Diyet ve Ekmek

Artık mevsimlerden diyetteyiz! Hepimiz yaza formda girmek istiyoruz. Maalesef yaza yaklaşırken önüne gelen ekranlara kendini atıp diyet üzerine vaazler veriyor. Buaralar gündemdeki en çok konuşulan konulardan biri de ekmek. O yüzden bu yazımda son yılların en hatalı diyet önerisini ve vücudumuza yaptığı zararları anlatmak istiyorum.

Diyet ve Ekmek

Ekmek beslenmemizin baş tacı olmayı hak eden sofralarımızın vazgeçilmez gıdası. Ama son yıllarda ne yazık ki popüler diyet kültürünün oluşturduğu ciddi bir yanılgı olan ekmeğin tamamen diyetten çıktığı tektip beslenme diyetleri oluyor. Evet yapılan öneri çok basit: Ekmeği hayatınızdan çıkarın ve zayıflayın. Hiçbir diyetisyenden ekmeği hayatınızdan çıkarmak yönünde bir öneri duyamazsınız. Fakat ne yazık ki bu işin eğitimini almamış ve sizin sağlığınızı hiç önemsemeyen bir kişi ekrana çıkar ve size ekmeği hayatından çıkarmanızı söyler. Duymak istediğiniz cümleyi de arkasından ekler: ‘’Ekmeği hayatınızdan çıkarın ve kilolarınızdan kurtulun.’’ Burada yapacağınız tek ve en önemli şey, bunu söyleyen kişiyi hayatından çıkarmaktır aslında. Artık uzmanı ve uzman olmayanı birbirinden ayırma vakti geldi. Diyetisyen ekmeğe yasak koymaz, tüketeceğiniz miktarla ve diyet programınızın içeriğine göre değişen ekmek çeşidiyle ilgilenir. Ve siz diyetinizin bu en doyurucu gıdasıyla keyifle zayıflarsınız.

Peki ekmeksiz bir beslenme programının zararları neler? Karşılaşabileceğimiz sonuçlar neler? Ne yazık ki gündemde bu konuya hiç yer verilmiyor. Şimdi öncelikle biraz bunlardan bahsetmek istiyorum. Ekmeksiz bir diyet beyindeki iştah reseptör sayısını arttırır ve diyet programı bittikten sonra sizi tam bir karbonhidrat bağımlısı haline getirir. Ekmeğin yasaklandığı diyetler, ne yazık ki bir çok karbonhidrat içeren besini de yasaklıyor. Bunlar yüksek proteinli, hızlı kilo kaybettiren, böbrekler ve karaciğerin ömrünü tüketen diyetler maalesef.. Ekmeksiz bir diyetle vücudun en değerli hazinesi olan kaslarınızı gün geçtikçe kaybedersiniz ve bu sebeple metabolizma çok daha hızlı bir şekilde yavaşlar. Bunun yanında gün içerisinde depresyon ve zihinsel yorgunlukla karşılaşma olasılığınız artar. Zaten protein ağırlıklı beslenen insanları incelediğinizde bir çoğunda migren ağrıları olduğunu çok rahatlıkla fark edersiniz. Ayrıca ekmeksiz bir diyetle kolon kanserine yakalanma riskiniz de çok daha yüksek. Ve özellikle biz kadınlar için çok önemli bir konu da; ekmeksiz geçirilen yılların en çok cildimizi üzmesi. Ne yazık ki B12 haricinde tüm B grubu vitaminler açısından zengin olan bu besini tüketmemeniz, cildin çok daha çabuk yaşlanmasına neden oluyor.

