- 6 Ağustos 2007
- 8.073
- 20
- 683
Otoimmün Bozukluklar nelerdir?
Otoimmün bozukluklar, vücudun kendi dokularına karşı uygun olmayan bağışıklık yanıtı oluşturmasına neden olan hastalıklardır. Bazen bağışıklık sistemi vücudun normal bileşenlerinin bir veya birden fazlasını artık "kendinden" saymayacak ve kendi hücreleri, dokuları ve/veya organlarına saldıran otoantikorlar oluşturacaktır. Bu süreç iltihaplanma ve hasarlara, sonunda otoimmün bozukluklara yol açacaktır.
Otoimmün hastalıkların nedeni bilinmemekle birlikte birçok olguda otoimmün hastalık geliştirmeye kalıtsal bir eğilimin mevcut olduğu görünmektedir. Birkaç otoimmün hastalık tipinde (örn: romatizmal ateş) bir bakteri veya virüs bağışıklık yanıtını tetiklemekte, antikorlar veya T hücreleri , bir bölümleri enfeksiyon bulaştıran mikroba benzediği için normal hücrelere saldırmaktadır.
Otoimmün bozukluklar , birçok organa zarar verenler (sistemik otoimmün hastalıklar) ve yalnızca bir organ veya dokunun otoimmün süreçle doğrudan hasarlandığı lokal bozukluklar olmak üzere iki genel tipe ayrılmaktadır. Ancak lokal otoimmün bozukluklar sıklıkla hedeflenen dokulardan başka diğer organ ve sistemleri de etkilediğinden ayrımlar giderek kesinliğini kaybetmektedir. .En sık görülen bazı otoimmün bozukluk tipleri:
Sistemik Otoimmün Hastalıklar
Eklem romatizması (romatoid artrit (RA) ve Jüvenil RA (JRA) (eklemler, daha düşük sıklıkla akciğerler, deri)
Lupus [sistemik Lupus Eritematozus] (deri, eklemler, böbrekler, kalp, beyin, kırmızı kan hücreleri, diğer)
Skleroderma (deri, bağırsaklar, daha düşük sıklıkla akciğerler)
Sjögren sendromu (tükrük bezleri, göz yaşı bezleri, eklemler)
Goodpasture sendromu (akciğerler, böbrekler)
Wegener granulomatozu (kan damarları, sinüsler, akciğerler, böbrekler))
Polymyalgia rheumatica (geniş kas grupları)
Guillain-Barre sendromu (sinir sistemi)
Local Otoimmün Hastalıklar
Tip 1 Diabetes Mellitus (pankreas adacıkları)
Hashimoto tiroiditi, Graves hastalığı (tiroit)
Çölyak Hastalığı , Crohn hastalığı, Ülseratif kolit (Gastrointestinal yol)
Multipl skleroz (MS'nin bir otoimmün hastalık olup olmadığı halen tartışmalıdır)
Addison hastalığı (böbrek üstü bezi )
Primer biliyer siroz, Sklerozan kolanjit, Otoimmün hepatit (karaciğer )
Temporal Arterit / Dev Hücreli Arterit (baş ve boyun atardamarları)
Bazı olgularda kişide birden fazla sayıda otoimmün hastalık bulunabilmektedir. Örneğin, Addison hastalığı olanlarda sıklıkla tip 1 diyabet , sklerozan kolanjit olanlarda ise ülseratif kolit bulunmaktadır.
Bazı olgularda antikorlar spesifik doku veya organa yönlenmemiş olabilir. Örneğin, antifosfolipit antikorlar kandaki pıhtılaşma faktörleriyle reaksiyona girerek kan damarları içinde kan pıhtılarının oluşmasına (tromboz) yol açmaktadır.
Otoimmun bozuklukların tanısı otoantikor kan testleri, iltihaplanmayı ve organ fonksiyonlarını ölçen kan testleri , klinik tablo, görüntüleme gibi laboratuvar dışı incelemelerin kombinasyonları ile konur, değerlendirilir ve izlenir. Halen otoimmün bozuklukların tedavisi mevcut olmamakla birlikte nadiren kendiliklerinden kaybolabilmektedirler. Birçok kişi hastalık belirtilerinde alevlenmeler ve geçici iyileşmeler yaşarken, diğerlerinde belirtiler kronikleşebilir veya giderek daha fazla kötüleşebilir. Otoimmün bozuklukların tedavisi kişiye göre ayarlanır ve zamanla değişebilir. Hastalık belirtilerinin geçirilmesi, organ ve doku hasarının en alt düzeye indirilmesi ve organ fonksiyonlarının korunması hedeflenir. Yeni tedaviler ve otoimmün bozuklukların daha iyi anlaşılmasına yönelik araştırmalar sürmektedir. Hastalar doktorlarıyla ve sevk edildikleri uzmanlarla tedavi seçeneklerini konuşmalıdır.
