14.09.2010 22:08:17
Yaşar Gönenç
SGK ÇEYİZ PARASI NASIL ALINACAK?
01/03/2010
Merak edilen çeyiz parası ile ilgili SGK uygulamalarını soru cevap şeklinde Hazırladık:
SORU 1: Çeyiz parası almak için nereye ve hangi belgelerle müracaat etmek gerekir ve çeyiz parası elden mi bankadan mı alınır?
CEVAP 1: Çeyiz parasını alacak kız çocukları eğer 4/a (hizmet akdi ile çalışanların sigortalılığı) ve 4/b (kendi nam ve hesabına çalışanların sigortalılığı) sigortalılığı kapsamında iseler ya da 1 Ekim 2008den sonra ilk defa memurluğa başlayanların kız çocukları iseler, bağlı bulundukları Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine veya Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine başvuru yapmaları gerekir.
Evlenme ödeneği için resmi evlilik bağı kurulduktan sonra ödeneği alacak kişi (vekili de olabilir) dilekçe ile:
a) 4/a(SSKlılar) ve 4/b(Bağ-Kurlular) kapsamındakiler , SSK ve BAĞ-KUR (4/a-4/b) Evlilik İkramiyesi Başvuru Dilekçesi,
b) 4/c (Devlet Memurları) kapsmında olanlar Devlet Memurları Evlilik İkramiyesi Başvuru Dilekçesi
İlgili illerdeki SGK il müdürlüklerine veya SGK merkez Müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.
Çeyiz parası almak için yukarıda belirttiğimiz yerlere bir dilekçe* ile birlikte müracaat edilmesi gerekir. Dilekçe ekinde evlenme tarihi nüfus kütüğüne işlenmemişse evlenme cüzdanının bir örneğinin de SGKya verilmesi gerekir. Nüfus kütüğüne işlenen evlilik işlemleri için ise, evlenme cüzdanının verilmesine gerek yoktur.
Çeyiz parasının elden alınması imkanı yoktur. Müracaat eden kişilerin ya kendileri tarafından açtırılan banka hesap numaralarına ya da SGK tarafından ikametlerine en yakın yerde açılacak banka hesap numaralarına yatırılmaktadır.
SORU 2: Çeyiz parası alınmasında herhangi bir süre ve zamanaşımı şartı var mıdır?
CEVAP 2: Çeyiz parası almak için başvuru mutlaka nikahın resmi kayıtlara intikal ettiği tarihten sonra olmak zorundadır. Nikahtan sonra olmak üzere her zaman için çeyiz parası almak üzere başvuruda bulunulabilir. 5510 sayıl Kanunun 97. maddesindeki; Kısa vadeli sigorta kollarından ve ölüm sigortasından kazanılan diğer haklar, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşer
hükmünün gereği olarak, çeyiz parası beş yıl içinde istenmediği takdirde bu hak ortadan kalkmaktadır.
SORU 3: Çeyiz parası almak için ne zaman müracaatta bulunulmalı ve çeyiz parasının başlangıç tarihi ne zamandır?
CEVAP 3: Çeyiz parası almak için nikah tarihinden sonra başvuru yapılmalıdır. Çünkü çeyiz parası almak için kişinin evlenmiş olduğunun resmi bir belgeyle (nüfus kütüğü veya evlilik cüzdanı vb.) kanıtlanması gerekmektedir. Çeyiz parası, başvuru yapılan tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren alınmaya başlanmaktadır.
SORU 4: Çeyiz parası yalnızca bir evlilik için mi alınabilir?
CEVAP 4: Çeyiz parası bir defaya mahsus olmak üzere yapılan bir sosyal güvenlik ödeneğidir. Çeyiz parasının birden fazla alınması mümkün olmamakla birlikte, ilk evlilikte alınması şartı da yoktur.
SORU 5: Bir işverenin yanında sigortalı çalıştığı için müteveffa babasından yetim aylığı alamayan kız çocuğu işten çıkıp akabinde yetim aylığına bağlanıp ta evlenirse, çeyiz parası alabilir mi?
CEVAP 5: Çeyiz parası almak için önemli olan husus, kız çocuğunun yetim aylığı alıyor olupta söz konusu bu aylığının evlenecek olması dolaysıyla kesilmesi gerektiğidir. Aksi takdirde, her evlenen kız çocuğuna çeyiz parası verilmemektedir. Bu nedenden dolayı, işten ayrılıp ta yetim aylığı almaya başlayan ve yetim aylığı alırken evlenen kız çocuğuna çeyiz parası verilmektedir. Ancak, yetim aylığına müstahak olduğu halde aylık almadığı bir devrede evlenen kız çocuğuna çeyiz parası verilmesi mümkün değildir.
