- 28 Mart 2012
- 8.170
- 2.003
Öğün atlamayın. Günlük alışılmış öğünlerinizi tüketmeye devam edin. Öğün atlamak veya hızlandırmak safra kesesi taşı riskini arttırabilir.
Haftanın birçok günü egzersiz yapın. Aktif olmayan bir yaşam tarzı safra kesesi taşı riskini arttırabilir. Bu nedenle fiziksel aktiviteleri düzenli olarak yapmaya özen gösterin. Eğer son zamanlarda aktif değilseniz, yavaş başlayın ve haftanın birkaç günü 30 dakika egzersiz yapın.
Yavaş kilo verin. Kilo vermek istiyorsanız yavaş davranın. Hızlı kilo kaybı safra kesesi taşı riskini arttırabilir. Haftada yarım veya bir kilo vermeyi hedefleyin.
Sağlıklı kilonuzu koruyun. Obezite ve aşırı kilo safra kesesi taşı riskini arttırır. Aldığınız kalori miktarını azaltarak ve fiziksel aktivitelerinizi arttırarak sağlıklı bir kiloya kavuşabilirsiniz. Bundan sonra bu kiloyu korumak için sağlıklı bir beslenme programına ve egzersiz yapmaya devam edin.
Belirti göstermeyen safra kesesi taşları
Başka bir sağlık sorunu için uygulanan ultrason veyabilgisayar destekli tomografi sırasında tespit edilen safra taşları gibibelirti göstermeyen safra kesesi taşları genellikle tedavi gerektirmez.
Doktorunuz, karının sağ üst bölgesinde artan ağrı gibi safrakesesi taşı belirtilerine karşı dikkatli olmanızı önerebilir. Eğer ileridesafra kesesi taşı belirtileri ortaya çıkarsa, tedavi olabilirsiniz. Bunakarşın, belirtilere neden olmayan safra kesesi taşı sorunu olan birçok kişitedaviye ihtiyaç duymaz.
Belirtilere neden olan safra kesesi taşları
Belirtilere neden olan safra kesesi taşlarına karşı tedaviseçenekleri şunlardır:
Safra kesesinin cerrahi müdahale ile alınması (kolesistektomi). Safra kesesi taşlarının sık bir şekilde oluşması halinde doktorunuz safra kesesinin ameliyat ile alınmasını önerebilir. Safra kesesi alındıktan sonra, safra, safra kesesinde tutulmak yerine, karaciğerinizden doğrudan ince bağırsağınıza gider. Yaşamak için safra kesesine ihtiyacınız yoktur ve safra kesesinin alınması sindiriminizi olumsuz etkilemez. Ancak ishale neden olabilir.
Safra taşlarını çözmeye yardımcı ilaç tedavileri. Ağız yolu ile alınan ilaçlar, safra taşlarının çözülmesine yardımcı olabilir. Buna karşın safra taşlarının bu yöntem ile tedavisi aylar hatta yıllar alabilir. Safra taşı ilaçlarının doğrudan safra kesesine enjekte edilmesini içeren deneysel bir tedavi taşları daha çabuk çözebilir. Bu işlemin güvenli ve etkili olup olmadığına dair çalışmalar devam etmektedir. Safra taşı ilaçları sık başvurulan bir tedavi yöntemi değildir ve daha çok ameliyat olamayan kişilerde uygulanır.
Alternatiftedaviler
Safra kesesi taşlarının sağlık sorunlarına yol açmasını önleyici tedaviler
Belirtilere neden olmayan safra taşı sorununuz varsa,gelecekte ağrı gibi safta kesesi belirtileri ile karşılaşmaktan endişeduyabilirsiniz. Bu nedenle bazı kişiler safra kesesi taşlarına karşıtamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini denemektedir.
Hiçbir alternatif terapinin safra kesesi taşlarını çözmeüzerindeki etkisi kanıtlanmamıştır.
