Teletıp özellikle geniş coğrafyası bulunan Avustralya, Kanada gibi ülkelerde tıbbın hemen her alanında geçerliliğini giderek arttırmaktadır. Bahçeci Sağlık Grubu Fulya Tüp Bebek Merkezi Kadın Hastalıkları Uzmanı Prof.Dr.Gürkan Arıkan, “Avrupa ve Amerika’da tüp bebek tedavileri-IVF- ülkemize oranla çok daha pahalı. Ancak hastaların kontrol için merkeze gelmeleri veya haftalarca bu merkezin olduğu yerde yaşamaları da önemli sorundu. Teletıp yani online takip ve muayene sayesinde bu sorun ortadan kalktı. Kıtalararası online takiple hastalarımızın çocuk sahibi olma hayallerini gerçeğe dönüştürüyoruz.” dedi.
Bebek sahibi olmak isteyen IVF hastalarının tedavilerinin kolaylaştırılmasında IVF tarihi boyunca büyük çabalar harcandı. Teletıp yani online takip ve muayene sayesinde bu sorun ortadan kalktı. Bahçeci Sağlık Grubu Fulya Tüp Bebek Merkezi Kadın Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Gürkan Arıkan kıtalararası online takiple çocuk sahibi olmak hastaların hayallerinin gerçeğe dönüştürüldüğünü söyledi. Arıkan sözlerine şöyle devam etti:
“Bugüne kadar IVF hastalarında 3 ile 6 ultrason muayenesinin gerekmesi nedeni ile elektronik data transferi, üç boyutlu data arşivlenmesi, hatta hastaların kendi kendilerini sonografik olarak muayene edip datayı merkeze kendilerinin iletmesi gibi uygulanması güç modeller tartışılmıştır. Hastanın arzu ettiği hekim tarafından takip ve tedavi edilmesi, datanın anında değerlendirilmesi için teletıp sistemi kuruldu. IVF hastalarının en yakındaki merkezde tedavi olma zorunluluğunun ortadan kaldırılması, yakındaki merkezlerde sunulamayan ileri teknolojilerden faydalanabilmeleri, arzu ettikleri doktor tarafından tedavi edilmeleri, daha uygun ekonomik koşullarda tedavi edilmeleri için, bulundukları bölgede takip ve muayene edilmeleri, bu bilgilerin on line (eşzamanlı) takibi, hastaların arzu ettikleri hekim tarafından on line görülmeleri ve son aşamada ovulasyon induksiyonunu takiben merkeze intikal etmelerini sağlayacak bir sistem geliştirildi. Tıbbi data transferi ve sağlık hizmetlerinin uzaktaki merkez ve hekimlere danışarak uygulanması günümüzde geniş kullanım alanı bulmaktadır (Elektrokardiografi).”
Neden Türkiye?
IVF- tüp bebek alanında hastaların takibi üç haftaya kadar sürebilmekte ve bu sırada hormon ve sonografik tetkikler, hastaların bilgilendirilmesi, IVF ilaçlarının uygulanmasının hastalara öğretilmesi ve doğru yapıldığının kontrolü, sonografi, laboratuar sonuçlarına göre yumurta kistçiklerinin takip edilmesi gerekmektedir. Konuyla ilgili olarak Prof.Dr. Gürkan Arıkan şunları söyledi:
“Bu takipler sonucunda doğru zamanda yumurta çatlatma iğnesinin tatbiki ve hastanın zamanında tüp bebek merkezine gelmesi gereklidir. IVF tedavisinde başarı, sağlıklı tekiz hamilelik olarak özetlenebilir. Başarının en iyi hallerde %50’yi geçmemesi, hastaların aynı tedaviyi birkaç kez tekrar etmeleri sonucunu doğurmaktadır. IVF tedavisine ihtiyaç gösteren hastalarının tedaviye hiç başlamama veya devam edememe sebeplerinden bazıları önem sırasında göre IVF tedavisine bağlı psikolojik yük, finansal ve zamansal sorunlar olarak sıralanmaktadır. Ayrıca -uzman tıbbi desteğe rağmen- psikolojik yük ve iyi eğitilememe gibi sebepler ile de tedaviyi kötü etkileyen hatalar ortaya çıkabilmektedir. Avrupa ve Amerika’da bu tür tedavilerin ülkemize oranla çok daha pahalı olduğu da düşünülür ise hastaların zamansal ve finansal açıdan sıkıntıları ve artan oranda ülkemize tedaviye gelme arzuları anlaşılabilir.”
Online Takiple Mesafe Sorunu Ortadan Kalktı
Online takiple mesafe sorunun ortadan kalktığını belirten Prof.Dr. Gürkan Arıkan sözlerine şöyle devam etti:
“Online takiple uygulanacak işlem ve yöntemlere gelince:
IVF tedavisinde tedavi aşamaları:
I. Aşama jinekolojik endokrinolog tarafından detaylı bir sağlık öyküsü alması, bazal ultrason incelemesi, daha önce yapılmış tüm tetkik ve tedavilerin incelenmesi, gerekli ek tetkik ve konsültasyonların istenmesini içerir. Bu inceleme sonunda herhangi bir patoloji saptanırsa buna yönelik tedaviye öncelik verilir. IVF gerekiyorsa, tedavi biçimleri, riskleri ve tedavi sonuçları konusunda bilgi verilir. Bu aşama 2-3 seans (muayene) sürebilir.
II. Aşama tedavi protokolünün seçilmesi ve hastanın bilgilendirilmesidir. IVF programında kontrollü yumurtalık uyarılması hedefi yeterli sayıda yumurta hücresi elde edebilmektir. Bu amaçla hastalarımızda uzun veya kısa protokoller uygulanır. Tedavi protokol ve ilaç dozajları hasta yaşı, ultrasonografide yumurtalıkların görünümü, hormon sonuçları ve daha önce tüp bebek uygulanmış hastalarda bir önceki dönemdeki tedavi yanıtına göre belirlenir.
Kısa protokolde genelde adetin 3.gününden itibaren günlük enjeksiyonlar ile yumurtalık uyarıcı hormonlar (gonadotropinler) uygulanacaktır ve gerektiğinde erken yumurta çatlamasını engelleyici ilaçlar eklenir.
Uzun protokolde adetin 20-21. günlerinde hipofiz hormonlarını baskılayıcı ilaçlar uygulanır. Bir sonraki adeti takiben yapılan kontrollerde down regülasyonun tamamlandığı tespit edildiğinde günlük enjeksiyonlar ile yumurtalık uyarıcı ilaçlar (gonadotropinler). Bütün protokollerde ilaçların hasta veya yakını tarafından uygulanmasını amaçlanır. Kısa protokollerde kontrol muayenesi sayısı 3 ile 5 arasındadır. Uzun protokollerde down regülasyona ulaşılana kadar 1 ya da 2 ek kontrol muayenesine ihtiyaç vardır.
Yumurta kistçiği olgunlaşması ultrason yolu ile ve gerekirse hormon analizleri ile tespit edildikten sonra yumurta çatlamasını sağlayan ilaçlar verilir ve 36 saat sonra hastanın yumurta toplama işlemi için merkeze gelmesi planlanır.”
İnternet üzerinden bağlantı kurulur. Bu bağlantı ile ultrason cihazı ve muayene odasında bulunan kamera sistemi eşzamanlı görülebilir ve kumanda edilebilir durumdadır. Pilot çalışmalar sistemin ileti hızı ve görüntü kalitesinin amaca yönelik kullanılabilir olduğunu göstermiştir.
III. Aşama hastalarda genel anestezi altında yumurta toplanmasını ve 2 ile 5 gün sonra embriyo transferini içerir.
IV. Aşama destek tedavileri ve transferden sonra 10. günde serum HCG seviyesinin tespiti ile sonlanır. Teknoloji sayesinde artık mesafeler ortadan kalktı ve biz hastalarımıza, hastalarımızda bize rahatlıkla ulaşabiliyor”
