Rahim ıçi Gelişme Geriliği
Diyelim bir bebek bekli*yorsunuz; en çok neyi merak edersiniz? Cinsi*yetini, göz rengini, saçla*rını burnunu, kilosunu... Ultrasonografiden edindiğiniz izlenimlerle, çeşitli fikirler yürütür, sohbetler edersiniz. Ama biri size, bebekle il*gili en önemli isteğinizi sorduğu za*man ilk aklına gelen, göz rengi, burnu, kilosu değildir; "Önce sağlıklı olsun" cümlesi dökülür du*daklarınızdan.
Gerçekten de her bebek için ilk dilek; sağlıktır. ışte bu yüzden hamilelik dönemindeki rutin kontroller, doğacak bebeğin sağlığının takibi açısından son de*rece önemlidir. Öyle ya karnımız kapalı bir kutu. ıçimizde tek bir hücrenin milyonlarca kez bölüne*rek, küçük bir insan haline gelme*sini göremeyiz.
Küçük tekmeleri ve dönmesi dışında bebeğimizin sağlı*ğıyla ilgili bilgi alabileceğimiz kişi; yalnızca doğum uzmanlarıdır. An*cak bazı durumlarda, uzmanların bebeğimizin gelişimiyle ilgili verdi*ği bilgi tedirgin edicidir. Eğer uz*manınız 'Rahim içi Gelişme Geriliği'nden bahsediyorsa, artık daha dikkatli ve titizlik göstereceğiniz günler sizi bekliyordur...
Rahim içi Gelişme Geriliği nedir?
Uzmanların ıntra Uterin gelişme geriliği olarak da tanımladığı Ra*him içi Gelişme Geriliği, bebeğin, anne karnındaki gelişiminin ortala*ma değerlere göre olması gereken*den daha geride bulunması ve ol*ması gereken ile mevcut olan ara*sındaki farkın giderek daha da art*masıdır.
Örneğin son adet tarihi*ne göre 16 haftalık gebeliği olması gereken bir anne adayının, ultrason ile yapılan ölçümlerinde bebeğinin 13 haftalarda çıkıyor, yani 3 hafta*lık bir fark söz konusu. Bundan bir ay sonra yapılan değerlendirmeler*de ise son adet tarihine göre 16+4 = 20 haftalık olan gebelik yaşı, ultrasonda ise 13+4 = 17 olması bek*lenirken, diyelim ki 15 haftalık çı*kıyor. Bu durumda son adete göre gebelik yaşı ile ultrasona göre ge*belik yaşı arasındaki fark 3 hafta iken 1 ay sonra 5 haftaya çıkmış. ışte bu örnekteki gibi, bebeğin gelişiminin giderek daha geri kalması durumu, Rahim içi Gelişme Geriliği olarak adlandırılıyor.
Her yüz hamileden 7'sinde görülen Rahim içi Gelişme Geriliği'nde bebekler akranlarına göre daha küçük dünyaya geliyor. Tabii birçok sorunla beraber... Ancak Rahim içi Gelişme Geriliği'nin çok iyi bilinmemesi nedeniyle bu sorunla doğan bebekler, genellikle prematüre (vaktinden önce doğan) bebeklerle karıştırılıyor. Oysa bu iki durum, sonuç olarak küçük doğmaları nedeniyle birbirine benzeyen bebeklerin doğumuna neden olsa da aralarında temel farklılıklar var.
Prematüre bebek; anne karnında geçirmesi gereken süreyi bütünüyle tamamladığı için hem gelişmesi eksik kalmış, hem de doğum ağırlığı düşük olarak doğmuş oluyor. Bu bebeklerin, normal doğum sürelerini tamamlamadan dünyaya gelmiş olmaları; doğum sonrasında dış dünyaya uyum zorluğu görülüyor. Bunun için de uzmanların tıbbi desteğine ihtiyaç duyuyorlar. Oysa Rahim içi gelişme gelirinde ise, bebeğin anne rahmindeki büyümesi değişik nedenlerle kısıtlanmasına rağmen; organ gelişimi doğumun gerçekleştiği gebelik haftasına tamamen uygun.
