Salep nedir? Faydaları nelerdir?

Salep, salepgiller familyasına ait olan Orchis, Ophyris, Serapias, Platanthera, Dactylorhiza gibi orkide türlerinin yumrularına verilen ortak isimdir. Bu bitkilerin toprak altında iki yumrusu bulunur. Anadoluda sahlep, daha çok Orchis ve Ophyrus türlerinden yapılır. Bu bitki değişik türleri ile birlikte ülkemizde hemen her yerde yetişir. Ülkemizde daha çok, Orchis Anatolica ( Anadolu salepi ) türü yetişir. Ülkemizde; çamçiçeği gibi isimlerle de anılır. İngilizcede sahlep olarak bilinir.

Salep Nasıl Üretilir?
Bitki çiçek halindeyken, toprak altındaki yumrulardan yan vaziyette olanlar alınarak su ile temizleme işlemine geçilir, daha sonra kurutularak ezilir ve toz haline getirilir.

Salebin Faydaları Neledir?
Müshilaj özelliği olan bir bitkidir. Müshil özelliği olan besinler, su ile şişip akışkanlık kazanarak bağırsaklardan geçer ve bu özellikleri nedeni ile kabızlık giderici olarak bilinirler.

Halk arasında genel inanışa göre sahlebin faydaları arasında;

Göğsü yumuşatması ve bu sebeple öksürüğe faydalı olması, balgam söktürmesi vs. sayılmıştır. Ayrıca hemoroid ( basur ) şikayetine karşı rahatlama sağlaması, kalbe ve vücuda güç vermesi, bedeni ısıtıcı özelliğinin olması, afrodizyak ( cinsel gücü arttırması ) sayılmıştır. Ayrıca salepin faydaları arasında tok tutucu etkisi de sayılmıştır. Hem bağırsak çalıştırıcı hem de tok tutucu etkisi ile diyet yapanlar tarafından tercih edilebilmektedir.

Ayrıca sahlep sıcak olarak içildiğinde genel olarak tarçın ile birlikte servis edilir. Tarçın’ın kan şekerini dengeleyici faktörlerinin de sağlık açısından faydaları bulunmaktadır.

Sahlep Nasıl Kullanılır?
Sahlep, özellikle sıcak bir içecek olarak oldukça popüler bir içecektir. Ayrıca, Maraş dondurmasının temel maddelerinden birisidir. Maraş dondurması yapımında kullanılan salep bitkisi özel bir salep türüdür ve Kahramanmaraş ilimizde ve çevresinde yetiştiği söylenir. Sahlep aynı zamanda bazı tatlıların yapımında da kullanılır.

Salep Tarifi ( 3 Kişilik )
Malzemeler

3 su bardağı soğuk süt
Yarım yemek kaşığı toz salep
3-4 tatlı kaşığı toz şeker
Üzeri için
1 çay kaşığı tarçın
İsteğe göre irice dövülmüş fındık
İsteğe göre vanilya

Salebin Yapılışı
Şeker, sahlep ve toz süt bir tencere aktarılır, karışım koyulaşıncaya kadar hafif ateşte kaynatılır. Koyulaştıktan sonra bardaklara aktarılır ve üzeri süslenerek servis edilir.

Toz salebi, toz şekeri ve soğuk sütü derin bir tencereye aktarın.

Not: Hazır satılan, salep paketlerinin içeriğini iyi okumak gerekir. Hazır paketlerde bu bitkinin oranı bazen çok az olabilmekte geri kalanı ise nişasta ve diğer katkı maddeleri bulunmaktadır. Bu nedenle alırken bu hususlara dikkat etmek gerekir. Hakiki salebin kilosu 400-500 liradan fazladır. Bir diğer husus, ülkemize özgü bu orkide çeşididin nesli hızla tükenmektedir nedeni ise salep orkidesinin dondurma vs. yapımından kullanıldığından doğadan toplanması ve bu nedenle sayısının azalmasıdır. Sahlep bitkisinin insan eliyle yetiştirilmesi pek mümkün değildir. Ayrıca bu bitkinin ihracatı ise bu nedenlerle yasaklanmıştır. Son yıllarda sahlep bitkisinin kullanıldığı yerlere alternatif olarak konyak bitkisi yetiştirilmeye başlanmış ve bu nedenle sahlebin neslinin korunması amaçlanmıştır.

Afiyet Olsun…