Peki hangi ekmeği yemeliyiz? En önemli konulardan biri de bu bence.. Tabi ki mutfağınızda artık beyaz ekmek bulundurmayın. Besinsel açıdan vücuda hiçbir faydası yok. Aksine boş kalori almış oluyorsunuz. Ancak ideal kilodaysanız ve özel bir rahatsızlığınız yoksa tam tahıllı ekmek çeşitlerinin hepsini rahatlıkla tüketebilirsiniz. Paketlerin üzerindeki tam buğday ve çok tahıllı tanımlamaları, sağlıklı bir ekmek tercihi için bakmanız gereken en önemli detaylar. Posa değeri oldukça yüksek tahıllar olan tam buğday içeren ekmekler, sizi kolon yani bağırsak kanserine karşı koruyor. Ancak ben danışanlarıma kilo koruma programı yaptığımda bir ekmek çeşidini sürekli yememeleri gerektiğini öneriyorum. 1 hafta çok tahıllı bir ekmek yendiyse diğer hafta tam buğday ekmeği yada ruşeymli ekmek yiyip çeşitlilik katmak her zaman daha faydalı. Bir diğer önemli konu fırından ekmek alıyorsanız eğer, evde dilimlerinize dikkat etmeniz lazım. Çünkü bir dilim ekmek ortalama 25 gr olmalıdır. Paketli ekmeklerde dilim porsiyonları genellikle bu gramaja dikkat edilerek planlanıyor. Ancak fırından aldığınız ekmeklerin gramajına siz dikkat edeceksiniz. Bunun için bir mutfak tartısından yardım alabilirsiniz. Yediğiniz kalınca bir dilim fırın ekmeğinin, üç dilim ekmek yerine geçebileceğini unutmayın. Gün içerisinde ideal kiloda olan ve herhangi özel bir rahatsızlığı olmayan yetişkin bir kadın için 6-8 dilim ekmek; yetişkin bir erkek içinse 8-12 dilim ekmek tüketmek ideal. Ancak diyetisyeninizden metabolik hızınızı ölçtürüp ne kadar tüketmeniz gerektiği hakkında detaylı bilgi almanız sizin için daha iyi tabii ki.

Biz beslenme uzmanları dönem dönem diyetlerde ekmek yerine geçen besinleri de öneriyoruz. Örneğin 1 dilim ekmek yerine 25 gram yulaf ezmesi, 2 yemek kaşığı makarna, 2 yemek kaşığı bulgur pilavı, 20 gram esmer pirinç, 20 gram kinoa, 20 gram karabuğday, 20 gram tam buğday eriştesi, 50 gram leblebi veya 1 su bardağı patlamış mısır da geçiyor. Bunları da dönem dönem programınıza dahil edebilirsiniz. Ancak yokluğu kadar fazlası da zararlı olan karbonhidrat tüketimini kontrol altında tutmak için pide, simit, lahmacun gibi besinlere dikkat etmenizi öneririm. Çünkü 1 küçük boy pizza ortalama 6 dilim beyaz ekmek değerinde, 1 simit 4 dilim ekmek değerinde, 1 küçük boy lahmacun 2 dilim beyaz ekmek değerinde, 1 pide 4 dilim beyaz ekmek değerindedir. Bunlara katılan et ve yağ miktarını da göz önüne alırsanız yemekle birlikte ekmek yemek her zaman hem sizi daha tok tutar hem daha fit kılar.

Bugüne dek başladığımız tüm diyetlerde ilk terk ettiğimiz yiyecek her zaman ekmek oldu. Size çok ilginç bir şey söyleyeceğim: Son 20 yıl içerisinde beslenme ve diyet başlığı altında yapılan hiçbir çalışmada besin yasaklaması ile ilgili herhangi bir çalışma yok. Ne yazık ki bu tarz öneriler biz beslenme ve diyet uzmanları tarafından yapılan öneriler olmayıp popüler diyet kültürünün insan sağlığını yok sayarak yaptığı önerilerdir. Ekmek günlük beslenme planınızdan asla çıkarmamanız gereken çok değerli bir besin. Yaşadığınız kilo problemini bir diyetisyen yardımı ile çözmeyi tercih ettiğinizde göreceksiniz ki günlük beslenme planınızda en çok bu besine yer verecek. Sağlıklı ve kalıcı zayıflamak istiyorsanız ekmeksiz bir hayatla kendinize ihanet etmeyin.

Hepinize sağlıklı ve ekmekli bir ay diliyorum :)

 

Dyt. Ebru BOZATLI