Bebek nasıl etkileniyor?
Rahim içi Gelişme Geriliği saptanan bebekler çeşitli sağlık sorunu yaşamaya aday olarak dünyaya geliyorlar. Üstelik bu sorunlar yalnızca bebeklik dönemine ait değil. Çocukluk ve ergenlik dönemine de uzayabiliyor. Bu konuda yapılmış araştırma sonuçları durumun ciddiyetini ortaya koyuyor. ışte size çarpıcı bir iki sonuç...
• Büyüme gelişme geriliği olan bebeklerde, normal doğan bebeklere göre, doğum ve doğum sonrası erken dönemde bebek ölüm oranı 8 kat yüksek.
• Doğum öncesi dönemde asfiksi ve buna ait sorunlar, normal doğan bebeklere göre, 5 kat daha yüksek.
• Deri altı dokularındaki yağ ve karaciğerdeki şeker depolarının ye*tersizliği, doğum sonrası erken dö*nemde sık olarak vücut ısısı ve kan şekeri düşmesine neden oluyor.
• Büyüme ve gelişme geriliği olan bebeklerin % 30-40'mda öğrenim çağında öğrenme ve davranış bo*zuklukları ortaya çıkar.
Risk faktörlerine dikkat!
Rahim içi Gelişme Geriliği sorunu yaşayan fetusların (anne karnında*ki dönem) yüzde 75'inde bu olaya neden olan çeşitli risk faktörleri söz konusudur. Ancak bu riskler daha çok anne adayında görülen çeşitli hastalıklar, genetik özellikler ve hamilelik sırasındaki olumsuz ya*şam koşullarına ait. Araştırmalara göre belirlenen risk faktörleri şun*lar;
• Daha önceden aynı sorunlara sa*hip bir bebek doğurmuş olmak,
• Gebelik zehirlenmesi (eklampsi, preeklampsi)
• Kronik hipertansiyon.
• Diyabet,
• Gebelik süresince sigara kullanımı,
• Özellikle son 3 ayda yetersiz kilo alımı.
Anne adayındaki bu risk faktörleri*nin önemli bir kısmı, bebeği anne rahminde besleyen plasenta adı ve*rilen organda, damar hasarı yara*tarak, bebeğin beslenmesini kısıtlı*yor. Ve bu kısıtlanma farklı du*rumlar yaratabiliyor. Uzmanların simetrik ya da simetrik olmayan gelişme geriliği olarak açıkladığı bu farklılık sonucu, anne karnındaki gelişimleri de değişiyor.
Rahim içi Gelişme Geriliği ile doğan her yüz bebekten 60'mda karşılaşılan Asi*metrik Rahim içi Gelişme Gerili*ğinde; bebeklerin merkezi sinir sis*temini ön planda koruyan meka*nizmalar nedeniyle, kafa çapının normal olmasına rağmen, özellikle karın çevresindeki büyüme sınırlı kalıyor.
Asimetrik gelişme gerili*ğinde, genelde hamileliğin son dö*nemlerinde aniden ortaya çıkan yüksek tansiyon veya diyabet gibi hastalıkların etkisiyle bebeğin yağ depoları azaldığı için bu şekli alı*yor. Her yüz bebekten 40'ında gö*rülen simetrik olarak tanımlanan durumda ise, tüm vücut kısımları*nın büyümesi, doğru orantılı ola*rak geri kalmakta. Ancak bu ciddi sonuçları olan bir durum. Uzman*lara göre simetrik rahim içi gelişme geriliği olması için çok önemli risk faktörlerinin, fetusu etkileyen kro*mozom kusurlarının veya enfeksi*yonların yaşanması gerekiyor.
Nasıl teşhis edilir?
