Boraks nedir? Nasıl kullanılır? Boraks, bir mineral türüdür. Boraks formülü, oksijenli su, sodyum ve bor elementlerinin karışımı şeklindedir. Genellikle temizleme ürünlerinde kullanılır. İçerdiği maddeler nedeniyle beyazlatma etkisi bulunmaktadır. Aynı şekilde küflenmeyi de önlemektedir.
Günümüzde yaygın bir şekilde kullanılan boraks, yararları ile birlikte zararları da olan bir maddedir. Bilinçsiz tüketimi sonucunda oldukça tehlikeli olabilir. Bazı ülkelerde kullanılması yasaklanmıştır. Boraksın en bilinen faydası üstün bir leke çıkarıcı olmasıdır. Bu sebeple temizlik ve kimya sektöründe oldukça kullanılmaktadır. Aynı şekilde dikkat edilerek evde de temizlik amaçlı kullanılabilir.
Boraks, borik asitin sodyum tuzu olarak da bilinen bir kimyasal bileşiktir. Sodyum borat veya sodyum tetraborat olarak da adlandırılan boraks, çeşitli endüstriyel süreçlerde kullanılmaktadır. Temizlik ürünleri, deterjanlar, sabunlar, cam ve seramik ürünleri, ahşap koruma, metal işleme, tarım, tıbbi uygulamalar gibi farklı alanlarda kullanılan boraks, doğal olarak bulunan bir madendir ve çevre dostu olduğu düşünülmektedir. Ancak, yüksek seviyelerde solunması veya yutulması insan sağlığına zararlıdır. Bu nedenle, boraks kullanırken uygun önlemlerin alınması ve atık yönetimi konusunda hassas davranılması gerekmektedir.
Bazı malzemeler ile dikkatli karıştırılması sonucu leke çıkarıcı özelliği evde temizlik yaparken kolaylık sağlayacaktır.
Boraks Zararları Nelerdir?
Boraks solunduğunda zehire dönüşmektedir. Fazla solunması halinde akciğerlerde hasara sebebiyet verir. Kimyasal ürünlere alerjisi olanlar için oldukça tehlikelidir. Deri döküntüsü, kaşıntıya sebep olur. Doğada tık maddelerde bulunması hayvanlara ve bitkilere zarar vermektedir.
Boraks, yüksek seviyelerde solunması veya yutulması halinde insan sağlığına zararlıdır. Bazı zararları şunlardır:
-
Solunum yolu tahrişi: Boraks, toz formunda solunduğunda solunum yolu tahrişine neden olabilir.
-
Cilt tahrişi: Boraksın deri ile teması tahrişe neden olabilir ve kaşıntı, kızarıklık ve yanma hissine sebep olabilir.
-
Göz tahrişi: Boraks, göz ile temas ettiğinde gözlerde tahrişe neden olabilir ve gözlerin kızarmasına ve sulanmasına sebep olabilir.
-
Üreme sağlığı: Boraksın uzun süreli ve yüksek doz kullanımı, erkeklerde sperm sayısını azaltabilir ve kadınlarda doğurganlık sorunlarına neden olabilir.
-
Zehirlilik: Yutulan boraks, mide bulantısı, kusma, ishal, baş dönmesi ve zehirlenme gibi belirtilere neden olabilir.
-
Çocuklar için tehlike: Boraksın yutulması özellikle küçük çocuklar için tehlikelidir. Boraks, diğer kimyasallarla karıştırılmış olabilir ve çocukların erişemeyeceği yerlerde saklanmalıdır.
-
Hamile kadınlar için risk: Hamile kadınların boraks ile teması, anne karnındaki bebekler için risk oluşturabilir ve düşük yapma ihtimalini artırabilir.
Bu nedenle, boraks kullanırken gerekli önlemlerin alınması ve uygun atık yönetimi uygulanması önemlidir.
Boraks Nelerde Kullanılır?
Boraks, genellikle temizlik ürünleri ve kozmetik sektöründe kullanılmaktadır. Bazı kozmetik ürünleri içeriklerindeki boraks sayesinde daha etkili bir güce sahip olmaktadır. Ölü hücreleri gidermek için, bakterileri ve sivilceleri önlemek için çoğu kozmetik ürününde boraks bulunur.
Boraks aynı zamanda temizlik maddelerinde bulunmaktadır. Özellikle çamaşır temizliğinde boraksın beyazlatıcı etkisinin bulunması sebebiyle ürünlerin içeriğine eklenmiştir.
Boraks çamaşır temizliğinde arap sabunu ile karıştırılarak kullanılır. Halı temizliğinde sirke ve karbonat ile karıştırılır. Tuvalet temizliğinde, çamaşır sodası ile karıştırılarak kullanılmaktadır.
Ve boraksın ev dışında kullanıldığı yerler şunlardır:
- Ahşap korumalarında,
- Enerji sektöründe,
- Deterjan sektöründe,
- Borcam yapımında,
- Zırhlı askeri araçlarında,
- Atık temizliklerinde.
Boraks, genellikle eczanelerden alınabilmektedir. Boraks fiyatı ve boraks eczane fiyatı genel olarak piyasada aynı miktarlarda bulunmaktadır. Boraks fiyatı: 1 kg boraks 13 Tl‘dir.
Boraks hakkında sıkça sorulan sorular (SSS)
S: Boraks sağlığa zararlı mıdır?
C: Boraksın yüksek seviyelerde solunması veya yutulması sağlık sorunlarına neden olabilir. Özellikle çocuklar ve hamile kadınlar için zararlıdır. Ayrıca, boraksın deriye teması tahrişe neden olabilir.
S: Boraksın kullanımı yasak mıdır?
C: Bazı ülkelerde boraks kullanımı kısıtlanmış veya yasaklanmıştır. Özellikle Avrupa Birliği, boraksın insan sağlığına olumsuz etkileri nedeniyle bazı ürünlerde kullanımını yasaklamıştır. Ancak, boraks hala birçok ülkede kullanılmaktadır.
S: Boraksın alternatifleri nelerdir?
C: Boraksın alternatifleri arasında sodyum karbonat (soda külü), sodyum bikarbonat (kabartma tozu) ve sodyum lauril sülfat bulunmaktadır. Bu maddeler, boraksın yerine temizlik, deterjan ve sabun üretiminde kullanılabilir.
S: Boraksın çevreye etkisi nedir?
C: Boraksın çevreye etkisi, kullanımı ve atık yönetimine bağlıdır. Boraks, doğal olarak bulunan bir madendir ve topraktaki borik asit miktarını artırabilir. Ayrıca, boraksın sularda birikmesi ve toksik etkileri nedeniyle çevreye zarar verebilir. Ancak, doğru atık yönetimi uygulanarak boraksın çevreye zarar vermesi önlenilebilir.
