Tüp bebek yöntemiyle doğan bebeklerde sakatlık oranı artıyor mu?
Anomali açısından normal gebeliklere göre risk artması düşük oranda mevcuttur. Bu durum daha çok ciddi erkek infertilitesi ve genetik problemler varlığında söz konusudur. Uzun vadede çocukların gelişmeleri ise farklı değildir. Ancak, tüp bebek uygulamaları sırasında ortaya çıkan çoğul gebelikler, erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve bunlara bağlı sorunları beraberinde getirmektedir .
Tüp Bebek kimlere uygulanabilmektedir?
Tüp bebek yöntemi belli bir süre doğal yollardan veya basit yöntemlerle bebeği olmayan çiftlere uygulanmaktadır:
İleri derecede sperm bozukluğu varlığında,
Kadının tüplerinin tıkalı olduğunda,
İleri evre endometriyozis vakalarında,
Açıklanamayan kısırlık durumlarında,
İleri yaşa bağlı hamile kalamama durumunda,
Genetik sorunlar yaşandığında (sakat bebek doğum ihtimali varsa)
Tüp Bebek ne demek?
Tüp Bebek ve ICSI (mikroenjeksiyon ile tüp bebek) yöntemleri günümüzde uygulanan yardımcı üreme tekniklerindendir. Çeşitli hormon ilaçları kullanılarak takip altında yumurtaların gelişmesi sağlandıktan sonra ağrısız bir yöntemle bu yumurtalar vücut dışına alınır ve erkeğin spermleri ile döllenir.
Tam olgunluğa ulaşmış yumurtaların kullanıldığı mikroenjeksiyon tedavisinde tek bir sperm, olgunlaşmış bir yumurta içine enjekte edilir. Enjekte edilen yumurtalar embriyo gelişimini sağlamak için anne vücut ortamına benzer ortam sağlayan inkübatöre yerleştirilir. Menide az spermi olan veya yeterli sayıda spermi olmasına rağmen spermlerin yumurtayı dölleyemediği vakalarda tüp bebek (mikroenjeksiyon) yöntemi uygulanır.
Bu işlemi izleyen 2. veya 3., bazen de 5. günde uygun sayıda embriyo ince bir kanül vasıtasıyla rahim içerisine yerleştirirlir.
Kaç kez ve ne sıklıkta tüp bebek uygulanabilir?
Tüp bebek denemelerinin sınırı çiftin maddi ve manevi dayanıklılığı ile ilgilidir. Tedavi için gerekli, yeterli derecede ve kalitede yumurta ve spermin var olması durumunda tüp bebek tedavisi istenen sayıda uygulanabilir.
Aşılama tedavisi nedir, hangi durumlarda uygulanır? Tüp Bebek (mikroenjeksiyon) uygulamasından farkı nedir?
Aşılama tedavisi açıklanamayan infertilite, hafif erkek faktörü, hafif endometriosis olgularına uygulanır.
Aşılama yöntemi, özel işlemlerden geçirilerek hazırlanmış sperm hücrelerinin rahim içine verilmesidir. Aşılama tedavisinde döllenme işlemi vücut içinde gerçekleşir. Tüp bebek tedavisinde ise yumurtalar vücut dışına alınır ve döllenme laboratuar ortamında gerçekleşir. Tüp bebek ve aşılama işlemlerinde yumurtaların uyarılması aşaması ise birbirine benzer.
Tedavi süresi nedir?
Tedavinin süresi her çiftin probleminin türüne ve izlenen protokole bağlı olarak değişir. İlaç kullanımına başlanmasından embriyo transferine kadar geçen süre yaklaşık 2 ile 5 hafta arasında değişir.
Adet kanaması başlangıcında hasta görülür. Uygulanıcak protokole göre tedaviye adetin ikinci ya da 21. günü başlanır. İlaçların etkinliği ve yumurta gelişimini takip edebilmek amacıyla anne adayı belirli aralıklarla ultrasona alınır. Yumurtalıklardaki yumurta gelişimi istenilen düzeye ulaşana kadar hormon ilaçları uygulanır. Yumurtanın gelişimi tamamlanınca olgunlaşmayı tamamlayıcı bir iğne yapılır. Otuzaltı saat sonra yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir. Sperm ile birleştirildikten 2,3 veya 5 gün sonra oluşan embriyo rahim içine yerleştirirlir.