SORU 6: Çeyiz parası alıp aylıktan çıkanların geride kalanlarının aylıkları ne zamandan itibaren güncellenmektedir?
CEVAP 6: Çeyiz parası alan bütün 4/a sigortası kapsamındaki kişiler, 4/b sigortası kapsamındaki kişiler ile 1 Ekim 2008den sonra ilk defa memur olan kişiler üzerinden çeyiz parası alan kişiler aylıktan çıktıklarında, aylık kapsamında kalan diğer hak sahiplerinin aylıkları 24 ay geçtikten sonra arttırılır. Örnek olarak, ölen bir SSKlı kocanın geride aylık alan bir eşi bir de kız çocuğu varsa ve kız çocuğu çeyiz parası alarak aylıktan çıkmışsa annenin aylığı yüzde 25 oranında 24 ay geçtikten sonra arttırılır.
Çeyiz parasını 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı kapsamında çeyiz parası alarak aylıktan çıkan alan kişilerin aylık kapsamında kalan ana, baba, eş ve kardeşlerinin dul ve yetim aylıkları ise, 12 aylık sürenin geçmesi beklenilmeden hemen arttırılır.
SORU 7: Çeyiz parası alarak dul veya yetim aylığı kapsamından çıkan bir kişi evlilik tarihinden birkaç ay sonra bir işyerinde çalışmaya başlarsa almış olduğu çeyiz parasını SGK bu kişiden geri ister mi?
CEVAP 7: Yetim aylığı alan kız çocuğunun aylığının evlenme nedeniyle kesilmesi durumlarında çeyiz yardımı verilir. Yani aylığın evlilikten önce herhangi bir nedenle kesilmemesi ve devam etmesi gerekir. Bunun dışında çeyiz yardımını aldıktan sonra isterse bir ay sonra bile sigortalı olarak bir işte çalışsa dahi, verilen çeyiz yardımı geri alınmaz. Çeyiz yardımında evlilikten sonraki değil, evlenmeden önceki çeyiz yardımı almak için gerekli şartların taşınıyor olması önemlidir.
SORU 8: Vefat eden annesi üzerinden yetim aylığı alırken, aylığı evlenmesi nedeniyle kesilen ve SGKdan iki yıllık maaş tutarında çeyiz parası alan bir kişi iki yıl boyunca annesi üzerinden sağlık yardımlarından yararlanmaya devam edebilir mi?
CEVAP 8: 5510 sayılı Kanunun 37. maddesinde, çeyiz parası alan kız çocuklarının 24 ay boyunca genel sağlık sigortası kapsamında sigortalı sayılacakları belirtildiği için, çeyiz parası alan kız çocukları da iki yıl boyunca aylık aldıkları kişi üzerinden sağlık yardımlarından yararlanmaya devam edebilirler. Ancak, çeyiz parasını 12 aylık tutarında alan, yani 5434 sayılı Kanunun 90. maddesi kapsamında çeyiz parası alanların evlilik tarihinden itibaren 12 ay daha sağlık yardımlarından yararlanma olanakları yoktur.
SORU 9: 1 Ekim 2008den önce Bağ-Kurdan yetim aylığı alan kız çocuğu 1 Ekim 2008den sonra evlenirse bu kız çocuğuna da çeyiz parası verilebilir mi?
CEVAP 9: SGKnın 2008/96 sayılı Genelgesinde; Bağ-Kur sigortalılarından ölüm tarihi 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden (1 Ekim 2008) önce olanların hak sahibi kız çocuklarının Kanunun yürürlük tarihinden sonra evlenmeleri halinde, bunlara da Kanunun 37. maddesi uyarınca evlenme ödeneği verilecektir. hükmü gereğince, soruda belirtilen durumdaki Bağ-Kurlunun kız çocuğuna da çeyiz parası verilecektir.
SORU 10: Emekli Sandığından evlenme ikramiyesini 12 ay üzerinden almıştım, yeni çıkan yasadan yararlanarak 24 ay üzerinden alabilir miyim?
CEVAP 10:Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce aylığa girdiğiniz için evlenme ikramiyeniz 12 ay üzerinden ödenmiştir.
01.10.2008 tarihinden sonra aylığa girip evlenen kız çocukları için evlenme ikramiyesi 24 maaş tutarı kadar ödenir.
01.10.2008 tarihinden önce aylık almaya hak kazananlar bu tarihten sonra evlenseler dahi Evlenme İkramiyesi tutarı maaşlarının 12 katı kadardır.
alıntı
