googleye sordum
Baharın mis kokulu çiçekleri
Fotoğraf Galerisi için tıklayın
Bahçe demek, yeşil demek, çiçek demek, renk demek... Baharın kapımızı çaldığı şu günlerde özlemle beklediğimiz bahçeye kavuşuyoruz artık.
Hava koşullarının izin verdiği her an bahçede alacağız soluğu ve doyasıya nefes alacağız. Her insanın, her evin, her anının bir kokusu vardır. Tabii bahçenin de... Doğa öyle güzel hediyeler veriyor ki bize, yeter ki onları görmesini ve seçmesini bilelim. Bitkilerin kendine has kokuları vardır. Ama bazıları var ki, kokularıyla çalıyorlar yüreğimizi ilk olarak.
Beyaz zambak - Lilium
Soğanlı bir bitkidir. 100'e yakın türü vardır, bazıları çok hoş kokuludur. Çiçekleri beyaz ve genellikle huni şeklindedir. 50-150 santimetre arasında boylanma yapar. Organik maddece zengin, geçirgen, humuslu ve nemli toprakta sağlıklı gelişir. Bahçenizin güneş ya da yarı gölge bir alanı onun için idealdir. Ağustosta soğanlar üzerindeki küçük dişleri bölerek çoğaltabilirsiniz. İlk sene çiçek vermez, korunaklı bir yerde tutulması gerekir. İkinci sene, yazdan sonbahara kadar çiçeklerini seyredebilirsiniz. Çiçek tarhlarına, bodur ağaç ve çalıların yakınlarına dikildiğinde şık görünür. Çok fazla su istemez. Toprağını elinizle kontrol ederek sulama yapın. Haftada iki kere yapılan sulama onu mutlu etmeye yeter. Dayanıklıdır ama ilk yıllarında ilkbahar donlarından etkilenebilir, bu nedenle kapalı bir alana almanız doğru olur. Kesme çiçek olarak evinize de almayı unutmayı n; özellikle hoş kokulu türleri havanızı değiştirir.
Nergis - Narcissus
Kokusu baş döndürücü bir diğer soğanlı bitki de nergistir. Organik maddece zengin, nemli ve kumlu toprakta mutlu olur. Toprağın geçirgen olmasına dikkat etmelisiniz. Sonbahar-kış aylarında soğanını toprağa dikin. Mart ayında çiçekleriyle tanışacaksınız. Çiçekli haliyle baharda da dikim yapabilirsiniz. Dikimi yapacağınız çukurun büyüklüğü, soğanınızın 2-3 katı büyüklüğünde olmalıdır. Yağmursuz bir günde, toprak kuruduktan sonra çapaladığınız ve düzleştirdiğiniz bir alan onun için uygun olacaktır. Dikimden önce çevresindeki yabani otları mutlaka temizleyin. Güneş ya da yarı gölgede sağlıklı gelişir. Çiçekleri solduktan sonra üzerinde bırakmayın, kesin ve kesme çiçek olarak evinize taşıyın. Çiçeklenme sona erdikten sonra sulamayı tamamen kesin. Böylece gelecek sene için güç toplar. Dayanıklı bir bitkidir. Potasyum ve fosforca zengin gübre onu daha da güçlendirir. Kuruyan çiçekleriyle çay ve tentür yapabilirsiniz.
Dağ lalesi - Anemon
Taze, humusça zengin ve geçirgen topraktan hoşlanır. 120 türü vardır. Bazı türlerinin soğansı bir yumrusu, bazılarının kök sapı vardır. Doğada yabani olarak da yetişir. Özellikle Ege bölgesinde yaygın olarak bulunan bir bitkidir. Bazı türleri yıldız çiçeklerini andırır. Siz de üretmek istiyorsanız, sonbahar en ideal mevsimdir. Küçük yumrularını bir gece suda bekletin ve daha sonra verimli ve geçirgen toprağa dikin. En sağlıklı gelişimi taze ve humusça zengin toprakta gösterir. Türlerine göre farklılık gösterse de genel olarak dayanıklı bir çiçektir. Yarı gölge ve güneş gören alanlarda yetişmesini sağlayın. Çiçekleriyle mart, mayıs aylarında buluşabilirsiniz. 15 santimetreye kadar boylanma yapabilir.
