- 12 Temmuz 2006
- 35.016
- 30.372
- 60
Sofra düzeniyle servisin iyi olması, mideden kalbe giden yol olan yemeğin başarısında önemli bir rol oynar. Yemek ne kadar dikkatli hazırlanırsa hazırlansın, sofra düzeni ve serviste görülecek hatalar, harcanan tüm çabaları boşa çıkaracağı gibi yemeğin tadını da kaçırabilir. Güzel hazırlanmış bir sofra ve başarılı bir servisin, mütevazı bir yemeği bile farklı ve zevkli bir hale getireceği kuşkusuzdur.
Sofra düzeni ve servis, bu işi yalnızca belirli ilkelere ve kurallara uygun olarak hazırlamak ve uygulamak şeklinde anlaşılmamalıdır. Bu iki olgu, aynı zamanda bir dünya görüşünün, kültür düzeyi ve yaşama biçiminin belirlediği bir ortamı oluşturma sanatıdır. Gerek aile içinde, gerek yakın arkadaşlar arasında ve gerekse iş ya da görev ilişkilerinin neden olduğu yemeklerde, sofra düzeni ve servis, yaşama verilen değeri gösteren, karşılıklı ilgi ve anlayışı doğuran ve geliştiren unsurlar olarak önem taşır. Bütün bunların sonucunda, aile bireyleri yemek saatlerini çekici ve zevkli bulmaya, en sade yemekten bir tat almaya başlarlar. Çocuklar, düzenli ve uyumlu bir sofra-servisin anlamını önce ailede görecek, sofraya saygılı olma ve davranışlara dikkat etmenin önemini öğreneceklerdir. Öte yandan konuklar için evde yorucu bir sofra hazırlamak yerine onları bir lokantada ağırlamak daha kolay olmakla birlikte, evde verilecek bir yemeğin daha içten, daha yakın bir hava yaratacağı unutulmamalıdır.İlkinin masrafı göz önüne alınmasa bile, bu, evde konuk ağırlamanın anlamına hiçbir zaman varamaz.
Yemek odasıyla masanın düzenlenmesini, yemek listesinin belirli bir plana göre hazırlanmasını ve uygulanmasını bir bütün olarak ele almak gerekir. Bu unsurlardan birine önem verilmemesi ya da herhangi birindeki aksama, sofra düzeni ve servisin tümüyle aksamasına neden olacaktır. Bu nedenle yemek masasının düzenlenmesi ve servisin yapılması birbirinden ayrılmayan bir bütün olarak ele alınmalıdır.
AİLE SOFRASI
Ailelerde yemek saati, ailenin bütün bireylerinin bir araya geldiği, önemli bir zaman dilimidir. Düzenli bir yemek masası, bireylerin davranışları yanında, aile içi düzeni de etkiler. Aslında aile için öngörülen sofrayla konuklar için düşünüleni arasında anlam farkı değil yalnızca biçim farkı vardır. Bu nedenle ailenize hazırladığınız sofraya da konuklara gösterdiğiniz özeni göstermeli, baştan savma ve gelişigüzel davranmamalısınız.
Her ailenin kendine özgü bir sofrası ve servis alışkanlığı vardır. Bu alışkanlığı;
Ailenin ekonomik imkanları yanında bireylerin yaşları ve çalışma şartları da belirler. Genellikle kahvaltıyla, öğle ve akşam yemekleri, çalışma zamanlarının elverdiği ölçüde bir arada yenilir. İş ve okul saatlerinin farklı olması, kahvaltının değişik zamanlarda yapılmasına, öğle yemeğinde eve gelme imkanının bulunmaması, dışarıda yemek yeme zorunluluğuna yol açar. Aile için hazırlanan sofranın önem anlaşılmalı, eğer öğle yemeklerini birlikte yemek için engeller varsa, sabah kahvaltılarıyla akşam yemeklerinde bir arada olmaya özen gösterilmelidir. Düzenli bir sofra ve iyi bir servis aile bireylerinde birlikte yemek yeme alışkanlığını yaratır. Bu düzen oluşturulmazsa, fertler kendileri, gelişigüzel sofra kuracaklar, hızla kahvaltı yapıp yemek yiyecekler veya öğünleri ayaküstü geçiştirecekler, böylece sofra alışkanlığı ile beraber beslenme alışkanlığı da zedelenecektir.