Bazı alternatif terapiler safra kesesi taşlarının nedenolabileceği sağlık sorunları riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Sizin içingüvenli terapi yöntemleri hakkında doktorunuzla görüşün. Bu terapilerşunlardır:
Sağlıklı yağlar içeren ve lif bakımından zengin gıdalar tüketin. Farklı meyve ve sebzelerden oluşan bir beslenme programı uygulayın. Lif bakımından zengin bu gıdalar daha fazla safra kesesi taşı oluşumunu engelleyebilir. Ayrıca beslenmenize sağlıklı ve doymamış yağları ekleyin. Balık ve kabuklu yemiş gibi gıdalar doymamış yağ içeren besinlerdir.
Vitamin takviyeleri alın. Yeterli miktarda C, E vitamini ve kalsiyum almayan kişilerde safra kesesi taşı oluşma riski artabilir. Bu vitaminleri içeren takviyelerin safra taşlarını önlediğine dair yeterli veri yoktur. Vitamin takviyelerinin faydaları ve riskleri hakkında doktorunuzla görüşün. Daha fazla vitamin almanın en güvenli yolu bu vitaminleri içeren gıdaları tüketmektir.
Safra kesesitaşlarının neden olabileceği sağlık sorunları:
Safra kesesi iltihaplanması. Safra kesesi boynunda takılan safra taşları safra kesesi iltihabına (kolesistit) neden olabilir. Kolesistit şiddetli ağrılara ve yüksek ateşe yol açabilir.
Ana safra kanalının tıkanması. Safra taşları, safranın safra kesesinden veya karaciğerden ince bağırsağa doğru ilerlediği tüpleri (kanallar) tıkayabilir. Bunun sonucunda sarılık veya safra kanalı enfeksiyonu (kolantit) ortaya çıkabilir.
Pankreas kanalının tıkanması. Pankreas kanalı, pankreastan ana safra kanalına doğru ilerleyen bir kanaldır. Sindirime yardımcı olan pankreas sıvısı pankreas kanalından geçer. Safra kesesi taşı, pankreas kanalını tıkayabilir. Bu durum da pankreas iltihabına (pankreatit) yol açabilir. Pankreatit, genellikle hastanede tedavi gerektiren yoğun ve devamlı karın ağrılarına neden olur.
Safra kesesi kanseri. Daha önce safra kesesi taşı olmuş kişilerde safra kesesi kanseri riski daha fazladır. Buna karşın safra kesesi kanseri oldukça nadir görülür. Kanser riski artmış olsa da, safra kesesi kanseri ihtimali oldukça düşüktür.
Safra kesesi taşı riskini arttıran faktörler şunlardır:
Kadın olmak
60 yaş ve üzerinde olmak
Fazla kilo veya obezite
Hamile olmak
Yüksek yağ içeren bir beslenme programı
Yüksek kolesterol içeren bir beslenme programı
Lif bakımından zengin olmayan bir beslenme programı
Ailede safra kesesi taşı geçmişi
Diyabet
Hızlı kilo kaybetme
Kolesterol düşürücü ilaçlar
Hormon terapisi ilaçları gibi östrojen içeren ilaçlar
Safra kesesinde oluşan safra kesesi taşı türleri şunlardır:
Kolesterole bağlı safra taşları. En yaygın safra taşı türü olan kolesterole bağlı safra taşları genellikle sarı renktedir. Bu safra taşları, çoğu kez çözülmemiş kolesterolden oluşur. Buna karşın bazı diğer bileşenler de safra taşı oluşumunda yer alabilir.
Pigmente bağlı safra taşları. Bu koyu kahverengi veya siyah taşlar, safrada aşırı bilirubin bulunması sonucu oluşur.
