlığa getirmek için değil, kötü yumurtalık rezervini iyileştirmek için de kullanılabilmektedir. Bu konuda yapılan araştırmalarda, kötü yumurtalık rezervine sahip olan, serum AMH ve FSH düzeyi bozulmuş olan ve bir yıldan fazla zamandır adet görmeyen kadınlara PRP desteği yapılmıştır. Bu kadınların yumurtalıklarına ultrasonla izlenerek PRP enjekte edilmiştir. Yapılan işlem sonunda, yumurtalık fonksiyonlarının bozulduğu bilinen kadınlarda serum AMH ve FSH düzeylerinde düzelme sağlanmış, ortalama 2,5 ay sonra yapılan tüp bebek denemelerinde de başarılı bir yumurta toplama süreci elde edilmiştir. Bunlardan kaynaklı olarak da uzmanlar, PRP işleminin yumurta kalitesinin artırılmasında da etkili olabileceğini belirtmekteler.
PRP kimlere uygulanır?
- Daha önceden başarısız tüp bebek tedavisi denemeleri olanlar,
- Rahim zarı yeterince kalınlaşmayanlar,
- Genellikle ileri yaşta olan ve yumurtalık rezervleri az olanlar,
- Menopoza girmek üzere olan kadınlar
Kaynak: Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Bülent Tıraş
