Karabasan ve uyurgezerlik nedir ?

Beyin uyku esnasında , kol ve bacakların hareket etmemesi için vucudu uyku felcine sokar. Genelde insanlar uyanmadan hemen önce bu uyku felci durumu kaldırılır. Eğer kişi REM uykusundan çok hızlı çıkıp uyanıklık durumuna geçerse uyku felci çözülmeden uyanma durumuna girebilir. İşte bu esnada karabasan dediğimiz olay ortaya çıkar. Kişi de bilinçlilik vardır ama vucut tam bir felç durumunda olduğu için hareket edemez, konuşamaz, herhangi bir faaliyet gösteremez. Bu durum tabiatiyla insanda bir panik hissine neden olur kendini nefes alamıyormuş gibi hisseder, gögsünde sıkışma olur. Bağırmak, yardım almak ister ama başaramaz. Hatta bazen ölecekmiş gibi bir duyguya kapılır. Uyku felci bir süre sonra ortadan kalktığı için vucut normale döner ve kişi de derin bir nefes alır. Böyle karabasan tablosunu hemen hepimiz yaşamımız boyunca yaşamışızdır.


Uyku felci aslında insan için faydalı bir durumdur. Çünkü uyku esnasında kol ve bacaklar hareket edeceği için yaralanmalar olabilir, insanların yan yana yatmaları mümkün olmazdı. Hatta en mühimi insanlar uykuda iken kalkar yürürlerdi. Sağımızda solumuzda uyuyarak yürüyen bir sürü insan olurdu ve bunların güvenliği büyük proplem oluştururdu. İşte uyurgezerlik uyku esnasında uyku felcinin gelişmemesi durumlarında ortaya çıkar. Bazen beyinin uyku esnasında kasları hareketsiz bırakan uyku felci sistemi devreye girmez ve insanlar uykuda iken yürümeye başlarlar. Özellikle Anadolu da yaz aylarında sıcaklardan dolayı damlarda bacalarda yatan insanlarda uyurgezerlik nedeniyle düşme sonucunda ciddi yaralanmalar ve ölümler hala görülmektedir. Uyurgezer bir insanın bu esnada uyandırılmaması konusunda yanlış bir söylenti mevcuttur. Tam tersi uyurgezer birini, sakince uyandırmalı ve kendisini uyarmalıdır. Ancak uyurgezerliğin sık görülmemesi sevindirici taraftır. Dolayısıyla uyku felci çözülmeden uyanmak karabasan yaşamaya, kişi uyanmadığı halde uyku felcinin ortadan kalkması ise uyurgezerliğe neden olur.