- 14 Ağustos 2009
- 53.296
- 42.837
AKP'li Şentop: Yüzde 49 oy yeni anayasaya işaret
Sinan OnuşAnkara, BBC Türkçe
Image copyrightAFP
Türkiye, 1 Kasım öncesi AKP'nin tek başına iktidara gelip gelemeyeceğini tartışıyordu. Partinin seçimleri yaklaşık yüzde 49,5 gibi beklenmedik bir oy oranı ile kazanması sonrası ise bu kez başkanlık sistemi tartışmaları yeniden alevlendi.
AKP beş ay sonra yeniden tek başına iktidar oldu, 317 milletvekili çıkardı. Ancak bu sayı tek başına anayasayı değiştirmesine yetmiyor.
1 Kasım sonrası AKP yöneticileri "başkanlık sistemi" ile ilgili sorulara "yeni anayasa" ifadesini öne çıkararak yanıtlamayı tercih ediyor. Oysa paket olarak düşünülen "yeni anayasa" teklifinin içinde başkanlık sistemi de yer alıyor.
'Bir an önce gündeme getirilebilir'
BBC Türkçe’nin sorularını yanıtlayan AKP’nin önemli kurmaylarından İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, seçimin, yeni anayasanın yeniden tartışılabileceği bir tablo ile sonuçlandığını söylüyor.
Image copyrighthurriyet.com.tr
Mustafa Şentop'a göre yüzde 50'ye yakın seçmen desteği, AKP’nin tek başına iktidar olmasının ötesinde bir şey:
"Aynı oy oranlarıyla birçok ilde ufak kaymalar olsaydı, AK Parti 335-340 milletvekili de çıkabilirdi. Dolayısıyla 300’ün üzerindeki tüm tablo, yeni anayasa açısından bir işarettir. Yeni anayasa dediğimizde bunun en önemli konularından birisi, hükümet sistemi meselesi. Dolayısıyla başkanlık sistemi tartışması da onun içerisinde var."
12 Haziran 2011'de yapılan seçimler sonrası Meclis’te anayasa değişikliği için partiler arasında bir uzlaşma komisyonu kurulmuştu. Şentop da komisyonun üyelerindendi.
Şentop, komisyonun 2011’de seçimlerin hemen ardından, Ekim ayında çalışmalarına başladığını anımsatıyor, "yeni anayasa çalışmalarının hemen gündeme getirilebileceğini” söylüyor:
"2011’de yeni anayasa için 25 aya yakın çalışmış, 60 maddeye kadar ortak bir noktaya getirmiş ama tamamlayamamıştık. Bütün bunları sıfırlayıp yeniden başlanması mümkün değil. Bizim oradaki teklifimiz yine başkanlık sistemiydi. O açıdan bu sadece bir hükümet sistemi tartışması değil yeni anayasa tartışması olmalı. Türkiye’nin ihtiyacı bu."
Şentop, tüm bunları partisi adına söylemediğini, kendi görüşlerini dile getirdiğinin altını çiziyor.
'Halkımız ikna olursa muhalefet de yumuşar’
AKP Siyasi ve Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yılmaz Tunç'a göre ise şu anda Meclis açılmadığı için konuşmak erken.
Meclis’teki diğer siyasi partilerle uzlaşma sağlanırsa, anayasanın değiştirilebileceğini kaydeden Tunç, başkanlık sistemini de topluma çok doğru izah edemedikleri görüşünde:
"Başkanlık sistemi demokrasiye, cumhuriyete en uygun sistemdir. Muhalafet partilerinin uzlaşmaya davet edilmesi gerekiyor. Halkımız ikna olursa muhalefet de yumuşar" diyor.
Image copyrightAFP
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AKP'nin oyunun yüzde 40'lara gerilediği 7 Haziran seçimleri öncesi başkanlık sistemini önermiş ve AKP için 400 milletvekili istemişti.
Peki AKP'nin son olarak yüzde 49,4 oranında oy almasının ardından, "Halk başkanlık istiyor demek doğru mu?"