Günümüzde aileler genellikle yemek odalarını kullanmaktan çok, mutfakta hazırlanan bir sofrada ya da banko raflarda yemek yemeyi tercih ediyorlar. Bu çabuk ve pratik bir servis anlayışının yaygınlaşmasına, belki de yemek odasında uzun uzun sofra hazırlayıp servis yapmanın güçlükleri neden olmaktadır. Ancak çabukluk ve pratiklik düşüncesi, sofra düzenine gösterilmesi gereken önemi olumsuz yönde etkilememeli ve yemek odasının yalnızca konuklar için açılacağı düşüncesi aile içinde yerleştirilmemelidir.
İster yemek odasında ister mutfakta olsun, yemek masalarının düzenlenmesine eşit ölçüde önem verilmelidir. Yemek masasının hazırlanmasında ilk akla gelen unsur, aşağıdaki bölümlerde de anlatılacağı gibi masa örtüsü olmakla birlikte, özellikle mutfaklardaki yemek masaları veya banko raflar kolayca temizlenme olanağı verecek biçimde düşünülmeli, üzerleri lake, formika, muşamba gibi sentetik ve kolay temizlenebilir maddeyle kaplanmalıdır. Böylece aile sofrasında ayrıca bir masa örtüsü kullanmaya gerek kalmayacaktır. Mutfak hizmetlerinde yardımcısı olmayan ev kadınları için işleri kolaylaştıracak uygun bir masa düşünülebilir.
Mutfakta yemek yemeyi tercih eden aileler, zamanlarının büyük bir bölümünün geçtiği bu yere yemek odasına gösterdikleri önemi ve özeni göstermelidirler. Düzensizlik, dağınıklık, bulaşıklar ve yemek kokuları, rahat yemek yemeyi engelleyecek, hatta iştahı kaçıracaktır.
Masa örtüsü ve kumaş peçetelerin kullanılmasının gerekmediği günlük yemeklerde tabak, bardak ve diğer gereçlerin dikkatle yerleştirilmesi ve basit süslemelerle yemeğin rahat ve zevkli yenmesini sağlayabilirsiniz. Bu tür hazırlıkların lüks olması gerekmez. Sade bir çiçek, beyaz ya da renkli kağıt peçeteler ve düzenlemeye gösterilen özen aile sofrası için yeterlidir.
Yemek yemeyi rahat ve zevkli hale getirecek bir masa sofra düzenlemesinin en önemli unsurlarından biridir. Sıkışık,davranışlarda rahatsızlık hissedilen bir yemek herkes için yorucu ve sıkıcıdır. Bu nedenle yemek masasında , bütün aile bireylerinin rahat edeceği yerler önceden belirlenmelidir. Böylece genellikle herkes aynı yerde yemek yeme alışkanlığı edinir. Bu, rahatlığı sağlama yanında, bireylere gösterilen ilgi ve değeri de ortaya koyacaktır.
MASA DÜZENLEMESİ
Bir yemek masasına önce dikkatle örtü altlığı yerleştirilir. Örtünün katları tam masanın ortasına gelecek şekilde yayılmalıdır. Masanın düzenlenmesi iki şekilde planlanır:
• Masa çevresi, yemek tabakları ve diğer sofra araçlarının yerleştirileceği yer.
• Masa ortası, masa süslemesinde yararlanılacak alan.
Düzenlemede, masanın ortasının ya da çevresinin ele alınmasında kesin bir önceliğe gerek yoktur. Ancak yemeğin özelliklerine göre masanın ortası çevresinin düzenlenmesinden sonra belirleneceğinden çevreye öncelik verilmesi uygun olabilir.
Masa çevresinin düzenlenmesine yemek tabaklarının yerleştirilmesiyle başlanır. Yemek tabağı, masaya oturacak kimsenin tam önüne gelecek şekilde, masa kenarından 2,5 cm ya da başparmağın ilk boğumu kadar uzağa konur. Yenilecek yemek adedi kadar tabağın üst üste konulmasına gerek yoktur. Yemek listesinde çorba varsa, yemek tabağının üzerine çorba tabağı konulabileceği gibi, çorba tabağının yalnız başına konulması da mümkündür.
Tabağın sol tarafına çatal, sağ tarafına bıçak, eğer çorba içilecekse bıçağın sağ tarafına da kaşık konur. Çatal, bıçak ve kaşık tabakla aynı hizada, sapları oturan kimseye doğru duracak şekilde yerleştirilir.
Yemek listesinde bulunan yemeklerin çeşit ve miktarına göre tabağın sol tarafına yerleştirilecek çatal ve sağ tarafına yerleştirilecek bıçak ve kaşığın miktarları saptanır. Örneğin çatalla yenilecek birden fazla yemek düşünülmüşse, yemek adedi kadar çatal yerleştirilir. İlk yemek balıksa, çatalların en soluna bir de balık çatalı konulmalıdır. Buna uygun şekilde bıçakların sağına da balık bıçağı yerleştirilir. Eğer yemek listesinde çorba yoksa, kaşık yerleştirilmesine gerek yoktur. Çatal, bıçak ve kaşıklar, tabaktan uzak ve dağınık olmaksızın, her konuğun yemek servislerini diğerlerinden ayırt edebilmesine olanak sağlayacak şekilde özenle konulmalıdır.