Hamilelik döneminde yapılan rutin sağlık kontrolleri sırasında rahmin olması gereken küçük olmasının yanı sıra, ultrasonografide bebeğin haftasına göre olması gereken ağır*lıktan düşük, ölçütlerinin de küçük olmasıyla teşhis ediliyor. Bu muayeneler sırasında bebeğin ölçüm değerlerinin normal bebeklere göre alt ve üst sınırlar arasında olması gerekiyor.
Ancak, Rahim içi Gelişim Geriliği tanısı koymanın zor olduğunun bi*linmesi gerekiyor. Bu nedenle ult*rasonografide bebeğin baş çevresi, baş çapı, karın çevresi ve uyluk ke*miği ölçümleri bir arada değerlen*diriliyor. Eğer bu ölçümlerde be*bek, olması gerekenden 2 haftalık geride ise Rahim içi Gelişme Gerili*ği düşünülüyor. Rutin takiplerde bu geriliğin devam etmesi tanıyı güçlendiriyor. Rahim içi Gelişme Geriliği konusunda yardımcı bir tanı yöntemlerinde biri de renkli ultrason olarak da bilinen doppler ultrasonografidir. Burada bebeğe giden damarlardaki kan akımları değerlendirilerek, yeterli beslenip beslenmediği kontrol edilebiliyor.
Nasıl önlenir?
Rahim iç Gelişme Geriliği ile müca*delenin yolu; anne adayının önce*likle rutin hamilelik kontrollerini ihmal etmemesi gerekiyor. Çünkü erken dönemde teşhis konulmasıy*la anne rahmindeki bebeğin kısıtlı olan beslenmesinin arttırılması sağ*lanıyor. Beslenmenin çoğalması, bebekte ortaya çıkabilecek sorunların da azalması demek... Gerekti*ğinde ise, en uygun koşul ve za*manda bebeğin doğumu gerçekleş*tiriliyor.
Uzmanların, Rahim içi Gelişme Geriliği teşhisi koyduğu anne adaylarında dikkat ettikleri nokta*lar şunlar;
• Kronik hipertansiyon, diyabet, çok erken yaş (18 yaşından küçük) ve ileri yaş gebeliği (35 yaşından büyük), çoğul gebelik gebelikler, gebelik esnasında beslenme yetersizliği olan gebelerin doğum öncesi takip*leri daha sık aralıklarla ve daha detaylı yapılıyor.
• Gebelikte sigara içimine izin ve*rilmiyor.
• Çok ağır efor gerektiren çalışma hayatı ve çevre kirliliğine neden olan koşullarda çalışmaması konu*sunda uyarılıyor.
• Daha önce başkaca bir nedenle kromozom anomalisi var olan çift*lerden, gebelik öncesinde bu açıdan da bir risk taşıyıp taşımadıklarının belirlenmesi için karyotip tayini adı verilen genetik analizin yapılması isteniyor.
• Anne adayının ve dolayısıyla fetusun muhtemel enfeksiyonlara karşı ya gebelik öncesi Hepatit B ya da tetanoz gibi aşılamalarla ya da gebelik esnasında alınacak ted*birlerle koruması sağlanıyor.
Erken doğuma neden olabilir
Rahim içi Gelişme Geriliği duru*munda erken teşhis konulması du*rumunda mevcut sistemik hastalık*ların hızlı bir şekilde tedavi edilme*si, sigara içilmesinin engellenmesi, zengin diyet ve bol sıvı alımının sağlanması ve yatak istirahatının desteklenmesi hayat kurtarıcı ted*birler arasında sayılıyor. Ancak bü*tün bu tıbbi ve destek tedavilerine rağmen bebeğin anne rahmindeki büyüme ve gelişmesindeki kısıtlılık artıyor ya da tamamen duruyorsa; akciğerlerini olgunlaştıracak teda*viler yapılıyor. Ve bebeğin doğum sırasında daha az zarar görmesi ge*rektiğinden, doğum şekli genellikle sezaryen yöntemiyle gerçekleş*tiriliyor.
alıntıdır
Diyelim bir bebek bekli*yorsunuz; en çok neyi merak edersiniz? Cinsi*yetini, göz rengini, saçla*rını burnunu, kilosunu... Ultrasonografiden edindiğiniz izlenimlerle, çeşitli fikirler yürütür, sohbetler edersiniz. Ama biri size, bebekle il*gili en önemli isteğinizi sorduğu za*man ilk aklına gelen, göz rengi, burnu, kilosu değildir; "Önce sağlıklı olsun" cümlesi dökülür du*daklarınızdan.