AKP İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop'a göre konuyla ilgili ilk çıkış noktası seçim sonuçları olmalı ve partisinin 317 milletvekili çıkarması "milletin bir işareti":
Şentop, "AK Parti, 1 Kasım’a giderken bundan (başkanlık sisteminden) vazgeçtiğini söylemedi. Tam aksine beyannamede bu konuyla ilgili vurgu vardı.”
CHP: Tüm gücümüzle karşı çıkacağız
AKP, başkanlık sisteminin kabul edilebilmesi, yani anayasa değişikliği için Meclis’te uzlaşma arayacak. Kapısını çalacağı partilerden HDP'den bazı milletvekilleri, parti seçimden önce "Seni başkan yaptırmayacağız" dese de sistemin tartışılabileceğini söylüyor.
AKP’nin kapısını çalacağı diğer partiler ise CHP ve MHP olacak.
Image copyrightwww.hurriyet.com.tr
BBC Türkçe’nin bu konudaki sorularını yanıtlayan CHP Grup Başkan Vekili Levent Gök, AKP’nin ne tip olursa olsun başkanlık sistemi arayışıyla kapılarına gelmemelerini istiyor.
Gök, "Biz parlamenter sistemin güçlendirilmesinden yanayız. Başkanlık sistemin önerilmesine dahi karşıyız. Uygulanması mümkün değil ve bütün gücümüzle karşı çıkacağız" diyor.
MHP: Diktatörlüğü getirir
MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın da başkanlık sistemine parti olarak karşı çıkacaklarının altını çiziyor. Başkanlık sisteminin Türkiye’nin bünyesine uymadığını düşündülerini vurgulayan Yalçın’a göre, demokratik parlamenter sistem dört dörtlük işlemese de "daha faydalı" olacak şey mevcut sistemin eksiklerinin giderilmesi.
Image copyrightSINAN ONUS
Başkanlık sisteminin Türkiye’ye "diktatörlüğü getireceğini" savunan Yalçın, karşı duruşlarını şöyle özetliyor:
"Amerikanvari başkanlık sistemini Türkiye’de oluşturmak çok zor. Amerika’da eyaletler birleşerek bu sistemi oluşturdu. Biz ise üniter yapı olarak oluştuk. Eyaletler üzerinden birleşmedik. Siz, bu yolu açarsanız, eyaletleşme yolunu da açarsınız."
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/11/151104_akp_chp_mhp_baskanlik
Sinan OnuşAnkara, BBC Türkçe
- 5 Kasım 2015
Türkiye, 1 Kasım öncesi AKP'nin tek başına iktidara gelip gelemeyeceğini tartışıyordu. Partinin seçimleri yaklaşık yüzde 49,5 gibi beklenmedik bir oy oranı ile kazanması sonrası ise bu kez başkanlık sistemi tartışmaları yeniden alevlendi.
AKP beş ay sonra yeniden tek başına iktidar oldu, 317 milletvekili çıkardı. Ancak bu sayı tek başına anayasayı değiştirmesine yetmiyor.
1 Kasım sonrası AKP yöneticileri "başkanlık sistemi" ile ilgili sorulara "yeni anayasa" ifadesini öne çıkararak yanıtlamayı tercih ediyor. Oysa paket olarak düşünülen "yeni anayasa" teklifinin içinde başkanlık sistemi de yer alıyor.
'Bir an önce gündeme getirilebilir'
BBC Türkçe’nin sorularını yanıtlayan AKP’nin önemli kurmaylarından İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, seçimin, yeni anayasanın yeniden tartışılabileceği bir tablo ile sonuçlandığını söylüyor.
Mustafa Şentop'a göre yüzde 50'ye yakın seçmen desteği, AKP’nin tek başına iktidar olmasının ötesinde bir şey:
"Aynı oy oranlarıyla birçok ilde ufak kaymalar olsaydı, AK Parti 335-340 milletvekili de çıkabilirdi. Dolayısıyla 300’ün üzerindeki tüm tablo, yeni anayasa açısından bir işarettir. Yeni anayasa dediğimizde bunun en önemli konularından birisi, hükümet sistemi meselesi. Dolayısıyla başkanlık sistemi tartışması da onun içerisinde var."
12 Haziran 2011'de yapılan seçimler sonrası Meclis’te anayasa değişikliği için partiler arasında bir uzlaşma komisyonu kurulmuştu. Şentop da komisyonun üyelerindendi.