Yemek tabağının sol ön yanına salata tabağı, tam ön tarafına ise tatlı kaşığı ve çatalı konur. Tatlı için çatal ve kaşığın önceden yerleştirilmesi kesin bir kural değildir. Bu servis, tatlının sunulduğu sırada da yapılabilir. Öte yandan sunulacak çerez arasında tereyağı da varsa salata tabağının ön tarafına bu besin maddesi için bir tabak konulabileceği gibi, salata tabağından da yararlanılabilir. Tereyağı tabağının içine tereyağı bıçağıyla ekmek konulmalı ve servis sonunda kaldırılmalıdır. Eğer tereyağı servisi için salata tabağından yararlanılmışsa, yerine yeniden bir salata tabağı yerleştirilmelidir.
Yemek tabağının ön tarafına ise, yemekte alınacak içeceklerin cinsine göre uygun bardaklar yerleştirilir. Her içecek için masada ayrı bir bardağın bulundurulması geleneği terk edilmekle birlikte, bugün genellikle masada su bardağı, beyaz ve kırmızı şaraplar için olmakla birlikte bugün üç bardak yerleştirilmektedir. Yemekte rakı sunulması halinde, su bardağının sağına rakı kadehi konur ve şarap bardakları kaldırılır. Bardakların yerleştirilmesinde, en büyük bardak olan su bardağı sol tarafa konularak, diğerleri aynı sıra üzerinde yan yana dizilir. Ya da yarım bir yuvarlak oluşturacak biçimde yerleştirilir. İştah açıcı içkiler, genellikle masaya oturulmadan önce alınır. Servis başlamadan, masaya oturduktan sonra iştah açıcı içki verilmesi halinde, su bardağının sağına içkinin türüne uygun bir bardak daha konulabilir.
Peçete, yemek tabağının soluna ya da yemek tabağının içine konur. Tuzluk ve biberlik, oturanların rahatça uzanabilecekleri mesafede bulundurulmalı, imkanlar oranında iki servis arasına yerleştirilmelidir. Masaya konacak tuzluk ve biberlikler dolu ve nemlenmemiş olmalı, ayrıca sigara içenler için masa da tabla da bulundurulmalıdır.
kaynak:kaymakforum.com
Sofra düzeni ve servis, bu işi yalnızca belirli ilkelere ve kurallara uygun olarak hazırlamak ve uygulamak şeklinde anlaşılmamalıdır. Bu iki olgu, aynı zamanda bir dünya görüşünün, kültür düzeyi ve yaşama biçiminin belirlediği bir ortamı oluşturma sanatıdır. Gerek aile içinde, gerek yakın arkadaşlar arasında ve gerekse iş ya da görev ilişkilerinin neden olduğu yemeklerde, sofra düzeni ve servis, yaşama verilen değeri gösteren, karşılıklı ilgi ve anlayışı doğuran ve geliştiren unsurlar olarak önem taşır. Bütün bunların sonucunda, aile bireyleri yemek saatlerini çekici ve zevkli bulmaya, en sade yemekten bir tat almaya başlarlar. Çocuklar, düzenli ve uyumlu bir sofra-servisin anlamını önce ailede görecek, sofraya saygılı olma ve davranışlara dikkat etmenin önemini öğreneceklerdir. Öte yandan konuklar için evde yorucu bir sofra hazırlamak yerine onları bir lokantada ağırlamak daha kolay olmakla birlikte, evde verilecek bir yemeğin daha içten, daha yakın bir hava yaratacağı unutulmamalıdır.İlkinin masrafı göz önüne alınmasa bile, bu, evde konuk ağırlamanın anlamına hiçbir zaman varamaz.
Yemek odasıyla masanın düzenlenmesini, yemek listesinin belirli bir plana göre hazırlanmasını ve uygulanmasını bir bütün olarak ele almak gerekir. Bu unsurlardan birine önem verilmemesi ya da herhangi birindeki aksama, sofra düzeni ve servisin tümüyle aksamasına neden olacaktır. Bu nedenle yemek masasının düzenlenmesi ve servisin yapılması birbirinden ayrılmayan bir bütün olarak ele alınmalıdır.
