- 10 Ağustos 2009
- 26.096
- 18.285
Suudiler, Petrole Olan Bağımlılığı
Bitirme Planını Devreye Sokuyor
Suudi Arabistan'da her şeyi 80
yıldan fazla petrol belirliyor. Veliaht
Prens Muhammed bin Selman,
ülkenin ekonomisini petrol
bağımlılığından arındırmak için
kolları sıvadı.
Suudi Arabistan ekonomisi on
yıllardır 'petrodolar'lara ( petrol
satışlarından elde edilen gelir)
bağımlı. Fakat petrolden
uzaklaşarak ekonomik gelirlerini
çeşitlendirmek isteyen Arabistan,
ekonomik yapısında köklü
değişime gidecek uzun vadeli bir
plan açıkladı. "Suudi Vizyonu 2030"
adlı plan, Suudi Bakanlar Kurulu
tarafından hafta başında kabul
edildi. Petrole bağımlılığı azaltmak
için enerji devi Aramco'nun
özelleştirilmesinden, vergi artışı ve
harcama kesintilerine birçok adım
gündemde. Plan başarılı olursa,
Suudi Arabistan bugün
ekonomisindeki en değerli varlık
olan petrolden uzaklaşmış olacak.
100 MİLYAR $ AÇIK
Petrol fiyatlarındaki düşüş, en çok
ekonomisi petrole bağımlı ülkeleri
vurdu. Ve tabii hiçbir ülke bu
düşüşten dünyanın en büyük petrol
üreticisi Suudi Arabistan kadar
etkilenmedi. Düşen fiyatlara
rağmen bütçesinin yaklaşık dörtte
üçü petrol gelirlerinden sağlanan
ülke için bazı analistler, "Düşük
petrol fiyatlarının uzun süre devam
etmesi Krallığın sonunu getirebilir"
yorumunu dahi yapıyor. Uzun yıllar
yüksek petrol fiyatlarının refahını
süren Suudi Arabistan, bugünkü
fiyatlarla 100 milyar dolarlık bir
bütçe açığı ile karşı karşıya. Bu açık
nedeniyle ülkede hem bazı devlet
destekleri kısılırken, uzun süredir ilk
kez dış kredi alındı. Gençler
arasındaki işsizliğin yüzde 30'a
dayandığı ve toplumsal gerilimden
endişe edilen bu dönemde 30
yaşındaki Veliaht Prensi
Muhammed bin Selman, şapkadan
iki yeni plan çıkardı: Aramco'nun
özelleştirilmesi ve 2 trilyon dolarlık
dev fon projesi.
1 NUMARALI HALKA ARZ
Vizyon 2030'un en dikkat çeken ve
tartışmalı unsuru Suudi Arabistan
devlet petrol şirketi Aramco'nun
halka arzı. Dünyanın en büyük
enerji şirketi olan Aramco,
hisselerinin yüzde 5'ini New York'ta
halka arz etmeyi planlıyor.
Aramco'nun değeri en muhafazakâr
tahminler ile 2.5 trilyon dolar
olarak hesaplanıyor. Bu hesaplama
dikkate alındığında, yüzde 5
hissenin halka arz büyüklüğü 125
milyar dolar olabilir. Günlük 12
milyon varil petrol pompalama
kapasitesine sahip şirket, bu
anlamda en yakın rakibini ikiye
katlıyor. Ayrıca Arabistan, petrol
çıkarmanın en ucuz olduğu ülkeler
arasında yer alıyor. Şeffaflık
anlamında dünyanın en kapalı
şirketlerinden biri olan Aramco'nun,
halka arz sayesinde daha açık
olması ve sonuçlarını düzenli olarak
kamuoyu ile paylaşması da
hedefler arasında. Aramco'nun 260
milyar varil olduğu açıklanan ham
petrol rezervi ise Exxon'a ait
rezervlerin hemen hemen 10 katı
büyüklüğe tekabül ediyor.
Bloomberg'de yer alan habere göre,
önümüzdeki altı ayda Aramco ve
iştiraklerinin nasıl halka arz
edileceği ayrı bir program
açıklanacak.
2 TRİLYON DOLARLIK FON
OLUŞTURULACAK
Ülke kaynaklarının
çeşitlendirilmesini hedefleyen
Riyad, bu amaçla 2 trilyon dolarlık
kraliyet bütçe fonunu oluşturacak.
Petrol devi Aramco varlıklarının
eklenmesiyle zaman içerisinde
fonun 2 trilyon doları aşkın varlığa
sahip olması öngörülürken; bu
Google, Apple, Microsoft ve
Berkshire Hathaway'den oluşan
dünyanın en büyük dört halka açık
şirketinin toplamını satın almaya
yetecek değere karşılık geliyor.