Gerçekten de her bebek için ilk dilek; sağlıktır. ışte bu yüzden hamilelik dönemindeki rutin kontroller, doğacak bebeğin sağlığının takibi açısından son de*rece önemlidir. Öyle ya karnımız kapalı bir kutu. ıçimizde tek bir hücrenin milyonlarca kez bölüne*rek, küçük bir insan haline gelme*sini göremeyiz.
Küçük tekmeleri ve dönmesi dışında bebeğimizin sağlı*ğıyla ilgili bilgi alabileceğimiz kişi; yalnızca doğum uzmanlarıdır. An*cak bazı durumlarda, uzmanların bebeğimizin gelişimiyle ilgili verdi*ği bilgi tedirgin edicidir. Eğer uz*manınız 'Rahim içi Gelişme Geriliği'nden bahsediyorsa, artık daha dikkatli ve titizlik göstereceğiniz günler sizi bekliyordur...
Rahim içi Gelişme Geriliği nedir?
Uzmanların ıntra Uterin gelişme geriliği olarak da tanımladığı Ra*him içi Gelişme Geriliği, bebeğin, anne karnındaki gelişiminin ortala*ma değerlere göre olması gereken*den daha geride bulunması ve ol*ması gereken ile mevcut olan ara*sındaki farkın giderek daha da art*masıdır.
Örneğin son adet tarihi*ne göre 16 haftalık gebeliği olması gereken bir anne adayının, ultrason ile yapılan ölçümlerinde bebeğinin 13 haftalarda çıkıyor, yani 3 hafta*lık bir fark söz konusu. Bundan bir ay sonra yapılan değerlendirmeler*de ise son adet tarihine göre 16+4 = 20 haftalık olan gebelik yaşı, ultrasonda ise 13+4 = 17 olması bek*lenirken, diyelim ki 15 haftalık çı*kıyor. Bu durumda son adete göre gebelik yaşı ile ultrasona göre ge*belik yaşı arasındaki fark 3 hafta iken 1 ay sonra 5 haftaya çıkmış. ışte bu örnekteki gibi, bebeğin gelişiminin giderek daha geri kalması durumu, Rahim içi Gelişme Geriliği olarak adlandırılıyor.
Her yüz hamileden 7'sinde görülen Rahim içi Gelişme Geriliği'nde bebekler akranlarına göre daha küçük dünyaya geliyor. Tabii birçok sorunla beraber... Ancak Rahim içi Gelişme Geriliği'nin çok iyi bilinmemesi nedeniyle bu sorunla doğan bebekler, genellikle prematüre (vaktinden önce doğan) bebeklerle karıştırılıyor. Oysa bu iki durum, sonuç olarak küçük doğmaları nedeniyle birbirine benzeyen bebeklerin doğumuna neden olsa da aralarında temel farklılıklar var.
Prematüre bebek; anne karnında geçirmesi gereken süreyi bütünüyle tamamladığı için hem gelişmesi eksik kalmış, hem de doğum ağırlığı düşük olarak doğmuş oluyor. Bu bebeklerin, normal doğum sürelerini tamamlamadan dünyaya gelmiş olmaları; doğum sonrasında dış dünyaya uyum zorluğu görülüyor. Bunun için de uzmanların tıbbi desteğine ihtiyaç duyuyorlar. Oysa Rahim içi gelişme gelirinde ise, bebeğin anne rahmindeki büyümesi değişik nedenlerle kısıtlanmasına rağmen; organ gelişimi doğumun gerçekleştiği gebelik haftasına tamamen uygun.