Otoimmün bozukluklar, vücudun kendi dokularına karşı uygun olmayan bağışıklık yanıtı oluşturmasına neden olan hastalıklardır. Bazen bağışıklık sistemi vücudun normal bileşenlerinin bir veya birden fazlasını artık "kendinden" saymayacak ve kendi hücreleri, dokuları ve/veya organlarına saldıran otoantikorlar oluşturacaktır. Bu süreç iltihaplanma ve hasarlara, sonunda otoimmün bozukluklara yol açacaktır.
Otoimmün hastalıkların nedeni bilinmemekle birlikte birçok olguda otoimmün hastalık geliştirmeye kalıtsal bir eğilimin mevcut olduğu görünmektedir. Birkaç otoimmün hastalık tipinde (örn: romatizmal ateş) bir bakteri veya virüs bağışıklık yanıtını tetiklemekte, antikorlar veya T hücreleri , bir bölümleri enfeksiyon bulaştıran mikroba benzediği için normal hücrelere saldırmaktadır.
Otoimmün bozukluklar , birçok organa zarar verenler (sistemik otoimmün hastalıklar) ve yalnızca bir organ veya dokunun otoimmün süreçle doğrudan hasarlandığı lokal bozukluklar olmak üzere iki genel tipe ayrılmaktadır. Ancak lokal otoimmün bozukluklar sıklıkla hedeflenen dokulardan başka diğer organ ve sistemleri de etkilediğinden ayrımlar giderek kesinliğini kaybetmektedir. .En sık görülen bazı otoimmün bozukluk tipleri:
Sistemik Otoimmün Hastalıklar
Eklem romatizması (romatoid artrit (RA) ve Jüvenil RA (JRA) (eklemler, daha düşük sıklıkla akciğerler, deri)
Lupus [sistemik Lupus Eritematozus] (deri, eklemler, böbrekler, kalp, beyin, kırmızı kan hücreleri, diğer)
Skleroderma (deri, bağırsaklar, daha düşük sıklıkla akciğerler)
Sjögren sendromu (tükrük bezleri, göz yaşı bezleri, eklemler)
Goodpasture sendromu (akciğerler, böbrekler)
Wegener granulomatozu (kan damarları, sinüsler, akciğerler, böbrekler))
Polymyalgia rheumatica (geniş kas grupları)
Guillain-Barre sendromu (sinir sistemi)
Local Otoimmün Hastalıklar
Tip 1 Diabetes Mellitus (pankreas adacıkları)
Hashimoto tiroiditi, Graves hastalığı (tiroit)
Çölyak Hastalığı , Crohn hastalığı, Ülseratif kolit (Gastrointestinal yol)
Multipl skleroz (MS'nin bir otoimmün hastalık olup olmadığı halen tartışmalıdır)
Addison hastalığı (böbrek üstü bezi )
Primer biliyer siroz, Sklerozan kolanjit, Otoimmün hepatit (karaciğer )
Temporal Arterit / Dev Hücreli Arterit (baş ve boyun atardamarları)
Bazı olgularda kişide birden fazla sayıda otoimmün hastalık bulunabilmektedir. Örneğin, Addison hastalığı olanlarda sıklıkla tip 1 diyabet , sklerozan kolanjit olanlarda ise ülseratif kolit bulunmaktadır.
Bazı olgularda antikorlar spesifik doku veya organa yönlenmemiş olabilir. Örneğin, antifosfolipit antikorlar kandaki pıhtılaşma faktörleriyle reaksiyona girerek kan damarları içinde kan pıhtılarının oluşmasına (tromboz) yol açmaktadır.
Otoimmun bozuklukların tanısı otoantikor kan testleri, iltihaplanmayı ve organ fonksiyonlarını ölçen kan testleri , klinik tablo, görüntüleme gibi laboratuvar dışı incelemelerin kombinasyonları ile konur, değerlendirilir ve izlenir. Halen otoimmün bozuklukların tedavisi mevcut olmamakla birlikte nadiren kendiliklerinden kaybolabilmektedirler. Birçok kişi hastalık belirtilerinde alevlenmeler ve geçici iyileşmeler yaşarken, diğerlerinde belirtiler kronikleşebilir veya giderek daha fazla kötüleşebilir. Otoimmün bozuklukların tedavisi kişiye göre ayarlanır ve zamanla değişebilir. Hastalık belirtilerinin geçirilmesi, organ ve doku hasarının en alt düzeye indirilmesi ve organ fonksiyonlarının korunması hedeflenir. Yeni tedaviler ve otoimmün bozuklukların daha iyi anlaşılmasına yönelik araştırmalar sürmektedir. Hastalar doktorlarıyla ve sevk edildikleri uzmanlarla tedavi seçeneklerini konuşmalıdır.