Kaşıntılı, pul pul ve bazı durumlarda iltihaplanan egzamanın en sık görüldüğü yerlerden biriside saç derisidir. Saç derisinde meydana gelen egzamanın en çok rastlanan türü ise kepeğe yol açan seboreik dermatit‘dir. Saç derisinde görülen, belirli bir kozmetik ürüne ya da maddeye karşı alerji nedeniyle oluşan saç derisi kuruması ve kaşınması, sedef hastalığı, mevsimsel alerjiler nedeniyle oluşan atopik egzama ve diğer cilt sorunları saç derisi egzaması ile benzer belirtilere sahiptir. Eğer saç derisinde kuruluk, iltihaplanma, kaşıntı ve kepek gibi şikayetleriniz varsa bir doktora giderek nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgi almalısınız.
Saç Derisindeki Egzamanın Genel Belirtileri
Saç Derisinde Egzama Oluşmasının Nedenleri
Saç derisinde bulunan yağ bezleri normalden fazla yağ üretirse egzama oluşabilir. Bu yağlanma sonrası, saç derisine gerekli bakım yapılmazsa bir mantar türü olan ve sık rastlanan “Mallasezia” kepek oluşumunu tetikleyebilir. Egzamanın oluşmasının diğer nedenleri ise hava kirliliği, genetik özellikler, çok kuru veya yağlı cilt, alerjiler, aşırı terleme ve stres olarak sayılabilir.
Egzama oluşumuna sebep olan ve tetikleyen sebepler:
Risk faktörlerinizin farkına varın: Bazı doktorlar halen ciltte egzama oluşumuna neyin sebep olduğunu net olarak bulamazken, kimi durumların risk faktörü oluşturduğundan bahsediyor:
Saç Derisi Egzaması Tedavisi
İçeriğinde çinko pirition, salisilik asit ve ketokonazol bulunan özel kepek şampuanları egzama tedavisinde kullanılmaktadır. Ayrıca doktorunuzdan direk saç derisine uygulanabilen kremler alabilirsiniz. Kirlenme ve aşırı terleme sonucu yağlanan saçınızı düzenli olarak yıkamalı ve saç derisinin kurumasını önlemelisiniz. Stres düzeyini düşürmek sizi pek çok cilt hastalığından koruyacaktır. Duş alırken kesinlikle çok sıcak su kullanmayın, sıcak su cildi çok kuruttuğundan egzamayı şiddetlendirebilir. Ilık suyla, mümkünse soğuk suyla yıkanın.
Saç derisi egzaması genellikle kolay tedavi edilen bir rahatsızlık olmakla birlikte bakımınızı tam olarak yapmadığınızda yüksek olasılıkla tekrar oluşur. Bu nedenle ayna karşısında saç derisini belirli aralıklarla kontrol ederek egzama belirtileri gördüğünüzde yayılmadan tekrar tedaviye başlamalısınız.
Saç Derisinde Oluşan Egzama için Tedavi Önerileri
Saç Derisindeki Egzamanın Genel Belirtileri
- Saç derisinde kızarıklıklar ve derinin pul pul olması
- Saç derisi üzerinde olması gerekenden fazla yağlanma ve yağ tabakası oluşması
- Kaşıntı
- Akıntılı iltihaplanma
- Saç derisi üzerinde küçük kabarıklıkların oluşması
- Egzamanın kulak kanalına ilerlediği durumlarda kulaktan akıntı olması
Saç Derisinde Egzama Oluşmasının Nedenleri
Saç derisinde bulunan yağ bezleri normalden fazla yağ üretirse egzama oluşabilir. Bu yağlanma sonrası, saç derisine gerekli bakım yapılmazsa bir mantar türü olan ve sık rastlanan “Mallasezia” kepek oluşumunu tetikleyebilir. Egzamanın oluşmasının diğer nedenleri ise hava kirliliği, genetik özellikler, çok kuru veya yağlı cilt, alerjiler, aşırı terleme ve stres olarak sayılabilir.
Egzama oluşumuna sebep olan ve tetikleyen sebepler:
- Tahriş ediciler: Sabun ve deterjanlar, şampuanlar ve bulaşık deterjanları, banyo tuzları, klorin (havuz suyu); meyve , sebze ve et gibi besin maddeleriyle temas .
- Alerjenler: Evde ve havada bulunan tozlar, evcil hayvanlar, hali hazırda saçta var olan kepek problemi.
- Mikroplar: Cetrain fungi gibi bakteriler veya virüsler.
- Isı: Aşırı sıcak su kullanmak, çok yüksek veya çok düşük nem oranı, spor vb. antremanlardan sonra aşırı terleme.
- Yiyecekler: Günlük tüketilen besinler; yumurta, fıstık, çekirdek, soya ürünleri, buğday.
- Hormon: Vücutta değişen hormon dengesi ve seviyesi, stress.
