Tüp bebek tedavisi ve kısırlık hakkında tüm bilgiler…
1. Kadınların doğurganlığını etkileyen faktörler nelerdir?
– En önemli faktör yaştır. Kadın yaşı arttıkça gebe kalabilme şansı azalır. 44 yaşından sonra pratik olarak gebelik şansı ihmal edilebilecek kadar azdır. Daha önce geçirilmiş cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, yumurtalık ve tüpleri etkileyen enfeksiyonlar da gebelik şansını olumsuz olarak etkiler.
2. Kadınlar ne sıklıkla jinekolojik muayene olmalılar?
– Cinsel olarak aktif olan kadınlarda jinekolojik muayeneler her yıl yapılmalıdır. Bu muayeneler ile beraber rahim ağzı kanseri taraması için PAP testi de yapılmalıdır.
3. Miyomlar ve tüplerin tıkalı olması hamileliği etkiler mi?
– Miyomlar rahim iç tabakasına yani bebeğin gelişeceği yere baskı yapıyorsa gebelik şansını etkiler. Rahim duvarından dışarı doğru büyümüş olan miyomlar ise çok büyük olmadıkça gebelik şansını etkilemezler. Tüplerin tıkalı olması ise gebelik oluşumunu imkansız kılar.
4. Düzenli bir beraberliğe rağmen çocuk sahibi olamayan çiftler, ne zaman tedaviye yönelmeliler?
– Kadın yaşı 37 nin altında ve öyküde gebelik oluşumunu etkiyebilecek herhangi bir problem yoksa 1 yıl, yaş 37 nin üzerinde veya geçmişte gebelik oluşumunu etkiyebilecek bir problem varsa 6 ay sonra inceleme ve tedavi başlanmalıdır.
5. Tüp bebek kaç yaşına kadar uygulanabilir? İleri yaştaki hastalar ne kadar beklemeli?
– Tüp bebek 44 yaşına kadar uygulanabilir. Ancak 40 yaşından sonra şansın az olduğu bilinmelidir.
6. Mikroenjeksiyon nedir?
– Mikronenjeksiyon tek bir spermin yumurta içine zerk edilerek döllenmenin sağlandığı bir tüp bebek yöntemidir.
7. Tüp bebek nedir?
– Mikroenjeksiyondan farklı olarak spermler belirli bir sayıda yumurtanın çevresine bırakılır ve spermlerden bir tanesi yumurtanın içine kendiliğinden girer.
8. Mikroenjeksiyonun tüp bebek yönteminden farkı nedir?
– Mikroenjeksiyon erkek kısırlığında tüp bebek ise kadına ait kısırlıkta kullanılır.
9. Tüp bebek veya mikroenjeksiyon kimlere uygulanır? Nasıl uygulanır?
– Gebe kalamayan ve klasik tedavi yöntemlerinin etkisiz olduğu durumlarda bu yöntemler uygulanır.
10. Tüp bebek tedavisi hangi aşamalardan oluşmaktadır?
– Yumurtalıkların uyarılması, yumurta toplanması, yumurtaların sperm ile döllenmesi ve döllenmiş yumurtaların nakli (embryo transferi) aşamalarından oluşur.
11. Sperm tetkikinde sperm sayısının çok az olması veya sperm bulunmaması durumunda ne yapılmaktadır?
– Sperm sayısı az ise mikroenjeksiyon yapılır. Menide hiç sperm olmaması durumlarında ise testis içinde cerrahi olarak sperm aranması gerekir.
12. Yumurta nasıl toplanır? Ağrılı bir işlem midir?
– Vajinal ultrason ile yumurta toplanır. Ağrılı bir işlem değildir.
13. Yumurta toplama işlemi sonrasında kişi kendini nasıl hisseder?
– Genellikle işlemden bir süre sonra evine gidebilir ve hatta aynı gün öğleden sonra işine dönebilir.
14. Bu tedaviler sonucu yumurtalık rezervi tükeniyor mu?
– Yumurtalıkların tüp bebek amaçlı uyarılması rezervi azaltmaz.
15. Her yumurta döllenir mi?
– Yumurtaların döllenmesi için olgun ve yapısal olarak normal olmaları gerekir. Her yumurta döllenmeye müsait değildir. Döllenen her yumurta ise sağlıklı bir embryo haline dönüşmez.