Suudi Arabistan, fonla dünyanın
dört bir yanında çeşitli yatırımlar
yapacak. Merkezi Kral Abdullah
Finans Bölgesi'nde olması
planlanan dev fonun, petrol dışı
varlıklarla çeşitlendirme yaparak,
Krallığın bugünkü petrol
bağımlılığını azaltmayı garantiye
alması hedefleniyor. Ulusal Varlık
Fonu Enstitüsü'ne göre, 847 milyar
dolarlık değeri ile bugün ulusal
varlık fonları içinde dünyanın en
büyüğü Norveç Emekli Sandığı.
Kraliyet Fonu, 2 trilyon dolar ile
dünyanın en büyük fonu olabilir.
Vizyon 2030'da, lüks ürünler, tütün
ve gazlı içeceklerin satışına ek
ücretler getirilmesi, Suudi
sermayesinin küresel piyasalarda
daha hızlı dolaşması, eğitim
sisteminde reform yapılması ve
yabancılar için Green card benzeri
bir program çıkarılması gibi adımlar
da öngörülüyor.
PR TAKTİĞİ Mİ?
Independent gazetesi, Suudilerin
ekonomiyi petrolden uzaklaştırma
ve modernleşme çabalarının "PR
taktiği" olduğunu savunan
makalesinde, "Yıllardır petrol
analistleri Suudi rezervlerinin
Krallığın iddia ettiği seviyede
olmadığını ima ediyor. Riyad'daki
ABD elçiliğinin, Suudi petrol
rezervlerinin inanmamızı
istediklerinden yüzde 40 daha az
olabileceğine yönelik Washington'a
yaptığı uyarı Wikileaks'te ortaya
çıkmıştı. Bunun kaynağı da
Aramco'nun petrol arama eski
Başkanı Sedat el-Huseyni'ydi"
ifadeleri yer aldı. Makalede,
Washington Post'un bir haberine
de atıfta bulunularak, Suudilerin
Washington'daki en iyi hukuk,
lobicilik ve halkla ilişkiler
şirketlerine ülkeye yabancı yatırım
çekmek için milyonlarca dolar
harcadığı anımsatıldı.
m.haberler.com
Bitirme Planını Devreye Sokuyor
Suudi Arabistan'da her şeyi 80
yıldan fazla petrol belirliyor. Veliaht
Prens Muhammed bin Selman,
ülkenin ekonomisini petrol
bağımlılığından arındırmak için
kolları sıvadı.
Suudi Arabistan ekonomisi on
yıllardır 'petrodolar'lara ( petrol
satışlarından elde edilen gelir)
bağımlı. Fakat petrolden
uzaklaşarak ekonomik gelirlerini
çeşitlendirmek isteyen Arabistan,
ekonomik yapısında köklü
değişime gidecek uzun vadeli bir
plan açıkladı. "Suudi Vizyonu 2030"
adlı plan, Suudi Bakanlar Kurulu
tarafından hafta başında kabul
edildi. Petrole bağımlılığı azaltmak
için enerji devi Aramco'nun
özelleştirilmesinden, vergi artışı ve
harcama kesintilerine birçok adım
gündemde. Plan başarılı olursa,
Suudi Arabistan bugün
ekonomisindeki en değerli varlık
olan petrolden uzaklaşmış olacak.
100 MİLYAR $ AÇIK
Petrol fiyatlarındaki düşüş, en çok
ekonomisi petrole bağımlı ülkeleri
vurdu. Ve tabii hiçbir ülke bu
düşüşten dünyanın en büyük petrol
üreticisi Suudi Arabistan kadar
etkilenmedi. Düşen fiyatlara
rağmen bütçesinin yaklaşık dörtte
üçü petrol gelirlerinden sağlanan
ülke için bazı analistler, "Düşük
petrol fiyatlarının uzun süre devam
etmesi Krallığın sonunu getirebilir"
yorumunu dahi yapıyor. Uzun yıllar
yüksek petrol fiyatlarının refahını
süren Suudi Arabistan, bugünkü
fiyatlarla 100 milyar dolarlık bir
bütçe açığı ile karşı karşıya. Bu açık
nedeniyle ülkede hem bazı devlet
destekleri kısılırken, uzun süredir ilk
kez dış kredi alındı. Gençler
arasındaki işsizliğin yüzde 30'a
dayandığı ve toplumsal gerilimden
endişe edilen bu dönemde 30
yaşındaki Veliaht Prensi
Muhammed bin Selman, şapkadan
iki yeni plan çıkardı: Aramco'nun
özelleştirilmesi ve 2 trilyon dolarlık
dev fon projesi.