Risk faktörlerinizin farkına varın: Bazı doktorlar halen ciltte egzama oluşumuna neyin sebep olduğunu net olarak bulamazken, kimi durumların risk faktörü oluşturduğundan bahsediyor:
- Aşırı şişmanlık ve obezite
- Yorgunluk
- Çevresel faktörler (kuru hava gibi)
- Stress
- Diğer cilt problemleri (akne gibi)
- Geçirilen hastalıklar (kalp krizi, HIV, Parkinson yada kafa yaralanmaları gibi)
Saç Derisi Egzaması Tedavisi
İçeriğinde çinko pirition, salisilik asit ve ketokonazol bulunan özel kepek şampuanları egzama tedavisinde kullanılmaktadır. Ayrıca doktorunuzdan direk saç derisine uygulanabilen kremler alabilirsiniz. Kirlenme ve aşırı terleme sonucu yağlanan saçınızı düzenli olarak yıkamalı ve saç derisinin kurumasını önlemelisiniz. Stres düzeyini düşürmek sizi pek çok cilt hastalığından koruyacaktır. Duş alırken kesinlikle çok sıcak su kullanmayın, sıcak su cildi çok kuruttuğundan egzamayı şiddetlendirebilir. Ilık suyla, mümkünse soğuk suyla yıkanın.
Saç derisi egzaması genellikle kolay tedavi edilen bir rahatsızlık olmakla birlikte bakımınızı tam olarak yapmadığınızda yüksek olasılıkla tekrar oluşur. Bu nedenle ayna karşısında saç derisini belirli aralıklarla kontrol ederek egzama belirtileri gördüğünüzde yayılmadan tekrar tedaviye başlamalısınız.
Saç Derisinde Oluşan Egzama için Tedavi Önerileri
- Alkol içeren saç ürünlerinden uzak durun: Alkol saç derisinde bulunan faydalı yağları nötralize ederek saç derisinin kurumasına sebep olur. Bu, pullanma ve kaşıntının artmasına ve hatta egzamanızın daha da kötüleşmesine sebep olur. Bu yüzden saçınızı yıkarken saç derinize nazik davranın. Yıkarken sert bir şekilde ovalamayın, saç derinize parmak uçlarınızla masaj yaparak saçınızı yıkayın. Amacınız saçınızdaki faydalı yağları yok etmeden saçlarınızı temizlemek olmalı.
- Pullanmış ve kabuklanmış kısımları kaşımayın: Kaşımak ve sert müdahalelerde bulunmak kanamaya sebep olabilir. Hatta daha da kötüleşerek ikinci bir enfeksiyona bile sebep olabilirsiniz.
- Tekrar egzama olabileceğinin farkında olun: Ne yazık ki bir kez egzama oluştuktan sonra, tamamen iyileşmenin bir tedavisi yok. Saç derisinde ortaya çıkan egzama dönemsel olarak tekrarlayabilir ve tekrar tedavi uygulandığında geçebilir. Ne yazık ki egzama oluşumu kendini tekrarlayacaktır ancak neyse ki pek çok tedavi yöntemi uzun süreler uygulanabilir.
- Eğer alerjiniz, bir hastalığınız varsa, hamileyseniz veya çocuk emziriyorsanız egzamanız için herhangi bir tedavi yöntemini veya reçetesiz satılan kremi veya ilacı kullanmadan önce muhakkak cilt doktoruna danışın. Eğer egzama çocuğunuzda varsa, aynı şekilde doktorunuza danışmadan hiçbir yöntemi denemeyin. Çocuklarda egzama tedavisi yetişkinlerden farklı şekilde olmaktadır.
- Piyasada ve eczanelerde reçetesiz satılan egzama şampuanlarını ve yağlarını deneyebilirsiniz. Bu şampuanlar ilk aşama tedavisinde yaygın olarak tercih edilmektedirler. Bu tür şampuanları her gün ve uzun bir süre boyunca da kullanabilirsiniz. (Eğer egzamanız geç iyileşme gösterirse) Egzamanız iyileştikten sonra da ara ara saçlarınızı bu şampuanla yıkayabilirsiniz.
- Lütfen Dikkat: Bu tür egzama şampuanlarını kesinlikle çocuklarızda kullanmayın, çünkü bu tür şampuanlar yalnızca yetişkinlerde görülen egzama için satılmaktadır. Çocuklarda yan etkiye sebep olabilir.
