Japonya’da doğmuş olmadığınız ya da suşi yaparak para kazanmadığınız sürece bütün suşi çeşitlerine ve türlerine hakim olmanız beklenmez, beklenmemeli. Bütün suşi çeşitlerini bilmemek cahillik değil, suşi konusu derya deniz çünkü.
İstanbul'daki en iyi sushi restoranlarına gittiğinizde siz yine sorun siparişi alan garsona ama yine de hazırlıklı olmak isteyenler için suşi türlerini aşağıda sıralamış bulunuyoruz.
En bilinen sushi türlerinden biri olan maki, bambudan yapılan hasırlarda sarılır. Çeşitli balık ve sebzelerin pirince sarılması ile yapılır. Futomaki, Makizushi, Hosomaki, Temaki gibi çeşitleri vardır. Listenin devamında bu maki türlerinden bahsediyoruz.
Kızartılmış tofunun içine pirinç doldurulması ile yapılır. Tofuyu sevmeyenin Inari’yi sevmesini bekleyemeyiz. Tofu nedir diyenlere de listenin devamında cevap vermeye çalışacağız.
Suşi salatası da diyebileceğimiz chirashi, bir kase ya da tabak pirincin üzerine çiğ balık dilimlerinin ve karides ya da yumurtaların eklenmesi ile yapılır.
Genellikle deniz yosunu nori ile kaplanan, 5-6 santimetre çapında, geniş bir silindir şeklinde sarılan sushi çeşidi. 2-3 ya da daha fazla sebze ile yapılır.
Futomaki’den daha dar ve yine silindir şeklinde sarılan, sarılırken deniz yosunu kullanılan bu maki türünde, pirinç dışında sadece tek bir çeşit sebze ya da balık (salatalık, tuna, havuç, avokado gibi) kullanılır.
Pirincin dışında, deniz yosununun ise içeride olduğu, tersten sarılmış sushiye uramaki denir. Orta boydadır. Uramakinin doğuşunda deniz yosununu saklamak vardır.
Daha oval şekilde deniz yosununa sarılan pirinçlerin üzerine balık ya da balık yumurtası kondurulur, bunun ismi gunmanki olur. Diğerlerine göre biraz daha büyüktür. İsmi savaş gemisi (warship) olarak da geçer.
Biraz da sushi menüsündeki diğer kelimelere, sushi ile beraber, öncesinde ya da sonrasında yenebileceklere geçelim. Wakame Japon yosunudur. Çeşitli sebzelerin ve mesela susamın da ilavesiyle salatalarda kullanılabilir, bir de miso çorbasında kullanılır.
Tofu tek başına pek tadı olmayan, protein kaynağı bir Japon sebzesi. “Fasulye pıhtısı” diyenler de var. Beyaz küpler halinde ve çiğ olarak yiyenler var ama pek tavsiye edilmez. Kızartılınca ve beraberinde sebze ve pirinç olunca güzel bir tadı olur.
Zeytinyağı bulunmayan ve farklı çeşitlerde sirke ile soslanabilen (pirinç sirkesi en çok tercih edilenidir), salatalığın önceliğinin olduğu ve çeşitli sebzelerle yapılabilen salatalardır.
Japon hardalıdır kendisi. Alışık olmayanı yakar bitirir. Sushi ile birlikte servis edilir, bayır turpundan elde edilir. Etkisi kısa sürer, acılığı keskindir.
Şekerli sirkede bekletilmiş zencefil kökü. Bir nevi zencefil turşusu. Genellikle suşiden sonra masaya getirilir ve yenir. Farklı suşi servisleri arasında verildiği de olur, zira ağızdaki tadı temizlemeye de yarar. Tatlımsı bir tadı vardır.