Kraliyet - halısı Alyssum
Yayılarak büyüdüğü için bahçeyi halı gibi kaplar. Adını da bu özelliğinden alır. Sadece beyaz değil, lila ve mavi-mor türleri de vardır. Yaklaşık 10-25 santimetreye kadar boylanabilir. Çevresine 20-30 santimetre yayılır. Tohumlarını nisan-mayıs aylarında ekebilirsiniz. Çiçekleri haziranda açar. Bitki eğer çok fazla yayılma gösterirse fidelerini makasla kırpın. Kolay yetişen bir bitkidir. Geçirgen her tür toprakta mutlu olur. Ama kireçli topraklarda yetiştirirseniz daha sağlıklı olur. Ilıman iklim seven türleri, çok soğuk bölgeler dışında ülkemizin hemen her yerinde yetişebilir. Düzenli sulamayı unutmayın. Ancak aşırıya kaçmayın. Sağlıklı gelişim göstermesini istiyorsanız doğrudan güneş almasını sağlayın.
Gardenya - Gardenia jasminoides
Beyaz kokulu çiçekleriyle oldukça gösterişli bir bitkidir. Çin kökenli olan bu bitkinin kokusu aromatiktir ve bahçenizde kokusuyla dikkatleri üzerine çeker. Türlerine göre çiçeklenme dönemi değişir. Bahar aylarından sonbahara kadar çiçeklenir. İlk açtığında bembeyaz olan çiçekleri, zamanla kremsi sarıya dönüşür. Yaprakları, dalgalı parlak yeşildir. Üstleri daha koyu, altları daha mattır. Her dem yeşildir. 30 santimetre ile 2.5 metre arasında boylanabilir. Oval ve parlak olan yaprakları kalındır. Serin iklimlerde yarı gölgede yetiştirilse de aslında gölge ister. Ilıman sahil kesimlerinde dışarıda yetiştirdiğiniz bu bitkiyi diğer bölgelerde saksıda ve kış döneminde iç mekânda korumaya alın. Sıfır derecenin altında donar. Geçirgen, asit oranı yüksek ve aynı zamanda da organik maddece zengin toprakta yetiştirebilirsiniz. Toprak nemli kalıncaya kadar sulama yapabilirsiniz. Hafif asitli gübre vermeyi de ihmal etmeyin. Formunu bozan dağınık dalları ve solan çiçekleri budayın. Çelik alma yöntemiyle üretebilirsiniz.
Yasemin - Jasminum officinale
Yaz döneminde açan beyaz, narin çiçeklere sahiptir. Güzel kokusu sayesinde bahçelerin vazgeçilmezidir. Bodur, çalı ve sarmaşık olarak birçok türü vardır. Çiçekleri uzun süre dalları süsler. Ilıman iklimin hâkim olduğu yerlerde yetiştirilmesi çok daha kolaydır. Bahçelerin aranan bir bitkisidir. Işık isteği fazladır. Bahçenizde güneşli ya da yarı gölge alana dikebilirsiniz. Organik maddece zengin, toprakta sağlıklı gelişim gösterdiğini unutmayın. Toprak nemli kalacak şekilde sulama yapın. Aşırı sulamadan uzak durun. Duvarların dip kısımlarında ya da pergolalara sardırarak güzel bir görüntü oluşturabilirsiniz. Doğru budamayla çit görünümü de elde edebilirsiniz. Sert rüzgârlardan korumanı z gerekir. Korunaklı yerlere dikmeye özen gösterin. 15 günde bir sıvı çiçek gübresiyle, mutlu çiçeklere sahip olabilirsiniz. 20 santimetreden beş metreye kadar boylanabilir.