- Hangi tür şampuan kullanırsanız kullanız, saçınızı yıkarken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var. Öncelikle şampuanınızın içinde alkol içermediğini kontrol edin (alkol egzamanın daha kötüye gitmesini tetikler) ve saç derinizi tahriş edecek şekilde tırnaklarınızla sürterek saçlarınızı yıkamayın. Saçlarınızı aşırı sıcak suyla yıkamayın, suyun ılık olmasına dikkat edin. Egzama yüzünden oluşan kabuklanmış derinin kanamamasına özen göstererek nazik şekilde saçınızı şampuanlayın. Egzama şampuanını iyice masaj yaparak uyguladıktan sonra ortalama 5 dakika boyunca saçınızda bekletin. Yine ılık bir suyla güzelce durulayın ve kuru bir havluyla saçlarınızı kurutun. Egzama şampuanları gözlerde ekstra bir hassasiyete sebep olabilir, bu sebeple gözlerinize ve yüzünüze gelmemesine özen gösterin.
- Çay ağacı yağı(tea tree oil) da saç derisinde egzamayı iyileştiren başarılı bir içeriğe sahiptir. Çay ağacı yağını %5 gibi bir oranla şampuanınıza karıştırarak kullanabilirsiniz. Yine ağzınıza ve gözlerinize gelmemesine özen gösterin.
- Doktorlar sebebini tam olarak ortaya koyamadıklarını belirtse de, kepek karşıtı şampuanların egzamaya iyi geldiği biliniyor. Haftada 3 kez saçlarınızı kepek önleyici içeriğe sahip (pridin ve çinko) bir şampuanla yıkayabilirsiniz.
- Şampuan olmamasına rağmen, bal mantar ve bakteri oluşumunu önleyici bir içeriğe sahiptir. Bu sayese egzama ve diğer saç derisinde oluşan tahrişlerde iyileştirici bir etkiye sahiptir. %90 oranda balı %10 oranda su ile karıştırarak, nazikçe ve masaj hareketleriyle saçınıza uygulayın. 2-3 dakika saçınızda beklettikten sonra ılık su ile saçlarınızı durulayın. Günlük olarak da saç derinizdeki kabuklu yerlere bal sürerek 3 saat boyunca bekletebilirsiniz. Bal uygulamasına yaklaşık 4 hafta boyunca devam edin.
- Saçlarınızı yıkarken katran şampuanı da kullanabilirsiniz. Katran şampuanı egzamaya sebep olan deri hücrelerinin azalması sağlar. 4 hafta boyunca günde 2 kez saçlarınızı katran şampuanıyla yıkayabilirsiniz. Katran şampuanının bir takım yan etkiler (alerji gibi) oluşturabileceği bilindiği için, bu yöntemi en sona bırakmanızı ve mümkünse başka yöntemleri öncelikle denemenizi tavsiye ediyoruz. Aynı şekilde riskli sağlık durumlarınız, hamileliğiniz veya çocuk emzirmeniz varsa katran şampuanını kullanmak için öncelikle doktorunuzdan izin almanız gerekiyor.
- Reçetesiz tedavi yöntemleri evde kolayca uygulanabilir olduğu için ilk olarak tercih edilse de, doktorunuzla konuşarak onun önereceği tedavi yöntemlerini de uygulamanızda fayda var. Örneğin, eczanelerde reçeteyle satılan losyonlar ve anti-fungal şampuanlar, Lamisil ve Mentax gibi ağızdan alınan ilaçlar, kremler, jeller ve solusyonlar egzama tedavisinde yalnızca doktor tarafından verilmektedir.
- Eğer çocuğunuzda egzama olduğunu gözlemliyorsanız, yukarıda belirtilen ilk önlemler çocuğunuz için de geçerlidir. Ancak çocuklarda tedavi yöntemi dikkatli seçilmeli ve muhakkak bir doktora gösterilmelidir. Çocuğunuzu 2-3 günde bir mutlaka ılık (çok sıcak olmaması önemli) suda yıkayın ver her banyonun 10 dakikadan uzun sürmemesine dikkat edin. Banyo esnasında tahrişe sebep olabilecek banyo köpüklerinden, sabunlardan uzak durun. Her şampuan uygulamasından sonra çocuğunuzun saçını iyi şekilde duruladığınızdan emin olun. Çocuğunuzun saç derisinde oluşan kabuklanmayı nazik bir şekilde ılık suyla yıkarken kaldırın. Bunu yaparken bir banyo lifini de hafifçe kullanabilirsiniz. Yetişkinler için piyasada bulunan egzama şampuanları, çocukların cildi için sert ve zarar verici olabilir. Bu yüzden tedavi yöntemi için doktorunuza sorun ve çocuğunuz için hali hazırda kullandığınız şampuanı kullanmaya devam edin. Eğer ılık suda masaj yapmak işe yaramazsa bebek yağı ile kabuklanan bölgeyi nazikçe ovarak pullanan dokuyu kaldırmayı deneyebilrsiniz. Ancak kullandığınız yağ yine çok önemli zira içeriğindeki bir alerjeni siz fark edemeyebilirsiniz ve bu da egzamanın durumunu kötüleştirebilir. Bu nedenle özellikle 2 yaş altı çocuklarda oluşan egzamanın mutlaka doktor kontroli altında tedavi edilmesi gerekmektedir.