TÜP BEBEK TEDAVİSİ NE KADAR SÜRER?
Doğal yollardan bebek sahibi olamamış çiftlerin çoğunluğu en kısa sürede tedaviyle bebek sahibi olmak ister. Bazı çiftler bu heyecanla birlikte, bebeklerinin neden olmadığının sebeplerini öğrenmeden hemen tüp bebek tedavisiyle tanışmak ister. Toplum içinde genellikle tüp bebek tedavisi çiftlerde % 100 oranında gebe kalmayı sağlayacak bir yöntem olarak algılanmaktadır. Bu tedaviden yeteri derecede başarı sağlanması için bazı etkenlerin bir araya gelmesi gerekir. Tüp bebek tedavisi bazı süreçlerden oluşmaktadır. Çiftler tedavi sırasında yaşadıklarından dolayı, bu tedavi süreci biraz stresli geçer. Tedavi sonucunda önceki çabalarına rağmen bebek sahibi olamayan çiftler, bu tedaviden büyük umutlar duyar. Tüp bebek tedavisi 4 aşamadan meydana gelmektedir.
Tüp bebek tedavisinin aşamaları ve tedavi süreci
Tüp bebek tedavisinin planlandığı çiftler için tedavi süreci kadında adet kanamasının başladığı ikinci ya da üçüncü günde başlar. Yapılan ultrason tetkikinde yumurtalıklarda ve rahimde herhangi bir sorun tespit edilmezse, kadının kan örneğinde FSH ve östrojen seviyeleri değerlendirilir. Tedavinin uygunluğuna karar verildiğinde, kadının yaşına, kısırlık sebebine, kan değerleri sonuçlarına ve yumurtalıkların kapasitesine göre en uygun tedavi yöntemi tercih edilerek, tüp bebek tedavisinde yumurta oluşması için hormon tedavisine başlanır. Bu dönemde yani kontrollü over sitimulasyonunda belli aralıklarla ultrason tetkiki ve kanda hormon düzeyleri kontrol edilir.
Yumurta gelişimi: Yumurta gelişimine ve yumurtalığın ilaçlara verdiği cevaba göre, ilaçlarda doz ayarlaması yapılmaktadır. Foliküllerin belirli büyüklüğe ulaşması, kan östrojen seviyesinde belirli değerlere ulaşma yumurtaların olgunlaşması hakkında bilgi vermektedir. Bu çatlama iğnesi ve yumurta toplama zamanını da belirler. Bu dönem yaklaşık olarak 12-16 gün arasında sürer. Ancak bazı hastalarda süreç değişim gösterebilir. Çatlatma iğnesi yapıldıktan 32-36 saat sonra yumurta toplama aşamasına (OPU oocyte pick-up) geçilmektedir.

Yumurta toplama: Tüp bebek tedavisi sırasında yumurta toplama işleminde hastanın ağrı duymaması için sedasyon anestezisi ile transvajinal ultrasonografi eşliğinde yapılmaktadır. Bu uygulamada foliküllerin içinde sıvı toplanıp, bu sıvının içinde yumurta olup olmadığı kontrol edilerek, burada olan yumurtalar alınmaktadır. İlk defada folikül sıvısında yumurta olmazsa, özel bir sıvıyla folikül içi yıkanır ve folikül içinde kalabilecek yumurtalara ulaşılmaya çabalanır. Yumurta toplama aşaması yaklaşık olarak 20-30 dakika kadar sürer. Büyüklüğü 10 mm den fazla olan bütün foliküllerdeki folikül sıvıları bu aşamada toplanır. Daha sonra işlem sona erdirilir. Hasta 1-2 saat kadar takip altına alınarak, evine gönderilir. Toplanmış olan yumurtalar içindeki olgunlaşmış olanlar seçilir ve döllenme için hazırlanır.

Döllenme işlemi: MII oosit adı verilen olgunlaşmış ve döllenebilecek olan yumurtalar seçilerek, yumurta toplama gününde erkekten alınmış olan spermlerle laboratuvar ortamında döllenme işlemi yapılır. Döllenme yumurta ve sperm bir araya konularak yapılabileceği gibi, bazı çiftlerde döllenme şansının arttırılması için mikro enjeksiyon ICSI intracytoplasmic yöntemiyle, yumurtanın içerisine direkt olarak spermin enjekte edilmesiyle de yapılabilir. Yumurtaların spermlerle döllenmesi yaklaşık olarak 24 saat sürer. Döllenen yumurta transfer edilecek duruma gelinceye kadar özel kültür ortamına alınarak, takip edilir. Güzel gelişen ve kaliteli olan embriyolar seçilerek, anne adayının rahmine transfer edilir.
Embriyo transferi: Bu aşama anestezi gerektirmeden yapılan ağrısız bir uygulamadır. Çoğunlukla abdominal ultrason yardımıyla ince bir katater kullanılarak yapılır. Uygulamadan önce özel sıvılar kullanılarak rahim ağzı temizliği yapılır. Transfer yapıldıktan sonra, hasta 1-2 saat içinde evine gidebilir. Kadından alınan yumurtalarla döllenmiş olan kaliteli embriyolar varsa, bunlar dondurularak saklanabilir.