Gül - Rosa
Belki de herkesin tanıdığı tek bitkidir gül. Sadece bahçede değil, balkon ve teraslarda da rahatlıkla gelişir. Kokulu olan birçok türü vardır. Çok bakım istemez. Dayanıklıdır. 50-100 santimetre boylanma yapabilir. Fideleri için en uygun dikim zamanı, kış-ilkbahar arasıdır. Mayıs-ekim ayları arasında çiçeklidir. Kokulu türleri genellikle senede bir defa açar. 2-3 hafta boyunca çiçekli kalır. Çiçeklenmeden sonra, her üç haftada bir düzenli gübreleme yapın. Geçirgen, hafif killi toprakta mutlu olur. Kireçli topraktan hoşlanmaz. Kökleri derine gider, bu nedenle her gün sulamanıza gerek yok. Diplerini havuz şeklinde açın, çukuru, haftada 2-3 defa suyla doldurun, bu onun için yeterlidir. Aşırı yağmurdan koruyun. Yapraklarını güneşte sulamayın. Güneşi sever ama sıcak bir bölgede yaşıyorsanız bitkinizi yarı gölge bir alana dikin. Dikim derinliği 40-50 santimetre olmalıdır. Toprağa yerleştirdikten hemen sonra ve ocak-şubat aylarında budama yapmak gerekir.
Adaçayı - Salvia officinalis
Ateşçiçeği ailesinin bir üyesidir. Yaklaşık 900 türü vardır. Akdeniz yöresinin mutfaklarda kullanılan, sağlık deposu bitkilerindendir. Çok hoş bir kokusu vardır. Doğada yabani olarak da yetişir. Gümüşi-gri renkli yaprakları vardır. Mutfak otu olanlarının çiçekleri genelde pembe ve beyazdır. Bu güzel çiçekler haziran, temmuz aylarında açmaya başlar. Ondan nektar alan arılar, çok lezzetli bal verirler. Üretmesi ve yetiştirmesi kolay bir bitkidir. Tohumlarını drenajı iyi olan bir toprağa ekin ve ilk filizlerini vermeye başladığında, seyreltme yapmayı unutmayın. Soğuktan hoşlanmaz bu nedenle güneş gören bir alanda yetişmesini sağlayın. Kurutulmuş yapraklarını demleyerek içerseniz çok faydasını görürsünüz. Ancak iki dakikadan fazla kaynatmamaya özen gösterin. Boğaz enfeksiyonlarına, nezleye, öksürüğe ve sinir sistemine iyi gelir. Kuvvet verici bir bitkidir. İdrar ve ter söktürücü özellikleri vardır.
Hanımeli - Lonicera
Hafif limonsu kokusuyla insanı kendinden geçirebilir hanımeli. Bu nedenle en vazgeçilmez sarmaşıklardan biridir. Yaklaşık 180 türü vardır. Sağlıklı gelişim göstermesini istiyorsanız, yazları sıcak geçen bölgelerde yarı göle alanlarda yetiştirmeye özen gösterin. Soğuk iklime dayanıklı bir bitkidir. En kokulu türü L. Japonica'dır. Kavuniçi renkli olanıysa L.x brownii ya da L.x heckrotti, dekoratif ama kokusuz bir türdür. Tohumdan üretebileceğiniz gibi, ağustosta yapraklarını dökmeyen cinslerin yarı odunsu dallarından ya da yaz ve sonbaharda yapraklarını döken cinslerden otsu çelik alarak da üretebilirsiniz. Drenajı iyi olan her tür toprakta iyi gelişim gösterir. Dayanıklı bir bitkidir. Altı metreye kadar boylanma yapabilir. Budama istediğini unutmayın. Yaşlı dallarını keserseniz eskisinden çok daha fazla güçlenir. Sarılıcı bir bitki olduğu için duvar dipleri ve pergolalarda rahatlıkla kullanabilirsiniz.
Leylak - Syringa
Kokusu şarkılara ilham veren bir çalıdır leylak. Bir çalının bu kadar güzel olması çok rastlanan bir şey değildir aslında. Zeytingiller ailesinin üyesidir. Ilıman iklim sever. Altı metreye kadar boylanabilir. Genellikle mor salkımlar şeklinde oluşan çiçeklerin, beyaz ve pembe olanları da vardır. Bahar aylarında fidesini bahçeye dikebilirsiniz. Nisan-haziran arasında çiçeksiz dallarından çelik alarak çoğaltabilirsiniz. Çeliği kum ve üretim torfu karışımına batırın. Kasımda kökleri gelişmiş olacak, dikim yapabilirsiniz. Leylak, az nemli, geçirgen ve gübreli toprakta sağlıklı gelişir. Sulamayı kontrollü yapın, fazla su, çiçeklenmenin az olmasına neden olur. Yarı gölge bir alan onun için idealdir. Yüksek ağaç ve çalıların yakınına dikim yapmayın. Fazla gölgede kalmayı sevmez. Çok fazla budama yapmanıza gerek yok. Tamamı çiçeklenen dallarını kesmeniz yeterli olur. Bu dalları vazoya yerleştirerek evinizin de mis gibi kokmasını sağlayın. Böylelikle hem bahçenize hem de evinize bir iyilik yapmış olacaksınız.
Bezelye çiçeği - Lathyrus odoratus
Tek yıllık bir çiçektir. Hoş kokulu, kolay yetişen ve aynı zamanda tırmanıcı bir bitkidir. Birbirinden güzel, rengârenk çiçekleri bahçenizde ya da vazoda kesme çiçek olarak kullanabilirsiniz. Güneş sever. Bahçenizde bol ışık alan bir yeri ona ayırın. Dikim için ilk aşamada bahçenizde 50 santimetre derinliğinde çukurlar açın. Buralara gübre karışımı toprak ekledikten sonra fideleri yerleştirebilirsiniz. Bir çukurun içine üç fide yerleştirerek çok daha dolgun bir görüntü elde edersiniz. Dikimin ardından toprağı bastırarak, sıkıştırın. İlkbahar döneminde uzayan fidelerinize bir çubukla destek yapabilirsiniz. 1-2 metre boylanma yapar. Bildiğiniz bezelyenin aksine bu çiçeğin tohumları içeriğindeki neurotoxin nedeniyle zehirlidir. Bu nedenle yenmemelidir. Solmuş çiçekleri düzenli temizlemeyiyse ihmal etmeyin; böylece daha uzun süre çiçeklenme devam eder. Çiçeklenme döneminde bol sulama yapmayı unutmayın. Sümüklüböcek ve yaprak bitine karşı çok hassastır. Gerekli durumlarda ilaçlama yapın.
Delphinium elatum
Mavi ve mor renklerinin yanı sıra, pembe ve beyaz türlerine de rastlayabilirsiniz. Çiçekleri katmerli ya da yalınkat olabilir. Bir metreden fazla boylanma yapabilir bu nedenle diğer çiçeklerle birlikte diktiğinizde arka sıralarda olmasına özen gösterin. Özellikle çiçek tarhlarında kullanıldığında çok hoş bir görüntü ortaya çıkar. Küçük kaplara ektiğiniz tohumlarınızı asıl yerlerine eylülde alabilirsiniz. Çiçekleriyle mayıs ayında buluşabilirsiniz. Sağlıklı gelişim göstermesini istiyorsanız güneş ya da yarı gölge alanlarda yetiştirmeye özen gösterin. Nemli, geçirgen ve verimli topraklardan hoşlandığını unutmayın. Kumlu ve organik maddece zengin toprakta sağlıklı gelişir. Bir kez ektiğinizde tohumlarından her yıl çıkarlar. Delphinium fidelerini kış sonunda 30 santimetre aralık kalacak şekilde seyreltin. Çok yıllık türlerini yetiştirmek istiyorsanız, en ideal seçim fide halinde satın almaktır. Çünkü tohumdan yetiştirmek daha zordur. Sık sık sulanmak ister. Ancak sularken yapraklarını ıslatmayın. Bol güneşli ve havadar ortamlarda daha bir keyiflenir. Ülkemizin birçok bölgesinde rahatlıkla yetiştirebilirsiniz. Delphiniuma yılda birkaç kez çok amaçlı yapay gübre verebilirsiniz. O da size mis kokulu çiçeklerini versin.
