Kültürel turizm'i ya da daha doğru bir terimle ''kültür turizmi'ni tanımlamak çok kolay değil elbette. Kültür sözcüğü çok geniş bir alanı kapsıyor ve çoğunlukla da kişiden kişiye değişiyor. Sözcüğü en geniş anlamıyla düşünürsek her türlü insan etkinliğini bu başlık altında ifade etmek ya da tanımlamak mümkün. Yine de turizmin pratiğinden gelen bir yaklaşımla bir tanım yapabiliriz.
Kültür Turizmi, doğal ve tarihsel kültür varlıklarını, kültürel etkinlikleri ve güncel sanat eserlerini bazı sosyo-ekonomik olguları turistik bir ürün biçiminde gezginlerin hizmetine sunan bir turizm anlayışıdır. Yalnızca tarihsel olanı değil, günceli kapsayan bir terimdir.
Tüm kentsel, kırsal, doğal öğeler, arkeolojik, tarihsel kültür varlıkları, müzeler, örenyerleri, anıtsal yapılar, sivil mimari örnekleri ve her türlü güncel sanat eseri ve etkinliği (resim, heykel, film, fotoğraf' güncel sanat, festivaller, konserler, sergiler) etnografya, botanik, flora ve fauna, folklor, mutfak, içki, bazı sosyo-ekonomik olgular (gecekondular, sivil toplum kuruluşları, dinsel motifler, değişik study tours konuları), her türlü kültür ürünü bu tanımın içindedir. Bu nedenle böcekçilik, kuşçuluk, ipekyolu turizmi, kruvaziyer turizmi, eko-turizm, trekking gibi alternatif spor turları, doğrudan haç seferleri dışındaki inanç turizmi, special interest tours, study tours, geographical expeditions, educational tours, kongre, fuar, sergi ve sağlık turizminin pre ve post turları bu tanım kapsamındadır.
Biz Türkiye'de genellikle birçok terimi yanlış kullanıyoruz ya da bazı terimlere farklı anlamlar yüklüyoruz. Kültür turizmi yaklaşımı karşısına kitle turizmi (mass tourism), herşey dahil konsepti, macera turizmi, alternatif turizm, deniz turizmi gibi yaklaşımlar koymak çok doğru değil. Çünkü Türkiye'deki kültür turizmi kapsamındaki gezilerin çoğu herşey dahil gerçekleştirilmektedir. Bu turların bir kısmı kitle turizmi olarak yapılmaktadır. Aynı şekilde içinde Pamukkale ya da Kapadokya adı geçen her gezi de kültür turu değildir. Örneğin Kapadokya'ya Özcan Deniz'in göründüğü ev balkonunu görmek için gitmek başlı başına bir kültür gezisi sayılamaz.
Kültür Turizminin Nitelikleri
* Bu tür geziler arz açısından nadir ürünlerdendir. Birçok gezgin açısından olmazsa olmaz turlardır. Terör olayları, savaş, çok ağır politik tavır almalar gibi bazı konular dışında daha istikrarlı bir talebe sahiptir.
* Bu tür gezilere katılanların toplumsal statüsü ortalama turistlere göre daha yüksektir.
* Kültür gezilerine katılan gezginler daha eğitimli, daha meraklı, daha ilgili, daha özgür, acelesi olmayan, gittiği yerde daha fazla zaman ve para harcayabilen, kültürel ve sanatsal etkinliklere daha duyarlı, doğaya, çevreye, gidilen bölgenin kültürüne ve geleneklerine daha saygılı, yöre insanını tanımaya istekli, gruplar içinde seyahat edebilen kişilerdir.
* Özellikle Türkiye'de kültür turizminin alternatifiymiş gibi onun karşısına konan güneş-deniz-kum (GDK) turizmi daha farklı niteliklere sahiptir. Kıyı turizmi kültür turizminden ayrı, onun alternatifi olmayan ancak dolaylı olarak onu da etkileyen bir turizm türüdür. Ancak bu ürün daha bol bulunan bir turistik üründür. Bu ürün yoğun rekabet ile hele hele bazı siyasi takıntılarla her an kaybedilebilir. GDK turizminde pazar kaybetme riski oldukça yüksektir. GDK turizmi her an vazgeçilebilecek, değiştirilebilecek bir destinasyonu içerir. GDK turizmi kırılgan bir üründür.
* Kültür turizmi gelişmekte olan sanal ortamdan ve global sermaye hareketlerinden GDK turizmine göre daha az etkilenmektedir.
* Kültür turizmi turistik gelirlerin ülkesel düzeyde daha geniş alanları yayılmasında, bölge halklarının daha geniş oranda pay almasına ve bölgelerin kültür düzeylerinin yükselmesine yöneliktir.
