Süt alerjisi; süt proteinlerine karşı alerji antikorlarının üretilmesi ve iltihap hücrelerinin aktif hale gelmesi sonucu vücudun reaksiyon göstermesidir. Bağışıklık sisteminin devreye girmesi ile ortaya çıkar. İnek sütünün içerisinde toplamda 25’ten fazla alerjiye neden olabilecek protein vardır. Süt alerjisi olanların vücudu, bu proteinlerin birine veya birden fazlasına karşı reaksiyon göstermektedir.
Süt Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?
Süt alerjisinin belirtileri kişiden kişiye göre değişkenlik göstermektedir. Fakat en çok görülen belirtiler şunlardır:
- Mide ve bağırsak rahatsızlıklarının görülmesi
- Ağız ve boğazda kaşıntı olması
- Solunum rahatsızlıklarının ortaya çıkması ve mukozada şişkinlik
- Küçük çocuklarda kurdeşen veya egzama alevlenmesi
Tanı koymayı güçleştirecek geç belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler 7 ile 10 gün gibi bir süre içerisinde ortaya çıkar ve karın ağrısı, şişkinlik, geğirti, hırıltı, kabartı, kızartı, döküntü gibi belirtilerdir.
Süt Alerjisinden Kimler Etkilenir?
Süt alerjisinden en çok etkilenenler küçük çocuklardır. Norveç’te yapılan bir araştırmaya göre 0-3 yaş arası çocukların yaklaşık %2’sinde süt alerjisi vardır.
İnek Sütü Proteini Alerjisi Nedir?
İnek sütü, özellikle çocuklarda en önemli ve en yaygın alerjik besin türüdür, çünkü inek sütü çocuklarda diyette birincil besindir. İnek sütü proteinleri bazı bireylerde deride, sindirim ve solunum sisteminde hassasiyet reaksiyonlarına neden olabilmektedir. Bu durum; inek sütü intoleransı veya inek sütüne karşı aşırı duyarlılık olarak da isimlendirilmektedir.
İnek Sütü Alerjisi Genelde Hangi Yaş Grubunda Görülür?
İnek sütü proteini alerjisi çoğunlukla bebeklerde ve çocuklarda görülmektedir. İnek sütü proteinlerine bağlı alerjik reaksiyonlar yaşamın ilk haftalarında, ortalama 3. ayda başlamakta ve bağırsağın fonksiyonel ve morfolojik yapısının gelişmesi sonucu 2-3 yaşlarında ortadan kalkmakta ve şikayetler git gide azalmaktadır. Yeni doğan bebeklerde sıklıkla görülmesine karşın, son dönemlerde yapılan çalışmalar süte karşı duyarlılığın yetişkinlerde de oldukça yaygın olduğunu göstermektedir.
İnek sütü proteini alerjisi laktoz intoleransı ile karıştırılmamalıdır. Süte karşı reaksiyon iki şekilde ortaya çıkmaktadır. Bunlar:
1-) Laktoz intoleransı yani; laktaz enziminin eksikliğinden (veya yokluğunda) ileri gelen duyarlılık,
2-) Süt proteini intoleransı gibi immünolojik mekanizma tarafından oluşturulan süt duyarlılığıdır.
Laktoz intoleransı kısaca nedir?
Laktoz intoleransı; laktaz enzimi yetersizliği veya yokluğu nedeniyle laktozun sindirilememesi nedeniyle süt tüketiminin ardından kişide karın bölgesinde ağrı, şişkinlik, bulantı ve ishal gibi gastrointestinal semptomların görülmesidir. Laktozsuz süt tüketilebilir.
Çocuğumun İnek Sütüne Alerjisi Olduğu Nasıl Anlarım?
Sağlıklı olan bir bebekte inek sütü verilmeye başlandıktan sonra ishal ve kusma gözlenirse, bazen dışkısında kan varsa ve çocukta huzursuzluk ve ağlama varsa ilk olarak inek sütü alerjisi akla gelmelidir. İnek sütü alerjisinde ailesel geçmişin de önemli rolü vardır.
Yapılan birçok çalışmada; inek sütü proteinine intolerans (duyarlılık) gösteren birçok bebekte soyaya, buğdaya ve yumurta proteinlerine de duyarlılık gelişebildiği görülmüştür. Bu noktaya önemle dikkat edilmelidir.
Çocukta büyüme ve gelişmeyi engellemeden tanının konması çok önemlidir.
Bebeğinizin / çocuğunuzun inek sütü proteini alerjisi olduğunu düşünüyorsanız hemen doktorunuza ve diyetisyeninize başvurun.
İnet Sütü Yerine Ne Kullanılabilir?
Anne sütü ile beslenen bebeklerde annenin tükettiği süt ve süt ürünleri emzirme yolu ile bebeğe geçerek alerjiye yol açmaktadır. Bu durumda anne sütü ile beslenmeye devam edilmesi, ancak annenin diyetinden süt ve süt ürünlerinin tamamen çıkarılması önerilmektedir. Anneyi kalsiyum eksikliğinden korumak için medikal destek önerilmeli ve diyetisyen eşliğinde beslenmesi düzenlenmelidir.
Bebeklerde Süt Alerjisi Olanlar Ne Kullanabilir?
İnek sütü alerjisi olan bebeklerde soya proteini ve keçi sütü alerjisi de birlikte olabileceğinden annenin diyetinden bu grup ürünlerde çıkarılmalıdır. Tereyağı ve margarin yerine bitkisel yağlar tercih edilmeli, krema, süt tozu, sütlü bisküviler, sütlü makarnalardan kaçınılmalıdır. Pirinç sütü, yulaf sütü ve hindistancevizi sütü, inek sütü yerine kullanılabilir.
Bebeklerde Süt Alerjisi Ne Zaman Geçer?
İnek sütü alerjisi saptanan bir bebeğe 12-18 ay süre ile inek sütü içeren gıdalar ve inek sütü bazlı mamalar verilmez, özel mamalar ile beslenmesi desteklenir. Bu sürenin sonunda tekrar inek sütü verilmeye başlanarak belirtilerin ortaya çıkıp çıkmadığı gözlenir. İnek sütünü tolere etmeye başlama süresi bebekten bebeğe değişiklik göstermektedir. Çocukların %56’ sında 1 yılda, %77’ sinde 2 yılda, %87’ sinde 3 yılda inek sütüne tolerans gelişmektedir.
Alerji saptadığımız bir bebekte inek sütünü diyetten ne kadar elimine edebilir ve bebeği bu alerjen maddeden ne kadar çok koruyabilirsek, tolerans gelişmesi ve iyileşme süreci de o kadar çabuk olacaktır.