Bekleme süreci: Embriyo transferi yapılmış olan kadına iki hafta kadar sonra gebelik testi yapılmaktadır. Çiftler için bu iki haftalık dönem oldukça sıkıntılı ve zorlu bir dönem olarak yaşanır. Bu nedenle çiftlerin bu sürece daha önceden hazırlanması tavsiye edilir. Tüp bebek tedavisi gibi bir uygulamadan her zaman başarılı bir sonucun alınamayacağı çiftler tarafından bilinmelidir. Yapılan araştırmalar tüp bebek tedavisinde alınan en iyi başarılı sonucun ikinci ve üçüncü denemeden sonra olduğunu ortaya koymuştur. Bu süreçte kadınların kendilerini meşgul edecek hobilerle uğraşması ve rahat olması gerekir. Stres altında olmak gebeliğin oluşmasına bile olumsuz etki eder. Kadına yapılan test sonucu pozitif çıkarsa, tüp bebek tedavisine kaldığı yerden devam edilir.
Kaynak : http://www.bulenttiras.com

Tüp Bebek Zor Bir Tedavi mi?
Günümüzde artık teknolojinin sunduğu tüm imkanların tıp alanında da kullanılmaya başlanması ile tüp bebek de dahil olmak üzere sağlık alanında birçok yeniliğe imza atılabilmektedir. Çiftlerin oldukça acılı ve zorlu bir tedavi süreci olarak düşündükleri tüp bebek tedavi süreci, gelişen teknoloji sayesinde eskisine göre çok daha ağrısız ve acısız bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Bu nedenle tüp bebek tedavisi görecek olan çiftlerin bu konuda endişelenmemesi ve kendilerini endişelendiren her türlü konuyu doktorlarına danışmaları önerilmektedir. Bilindiği üzere stres birçok rahatsızlıkta olduğu gibi tüp bebek tedavisinde de başarı oranını etkileyen bir faktördür. Bu nedenle anne adaylarının hiçbir konuda endişelenmemesi ve “ Tedavi zor olacak mı? “ gibi sorularla strese girmemeleri gerekmektedir. Baba adaylarının ise eşlerini mümkün olduğu kadar rahatlatarak, endişelerini gidermesi ve eşlerine bu süreçte destek olmaları tedavinin başarılı olma ihtimalini arttıracaktır.

Tüp Bebek Tedavisi Nedir?
Bilindiği üzere, çiftler bir yıl boyunca herhangi bir korunma yöntemi kullanmadan çocuk sahibi olmayı olamıyorlarsa, anne ve baba olma hayallerine kavuşmaları için uygulanabilecek en uygun tedavi yöntemlerinden birisi tüp bebek tedavisidir. Tüp bebek tedavisinde anne adayından alınan yumurtalar, laboratuar ortamında baba adayından alınan spermlerle döllenmekte ve elde edilen embriyo anne adayının rahmine aktarılmaktadır. Tedavi süreci bu kadar kısa bir şekilde açıklanabilmektedir ancak ne yazık ki açıklaması kadar kısa bir süre içerisinde tedavi tamamlanmamaktadır. Bu süreç içerisinde anne adayının acı duyabileceği tek aşama yumurtaların toplanması aşamasıdır ve günümüzde artık lokal ya da genel anestezi uygulamaları ile hasta hiçbir şekilde acı hissetmeden yumurta toplama işlemi gerçekleştirilebilmektedir.
Tüp bebek tedavisinin en önemli amacı çiftlerin anne baba olma hayallerini gerçekleştirebilmektir. Ancak doğacak olan bebeğin sağlıklı olması da tedavinin amaçları arasında yer almaktadır.
Tüp bebek tedavisi sırasında anne adayının duyabileceği fiziksel acı anestezi uygulamaları ile kolaylıkla engellenebilmektedir. Ancak ruhsal olarak çiftler için zahmetli ve fedakarlık gerektiren hem maddi hem de manevi olarak sıkıntılı geçebilecek bir süreç olduğunu tekrar hatırlatmak gerekebilir. Bu süreçte çiftlerin mutlaka birbirlerine destek olmaları ve gerekirse bir uzmandan psikolojik yardım almaları tavsiye edilmektedir. Tedavinin başarı bir şekilde tamamlanabilmesi ve çiftlerin çocuk sahibi olabilmeleri için bu süreçte bazı fedakarlıklarda bulunmaları gerekecektir ve kimi zaman bu konuda stresli zamanlar geçirebilmektedirler.