16. Yumurtalar döllendikten sonra embryolar rahim içine nasıl yerleştirilir?
– Embryo transferi basit bir işlemdir. Rahim ağzından ince bir plastik katater ile ultrason eşliğinde rahim içine yerleştirilir.
17. Transfer sonrası arta kalan embryo olur mu? Olursa bunlara ne yapılır?
-Transfer sonrası arta kalan kaliteli embryolar dondurularak saklanabilir.
18. Embryo seçimi nasıl yapılır? Çoğul gebelik nasıl önlenebiliyor?
-Sağlıklı embryolar taze transfer için seçilir. Kadının yaşına göre 1-3 embryo rahim içine yerleştirilir.
19. Çoğul gebelik olursa neler yapılabilir?
-Öncelikle ikizden fazla çoğulları engellemek gerekir. Bu da gebelik şansı yüksek olan kadınlarda (genç, daha önce gebe kalmış, üçten fazla transfer edilebilcek kaliteli embryosu olanlar) transfer edilecek embryoların sayısının azaltılması ile sağlanır. İkiz gebeliklerde genelde herhangi bir girişim yapılmaz. üçüz gebeliklerde ise embryo redüksiyonu önerilir.
20. Embryo azaltma işleminin riski var mı, gebelik gidişatını etkiler mi?
-Diğer bebeklerin de kaybı %5 oranında görülür. Üçüzden ikize indirilen ikizlerde normal ikizlere oranla erken doğum ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerin oranı daha fazladır.
21. Transfer sonrası istirahat edilmeli mi?
-İstirahatın faydası gösterilmiş değil. Normal yaşama devam edilmesini öneriyoruz.
22. Transferden sonra kişi normal aktivitelerine ne zaman döner?
-Cinsel yaşam ve spor dışında normal aktivitelere transfer sonrasında hemen dönebilir.
23. Kişinin cinsel yaşamını etkiler mi?
-Gebelik testi gününe kadar ilişki önermiyoruz ancak bıu da etkinliği kanıtlanmış bir uygulama değil.
24. Tüp bebek tedavisinde kullanılan hormon ilaçları kanser riskini artırır mı? Bu ilaçların yan etkileri var mı?
-Kanser riskinde artış söz konusu değil. Yumurtalıkların aşırı uyarılması (hiperstimulasyon) en önemli risktir.
25. Bu tedaviler sonucu dış gebelik olur mu?
-Dış gebelik olasılığı %1-3 civarındadır. Hem rahim içinde hem de dışında olma olasılığı ise %0.5 tir. Buna heterotopik gebelik denir.
26. Dondurulmuş embryodan elde edilen gebelik sonuçları nasıldır?
-Bu oranlar merkezden merkeze çok değişir.
27. Dondurulmuş embryo ile normal tüp bebek yöntemiyle doğmuş bebekler arasında sakatlık riski farkı var mı?
-Hiçbir fark yok.
28. Çiftlerin her ikisinde de tıbbi bir sorun olmadığı halde gebelik elde edilemiyorsa nasıl bir yol izlenir?
-Tüp bebek ile gebelik olmaması durumunda detaylı bir araştırma yapılmalıdır. Eğer gebeliği engelleyecek bir neden bulunursa tedavi edilmelidir. Ancak çoğu zaman belirgin bir neden bulunmamaktadır.
29. Tüp bebek tedavisi ne kadar sürer?
-Tedavinin başından gebelik testi gününe kadar yaklaşık 30 gün sürer.
30. Tüp bebek gebeliklerinde düşük riski daha mı yüksektir?
-Düşük riski daha yüksek değildir.
31. Tüp bebek kaç kez denenebilir?
– Üç denemeden sonra gebelik şansı düşer. Daha sonraki denemelerde de gebelik elde edilebilir ancak şans daha azdır.
32. Kullanılan sperm ve yumurtalar eşlerin kendisine mi aittir?
-Evet
33. Tüp bebek tedavisinde cinsiyet belirleyebilir miyiz?
-Belirlenebilir ancak etik ve kanuni nedenlerde dolayı Türkiye de dahil pek çok ülkede bu mümkün değil.
34. Gebelik oluşmadan önce genetik problemler konusunda alınabilecek önlemler var mı?
-Eğer aile içinde rastlanan genetik hastalıklar varsa ve bu hastalıkların preimplantasyon tanısı mevcut ise embryolar üzerinde inceleme yapılabilir.
35. Embryolarda genetik inceleme kimlere önerilmektedir?
-Akdeniz anemisi, orak hücreli anemi, ve bunlara benzer tek gen üzerinden geçiş gösteren çok sayıda hastalıkta embryolarda genetik tanı mümkündür.
36. Gebelik oluştuktan sonra da genetik problemler tanımlanabilir mi?
-Gebelik oluştuktan sonra koryon villus örneklemesi veya amniosentez ile genetik hastalıklardan bazılarının tanısı konabilir.
37. Tüp bebek işleminde başarılı olma şansı nedir?
-Başarı kadının yaşına ve embryo kalitesine bağlıdır. 30 yaşın altında gebelik oranları %50 yi geçer ancak 40 yaşında sonra %10-15′lere düşer.
38. Tüp bebek işleminde başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?
-Kadın yaşı, embryo kalitesi, rahmin bütünlüğü başarıyı etkiler.
39. Tüp bebek tedavisinde başarıyı olumsuz yönde etkileyen faktörler nelerdir?
-Spermlerin testis içinden alınması, rahim içinde embryoların tutunmasını engelleyecek yapışıklık, myom veya polip gibi problemlerin olması, tüplerin tıkalı ve içlerinin su dolu olması tüp bebekte başarıyı olumsuz olarak etkiler.
40. Tüp bebek işlemi sırasında oluşabilecek riskler nelerdir?
-En önemli riskler çoğul gebelik ve hiperstimülasyon sendromudur.
41. Tüp bebek tedavisi süresince hastanede yatmak gerekli midir?
-İşlemin hiçbir aşamasında yatış gerekmez.
42. Tüp bebek uygulamalarıyla elde edilen gebeliklerden doğan bebeklerle, normal doğan bebekler arasında fark var mı?
-Herhangi bir fark yok. Sadece testis içinde alınan spermlerin döllenme amaçlı kullanıldığı durumlarda az da olsa bazı anomalilerde artış olabiliyor.
43. Türkiye’deki tüp bebek merkezlerinin sayısı talebi karşılayacak düzeyde mi?
-Şu andaki merkez sayısı talebi karşılamaya yeterli.
44. Devlet ve üniversite hastanelerinde de uygulanıyor mu?
-Hepsinde olmasa da büyük şehirlerdeki bazı devlet ve üniversite hastanelerinde uygulanabiliyor.
45. Her yerde tüp bebek yaptırılabilir mi? Doğru tüp bebek merkezinin seçimi için neler önemli? Hastanın bu seçimi yaparken nelere dikkat etmesi gerekir?
-Başarının ölçütlerini nasıl araştırabilirsiniz?
Sormanız gerekenler:
– 35 yaşın altında ve üstünde kaç embryo transfer ediyorsunuz?
– Transfer ettiğiniz embryo başına gebelik oranınız nedir?
– Embryo dondurma programınız var mı?
– Hastalarınızın yüzde kaçında embryo dondurabiliyorsunuz?
– Dondurulmuş ve çözülmüş embryolar ile başarınız nedir?
– Canlı doğum ve düşük oranlarınız nedir?
– Merkezinizin veya laboratuarınızın ISO veya yurt dışından akreditasyon belgesi var mı?
– Tüp Bebek merkezi ile beraber çalışan bir genetik laboratuarı var mı?
– Tüp bebek hakkıyla yapıldığında maliyeti oldukça yüksek olan bir uygulamadır. Bu nedenle çok ucuza uygulama vaad eden merkezlerden kaçının! Başarısız bir tedaviyi tekrarlamak size daha pahalıya mal olacaktır. Başarılı bir dondurma programı olan merkezlerde bir uygulama sonrasında birden fazla embryo transfer hakkınız doğabilir. Bu da bir ödeme sonrasında size birden fazla şans verilebileceği anlamına gelir.