Bebek nasıl etkileniyor?
Rahim içi Gelişme Geriliği saptanan bebekler çeşitli sağlık sorunu yaşamaya aday olarak dünyaya geliyorlar. Üstelik bu sorunlar yalnızca bebeklik dönemine ait değil. Çocukluk ve ergenlik dönemine de uzayabiliyor. Bu konuda yapılmış araştırma sonuçları durumun ciddiyetini ortaya koyuyor. ışte size çarpıcı bir iki sonuç...
• Büyüme gelişme geriliği olan bebeklerde, normal doğan bebeklere göre, doğum ve doğum sonrası erken dönemde bebek ölüm oranı 8 kat yüksek.
• Doğum öncesi dönemde asfiksi ve buna ait sorunlar, normal doğan bebeklere göre, 5 kat daha yüksek.
• Deri altı dokularındaki yağ ve karaciğerdeki şeker depolarının ye*tersizliği, doğum sonrası erken dö*nemde sık olarak vücut ısısı ve kan şekeri düşmesine neden oluyor.
• Büyüme ve gelişme geriliği olan bebeklerin % 30-40'mda öğrenim çağında öğrenme ve davranış bo*zuklukları ortaya çıkar.
Risk faktörlerine dikkat!
Rahim içi Gelişme Geriliği sorunu yaşayan fetusların (anne karnında*ki dönem) yüzde 75'inde bu olaya neden olan çeşitli risk faktörleri söz konusudur. Ancak bu riskler daha çok anne adayında görülen çeşitli hastalıklar, genetik özellikler ve hamilelik sırasındaki olumsuz ya*şam koşullarına ait. Araştırmalara göre belirlenen risk faktörleri şun*lar;
• Daha önceden aynı sorunlara sa*hip bir bebek doğurmuş olmak,
• Gebelik zehirlenmesi (eklampsi, preeklampsi)
• Kronik hipertansiyon.
• Diyabet,
• Gebelik süresince sigara kullanımı,
• Özellikle son 3 ayda yetersiz kilo alımı.
Anne adayındaki bu risk faktörleri*nin önemli bir kısmı, bebeği anne rahminde besleyen plasenta adı ve*rilen organda, damar hasarı yara*tarak, bebeğin beslenmesini kısıtlı*yor. Ve bu kısıtlanma farklı du*rumlar yaratabiliyor. Uzmanların simetrik ya da simetrik olmayan gelişme geriliği olarak açıkladığı bu farklılık sonucu, anne karnındaki gelişimleri de değişiyor.
Rahim içi Gelişme Geriliği ile doğan her yüz bebekten 60'mda karşılaşılan Asi*metrik Rahim içi Gelişme Gerili*ğinde; bebeklerin merkezi sinir sis*temini ön planda koruyan meka*nizmalar nedeniyle, kafa çapının normal olmasına rağmen, özellikle karın çevresindeki büyüme sınırlı kalıyor.
Asimetrik gelişme gerili*ğinde, genelde hamileliğin son dö*nemlerinde aniden ortaya çıkan yüksek tansiyon veya diyabet gibi hastalıkların etkisiyle bebeğin yağ depoları azaldığı için bu şekli alı*yor. Her yüz bebekten 40'ında gö*rülen simetrik olarak tanımlanan durumda ise, tüm vücut kısımları*nın büyümesi, doğru orantılı ola*rak geri kalmakta. Ancak bu ciddi sonuçları olan bir durum. Uzman*lara göre simetrik rahim içi gelişme geriliği olması için çok önemli risk faktörlerinin, fetusu etkileyen kro*mozom kusurlarının veya enfeksi*yonların yaşanması gerekiyor.
Nasıl teşhis edilir?