1 NUMARALI HALKA ARZ
Vizyon 2030'un en dikkat çeken ve
tartışmalı unsuru Suudi Arabistan
devlet petrol şirketi Aramco'nun
halka arzı. Dünyanın en büyük
enerji şirketi olan Aramco,
hisselerinin yüzde 5'ini New York'ta
halka arz etmeyi planlıyor.
Aramco'nun değeri en muhafazakâr
tahminler ile 2.5 trilyon dolar
olarak hesaplanıyor. Bu hesaplama
dikkate alındığında, yüzde 5
hissenin halka arz büyüklüğü 125
milyar dolar olabilir. Günlük 12
milyon varil petrol pompalama
kapasitesine sahip şirket, bu
anlamda en yakın rakibini ikiye
katlıyor. Ayrıca Arabistan, petrol
çıkarmanın en ucuz olduğu ülkeler
arasında yer alıyor. Şeffaflık
anlamında dünyanın en kapalı
şirketlerinden biri olan Aramco'nun,
halka arz sayesinde daha açık
olması ve sonuçlarını düzenli olarak
kamuoyu ile paylaşması da
hedefler arasında. Aramco'nun 260
milyar varil olduğu açıklanan ham
petrol rezervi ise Exxon'a ait
rezervlerin hemen hemen 10 katı
büyüklüğe tekabül ediyor.
Bloomberg'de yer alan habere göre,
önümüzdeki altı ayda Aramco ve
iştiraklerinin nasıl halka arz
edileceği ayrı bir program
açıklanacak.
2 TRİLYON DOLARLIK FON
OLUŞTURULACAK
Ülke kaynaklarının
çeşitlendirilmesini hedefleyen
Riyad, bu amaçla 2 trilyon dolarlık
kraliyet bütçe fonunu oluşturacak.
Petrol devi Aramco varlıklarının
eklenmesiyle zaman içerisinde
fonun 2 trilyon doları aşkın varlığa
sahip olması öngörülürken; bu
Google, Apple, Microsoft ve
Berkshire Hathaway'den oluşan
dünyanın en büyük dört halka açık
şirketinin toplamını satın almaya
yetecek değere karşılık geliyor.
Suudi Arabistan, fonla dünyanın
dört bir yanında çeşitli yatırımlar
yapacak. Merkezi Kral Abdullah
Finans Bölgesi'nde olması
planlanan dev fonun, petrol dışı
varlıklarla çeşitlendirme yaparak,
Krallığın bugünkü petrol
bağımlılığını azaltmayı garantiye
alması hedefleniyor. Ulusal Varlık
Fonu Enstitüsü'ne göre, 847 milyar
dolarlık değeri ile bugün ulusal
varlık fonları içinde dünyanın en
büyüğü Norveç Emekli Sandığı.
Kraliyet Fonu, 2 trilyon dolar ile
dünyanın en büyük fonu olabilir.
Vizyon 2030'da, lüks ürünler, tütün
ve gazlı içeceklerin satışına ek
ücretler getirilmesi, Suudi
sermayesinin küresel piyasalarda
daha hızlı dolaşması, eğitim
sisteminde reform yapılması ve
yabancılar için Green card benzeri
bir program çıkarılması gibi adımlar
da öngörülüyor.
PR TAKTİĞİ Mİ?
Independent gazetesi, Suudilerin
ekonomiyi petrolden uzaklaştırma
ve modernleşme çabalarının "PR
taktiği" olduğunu savunan
makalesinde, "Yıllardır petrol
analistleri Suudi rezervlerinin
Krallığın iddia ettiği seviyede
olmadığını ima ediyor. Riyad'daki
ABD elçiliğinin, Suudi petrol
rezervlerinin inanmamızı
istediklerinden yüzde 40 daha az
olabileceğine yönelik Washington'a
yaptığı uyarı Wikileaks'te ortaya
çıkmıştı. Bunun kaynağı da
Aramco'nun petrol arama eski
Başkanı Sedat el-Huseyni'ydi"
ifadeleri yer aldı. Makalede,
Washington Post'un bir haberine
de atıfta bulunularak, Suudilerin
Washington'daki en iyi hukuk,
lobicilik ve halkla ilişkiler
şirketlerine ülkeye yabancı yatırım
çekmek için milyonlarca dolar
harcadığı anımsatıldı.
m.haberler.com