* Kültür turizmi nisbi olarak çevreye, tarihsel ve kültürel mirasa karşı daha duyarlıdır.
alıntıdır..
Kültür Turizmi, doğal ve tarihsel kültür varlıklarını, kültürel etkinlikleri ve güncel sanat eserlerini bazı sosyo-ekonomik olguları turistik bir ürün biçiminde gezginlerin hizmetine sunan bir turizm anlayışıdır. Yalnızca tarihsel olanı değil, günceli kapsayan bir terimdir.
Tüm kentsel, kırsal, doğal öğeler, arkeolojik, tarihsel kültür varlıkları, müzeler, örenyerleri, anıtsal yapılar, sivil mimari örnekleri ve her türlü güncel sanat eseri ve etkinliği (resim, heykel, film, fotoğraf' güncel sanat, festivaller, konserler, sergiler) etnografya, botanik, flora ve fauna, folklor, mutfak, içki, bazı sosyo-ekonomik olgular (gecekondular, sivil toplum kuruluşları, dinsel motifler, değişik study tours konuları), her türlü kültür ürünü bu tanımın içindedir. Bu nedenle böcekçilik, kuşçuluk, ipekyolu turizmi, kruvaziyer turizmi, eko-turizm, trekking gibi alternatif spor turları, doğrudan haç seferleri dışındaki inanç turizmi, special interest tours, study tours, geographical expeditions, educational tours, kongre, fuar, sergi ve sağlık turizminin pre ve post turları bu tanım kapsamındadır.
Biz Türkiye'de genellikle birçok terimi yanlış kullanıyoruz ya da bazı terimlere farklı anlamlar yüklüyoruz. Kültür turizmi yaklaşımı karşısına kitle turizmi (mass tourism), herşey dahil konsepti, macera turizmi, alternatif turizm, deniz turizmi gibi yaklaşımlar koymak çok doğru değil. Çünkü Türkiye'deki kültür turizmi kapsamındaki gezilerin çoğu herşey dahil gerçekleştirilmektedir. Bu turların bir kısmı kitle turizmi olarak yapılmaktadır. Aynı şekilde içinde Pamukkale ya da Kapadokya adı geçen her gezi de kültür turu değildir. Örneğin Kapadokya'ya Özcan Deniz'in göründüğü ev balkonunu görmek için gitmek başlı başına bir kültür gezisi sayılamaz.
Kültür Turizminin Nitelikleri
* Bu tür geziler arz açısından nadir ürünlerdendir. Birçok gezgin açısından olmazsa olmaz turlardır. Terör olayları, savaş, çok ağır politik tavır almalar gibi bazı konular dışında daha istikrarlı bir talebe sahiptir.
* Bu tür gezilere katılanların toplumsal statüsü ortalama turistlere göre daha yüksektir.
* Kültür gezilerine katılan gezginler daha eğitimli, daha meraklı, daha ilgili, daha özgür, acelesi olmayan, gittiği yerde daha fazla zaman ve para harcayabilen, kültürel ve sanatsal etkinliklere daha duyarlı, doğaya, çevreye, gidilen bölgenin kültürüne ve geleneklerine daha saygılı, yöre insanını tanımaya istekli, gruplar içinde seyahat edebilen kişilerdir.
* Özellikle Türkiye'de kültür turizminin alternatifiymiş gibi onun karşısına konan güneş-deniz-kum (GDK) turizmi daha farklı niteliklere sahiptir. Kıyı turizmi kültür turizminden ayrı, onun alternatifi olmayan ancak dolaylı olarak onu da etkileyen bir turizm türüdür. Ancak bu ürün daha bol bulunan bir turistik üründür. Bu ürün yoğun rekabet ile hele hele bazı siyasi takıntılarla her an kaybedilebilir. GDK turizminde pazar kaybetme riski oldukça yüksektir. GDK turizmi her an vazgeçilebilecek, değiştirilebilecek bir destinasyonu içerir. GDK turizmi kırılgan bir üründür.
* Kültür turizmi gelişmekte olan sanal ortamdan ve global sermaye hareketlerinden GDK turizmine göre daha az etkilenmektedir.
* Kültür turizmi turistik gelirlerin ülkesel düzeyde daha geniş alanları yayılmasında, bölge halklarının daha geniş oranda pay almasına ve bölgelerin kültür düzeylerinin yükselmesine yöneliktir.
* Kültür turizmi nisbi olarak çevreye, tarihsel ve kültürel mirasa karşı daha duyarlıdır.
alıntıdır..