AİLE SOFRASI
Ailelerde yemek saati, ailenin bütün bireylerinin bir araya geldiği, önemli bir zaman dilimidir. Düzenli bir yemek masası, bireylerin davranışları yanında, aile içi düzeni de etkiler. Aslında aile için öngörülen sofrayla konuklar için düşünüleni arasında anlam farkı değil yalnızca biçim farkı vardır. Bu nedenle ailenize hazırladığınız sofraya da konuklara gösterdiğiniz özeni göstermeli, baştan savma ve gelişigüzel davranmamalısınız.
Her ailenin kendine özgü bir sofrası ve servis alışkanlığı vardır. Bu alışkanlığı;
Ailenin ekonomik imkanları yanında bireylerin yaşları ve çalışma şartları da belirler. Genellikle kahvaltıyla, öğle ve akşam yemekleri, çalışma zamanlarının elverdiği ölçüde bir arada yenilir. İş ve okul saatlerinin farklı olması, kahvaltının değişik zamanlarda yapılmasına, öğle yemeğinde eve gelme imkanının bulunmaması, dışarıda yemek yeme zorunluluğuna yol açar. Aile için hazırlanan sofranın önem anlaşılmalı, eğer öğle yemeklerini birlikte yemek için engeller varsa, sabah kahvaltılarıyla akşam yemeklerinde bir arada olmaya özen gösterilmelidir. Düzenli bir sofra ve iyi bir servis aile bireylerinde birlikte yemek yeme alışkanlığını yaratır. Bu düzen oluşturulmazsa, fertler kendileri, gelişigüzel sofra kuracaklar, hızla kahvaltı yapıp yemek yiyecekler veya öğünleri ayaküstü geçiştirecekler, böylece sofra alışkanlığı ile beraber beslenme alışkanlığı da zedelenecektir.
Günümüzde aileler genellikle yemek odalarını kullanmaktan çok, mutfakta hazırlanan bir sofrada ya da banko raflarda yemek yemeyi tercih ediyorlar. Bu çabuk ve pratik bir servis anlayışının yaygınlaşmasına, belki de yemek odasında uzun uzun sofra hazırlayıp servis yapmanın güçlükleri neden olmaktadır. Ancak çabukluk ve pratiklik düşüncesi, sofra düzenine gösterilmesi gereken önemi olumsuz yönde etkilememeli ve yemek odasının yalnızca konuklar için açılacağı düşüncesi aile içinde yerleştirilmemelidir.
İster yemek odasında ister mutfakta olsun, yemek masalarının düzenlenmesine eşit ölçüde önem verilmelidir. Yemek masasının hazırlanmasında ilk akla gelen unsur, aşağıdaki bölümlerde de anlatılacağı gibi masa örtüsü olmakla birlikte, özellikle mutfaklardaki yemek masaları veya banko raflar kolayca temizlenme olanağı verecek biçimde düşünülmeli, üzerleri lake, formika, muşamba gibi sentetik ve kolay temizlenebilir maddeyle kaplanmalıdır. Böylece aile sofrasında ayrıca bir masa örtüsü kullanmaya gerek kalmayacaktır. Mutfak hizmetlerinde yardımcısı olmayan ev kadınları için işleri kolaylaştıracak uygun bir masa düşünülebilir.
Mutfakta yemek yemeyi tercih eden aileler, zamanlarının büyük bir bölümünün geçtiği bu yere yemek odasına gösterdikleri önemi ve özeni göstermelidirler. Düzensizlik, dağınıklık, bulaşıklar ve yemek kokuları, rahat yemek yemeyi engelleyecek, hatta iştahı kaçıracaktır.
Masa örtüsü ve kumaş peçetelerin kullanılmasının gerekmediği günlük yemeklerde tabak, bardak ve diğer gereçlerin dikkatle yerleştirilmesi ve basit süslemelerle yemeğin rahat ve zevkli yenmesini sağlayabilirsiniz. Bu tür hazırlıkların lüks olması gerekmez. Sade bir çiçek, beyaz ya da renkli kağıt peçeteler ve düzenlemeye gösterilen özen aile sofrası için yeterlidir.
Yemek yemeyi rahat ve zevkli hale getirecek bir masa sofra düzenlemesinin en önemli unsurlarından biridir. Sıkışık,davranışlarda rahatsızlık hissedilen bir yemek herkes için yorucu ve sıkıcıdır. Bu nedenle yemek masasında , bütün aile bireylerinin rahat edeceği yerler önceden belirlenmelidir. Böylece genellikle herkes aynı yerde yemek yeme alışkanlığı edinir. Bu, rahatlığı sağlama yanında, bireylere gösterilen ilgi ve değeri de ortaya koyacaktır.
