Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), titizlik ile karıştırılabilen, ancak farklı bir psikiyatrik bozukluktur.
Titizlik, belirli bir davranışa karşı aşırı dikkatli ve mükemmeliyetçi bir tutum sergilemektir. Örneğin, sürekli temizlik yapmak, düzenli olmak veya işleri detaylı bir şekilde kontrol etmek gibi davranışlar titizlik olarak kabul edilir. Bu davranışlar kişinin normal yaşamını sürdürmesine engel olmadığı sürece bir psikiyatrik bozukluk olarak tanımlanmaz.
Öte yandan, OKB, kişinin zihinsel olarak belirli obsesyonlar ve bu obsesyonları bastırmak için yaptığı tekrarlayıcı davranışlar (kompulsiyonlar) ile karakterize bir psikiyatrik bozukluktur. Bu obsesyonlar, kişinin günlük yaşamını etkileyecek kadar şiddetli ve takıntılı hale gelebilir. Örneğin, kişi sürekli olarak kirlenme korkusu yaşayabilir ve bu korkudan kaçınmak için tekrarlayıcı el yıkama veya temizlik yapma ritüelleri geliştirebilir.
Obsesif kompulsif bozukluk nedir?
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin tekrarlayan obsesyonlar ve bu obsesyonları bastırmak için yaptığı tekrarlayıcı davranışlar (kompulsiyonlar) ile karakterize bir psikiyatrik bozukluktur. Bu obsesyonlar, kişinin günlük yaşamını etkileyecek kadar şiddetli ve takıntılı hale gelebilir. Örneğin, kişi sürekli olarak kirlenme korkusu yaşayabilir ve bu korkudan kaçınmak için tekrarlayıcı el yıkama veya temizlik yapma ritüelleri geliştirebilir.
OKB, genellikle erken yetişkinlik döneminde başlar ve yaşam boyu devam edebilir. Kişinin yaşam kalitesini etkileyen ve işlevselliği azaltan bir bozukluk olarak kabul edilir. OKB, beyindeki kimyasal dengesizlikler, stresli yaşam olayları ve genetik faktörler gibi bir dizi nedenle ortaya çıkabilir.
Obsesif kompulsif bozukluk belirtileri nelerdir?
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) belirtileri şunları içerebilir:
- Tekrarlayan düşünceler veya obsesyonlar: Kişi aşırı kaygı verici, tekrarlayan ve istenmeyen düşüncelerle meşgul olabilir. Bu düşünceler, kirlenme, şiddet, simetri veya sıralama gibi konuları içerebilir.
- Kompulsiyonlar: Kişi, obsesyonları bastırmak veya endişeyi azaltmak için tekrarlayan davranışlar yapabilir. Örneğin, el yıkama, kontrol etme, sayma, düzenleme veya tekrar etme ritüelleri yapabilir.
- Takıntılı düşüncelerin neden olduğu kaygı ve rahatsızlık: Kişi, obsesyonları ve kompulsiyonlarıyla başa çıkmak için saatlerce zaman harcayabilir veya günlük rutinlerini etkileyebilir.
- Fonksiyonel bozukluklar: OKB semptomları, kişinin günlük yaşamında işlevselliği azaltabilir. Kişi iş, okul veya sosyal faaliyetlerde zorlanabilir.
- İstenmeyen obsesyon ve kompulsiyonlar nedeniyle depresyon, anksiyete ve diğer psikiyatrik bozukluklar geliştirme riski: OKB, diğer psikiyatrik bozukluklarla sık sık birlikte görülür.
OKB belirtileri, kişiden kişiye farklılık gösterir ve belirtiler kişinin yaşına, cinsiyetine, yaşam olaylarına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. OKB tanısı, semptomların şiddeti ve süresine bağlı olarak bir psikiyatrist veya psikolog tarafından konulabilir.
Temizlik hastalığı nedir?
Temizlik hastalığı, aşırı bir temizlik ve hijyen ihtiyacı ile karakterize edilen bir zihinsel sağlık bozukluğudur. Bu durum, Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) altında yer almaktadır. Temizlik hastalığı, kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir ve işlevselliği azaltabilir.
Bu hastalığa sahip kişiler, mikroplara karşı aşırı hassasiyet gösterirler ve her türlü kir, toz veya mikrop kaynağından kaçınırlar. Evde, işte ve hatta sosyal ortamlarda bile ellerini aşırı sık yıkama, evi sürekli temizleme, kullanılan eşyaları aşırı derecede dezenfekte etme ve bazen kişisel bakım ürünlerini bile paylaşmaktan kaçınma gibi davranışlar sergilerler.
Temizlik hastalığı, genellikle kişinin çevresindeki stresli olayların bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Hastalık, aynı zamanda beyindeki kimyasal dengesizliklerden de kaynaklanabilir. Genetik faktörler de bu hastalığın ortaya çıkmasında rol oynayabilir.
Temizlik hastalığı, tedavi edilebilir bir durumdur. Terapi, ilaçlar ve diğer tedavilerle kontrol altına alınabilir. Kognitif-davranışçı terapi (KDT), bu durumda en yaygın kullanılan terapi türlerindendir. Tedavi, semptomların ciddiyetine bağlı olarak değişebilir ve bazen yıllar sürebilir.
OKB ile Titizlik Arasındaki Farklar
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ve titizlik arasındaki farklar, semptomlar, nedenler ve etkiler bakımından oldukça farklıdır.
OKB, tekrarlayan obsesyonlar ve bu obsesyonları bastırmak için tekrarlayan davranışlar (kompulsiyonlar) ile karakterize edilen bir psikiyatrik bozukluktur. OKB semptomları, kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir ve işlevselliği azaltabilir. OKB’nin nedenleri arasında genetik faktörler, beyindeki kimyasal dengesizlikler ve stresli yaşam olayları yer alabilir.
Titizlik ise, kişinin aşırı düzenli ve düzenli bir şekilde hareket etmesi ile karakterize edilen bir özelliktir. Titiz insanlar, işleri tam ve düzgün yapmak için özen gösterirler ve genellikle organize edilmiş bir yaşam tarzına sahiptirler. Titizlik, bir özellik olarak kabul edilir ve genellikle kişinin iş ve özel yaşamında başarıya yol açar.
OKB ve titizlik arasındaki farklar şunlardır:
- OKB semptomları, kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilirken, titizlik genellikle kişinin iş ve özel yaşamında başarıya yol açar.
- OKB, genetik faktörler, beyindeki kimyasal dengesizlikler ve stresli yaşam olayları gibi nedenlerden kaynaklanırken, titizlik bir özellik olarak kabul edilir ve genellikle kişinin yaşam tarzına bağlıdır.
- OKB, tekrarlayan obsesyonlar ve kompulsiyonlarla karakterize edilirken, titizlik genellikle aşırı düzenli ve düzenli bir yaşam tarzı ile karakterize edilir.
OKB ve titizlik arasındaki farklar önemlidir ve kişinin semptomlarına ve yaşam tarzına bağlı olarak doğru bir şekilde tanınması ve tedavi edilmesi gerekmektedir.