Hamilelik döneminde yapılan rutin sağlık kontrolleri sırasında rahmin olması gereken küçük olmasının yanı sıra, ultrasonografide bebeğin haftasına göre olması gereken ağır*lıktan düşük, ölçütlerinin de küçük olmasıyla teşhis ediliyor. Bu muayeneler sırasında bebeğin ölçüm değerlerinin normal bebeklere göre alt ve üst sınırlar arasında olması gerekiyor.
Ancak, Rahim içi Gelişim Geriliği tanısı koymanın zor olduğunun bi*linmesi gerekiyor. Bu nedenle ult*rasonografide bebeğin baş çevresi, baş çapı, karın çevresi ve uyluk ke*miği ölçümleri bir arada değerlen*diriliyor. Eğer bu ölçümlerde be*bek, olması gerekenden 2 haftalık geride ise Rahim içi Gelişme Gerili*ği düşünülüyor. Rutin takiplerde bu geriliğin devam etmesi tanıyı güçlendiriyor. Rahim içi Gelişme Geriliği konusunda yardımcı bir tanı yöntemlerinde biri de renkli ultrason olarak da bilinen doppler ultrasonografidir. Burada bebeğe giden damarlardaki kan akımları değerlendirilerek, yeterli beslenip beslenmediği kontrol edilebiliyor.
Nasıl önlenir?
Rahim iç Gelişme Geriliği ile müca*delenin yolu; anne adayının önce*likle rutin hamilelik kontrollerini ihmal etmemesi gerekiyor. Çünkü erken dönemde teşhis konulmasıy*la anne rahmindeki bebeğin kısıtlı olan beslenmesinin arttırılması sağ*lanıyor. Beslenmenin çoğalması, bebekte ortaya çıkabilecek sorunların da azalması demek... Gerekti*ğinde ise, en uygun koşul ve za*manda bebeğin doğumu gerçekleş*tiriliyor.
Uzmanların, Rahim içi Gelişme Geriliği teşhisi koyduğu anne adaylarında dikkat ettikleri nokta*lar şunlar;
• Kronik hipertansiyon, diyabet, çok erken yaş (18 yaşından küçük) ve ileri yaş gebeliği (35 yaşından büyük), çoğul gebelik gebelikler, gebelik esnasında beslenme yetersizliği olan gebelerin doğum öncesi takip*leri daha sık aralıklarla ve daha detaylı yapılıyor.
• Gebelikte sigara içimine izin ve*rilmiyor.
• Çok ağır efor gerektiren çalışma hayatı ve çevre kirliliğine neden olan koşullarda çalışmaması konu*sunda uyarılıyor.
• Daha önce başkaca bir nedenle kromozom anomalisi var olan çift*lerden, gebelik öncesinde bu açıdan da bir risk taşıyıp taşımadıklarının belirlenmesi için karyotip tayini adı verilen genetik analizin yapılması isteniyor.
• Anne adayının ve dolayısıyla fetusun muhtemel enfeksiyonlara karşı ya gebelik öncesi Hepatit B ya da tetanoz gibi aşılamalarla ya da gebelik esnasında alınacak ted*birlerle koruması sağlanıyor.
Erken doğuma neden olabilir
Rahim içi Gelişme Geriliği duru*munda erken teşhis konulması du*rumunda mevcut sistemik hastalık*ların hızlı bir şekilde tedavi edilme*si, sigara içilmesinin engellenmesi, zengin diyet ve bol sıvı alımının sağlanması ve yatak istirahatının desteklenmesi hayat kurtarıcı ted*birler arasında sayılıyor. Ancak bü*tün bu tıbbi ve destek tedavilerine rağmen bebeğin anne rahmindeki büyüme ve gelişmesindeki kısıtlılık artıyor ya da tamamen duruyorsa; akciğerlerini olgunlaştıracak teda*viler yapılıyor. Ve bebeğin doğum sırasında daha az zarar görmesi ge*rektiğinden, doğum şekli genellikle sezaryen yöntemiyle gerçekleş*tiriliyor.
alıntıdır
Son düzenleme:
