Taş devri diyeti, mağara diyeti, avcı toplayıcı diyeti diye bugünlerde çok popüler olan bu diyet ne anlama gelir? Cevabı basit; bir mağara adamı ne yerse bu diyette o var!
Sizlerle paleo diyeti nedir, artıları, eksileri nelerdir, diyet listesinde neler vardır, paleo diyeti hakkında herşeyi paylaşacağız.
Paleo Diyeti Nedir? Nasıl Yapılır?
Paleo diyeti, taş devrindeki, avcılık toplayıcılık hayat tarzında yaşayan insanlar yediklerine inanılan gıdaları yemeyi içerir. Peki, bu gıdalar nelerdir; meyveler, sebzeler, etler, kuruyemişler yani doğaya ait işlenmemiş olan gıdalar.
Colorado Üniversitesi sağlık ve egzersiz bilim dalı Prof. Loren Cordain ; “bu beslenme tarzını benimseyerek, sağlığımız düzelecek ve genetiğimiz sağlıklı bir biçimde şekillenmeye başlayacak”.
Loren, bu diyetin vücudun glisemik yükünü azalttığını, doymuş doymamış yağ alım dengesini koruduğunu, ve günlük alınması gereken protein,
yağ ve karbonhidrat ve vitamin alınımını sağladığını bildiriyor.
New York Şişmanlık Beslenme Araştırma Merkezi ve Roosevelt Hastanesinde araştırma görevlisi olan Christopher Ochner; “Atalarımız taş devri diyet tarzını benimsediklerinden kronik hastalıklara pek yakalanmazlardı, sağlıklı yaşarlardı.” diye bildiriyor.
Paleo diyet menüsü nelerden oluşur?
Taze meyveler, taze sebzeler, sağlıklı ve taze etler, yani paleo diyeti dünya kurulduğunda ilk atalarımız ne yiyorsa onları yiyin demektir. Bu atalarımız zirai ilaçlara, antibiyotiklere ve diğer kimyasallar maruz değillerdi ve sağlıklı yaşarlardı, amaç bu sağlıklı yaşama onların yemek konusundaki yaşam biçimini benimseyerek, bu yemek tarzını , beslenme biçimi haline getirmek.
Emory Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalar sonucu; Paleolitik insanlar günlük kalorilerinin %35’ini yağlardan,
%35’ini karbonhidratlardan ve %30’unu proteinden karşılıyorlardı.
Paleo diyetinin en artısı, vücudu doyurmak için ne bulursan ye olmayıp,yalnızca paleotik insanların beslenmesi üzerine bir yeme felsefesi oluşturmasıdır. Yani yalnızca sağlıklı, doğal ve besleyici yemek stilini seçmektir.
Paleo diyeti demek, suni gıdalardan uzak durmak demektir!
Paleo diyeti kavanozlanmış, dondurulmuş, katkı maddesi eklenmiş gıdaları tüketmeyin demektir!
Ünlü beslenme uzmanı Robb Wolf paleo diyetinde yasaklı olan gıdaları şöyle tanımlıyor; şekerli gıdalar ve içecekler, hububatlar (buğday, mısır, pirinç, bulgur, makarna, ekmek, kahvaltılık ürünler, vs), bakliyatlar (başta soya olmak üzere), trans yağlar ve hidrojenize yağlar, çoklu doymuş yağlar (mısırözü yağı, ayçiçek yağı, kanola yağı gibi ve tabiki alkol ve margarinler.
Paleo diyeti bir yaşam tarzıdır!
Beslenme uzmanı prof. Loren Cordain, paleo geçici bir diyet değil, yaşam tarzıdır. Bu, binlerce yıl önce yaşamış insanların yaşam tarzında yemek kültürünü benimsemek anlamına geliyor. Şayet istikrarla bu diyete devam edersek, hedeflenen kiloya ulaşırız.
Paleo sadece yemekle ilgili değildir!
Egzersiz yapmak, insanların genetik kodlarının, hareket etmek egzersiz yapmak üzere kodlandığını belirten Yale Üniversitesi Prof. David L. Katz, taş devri insanlarının günde 4000 kaloriye ihtiyaçları olduklarını fakat onların bu kaloriyi çok hareket ederek yaktıklarını ve hareketli yaşam tarzını benimsemeyi bildiriyor.
İşlenmiş gıdalardan uzak durmak, sizi sağlıklı kılar!
Harvard Üni. Halk Sağlığı Araştırma bölümünün yaptığı çalışmalar, gösteriyor ki haftada en az beş defa ev yemeği diye tabir edilen yemekleri yiyenlerin, işlenmiş gıda ve fast foodla beslenenlere göre, %47 oranda, 10 yıl daha fazla yaşıyorlar.
Tamamen atalarımızı taklit etmemiz imkansız!
Atalarımız ceylan avladı, bufalo yedi, hatta ismini bile bilmediğimiz soyu tükenmiş, hayvanlarla beslendi. Bu etler günümüz etlerine göre daha sağlıklı ve daha yağsızdı.
Tüm bunlar göz önüne alındığında, Dr. Katz. Many birebir onların yemek tarzıyla beslenmemizin olası olmadığını fakat mümkün mertebe onlar gibi beslenmeyi tavsiye ediyor.
Paleo diyetine itirazlar var!
Her moda diyetin hastalıkların anası olduğu savunan Dr. Ochner, paleo diyetinin yasak listesinde bulunan baklagiller, tahıllar, ve süt ürünlerinin vücudun ihtiyacı olan yiyecekler olduğunu, bunları almazsak, kemik erimesi, kardiyovasküler hastalıkların, ve kan basıncının düşmesi gibi rahatsızlıkların kapıyı çalacağını bildiriyor.
Özellikle bu diyetin yasakladığı süt ürünlerini almayan kadınların ilerde kemik erimesiyle yüz yüze geleceği bildiriliyor.
Paleo diyeti zordur!
Paleo diyeti çok planlı, hazırlıklı ve zihinsel olarak karar gerektirir. Mesela bu diyette yağlar ve işlenmemiş gıdalardan uzak durmak temeli olduğu için, tavuk ve salata sipariş verdiniz. Fakat tavuk hangi yağla yapıldı, bu salata konservemi, işlenmiş gıdalar var mı, velhasıl kelam paleo diyetine riayet etmek zordur.
Dr. Ochner bu durumu her moda diyet gibi insanlar önce heves ediyor, sonra vazgeçiyor diye tanımlıyor bu durumu.
Paleo diyetinde ne var ne yok!
Yiyin: Et, balık, yumurta, sebze, meyve, fındık, tohumlar, otlar, baharatlar, sağlıklı yağlar ve yağlar.
Kaçının: İşlenmiş gıdalar, şeker, meşrubat, tahıl, çoğu süt ürünleri, baklagiller, yapay tatlandırıcılar, bitkisel yağlar, margarin ve trans yağ.
Bu Gıdalardan Uzak Durun!
Bu gıdalardan ve maddelerden kaçının
İçecekler: Alkollü içecekler, meyve suları, şeker, hamur işleri, dondurma
Tahıllar: Ekmek, makarna, buğday, çavdar, arpa.
Baklagiller: Fasulye , mercimek ve diğer baklagiller.
Süt: Süt ürünleri, tereyağı.
Bitkisel Yağlar: Soya fasulyesi yağı, ayçiçeği yağı, pamuk tohumu yağı, mısır yağı, üzüm çekirdeği yağı, yalancı safran yağı ve diğerleri.
Trans Yağlar: Margarin ve içinde margarin bulunan çeşitli işlenmiş gıdalar.
Yapay Tatlandırıcılar
Yüksek İşlenmiş Gıdalar: yani içindekiler kısmında bir sürü madde yazıp içeriğini tam bilmediğimiz market ürünleri. Dilerseniz Paleo Diyeti Örnek Diyet Listesi Tıklayınız göz atabilirsiniz.
Bu gıdaları yiyin!
Paleo diyeti genelde işlenmiş gıdalardan uzak durmak üzerine kuruludur.
Etler: Sığır eti, kuzu, tavuk, hindi, ve diğerleri.
Balık ve Deniz Ürünleri: Somon, alabalık
Sebzeler: Brokoli, lahana, biber, soğan, havuç, domates vb.
Meyveler: Elma, portakal, armut, avokado, çilek, yaban mersini vb.
Yumrular: Patates, tatlı patates, tatlı patates, şalgam, vb.
Kuruyemiş ve Tohumlar: Badem, fındık, ceviz, fındık, ayçiçeği çekirdeği, kabak çekirdeği vb..
Sağlıklı Katı ve Sıvı Yağlar: Zeytinyağı, avokado yağı ve diğerleri.
Tuz ve Baharatlar: Deniz tuzu, himalaya tuzu, sarımsak, zerdeçal, biberiye vb.
Bu konu ilginizi çekebilir: Paleo Diyetinin Yan Etkileri Nelerdir? Tıklayınız
Paleo Diyetine Uygun Tahılsız Balkabağı Muffin Tarifi
İşte harika bir paleo balkabağı muffin tarifi. Bu tarif tahıl içermez ve geleneksel unun aksine hindistan cevizi unu kullanır. Bunları muffin kaplarında hazırlayabilirsiniz ya da bir somun tavaya atarsanız güzel bir paleo balkabağı ekmeğine sahip olursunuz. Bu tarifi 6-8 kez yaptım ve hemen hemen her seferinde aynı çıkıyor. Karıştırmaya yardımcı olduğu için bir veya iki kez bitter çikolata parçaları da ekledim.
Bir not, cömert miktarda balkabağı baharatını eklediğinizden emin olun – ilk iki kez yaptığım kekler, tadı için biraz yumuşaktı.
Tahılsız Paleo Kabaklı Muffin Tarifi
Malzemeler
- 5 Bütün Yumurta
- 1 su bardağı kabak püresi
- ¼ fincan hindistancevizi yağı – eritilmiş
- ½ fincan hindistan cevizi unu
- 1 çay kaşığı karbonat
- 1 çay kaşığı vanilya
- 1-2 yemek kaşığı balkabağı turtası baharatı veya tarçın (cömert olun ve balkabağı turtası baharatı düz tarçından daha iyi sonuç verir)
- ¼ fincan bal
Talimatlar
- Fırını 400 dereceye kadar önceden ısıtın
- Tüm malzemeleri bir kaseye koyun
- Karıştırın – meyilli kalın olmalı
- Bir çörek tavasındaki çörek astarlarına yaklaşık 1/4 c hamur koyun.
- Hafif kahverengiye kadar 13-18 dakika pişirin ve ortaya koyun
- İsteğe bağlı – biraz bitter çikolata parçaları ekleyin.
Afiyet olsun.
Prof. Dr. Ahmet Aydın’dan hastalıklara karşı korunma kalkanı!