Safra kesesitaşlarının oluşma nedeni henüz bilinmemektedir. Doktorlar, safra kesesitaşlarının olası nedenleri arasında şunları yer alır:
Safranın fazla kolesterol içermesi. Normal koşullarda safranız, karaciğerden dışarı atılan kolesterolü çözebilecek miktarda kimyasal içerir. Buna karşın eğer safranızda çözülebilecek miktardan daha fazla kolesterol varsa, bu kolesterol kristallere ve ardından safra taşlarına dönüşebilir. Safranızdaki kolesterolün kanınızdaki kolesterol seviyesi ile bir ilgisi yoktur.
Safranın fazla bilirubin içermesi. Bilirubin, vücudun kırmızı kan hücrelerini parçalaması sonucu üretilen bir kimyasaldır. Karaciğer sirozu, safra yolu enfeksiyonları ve bazı kan hastalıkları gibi belirli sağlık sorunları karaciğerin fazla miktarda bilirubin üretmesine neden olur.
Safra kesesinin tam olarak boşalmaması. Safra keseniz tam olarak veya yeterli oranda boşalmazsa, safra yoğunlaşabilir ve bu durum safra kesesi taşlarının oluşumuna neden olur.
Safra kesesitaşları belirtilere neden olmayabilir. Eğer safra kesesi taşı safra kanalınatakılmışsa ve tıkanıklığa neden oluyorsa, şu belirtiler ortaya çıkabilir:
Karnın üst sağ tarafında ani ve hızla yoğunlaşan ağrı
Karnın merkezinde, göğüs kemiğinin hemen altında ani ve hızla yoğunlaşan ağrı
Kürek kemikleri arasında sırt ağrısı
Sağ omzunuzda ağrı
Birkaç dakika ile birkaç saat arasında değişen safra kesesi taşı ağrıları
Tıbbi yardım gerektiren durumlar
Sizi endişelendirecek belirtiler gözlemlerseniz doktorunuzdanrandevu alın.
Aşağıdaki ciddi safra kesesi taşı belirtileri ilekarşılaşmanız halinde acil yardım alın:
Oturmanıza ve rahat bir pozisyon bulmanıza engel olacak yoğun karın ağrısı
Ciltte ve gözlerin beyazında sararma
Titreme ile birlikte yüksek ateş
Haftanın birçok günü egzersiz yapın. Aktif olmayan bir yaşam tarzı safra kesesi taşı riskini arttırabilir. Bu nedenle fiziksel aktiviteleri düzenli olarak yapmaya özen gösterin. Eğer son zamanlarda aktif değilseniz, yavaş başlayın ve haftanın birkaç günü 30 dakika egzersiz yapın.
Yavaş kilo verin. Kilo vermek istiyorsanız yavaş davranın. Hızlı kilo kaybı safra kesesi taşı riskini arttırabilir. Haftada yarım veya bir kilo vermeyi hedefleyin.
Sağlıklı kilonuzu koruyun. Obezite ve aşırı kilo safra kesesi taşı riskini arttırır. Aldığınız kalori miktarını azaltarak ve fiziksel aktivitelerinizi arttırarak sağlıklı bir kiloya kavuşabilirsiniz. Bundan sonra bu kiloyu korumak için sağlıklı bir beslenme programına ve egzersiz yapmaya devam edin.
Belirti göstermeyen safra kesesi taşları
Başka bir sağlık sorunu için uygulanan ultrason veyabilgisayar destekli tomografi sırasında tespit edilen safra taşları gibibelirti göstermeyen safra kesesi taşları genellikle tedavi gerektirmez.
Doktorunuz, karının sağ üst bölgesinde artan ağrı gibi safrakesesi taşı belirtilerine karşı dikkatli olmanızı önerebilir. Eğer ileridesafra kesesi taşı belirtileri ortaya çıkarsa, tedavi olabilirsiniz. Bunakarşın, belirtilere neden olmayan safra kesesi taşı sorunu olan birçok kişitedaviye ihtiyaç duymaz.