Karanfil - Dianthus
Karanfiller süs ve kesme çiçek olarak bahçede yaygın olarak kullanılır. Birçok türe sahiptir. Mevsimlik, iki yıllık ve ömürlü olmak üzere 300'e yakın türü vardır. Minyatür olanları, kayalık bitkisi olarak da kullanılır. Hoş kokulu çiçekleri, zengin renk tonları, katmerli ya da yarı katmerli, alacalı çeşitleriyle oldukça göz alıcıdır. Bu cinse mensup çok yıllık bitkiler, ancak ilk 2-3 yıl boyunca kaliteli çiçeklenme yapar. Genellikle çelik alma yöntemi ve tohumla üretilir. Tohumdan yetiştirmek için nisan-mayıs ayında işe koyulmalısınız. Dikim kaplarına tohumları ekin. İlk sene zayıf bir çiçeklenme gösterir. İkinci yıl çok daha coşkulu çiçeklere sahip olursunuz. Sonraki yıllarda kalite düştüğü için fidelerin yenilenmesi gerekir. Asitli bahçe toprağında ve her tür iklimde yetiştirebilirsiniz. Çiçekleri solar solmaz, üzerinde bekletmeden kesin. Böylece açacak yeni çiçeklerin çok daha iri ve canlı olmasını sağlayabilirsiniz.
Sümbül - Hyacinthus
Akdeniz kökenli, soğanlı bir bitkidir. Osmanlı döneminde saray bahçelerinde sıkça kullanılırdı. Yabani olarak da yetişir. Tek bir gövde üzerinde iç içe geçmiş minik çiçeklerden oluşur. Sonbaharda dikilen soğanlar, ilkbahar başlarında açar. Biraz kumlu, geçirgen toprak onun için idealdir. Saksıda yetiştirecekseniz, drenaja çok dikkat edin. Fazla su, soğanları çürütür. Saksıya yerleştireceğiniz cam parçaları ve çakıl taşları geçirgenliği sağlar. Dayanıklıdır. Bahçedeyse soğukla baş edebilir, ama saksıda olanlar dondan korunmak ister. Güneş ya da yarı gölge bir alan onun için idealdir. 20-30 santimetreye kadar boylanabilir. Sonbahar sonları soğan dikimi için uygun zamandır. Üzerinde küf olmayan, sıkı ve sert soğan sağlıklıdır. Dikim yapacağınız çukurun, soğanın iki katı büyüklüğünde olmasına özen gösterin. Sivri uç yukarı gelecek şekilde dikim yapın. Aşırı sulamadan kaçının. Toprağın kurumasına da izin vermeyin. Her yıl yeni yavrular verir. Ayırma yöntemiyle yeni sümbüllere kavuşabilirsiniz. Mart başından itibaren çiçeklenir.
Frezya - Freesia
Iris ailesindendir. Limonu andıran hoş bir kokusu vardır. Güzel, parlak renklere sahip gösterişli çiçeklere sahiptir. Huni biçimindeki bu çiçekler, yapraksız ve tüysüz dalların üzerindedir. Yan yana dizili çiçekleri, bahar döneminde açar. Bu güzel süs bitkisini kesme çiçek olarak saksıda ya da bahçede yetiştirebilirsiniz. Güneşe bayılır. Sağlıklı gelişim göstermesi için ışık alan bir yere yerleştirebilirsiniz. Soğuğu ise sevmediğini unutmayın. Geçirgen, hafif ve aynı zamanda organik maddece zengin toprak tercih eder. Soğanlı bir bitkidir. Bahçenizde yetiştirmek için, soğanlarını bahar sonunda toprağa dikin. Beş santimetre derinliğe yerleştireceğiniz soğanların sivri kısmının üst tarafta kalmasına dikkat edin. Soğanları 10-15 santimetre aralıklarla yerleştirebilirsiniz. Düzenli sulamayı ihmal etmeyin. Çiçeklenme bittikten sonra soğanları dikkatlice sökün. Kuru kum içinde bahar dönemine kadar saklayın.