Tüp Bebek Tedavisi Öncesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çocuk sahibi olmak isteyen ve tüp bebek tedavisi olmaya karar veren çiftlerin, günlük yaşamlarında ve hayatlarının genelinde bazı değişikliklere gitmesi gerekecektir. İlk olarak olumsuz olan psikolojinin düzeltilmesi ve olumlu bir düşünce yapısına sahip olmak son derece önemlidir. Bu süreçte, çiftlerin tedavi uygulayan doktor ile sürekli olarak iletişim içerisinde olması gerekmektedir. Psikolojik olarak olumlu bir düşünce yapısına sahip olmanın ve stresten uzak kalmanın yanı sıra fiziksel olarak da çiftlerin kendilerini tüp bebek sürecine hazırlamaları gerekmektedir. Öncelikle çocuk sahibi olma hayallerinin önünde büyük bir engel olan sigara kullanımına bir son verilmelidir. Sigara, vücutta yarattığı etkilerle anne adayının hamile kalmasına, baba adayının ise spermlerinin kalitesiz olmasına ve hareketliliğinin azalmasına neden olacaktır. Sigara ile birlikte alkol ve kafein de hamile kalma olasılığını azaltan faktörler arasında yer almaktadır ve bu nedenle mutlaka bu maddelerin kullanımına tedavi öncesinde son verilmelidir. Anne adayı tedavi sürecinde sigara başta olmak üzere alkol ve kafein kullanmamaya devam etmelidir. Eğer çiftlerden birisinin genel sağlık durumu ile ilgili olarak sürekli kullanmak zorunda olduğu bir ilaç varsa, bunu mutlaka doktorlarına bildirmeleri gerekmektedir.

Ayrıca bknz:

Tüp Bebek Sırasında Sigaranın Zararları

Tüp Bebek Tedavisinde Stresin Etkisi

Tüp bebek tedavisi ile istenilen başarının elde edilebilmesi için çiftlerin hem fiziksel hem de zihinsel olarak bu sürece olabilecek en iyi şekilde hazırlanmaları gerekmektedir. Tedavi öncesinde ve tedavinin ilk aşamalarında endişeli ve stresli olmak son derece normaldir. Ancak yapılan araştırmalara göre tüp bebek tedavisi sırasında stressiz ve olumlu düşünmek, tedavinin başarılı olma ihtimalini oldukça arttırıyor. Bu nedenle çiftler istedikleri takdirde psikolojik olarak destek alabilir ve bu süreci daha sağlıklı bir şekilde atlatabilirler. Bu noktada anne ve baba adayları ile birlikte tedaviyi uygulanan tedavi merkezinin ve hekimin de sürece yaklaşımı son derece önemlidir. Hekimin, çiftleri doğru bir şekilde yönlendirebilmesi de tedavinin başarısını etkileyen faktörler arasındadır.

Tüp Bebek Tedavisinin Uygulanması İçin En Uygun Zaman
Çiftlerin tüp bebek tedavisine başlayabilmeleri için en az bir yıl boyunca hiçbir korunma yöntemi kullanmıyor olmalarına rağmen doğal yollarla çocuk sahibi olamamış olmaları gerekmektedir. Böyle bir durumda ilk olarak infertelite yani kısırlık alanında uzman bir hekime başvurmak ve gerekli kontrollerin yapılmasını sağlamak gerekmektedir. Kontrollerde ilk olarak baba adayından alınan sperm örnekleri incelenecek ve spermler kalite ve sayı açısından değerlendirilecektir. Aynı zamanda anne adayının adet düzeni belirlenecek, yumurta rezervi ve rahim durumu ultrason ile görüntüleme yapılarak kontrol edilecektir. Gerekli takdirde hormon testleri de yapılacak ve elde edilen sonuçlara göre çiftlerin tüp bebek tedavisi ya da başka bir tedavi yöntemi ile çocuk sahibi olup olmayacaklarına karar verilecektir.

Tüp Bebek Tedavisinde Risk Durumları

• Yumurta toplama evresinde karın içi yaralanma düşük bir ihtimal de olsa görülebilmektedir.
• Karın içi yaralanma sonucunda enfeksiyon meydana gelebilir.
• Çoğul gebelik oluşması halinde erken doğum, yüksek kan basıncı ve kanama görülebilir.
• Yumurtaların aşırı uyarılmasına bağlı olarak karında şişlik, mide bulantısı, kusma, karın ağrıları, idrar yaparken zorlanma, nefes darlığı görülebilir.
• Tüm bu saydığımız risk durumları anne adayının sağlığını ciddi bir noktada etkileyecek ise uygulanan tedavi hekim tarafından sonlandırılmakta ve anne adayının sağlığına yeniden kavuşması yeni tüp bebek tedavisi uygulamasına başlamak için beklenmektedir.

Sorularınız İçin: Prof. Dr. Bülent Tıraş

Kadınlardaki kısırlık sebepleri nelerdir? Öğrenmek için tıklayınız!