Belirtilere neden olan safra kesesi taşları
Belirtilere neden olan safra kesesi taşlarına karşı tedaviseçenekleri şunlardır:
Safra kesesinin cerrahi müdahale ile alınması (kolesistektomi). Safra kesesi taşlarının sık bir şekilde oluşması halinde doktorunuz safra kesesinin ameliyat ile alınmasını önerebilir. Safra kesesi alındıktan sonra, safra, safra kesesinde tutulmak yerine, karaciğerinizden doğrudan ince bağırsağınıza gider. Yaşamak için safra kesesine ihtiyacınız yoktur ve safra kesesinin alınması sindiriminizi olumsuz etkilemez. Ancak ishale neden olabilir.
Safra taşlarını çözmeye yardımcı ilaç tedavileri. Ağız yolu ile alınan ilaçlar, safra taşlarının çözülmesine yardımcı olabilir. Buna karşın safra taşlarının bu yöntem ile tedavisi aylar hatta yıllar alabilir. Safra taşı ilaçlarının doğrudan safra kesesine enjekte edilmesini içeren deneysel bir tedavi taşları daha çabuk çözebilir. Bu işlemin güvenli ve etkili olup olmadığına dair çalışmalar devam etmektedir. Safra taşı ilaçları sık başvurulan bir tedavi yöntemi değildir ve daha çok ameliyat olamayan kişilerde uygulanır.
Alternatiftedaviler
Safra kesesi taşlarının sağlık sorunlarına yol açmasını önleyici tedaviler
Belirtilere neden olmayan safra taşı sorununuz varsa,gelecekte ağrı gibi safta kesesi belirtileri ile karşılaşmaktan endişeduyabilirsiniz. Bu nedenle bazı kişiler safra kesesi taşlarına karşıtamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini denemektedir.
Hiçbir alternatif terapinin safra kesesi taşlarını çözmeüzerindeki etkisi kanıtlanmamıştır.
Bazı alternatif terapiler safra kesesi taşlarının nedenolabileceği sağlık sorunları riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Sizin içingüvenli terapi yöntemleri hakkında doktorunuzla görüşün. Bu terapilerşunlardır:
Sağlıklı yağlar içeren ve lif bakımından zengin gıdalar tüketin. Farklı meyve ve sebzelerden oluşan bir beslenme programı uygulayın. Lif bakımından zengin bu gıdalar daha fazla safra kesesi taşı oluşumunu engelleyebilir. Ayrıca beslenmenize sağlıklı ve doymamış yağları ekleyin. Balık ve kabuklu yemiş gibi gıdalar doymamış yağ içeren besinlerdir.
Vitamin takviyeleri alın. Yeterli miktarda C, E vitamini ve kalsiyum almayan kişilerde safra kesesi taşı oluşma riski artabilir. Bu vitaminleri içeren takviyelerin safra taşlarını önlediğine dair yeterli veri yoktur. Vitamin takviyelerinin faydaları ve riskleri hakkında doktorunuzla görüşün. Daha fazla vitamin almanın en güvenli yolu bu vitaminleri içeren gıdaları tüketmektir.
Safra kesesitaşlarının neden olabileceği sağlık sorunları:
Safra kesesi iltihaplanması. Safra kesesi boynunda takılan safra taşları safra kesesi iltihabına (kolesistit) neden olabilir. Kolesistit şiddetli ağrılara ve yüksek ateşe yol açabilir.
Ana safra kanalının tıkanması. Safra taşları, safranın safra kesesinden veya karaciğerden ince bağırsağa doğru ilerlediği tüpleri (kanallar) tıkayabilir. Bunun sonucunda sarılık veya safra kanalı enfeksiyonu (kolantit) ortaya çıkabilir.
Pankreas kanalının tıkanması. Pankreas kanalı, pankreastan ana safra kanalına doğru ilerleyen bir kanaldır. Sindirime yardımcı olan pankreas sıvısı pankreas kanalından geçer. Safra kesesi taşı, pankreas kanalını tıkayabilir. Bu durum da pankreas iltihabına (pankreatit) yol açabilir. Pankreatit, genellikle hastanede tedavi gerektiren yoğun ve devamlı karın ağrılarına neden olur.
