Çocukların konuşması geciktiği zaman aileler hemen telaşa kapılıyorlar. Örneğin 4 yaşında bir çocuğun konuşması bir kaç kelime ile sınırlı olduğunda aileler “Benim çocuğum konuşmayacak” kaygısına kapılıyorlar. Her zaman onlara dediğim gibi, çocuk eğer bir kaç kelime söylüyorsa konuşur, işitiyorsa mutlaka konuşur. İşitme kaybı olmayan çocuklar az olur-çok olur, erken veya geç ama mutlaka konuşurlar.

Einstein’ın 6 yaşında konuştuğunu göz önüne alırsak, o büyük zeka bile bu kadar geç konuştuysa sizin çocuğunuzun biraz geç konuşmasında bir mahsur yok diye düşünüyorum. “Çocuğumun konuşması gecikti” diye şikayet ediyorsak öncelikle onu nasıl hızlandırabiliriz, neler yapabiliriz konusunu düşünmeliyiz. Bence bu çok daha önemli.

Genel olarak televizyonun karşısında yetişen, bakıcıların elinde büyüyen, yaşıtları ile daha az bir araya gelen çocukların konuşmasının gecikmesi doğaldır çünkü onları bu konuda uyaran bir konu olmuyor. Televizyon, onların konuşmasını beklemiyor, sonsuza kadar kendisi anlatabilir. Bakıcılardan çocuk bakımı haricinde temiz bir ev ve sıcak bir yemekde bekleniyorsa çocuklara göz kulak olup evin işlerine girişirler. Ancak yaşıtları ile bir arada olduklarında konuşup iletişim kurma ihtiyacı duyan çocuklar yalnız başlarına kaldığında bu ihtiyacı giderecekleri kimse bulamazlar. Ayrıca büyüklerin dünyası onlara uzak bir dünyadır. Büyüklerle çok konuşmayan çocuklar birbirleri ile daha çok ilişki kurarlar.

Konuşma bir sosyal iletişimdir. Bu nedenle çocuklarımızın konuşması geciktiğinde onları sosyal ortamlara sokup sokmadığımızı gözden geçirmemiz gerekir. Evde yalnız başına vakit geçiren çocuklarımızın 2 yaşından itibaren anaokulu ortamında yaşıtları ile bir araya gelmesi, onlarla iletişim kurması kullandıkları kelimelerin sayısını giderek arttıracak ve onları konuşur hale getirecektir. Bunun yanında onlarla diyalog kurmak, konuşmaya teşvik etmek, konuşamadıkları zaman olumsuz tepki vermemek en doğru davranış olacaktır.

Unutmayalım işiten her çocuk konuşur. Eğer çocuk “ana, baba” diyorsa geç bile olsa konuşur. Önemli olan konuşma gelişimini yavaşlatan koşulları ortadan kaldırmak ve onları konuşmaya teşvik etmektir.

Psikiyatrist Dr. Sabri Yurdakul