Tüp bebek tedavisinin başarı şansı nedir?
Kadının yaşı belirleyicidir. Otuzbeş yaş altı kadınlarda hamile kalabilme şansı her denemede %40 civarındadır; 35-37 yaş arasında %30-40, 38-40 yaş arasında %30, 40-42 yaş arasındaki kadınlarda ise %20'nin altındadır. Kırkiki yaş üzeri kadınlarda başarı oranı %10'un altına düşmektedir.
Kullanılan hormon ilaçları zarar verir mi?
Kullanılan hormonların ciddi olmayan geçici yan etkileri olabilir. Kalıcı bir yan etki söz konusu değildir. En önemli yan etki aşırı uyarılma sendromu olarak adlandırılan, fazla sayıda yumurtanın oluştuğu bir durumdur. Bu problem hastanın yakından takibi ile önlenebilir ya da ciddiyeti azaltılabilir. Tedavide kullanılan hormonlar dünyada çok yaygın olarak tüketilmektedir ve sıkı şekilde kontrol edilerek piyasaya sürülmektedir.
Tüp bebek tedavisi sırasında kullanılan ilaçlar kilo aldırıyor mu?
Hayır. Kilo artışı söz konusu değildir ancak tedavi sırasında geçici olarak şişkinlik hali olabilir.
Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkileri var mıdır?
İlaçların enjeksiyon yolu ile kullanımlarında, enjeksiyon yerinde küçük morluklar ve rahatsızlıklar görülebilir. Burun spreyleri ve cilt altı iğneler ise yorgunluk, kas ve eklem ağrıları ve geçici menopoz yakınmalarına benzer şikayetler oluşturabilir. Gonadotropinler, yumurtalıkların aşırı uyarılmalarına neden olabilir. Bu durum polikistik overlere sahip fazla sayıda yumurtası olan anne adayları için risktir. Bu hastalarda mümkün olan en düşük doz ile tedavi gerçekleştirilmektedir. Çok ciddi şekillerinde hastaneye yatarak tedavi görmeyi gerektiren tıbbi problemler oluşabilir.
Erkek kısırlığının nedenleri nelerdir?
Çocuğu olmayan çiftlerde problem %30 - 50 erkekten kaynaklanır. Erkekteki kısırlık nedenlerinin bir bölümü bilinmemektedir. Büyük bir kısmı spermin sayı ve kalitesini etkileyen üretim bozukluklarından oluşur ya da spermi dışarıya taşıyan kanallarda tıkanıklık bulunmaktadır.
Erkeğin sperminin normal kabul edilebilmesi için sayısının en az 20 milyon/ml, hareketli sperm oranının %30 ve yapısal olarak normal sperm oranının Kruger kriterlerine göre %4'ün üzerinde olması gerekir. Birçok faktör sperm hücrelerinin üretimi ve olgunlaşmasını olumsuz etkileyebilir:
İltihabi hastalıklar: Bazı bakteri ve virüsler yüzünden yumurtalıklarında iltihabi bir hastalık geçiren erkeklerde kısırlık problemi oluştuabilir.
Hormon bozuklukları: Sperm ve erkeklik hormonu olan testosteron hormonunun üretimi beyin sapından salgılanan iki hormon tarafından kontrol edilir. Bu hormonların salınımına ait bozukluklar erkek kısırlığı nedenleri arasındadır.
Çevresel problemler: Kanser tedavisi için kullanılan ışın ve ilaçlar sperm üretimini bozabilir.
Yapısal bozukluklar Spermin yumurtalıklardan dışarı çıkmasını engelleyen tam veya kısmi tıkanıklıklar kısırlık nedeni olabilir. Bu tıkanıklıklar doğuştan olabileceği gibi sonradan bir enfeksiyona da bağlı olabilir. Yumurtalık bölgesine uygulanmış bir cerrahi müdahale de tıkanıklığa yol açabilir.
Tüp bebek yöntemiyle bebeğim % 100 sağlıklı olur mu?
Tüp bebek tedavisi ile doğan bebeklerin yapısal, doğumsal ve genetik anormallikler açısından normal doğan bebeklerden önemli bir farklılık göstermediği bilinmektedir. Sperm sayısının ciddi derecede düşük olması veya menide hiç sperm bulunmaması nedeniyle tüp bebek yöntemine başvurulduysa genetik danışmanlık alınmasında fayda vardır. Bu durumdaki erkeklerde bazı genetik problemlere rastlanabilmektedir ve bunların yeni jenerasyonlara aktarılma riski az da olsa mümkündür.
Kullanılan sperm ve yumurtalar eşlerin kendisine mi aittir?
Kesinlikle evet. Bu işlemler için aranan şartlardan birisi de resmi nikah belgelerinin sunulmasıdır. Hangi nedenle olursa olsun sperm üretmeyen erkek veya yumurta geliştiremeyen çiftler tedaviye kabul edilmez. Tedavilerde kullanılacak üreme hücreleri kesinlikle resmi nikahlı eşlerin kendi hücreleridir.
Toplanan yumurta ve spermlerden döllenmeyenlere ne oluyor?
Yumurtaların olgun olanlarının hepsi işlem için kullanılıyor. Bunlar arasından döllenmeyenler, olgun olmayan yumurtalar ve döllenme işlemi sonrasında arta kalan spermler imha ediliyor.
Tedavi sırasında başkasının spermi kullanılıyor mu? Laboratuvar ortamında spermlerin karışma ihtimali var mı?
Bu olasılık ihmal edilebilir düzeydedir. Dünyada bildirilmiş karışma vakası vardır. Ancak olasılık çok düşüktür.
Üreme tedavilerinde ikiz, üçüz gebelik olasılığı neden daha yüksek oluyor?
Çoğul gebelik, yardımla üreme tedavilerinde sık görülen ve tercih edilmeyen bir komplikasyondur. Özellikle yumurtlamanın uyarıldığı ve aşılama yönteminin uygulandığı tedavilerde fazla sayıda yumurta gelişmesine bağlı olarak ortaya çıkar. Aşılama tedavisinde çoğul gebelik oranları yaklaşık %10-15 civarındadır. Tüp bebek tedavisinde ise rahim içine yerleştirilen embriyo sayısına bağlı olarak çoğul gebelik riski artar. Son yıllarda transfer edilen embriyo sayısının 2-3 ile sınırlandırılması sayesinde risk azaltılmaya çalışılmaktadır.
Bir kez tüp bebek yöntemiyle gebe kalındığında bir kez daha hamile kalabilmek için yine tüp bebek tedavisi mi uygulanmalı?
Bu tüp bebek tedavisinin yapılma nedenine bağlıdır. Kanallar tıkalı ise veya çok ciddi sperm sorunu varsa tekrar tüp bebek tedavisi uygulanmalıdır. Ancak açıklanamayan infertilite nedeniyle uygulanmışsa kendiliğinden gebelik olasılığı vardır.
Tüp bebek uygulamasından sonra düşük olasılığı artıyor mu?
Hayır. Doğal yolla oluşan gebelikler ne kadar düşük riski taşıyor ise tüp bebek gebeliklerindeki risk de aynıdır. Ancak infertilite problemi genetik nedenlere bağlı ise düşük oranı yüksektir.
Tüp bebek tedavisi yatarak mı uygulanıyor?
Hayır. Yalnızca yumurtalar toplandıktan sonra ve embriyo transferi yapıldıktan sonra 3-4 saat hastanede dinlenmek yeterlidir.
Tüp bebek erken menopoza neden oluyor mu?
Tüp bebek tedavisi erken menopoza neden olmaz. Ancak tüp bebek tedavisine başvuran hastalar arasında erken menopoza aday hasta oranı genel popülasyona göre daha yüksektir.
Düşük yumurta sayısı erken menopozun habercisi olabilir. Tedavi sırasında az sayıda yumurta geliştiren kadınların erken menopoza girme olasılıkları daha yüksek olabilir.
Tüp bebek uygulamaları genelde değişik tedaviler denemesine rağmen hamile kalamayan kadınlarda son çare olarak uygulandığı için bu kadınların yaşı nispeten daha ileri oluyor. Bu durumdaki kadınların overlerinde kalan yumurta sayısı da doğal olarak azalmış olduğundan hamile kalma olasılıkları genç yaştaki kadınlara göre biraz daha düşük oluyor.
Anomali açısından normal gebeliklere göre risk artması düşük oranda mevcuttur. Bu durum daha çok ciddi erkek infertilitesi ve genetik problemler varlığında söz konusudur. Uzun vadede çocukların gelişmeleri ise farklı değildir. Ancak, tüp bebek uygulamaları sırasında ortaya çıkan çoğul gebelikler, erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve bunlara bağlı sorunları beraberinde getirmektedir .
Tüp Bebek kimlere uygulanabilmektedir?
Tüp bebek yöntemi belli bir süre doğal yollardan veya basit yöntemlerle bebeği olmayan çiftlere uygulanmaktadır:
İleri derecede sperm bozukluğu varlığında,
Kadının tüplerinin tıkalı olduğunda,
İleri evre endometriyozis vakalarında,
Açıklanamayan kısırlık durumlarında,
İleri yaşa bağlı hamile kalamama durumunda,
Genetik sorunlar yaşandığında (sakat bebek doğum ihtimali varsa)
Tüp Bebek ne demek?
Tüp Bebek ve ICSI (mikroenjeksiyon ile tüp bebek) yöntemleri günümüzde uygulanan yardımcı üreme tekniklerindendir. Çeşitli hormon ilaçları kullanılarak takip altında yumurtaların gelişmesi sağlandıktan sonra ağrısız bir yöntemle bu yumurtalar vücut dışına alınır ve erkeğin spermleri ile döllenir.
Tam olgunluğa ulaşmış yumurtaların kullanıldığı mikroenjeksiyon tedavisinde tek bir sperm, olgunlaşmış bir yumurta içine enjekte edilir. Enjekte edilen yumurtalar embriyo gelişimini sağlamak için anne vücut ortamına benzer ortam sağlayan inkübatöre yerleştirilir. Menide az spermi olan veya yeterli sayıda spermi olmasına rağmen spermlerin yumurtayı dölleyemediği vakalarda tüp bebek (mikroenjeksiyon) yöntemi uygulanır.
Bu işlemi izleyen 2. veya 3., bazen de 5. günde uygun sayıda embriyo ince bir kanül vasıtasıyla rahim içerisine yerleştirirlir.
Kaç kez ve ne sıklıkta tüp bebek uygulanabilir?
Tüp bebek denemelerinin sınırı çiftin maddi ve manevi dayanıklılığı ile ilgilidir. Tedavi için gerekli, yeterli derecede ve kalitede yumurta ve spermin var olması durumunda tüp bebek tedavisi istenen sayıda uygulanabilir.
Aşılama tedavisi nedir, hangi durumlarda uygulanır? Tüp Bebek (mikroenjeksiyon) uygulamasından farkı nedir?
Aşılama tedavisi açıklanamayan infertilite, hafif erkek faktörü, hafif endometriosis olgularına uygulanır.
Aşılama yöntemi, özel işlemlerden geçirilerek hazırlanmış sperm hücrelerinin rahim içine verilmesidir. Aşılama tedavisinde döllenme işlemi vücut içinde gerçekleşir. Tüp bebek tedavisinde ise yumurtalar vücut dışına alınır ve döllenme laboratuar ortamında gerçekleşir. Tüp bebek ve aşılama işlemlerinde yumurtaların uyarılması aşaması ise birbirine benzer.
Tedavi süresi nedir?
Tedavinin süresi her çiftin probleminin türüne ve izlenen protokole bağlı olarak değişir. İlaç kullanımına başlanmasından embriyo transferine kadar geçen süre yaklaşık 2 ile 5 hafta arasında değişir.
Adet kanaması başlangıcında hasta görülür. Uygulanıcak protokole göre tedaviye adetin ikinci ya da 21. günü başlanır. İlaçların etkinliği ve yumurta gelişimini takip edebilmek amacıyla anne adayı belirli aralıklarla ultrasona alınır. Yumurtalıklardaki yumurta gelişimi istenilen düzeye ulaşana kadar hormon ilaçları uygulanır. Yumurtanın gelişimi tamamlanınca olgunlaşmayı tamamlayıcı bir iğne yapılır. Otuzaltı saat sonra yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir. Sperm ile birleştirildikten 2,3 veya 5 gün sonra oluşan embriyo rahim içine yerleştirirlir.
Tüp bebek tedavisinin başarı şansı nedir?
Kadının yaşı belirleyicidir. Otuzbeş yaş altı kadınlarda hamile kalabilme şansı her denemede %40 civarındadır; 35-37 yaş arasında %30-40, 38-40 yaş arasında %30, 40-42 yaş arasındaki kadınlarda ise %20'nin altındadır. Kırkiki yaş üzeri kadınlarda başarı oranı %10'un altına düşmektedir.
Kullanılan hormon ilaçları zarar verir mi?
Kullanılan hormonların ciddi olmayan geçici yan etkileri olabilir. Kalıcı bir yan etki söz konusu değildir. En önemli yan etki aşırı uyarılma sendromu olarak adlandırılan, fazla sayıda yumurtanın oluştuğu bir durumdur. Bu problem hastanın yakından takibi ile önlenebilir ya da ciddiyeti azaltılabilir. Tedavide kullanılan hormonlar dünyada çok yaygın olarak tüketilmektedir ve sıkı şekilde kontrol edilerek piyasaya sürülmektedir.
Tüp bebek tedavisi sırasında kullanılan ilaçlar kilo aldırıyor mu?
Hayır. Kilo artışı söz konusu değildir ancak tedavi sırasında geçici olarak şişkinlik hali olabilir.
Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkileri var mıdır?
İlaçların enjeksiyon yolu ile kullanımlarında, enjeksiyon yerinde küçük morluklar ve rahatsızlıklar görülebilir. Burun spreyleri ve cilt altı iğneler ise yorgunluk, kas ve eklem ağrıları ve geçici menopoz yakınmalarına benzer şikayetler oluşturabilir. Gonadotropinler, yumurtalıkların aşırı uyarılmalarına neden olabilir. Bu durum polikistik overlere sahip fazla sayıda yumurtası olan anne adayları için risktir. Bu hastalarda mümkün olan en düşük doz ile tedavi gerçekleştirilmektedir. Çok ciddi şekillerinde hastaneye yatarak tedavi görmeyi gerektiren tıbbi problemler oluşabilir.
Erkek kısırlığının nedenleri nelerdir?
Çocuğu olmayan çiftlerde problem %30 - 50 erkekten kaynaklanır. Erkekteki kısırlık nedenlerinin bir bölümü bilinmemektedir. Büyük bir kısmı spermin sayı ve kalitesini etkileyen üretim bozukluklarından oluşur ya da spermi dışarıya taşıyan kanallarda tıkanıklık bulunmaktadır.
Erkeğin sperminin normal kabul edilebilmesi için sayısının en az 20 milyon/ml, hareketli sperm oranının %30 ve yapısal olarak normal sperm oranının Kruger kriterlerine göre %4'ün üzerinde olması gerekir. Birçok faktör sperm hücrelerinin üretimi ve olgunlaşmasını olumsuz etkileyebilir:
İltihabi hastalıklar: Bazı bakteri ve virüsler yüzünden yumurtalıklarında iltihabi bir hastalık geçiren erkeklerde kısırlık problemi oluştuabilir.
Hormon bozuklukları: Sperm ve erkeklik hormonu olan testosteron hormonunun üretimi beyin sapından salgılanan iki hormon tarafından kontrol edilir. Bu hormonların salınımına ait bozukluklar erkek kısırlığı nedenleri arasındadır.
Çevresel problemler: Kanser tedavisi için kullanılan ışın ve ilaçlar sperm üretimini bozabilir.
Yapısal bozukluklar Spermin yumurtalıklardan dışarı çıkmasını engelleyen tam veya kısmi tıkanıklıklar kısırlık nedeni olabilir. Bu tıkanıklıklar doğuştan olabileceği gibi sonradan bir enfeksiyona da bağlı olabilir. Yumurtalık bölgesine uygulanmış bir cerrahi müdahale de tıkanıklığa yol açabilir.
Tüp bebek yöntemiyle bebeğim % 100 sağlıklı olur mu?
Tüp bebek tedavisi ile doğan bebeklerin yapısal, doğumsal ve genetik anormallikler açısından normal doğan bebeklerden önemli bir farklılık göstermediği bilinmektedir. Sperm sayısının ciddi derecede düşük olması veya menide hiç sperm bulunmaması nedeniyle tüp bebek yöntemine başvurulduysa genetik danışmanlık alınmasında fayda vardır. Bu durumdaki erkeklerde bazı genetik problemlere rastlanabilmektedir ve bunların yeni jenerasyonlara aktarılma riski az da olsa mümkündür.
Kullanılan sperm ve yumurtalar eşlerin kendisine mi aittir?
Kesinlikle evet. Bu işlemler için aranan şartlardan birisi de resmi nikah belgelerinin sunulmasıdır. Hangi nedenle olursa olsun sperm üretmeyen erkek veya yumurta geliştiremeyen çiftler tedaviye kabul edilmez. Tedavilerde kullanılacak üreme hücreleri kesinlikle resmi nikahlı eşlerin kendi hücreleridir.
Toplanan yumurta ve spermlerden döllenmeyenlere ne oluyor?
Yumurtaların olgun olanlarının hepsi işlem için kullanılıyor. Bunlar arasından döllenmeyenler, olgun olmayan yumurtalar ve döllenme işlemi sonrasında arta kalan spermler imha ediliyor.
Tedavi sırasında başkasının spermi kullanılıyor mu? Laboratuvar ortamında spermlerin karışma ihtimali var mı?
Bu olasılık ihmal edilebilir düzeydedir. Dünyada bildirilmiş karışma vakası vardır. Ancak olasılık çok düşüktür.
Üreme tedavilerinde ikiz, üçüz gebelik olasılığı neden daha yüksek oluyor?
Çoğul gebelik, yardımla üreme tedavilerinde sık görülen ve tercih edilmeyen bir komplikasyondur. Özellikle yumurtlamanın uyarıldığı ve aşılama yönteminin uygulandığı tedavilerde fazla sayıda yumurta gelişmesine bağlı olarak ortaya çıkar. Aşılama tedavisinde çoğul gebelik oranları yaklaşık %10-15 civarındadır. Tüp bebek tedavisinde ise rahim içine yerleştirilen embriyo sayısına bağlı olarak çoğul gebelik riski artar. Son yıllarda transfer edilen embriyo sayısının 2-3 ile sınırlandırılması sayesinde risk azaltılmaya çalışılmaktadır.
Bir kez tüp bebek yöntemiyle gebe kalındığında bir kez daha hamile kalabilmek için yine tüp bebek tedavisi mi uygulanmalı?
Bu tüp bebek tedavisinin yapılma nedenine bağlıdır. Kanallar tıkalı ise veya çok ciddi sperm sorunu varsa tekrar tüp bebek tedavisi uygulanmalıdır. Ancak açıklanamayan infertilite nedeniyle uygulanmışsa kendiliğinden gebelik olasılığı vardır.
Tüp bebek uygulamasından sonra düşük olasılığı artıyor mu?
Hayır. Doğal yolla oluşan gebelikler ne kadar düşük riski taşıyor ise tüp bebek gebeliklerindeki risk de aynıdır. Ancak infertilite problemi genetik nedenlere bağlı ise düşük oranı yüksektir.
Tüp bebek tedavisi yatarak mı uygulanıyor?
Hayır. Yalnızca yumurtalar toplandıktan sonra ve embriyo transferi yapıldıktan sonra 3-4 saat hastanede dinlenmek yeterlidir.
Tüp bebek erken menopoza neden oluyor mu?
Tüp bebek tedavisi erken menopoza neden olmaz. Ancak tüp bebek tedavisine başvuran hastalar arasında erken menopoza aday hasta oranı genel popülasyona göre daha yüksektir.
Düşük yumurta sayısı erken menopozun habercisi olabilir. Tedavi sırasında az sayıda yumurta geliştiren kadınların erken menopoza girme olasılıkları daha yüksek olabilir.
Tüp bebek uygulamaları genelde değişik tedaviler denemesine rağmen hamile kalamayan kadınlarda son çare olarak uygulandığı için bu kadınların yaşı nispeten daha ileri oluyor. Bu durumdaki kadınların overlerinde kalan yumurta sayısı da doğal olarak azalmış olduğundan hamile kalma olasılıkları genç yaştaki kadınlara göre biraz daha düşük oluyor.