MASA DÜZENLEMESİ
Bir yemek masasına önce dikkatle örtü altlığı yerleştirilir. Örtünün katları tam masanın ortasına gelecek şekilde yayılmalıdır. Masanın düzenlenmesi iki şekilde planlanır:
• Masa çevresi, yemek tabakları ve diğer sofra araçlarının yerleştirileceği yer.
• Masa ortası, masa süslemesinde yararlanılacak alan.
Düzenlemede, masanın ortasının ya da çevresinin ele alınmasında kesin bir önceliğe gerek yoktur. Ancak yemeğin özelliklerine göre masanın ortası çevresinin düzenlenmesinden sonra belirleneceğinden çevreye öncelik verilmesi uygun olabilir.
Masa çevresinin düzenlenmesine yemek tabaklarının yerleştirilmesiyle başlanır. Yemek tabağı, masaya oturacak kimsenin tam önüne gelecek şekilde, masa kenarından 2,5 cm ya da başparmağın ilk boğumu kadar uzağa konur. Yenilecek yemek adedi kadar tabağın üst üste konulmasına gerek yoktur. Yemek listesinde çorba varsa, yemek tabağının üzerine çorba tabağı konulabileceği gibi, çorba tabağının yalnız başına konulması da mümkündür.
Tabağın sol tarafına çatal, sağ tarafına bıçak, eğer çorba içilecekse bıçağın sağ tarafına da kaşık konur. Çatal, bıçak ve kaşık tabakla aynı hizada, sapları oturan kimseye doğru duracak şekilde yerleştirilir.
Yemek listesinde bulunan yemeklerin çeşit ve miktarına göre tabağın sol tarafına yerleştirilecek çatal ve sağ tarafına yerleştirilecek bıçak ve kaşığın miktarları saptanır. Örneğin çatalla yenilecek birden fazla yemek düşünülmüşse, yemek adedi kadar çatal yerleştirilir. İlk yemek balıksa, çatalların en soluna bir de balık çatalı konulmalıdır. Buna uygun şekilde bıçakların sağına da balık bıçağı yerleştirilir. Eğer yemek listesinde çorba yoksa, kaşık yerleştirilmesine gerek yoktur. Çatal, bıçak ve kaşıklar, tabaktan uzak ve dağınık olmaksızın, her konuğun yemek servislerini diğerlerinden ayırt edebilmesine olanak sağlayacak şekilde özenle konulmalıdır.
Yemek tabağının sol ön yanına salata tabağı, tam ön tarafına ise tatlı kaşığı ve çatalı konur. Tatlı için çatal ve kaşığın önceden yerleştirilmesi kesin bir kural değildir. Bu servis, tatlının sunulduğu sırada da yapılabilir. Öte yandan sunulacak çerez arasında tereyağı da varsa salata tabağının ön tarafına bu besin maddesi için bir tabak konulabileceği gibi, salata tabağından da yararlanılabilir. Tereyağı tabağının içine tereyağı bıçağıyla ekmek konulmalı ve servis sonunda kaldırılmalıdır. Eğer tereyağı servisi için salata tabağından yararlanılmışsa, yerine yeniden bir salata tabağı yerleştirilmelidir.
Yemek tabağının ön tarafına ise, yemekte alınacak içeceklerin cinsine göre uygun bardaklar yerleştirilir. Her içecek için masada ayrı bir bardağın bulundurulması geleneği terk edilmekle birlikte, bugün genellikle masada su bardağı, beyaz ve kırmızı şaraplar için olmakla birlikte bugün üç bardak yerleştirilmektedir. Yemekte rakı sunulması halinde, su bardağının sağına rakı kadehi konur ve şarap bardakları kaldırılır. Bardakların yerleştirilmesinde, en büyük bardak olan su bardağı sol tarafa konularak, diğerleri aynı sıra üzerinde yan yana dizilir. Ya da yarım bir yuvarlak oluşturacak biçimde yerleştirilir. İştah açıcı içkiler, genellikle masaya oturulmadan önce alınır. Servis başlamadan, masaya oturduktan sonra iştah açıcı içki verilmesi halinde, su bardağının sağına içkinin türüne uygun bir bardak daha konulabilir.
Peçete, yemek tabağının soluna ya da yemek tabağının içine konur. Tuzluk ve biberlik, oturanların rahatça uzanabilecekleri mesafede bulundurulmalı, imkanlar oranında iki servis arasına yerleştirilmelidir. Masaya konacak tuzluk ve biberlikler dolu ve nemlenmemiş olmalı, ayrıca sigara içenler için masa da tabla da bulundurulmalıdır.
kaynak:kaymakforum.com
Son düzenleme:
