Liv Hospital’dan ortopedi ve travmatoloji uzmanı Prof. Dr. Tahir Öğüt, aşırı kilo ve ayak sağlığı arasındaki ilişkiyi anlattı: “Aşırı kilo, tüm vücudu etkiliyor, bundan iskelet sistemi de nasibini alıyor. Ayak bileği kıkırdak lezyonları, 30’lu yaşlardan sonra gelişen düztabanlık, 40’lı yaşlardan itibaren ayak eklemlerindeki uyum bozukluğu, tendinit denilen ayak ve ayak bileği çevresindeki tendonların iltihaplanmaları, topuk ağrıları, eklem kireçlenmeleri ve buna bağlı ağrılar kilolu kişilerde daha sık görülüyor.
Topuklu ayakkabı neler yapıyor?
Topuklu ayakkabılar, insan doğasına aykırı. Omurga etrafındaki kasların aşırı çalışıp sertleşmesine ve bel, boyun ağrılarına yol açabiliyor. Bu etkiler, genellikle 45-50’li yaşlardan sonra ortaya çıkıyor. Uzun süre giyilen topuklu ayakkabı, seneler sonra aşil tendonunda kısalmaya neden olarak ağrı ve yürüme bozukluklarına sebep oluyor. Özellikle 4-5 cm.’den fazla topuklu ayakkabılar riskli.
-Uzun süre topuklu ayakkabı giyenlerde vücut yükü parmaklara doğru kayıyor ve ileride erken kireçlenme, şekil bozukluğu gibi istenmeyen durumlar ortaya çıkıyor.
-Bu ayakkabıların burun kısımları genellikle dar. Bu durum, parmak kemikleri arasından geçen sinir uçlarının sıkışarak iltihaplanmasına ve kronik ağrıya yol açıyor.
– Burkulma, bağ kopmaları ve kıkırdak yaralanmaları görülüyor.
Kozmetik ayak cerrahisi
Kozmetik ayak cerrahisi, Avrupa ve Amerika’da sık uygulanıyor. Ayağı inceltmek için parmak ve tarak kemiklerini çıkartmaya varan, bence çılgınlık olan işlemler bunlar. Her türlü deformasyonu düzeltmek mümkün. Başparmak kemik çıkıntıları bunların başında geliyor. Bizim amacımız, ağrıyı gidermek ve fonksiyonel bozukluğu düzeltmek. Bu şekilde zaten ayağın şekli de düzeliyor. Eğer kişide ağrı ve fonksiyon bozukluğu yoksa estetik amaçlı ameliyat yapılmasını tavsiye etmiyorum. Çünkü bu ameliyatlar kemikler kesilerek yapılıyor ve ayakta ağrı ortaya çıkma riski var.”
İdeal ayakkabı
– Taban şokunu emebilen özellikte olmalı,
-Ayak kavisini desteklemeli,
-İnce ve düztabanlı olmamalı,
-Topuğu, çamaşır sıkar gibi çevirdiğinizde ayakkabı orta kısmında aşırı dönme olmamalı,
-Ezilmemeli, sert olmalı,
-Ortasından değil burun kısmından bükülmeli,
-Burnu dar ve topuklu olmamalı,
-İlk giyildiği andan itibaren ayağı sıkmamalı, zamanla açılması beklenmemeli,
-Ayakkabı ayak şişken, akşam saatlerinde alınmalı,
-Tabanı kaymamalı.
Halluks Valgus: Başparmak kemik çıkıntısı olarak biliniyor. Ayakkabı seçimi önemli rol oynuyor. Ucu sivri, yüksek topuklu ayakkabılar, kovboy çizmeleri başlıca sorumlular. Genetik geçişi var. Zamanında önlem alınmaz veya tedavi edilmezse başparmak ikinci parmağın altına kayıyor, ciddi nasırlar oluşuyor. Başlangıç döneminde uygulanan ayakkabı modifikasyonu en etkin koruma yöntemi. Geniş taraklı, yumuşak derili, 3-4 cm.’yi aşmayan topuklu ayakkabılarla deformitenin ilerlemesi büyük ölçüde engellenebiliyor.
Düz tabanlık: İki çeşidi var, çocukluktan gelen ve erişkin tip. Her ikisinde de ayak zamanla deforme oluyor. İlerlemiş deformitelerde kişi ayağı üzerinde parmak ucuna kalkamıyor. Ağrı ilk başlarda ayağın orta-iç tarafındayken zamanla dış tarafına kayıyor. Tedavi, düztabanlığın derecesine göre yapılıyor.
CMT: Ayakta kas dengesizliğine yol açan nörolojik ve genetik bir hastalık. Çok sık görülüyor ama geç teşhis konuyor. Çocuklukta şekil bozukluğu yavaş yavaş gelişmeye başlıyor, yıllar içinde deformite artıyor. Ayak iç kavsi derinleşiyor ve topuk içe doğru kayıyor.
Romatoid artrit: Ayak tutulumu ve buna bağlı şekil bozuklukları sık görülüyor. Deformasyonlar, kemik ameliyatlarıyla düzeltilebiliyor.
Eski kırıklara bağlı deformasyonlar: Genellikle tedavi edilmesi gereken kırıkların ihmal edilmesiyle ortaya çıkıyor.