Şentop, komisyonun 2011’de seçimlerin hemen ardından, Ekim ayında çalışmalarına başladığını anımsatıyor, "yeni anayasa çalışmalarının hemen gündeme getirilebileceğini” söylüyor:
"2011’de yeni anayasa için 25 aya yakın çalışmış, 60 maddeye kadar ortak bir noktaya getirmiş ama tamamlayamamıştık. Bütün bunları sıfırlayıp yeniden başlanması mümkün değil. Bizim oradaki teklifimiz yine başkanlık sistemiydi. O açıdan bu sadece bir hükümet sistemi tartışması değil yeni anayasa tartışması olmalı. Türkiye’nin ihtiyacı bu."
Şentop, tüm bunları partisi adına söylemediğini, kendi görüşlerini dile getirdiğinin altını çiziyor.
'Halkımız ikna olursa muhalefet de yumuşar’
AKP Siyasi ve Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yılmaz Tunç'a göre ise şu anda Meclis açılmadığı için konuşmak erken.
Meclis’teki diğer siyasi partilerle uzlaşma sağlanırsa, anayasanın değiştirilebileceğini kaydeden Tunç, başkanlık sistemini de topluma çok doğru izah edemedikleri görüşünde:
"Başkanlık sistemi demokrasiye, cumhuriyete en uygun sistemdir. Muhalafet partilerinin uzlaşmaya davet edilmesi gerekiyor. Halkımız ikna olursa muhalefet de yumuşar" diyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AKP'nin oyunun yüzde 40'lara gerilediği 7 Haziran seçimleri öncesi başkanlık sistemini önermiş ve AKP için 400 milletvekili istemişti.
Peki AKP'nin son olarak yüzde 49,4 oranında oy almasının ardından, "Halk başkanlık istiyor demek doğru mu?"
AKP İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop'a göre konuyla ilgili ilk çıkış noktası seçim sonuçları olmalı ve partisinin 317 milletvekili çıkarması "milletin bir işareti":
Şentop, "AK Parti, 1 Kasım’a giderken bundan (başkanlık sisteminden) vazgeçtiğini söylemedi. Tam aksine beyannamede bu konuyla ilgili vurgu vardı.”
CHP: Tüm gücümüzle karşı çıkacağız
AKP, başkanlık sisteminin kabul edilebilmesi, yani anayasa değişikliği için Meclis’te uzlaşma arayacak. Kapısını çalacağı partilerden HDP'den bazı milletvekilleri, parti seçimden önce "Seni başkan yaptırmayacağız" dese de sistemin tartışılabileceğini söylüyor.
AKP’nin kapısını çalacağı diğer partiler ise CHP ve MHP olacak.
BBC Türkçe’nin bu konudaki sorularını yanıtlayan CHP Grup Başkan Vekili Levent Gök, AKP’nin ne tip olursa olsun başkanlık sistemi arayışıyla kapılarına gelmemelerini istiyor.
Gök, "Biz parlamenter sistemin güçlendirilmesinden yanayız. Başkanlık sistemin önerilmesine dahi karşıyız. Uygulanması mümkün değil ve bütün gücümüzle karşı çıkacağız" diyor.
MHP: Diktatörlüğü getirir
MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın da başkanlık sistemine parti olarak karşı çıkacaklarının altını çiziyor. Başkanlık sisteminin Türkiye’nin bünyesine uymadığını düşündülerini vurgulayan Yalçın’a göre, demokratik parlamenter sistem dört dörtlük işlemese de "daha faydalı" olacak şey mevcut sistemin eksiklerinin giderilmesi.
Başkanlık sisteminin Türkiye’ye "diktatörlüğü getireceğini" savunan Yalçın, karşı duruşlarını şöyle özetliyor:
"Amerikanvari başkanlık sistemini Türkiye’de oluşturmak çok zor. Amerika’da eyaletler birleşerek bu sistemi oluşturdu. Biz ise üniter yapı olarak oluştuk. Eyaletler üzerinden birleşmedik. Siz, bu yolu açarsanız, eyaletleşme yolunu da açarsınız."
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/11/151104_akp_chp_mhp_baskanlik