Safra kesesi kanseri. Daha önce safra kesesi taşı olmuş kişilerde safra kesesi kanseri riski daha fazladır. Buna karşın safra kesesi kanseri oldukça nadir görülür. Kanser riski artmış olsa da, safra kesesi kanseri ihtimali oldukça düşüktür.
Safra kesesi taşı riskini arttıran faktörler şunlardır:
Kadın olmak
60 yaş ve üzerinde olmak
Fazla kilo veya obezite
Hamile olmak
Yüksek yağ içeren bir beslenme programı
Yüksek kolesterol içeren bir beslenme programı
Lif bakımından zengin olmayan bir beslenme programı
Ailede safra kesesi taşı geçmişi
Diyabet
Hızlı kilo kaybetme
Kolesterol düşürücü ilaçlar
Hormon terapisi ilaçları gibi östrojen içeren ilaçlar
Safra kesesinde oluşan safra kesesi taşı türleri şunlardır:
Kolesterole bağlı safra taşları. En yaygın safra taşı türü olan kolesterole bağlı safra taşları genellikle sarı renktedir. Bu safra taşları, çoğu kez çözülmemiş kolesterolden oluşur. Buna karşın bazı diğer bileşenler de safra taşı oluşumunda yer alabilir.
Pigmente bağlı safra taşları. Bu koyu kahverengi veya siyah taşlar, safrada aşırı bilirubin bulunması sonucu oluşur.
Safra kesesitaşlarının oluşma nedeni henüz bilinmemektedir. Doktorlar, safra kesesitaşlarının olası nedenleri arasında şunları yer alır:
Safranın fazla kolesterol içermesi. Normal koşullarda safranız, karaciğerden dışarı atılan kolesterolü çözebilecek miktarda kimyasal içerir. Buna karşın eğer safranızda çözülebilecek miktardan daha fazla kolesterol varsa, bu kolesterol kristallere ve ardından safra taşlarına dönüşebilir. Safranızdaki kolesterolün kanınızdaki kolesterol seviyesi ile bir ilgisi yoktur.
Safranın fazla bilirubin içermesi. Bilirubin, vücudun kırmızı kan hücrelerini parçalaması sonucu üretilen bir kimyasaldır. Karaciğer sirozu, safra yolu enfeksiyonları ve bazı kan hastalıkları gibi belirli sağlık sorunları karaciğerin fazla miktarda bilirubin üretmesine neden olur.
Safra kesesinin tam olarak boşalmaması. Safra keseniz tam olarak veya yeterli oranda boşalmazsa, safra yoğunlaşabilir ve bu durum safra kesesi taşlarının oluşumuna neden olur.
Safra kesesitaşları belirtilere neden olmayabilir. Eğer safra kesesi taşı safra kanalınatakılmışsa ve tıkanıklığa neden oluyorsa, şu belirtiler ortaya çıkabilir:
Karnın üst sağ tarafında ani ve hızla yoğunlaşan ağrı
Karnın merkezinde, göğüs kemiğinin hemen altında ani ve hızla yoğunlaşan ağrı
Kürek kemikleri arasında sırt ağrısı
Sağ omzunuzda ağrı
Birkaç dakika ile birkaç saat arasında değişen safra kesesi taşı ağrıları
Tıbbi yardım gerektiren durumlar
Sizi endişelendirecek belirtiler gözlemlerseniz doktorunuzdanrandevu alın.
Aşağıdaki ciddi safra kesesi taşı belirtileri ilekarşılaşmanız halinde acil yardım alın:
Oturmanıza ve rahat bir pozisyon bulmanıza engel olacak yoğun karın ağrısı
Ciltte ve gözlerin beyazında sararma
Titreme ile birlikte yüksek ateş